Stad wordt steen voor steen overgeplant Voor miljoenen diamanten in onopvallend Londens huis Restaurant tussen erts en kolengruis KOSTBARE STENEN VEILIG OPGEBORGEN IN „VESTING DONDERDAG 16 MAART 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 18 SPANJE: PARADIJS VOOR ARCHEOLOGEN Romaans pronkstuk moet voor stuwmeer wijken Het stadje Puertomarin, de schatkamer van Romaanse kunst in Noord-Span je, moest gaan verhuizen 0111 plaats te maken voor een enorm stuw meer, dat wordt afgesloten door een dam in het Minho-dal. De historische gebouwen van deze oude brugvesting uit de twaalf de eeuw worden stuk voor stuk afgebroken en enkele kilometers verder als levend museum weer opgebouwd. De overplanting van een gehele plaats, zij het dat deze nog slechts 800 inwo ners heeft, is het eerste experi ment van deze soort in Europa. Men heeft lang geaarzeld voor men besloot tot deze verhuizing. Ook thans nog heeft het plan van de architect Pons Sorolla klein zoon van een groot Spaans schil derdie de leiding heeft bij het werk, veel tegenstanders. De eco nomische noodzaak eiste echter zijn rechten op. Want de grote stuwmeren moeten in de thans nog arme Spaanse berggebieden van Galicië welstand brengen, zo als het Badajoz-plan, het voorma lige gebied Estremadura in nau welijks tien jaar liet worden tot de grote katoenleverancier van Spanje. Met zijn meesterwerken aan Ro maanse kunst neemt Puertomarin, de oude stad aan de pelgrimsroute van Santiago, onder vergelijkbare plaatsen de eerste plaats in. De kerk van de Heilige Johannes is het enige volledig in stand gebleven voorbeeld van een Romaanse burchtkerk, ge bouwd door Meester Mattheus. Op unieke wijze is het de scheper van 't Bagagewagen voor scooters en bromfietsen in treinstel Op verzoek van een reisorganisatie hebben de Ned. Spoorwegen in na volging van de autoslaaptreinen voor de internationale treinen dier organi satie tot aan de Oostenrijkse grens een bagagewagen beschikbaar ge steld, speciaal ingericht voor het ver voer van scooters en bromfietsen. Daartoe zijn rekken in de wageii aangebracht. De mogelijkheid be staat dat ook andere reisorganisaties over een dergelijke wagen kunnen beschikken. Zo heeft o.m. de Franse Toeristen Service daarvoor belang stelling getoond. Delftse Oude Kerk gerestaureerd De restauratie van de Oude Kerk te Delft, een nationaal monument dat ruim zevenhonderd jaar oud Is, is thans vrijwel voltooid. Zaterdag 22 april zal de kerk 's middags officieel weer in gebruik worden genomen. De restauratiewerkzaamheden heb ben bijna twaaf jaar geduurd. Zij werden verricht onder leiding van de architect, de heer Herin, van der Kloot Meyburg. Belangrijk onderdeel van de restauratie is de beglazing- van de kerk door de glazenier Joep Nicolas. Er zijn reeds dertien ramen geplaatst. Voor acht andere is de opdracht aan de kunstenaar ver strekt. OICHTE HIST OVERDAG-CROOT LICHT f Alleen met GROOT LICHT bent U overdag g ZICHTBAAR IN DE MIST De wet schrijft voor dat bij DICHTE MIST zicht minder dan 200 m) overdag de Jcoplichten van motorrij tuigen en dus ook) de achterlichten móeten zijn ontstoken. Het. voeren van STADSLICHTEN is onder die omstandigheden zeer be slist. verboden. Het. is namelijk le vensgevaarlijk om. bij beperkt zicht overdag door mist, sneeuwval, zware regenbuien, donker weer e.d. niet met de grote of gedimde Jcoplichten aan te rijden. Gevaarlijk voor Uzelf en voor de anderen. De A.N.W.B. wijst U erop dat het gaat, om te worden GEZIEN. Om deze reden raadt hij dan ook alle fietsers en bromfietsers aan verlichting te voeren. Het gaat om u w eigen veiligheid. beroemde Gloriaportaal van de ka thedraal van Santiago de Compos- telo gelukt de architectonische en kunstzinnige samensmelting van godshuis en vesting te realiseren. Van cultuurgeschiedkundig en artis tiek standpunt niet minder interes sant is de oude Romaanse brug over de Minho. Een kapel, waar eens de pelgrims de zegen ontvingen, be kroont het bouwwerk, waarvan de versterkingen nog vertellen over de bedreigingen waaraan de oude pel grimsweg vroeger blootstond. Senior Pons Serolla herschept met een groep zorgvuldig geschoolde arbei ders het verleden van Puertomarin de kerken en wachttorens, de bur gerwoningen en de bronnen, de kapel len en de oude brug over de Minho op één der bergtongen, die in de toe komt de oever zal vormen van het enorme stuwmeer van Belesar. Steenlagen verdeelden de stevig in elkaar verankerde granietblokken der muren in stukken, die daarna stuk voor stuk weiden genummerd en naar hun nieuwe plaats overge bracht. Het nieuwe Puertomarin zal zelfs weer zijn oude, ingezakte boe renhuizen bezitten, zoals eeuwen ge leden de pelgrims deze reeds zagen. De overplanting van het plaatsje zal bovendien het schoolvoorbeeld wor den voor soortgelijke experimenten in de toekomst. De exploitatie van de waterkrachten in Spanje zal na melijk nog meer dan één dorp en één kleine stad bedreigen. Spanje is nog steeds de grote on uitputtelijke vindplaats voor de ar cheologen en kunsthistorici van Europa, Nog geen jaar geleden ont dekte men bij Taragona een Romeins keizersgraf. Op het ogenblik werken de Spaanse archeologen in Barce lona aan het opgraven van een oude Romeinse burcht, terwijl Duitse ge leerden in Nova, nabij Cordoba, een groot Romeins terra ssenheilïgdom reconstrueerden. Al deze onderzoe kingen vormen echter slechts een fractie van de mogelijkheden die op het Pyrenees schierleiland zijn te vinden. A avert entte J Politieke en culturele leiders uit alle landen van West-Europa zullen op 25 en 26 maart te Parijs bijeenkomen voor het opstellen van een verzoek aan de Spaanse regering om aan de Spaanse politieke gevangenen amnestie te verl- nen. De organisatie berust bij het Franse „Nationale Comité ter. Verdediging van de Slachtoffers van het Bewind van Franco", waarin o.a. oud-president Auriol oud-premier Faure, de nobelprijswinnaar Mauriac en de schrijver Cocteau zitting hebben. (Advertentie) versss Dat is pas je ware beleg: Sandwichspread van Calvé: smeuïg en vers uit de vacuu'mpot: pssst... proef! U MAAKT ER MÉÉR VAN MET CALVÉ! Op werf gekapseisde „Merauke" gelicht Het 1100 ton, voor Indonesische reke ning gebouwde motorschip „Merau ke", dat twee weken geleden bij de te waterlating in Italië kapseisde en zonk, is gisteren gelicht. Direct zqn werklieden in de machinekamer afge daald om de machines te demonteren en te reinigen. De oorzaak voor het kapseizen is 'overigens nog niet ge vonden. Op 27 februari gleed de „Merauke" voor de ogen van de Indonesische am bassadeur en vele honderden belang stellenden te water. Het schip lag nauwelijks stil toen het zware slagzij kreeg en kapseisde. Dertig werklie den, die aan boord van het schip wa ren. wisten te ontkomen toen de „Me rauke" zich in tamelqk ondiep water op zijn kant vleide. Eén zusterschip van cte „Merauke" is op dezelfde werf te Marina di Car rara in aanbouw en zal binnenkort te water worden gelaten. Deze gebeurte nis wordt met meer dan de gebruike lijke belangstelling tegemoet gezien. Oud-international Felix Smeets te Delft overleden In Delft is dinsdagmorgen vroeg na een langdurige ziekte overleden de Nederlandse oud-international Felix Smeets. De heer Smeets, die de leef tijd van 56 jaar bereikte, speelde in de periode van 1923 tot en met 1926 veertien maal in het Nederlands elf tal, waarvan 11 maal als rechtsbui ten. In deze veertien wedstrijden scoorde hij zeven doelpunten. Felix Smeets maakte verder deel uit van het kam- Ïioenselftal van H.B.S. in het seizoen 924-1925. In 1926 vertrok hij naar het toenmalige Nederlans-Indië, waar hij veel deed om het contact tussen de „Indische" H.B.S.-leden te verster ken. Voor dit werk werd hem het ere-lidmaatschap van de Haagse ver eniging verleend. De begrafenis zal zaterdag in Delft plaatsvinden. ER WORDT NIET OP KREDIET VERKOCHT Diamanten ter waarde van 90 mil joen gulden worden eens per maand op een maandagmorgen op twaalf kleine tafeltjes uitgespreid in een onaanzienlijk Londens huis. Wie denkt, dat hij zal worden ver blind door het geschitter, komt be drogen uit. Want ongeslepen en ongepolijst zien de schatten er uit als kleine, vuile stukjes glas. Twee dagen later zijn zij echter tot de laatste toe verkocht en de, behal ve aan insiders, vrijwel onbekende centrale verkooporganisatie voor diamanten heeft zijn werk voor een maand weer achter de rug. Voor de rijke diamanthandelaren uit de gehele wereld ls deze verkooporga nisatie de belangrijkste en rijkste bron voor hun aankopen. Als pel grims komen zij uit Antwerpen en Amsterdam,, uit.Tel Aviv, New -York >y' en Parijs naar Londen, om daar de grootste aanbieding te bekijken, die de wereld te bieden heeft. De kost bare stenen zijn afkomstig uit de be roemde mijnen van Kimberley in Zuld-Afrika, uit Tanganjika en uit vele andere streken, waar diamanten worden gevonden. De centrale ver koopsorganisatie wordt geleid door een voormalig Zuidafrikaans parle mentslid, Harry Oppenheimer. door de ingewijden „Mister Diamonds" ge noemd, die tegelijkertijd de presi dent-directeur is van één der groot ste Zuidafrikaanse mijnen. Chequeboek niet voldoende Lang niet iedereen, die over een. chequeboek en een aantoonbaar hoog banksaldo beschikt, mag het geheimzinnige huis in Charter house Street betreden. Slechts ongeveer honderd vaste klanten vormen de misschien wel meest exclusieve internationale club ter wereld, die aan toelating drie voorwaarden stelt: een smette loos karakter, een banksaldo, goed voor getallen van zeven cijfers en de ogen van een lynx. Om welke sommen, het bij dit soort zaken 'gakt-'Aucwdl: aangetoond 'door de jaaromzetcijfers van 1960, die on geveer een miljard gulden belie pen, op een na het hoogste jaar cijfer sedert de stichting van de centrale. Wanneer de kopers in Londen aan komen, zijn daar reeds volgens hun schriftelijke instructies gesorteerde „pakketten" samengesteld, die zij in alle rust kunnen bestuderen. Elk „pakket" diamanten heeft een waar de van minstens een miljoen gulden. De inkopers begeven zich naar een der twaalf kleine toonkamers, die alle noorderlicht hebben en bestuderen de stenen op een met wit papier bedekt tafeltje. Zij kunnen de aanbieding taxeren zolang zij willen, maar zij mogen geen losse diamanten uitzoe ken en andere afwijzen. Men koopt hier een volledig „pakket" of hele maal niets. Wordt gekocht, dan wordt ook ter plaatse betaald niet een cheque. Termijnen of krediet is er niet bij het aanbod van diaman ten op dè wereldmarkt is zo gering, dat hier bepaald geen behoefte aan bestaat. Pakket van 33 miljoen De tot nu toe hoogste cheque, die de verkoopsorganisatie ontving, had een waarde van 8,4 miljoen dollar (ca. 33 miljoen gulden) en werd uitge schreven door de Amerikaanse dia manthandelaar Harry Winston, die in. een „pakket" de „Niarchos-diaman- ten" en nog 50.000 andere stenen verwierf. Zijn de zaken afgewikkeld, tlan vliegen de handelaren naar huis. De diamanten worden hun heel sim- VROUWEN WERKEN IN DE MIJN Precies om zes unr komt elke werkdag mevrouw Anna Hedman naar de Kapiteinsgroeve in Malmberget in Lapland, kruipt in haar mantel van schaapsvacht en zet een veiligheidshelm op. Enkele minuten later daalt zij met een lift af naar een diepte van 500 meter, waar de „eetzaal" van de mijn zich bevindt. Weliswaar verbiedt de Zweedse wet vrouwenarbeid onder de grond, maar tot nu toe heeft niemand zich eraan gestoten, dat in een der grootste ertsgroeven van Zweden en van de gehele wereld veertien vrouwen, in twee ploegen ingedeeld, voor het lichamelijk weizijn van enkele duizenden mijnarbeiders zorgen. Zweedse kompels krijgen ondergrondse erwtensoep Met het eigenlijke koken behoeven de 14 wouwen zich daar diep onder de grond niet bezig te houden. De bedrijfskeuken maakt de maaltijden „boven" klaar en vult daarmee plas- ticzakken. Daarna wordt de lucht uit de zakken gepompt, voor ze herme tisch gesloten, in een waterbad ge koeld en daarna in een koelcel bij plus 5 graden worden opgeslagen. De houdbaarheid van deze gevarieerde, calorieënrijke kost met Wiener Vervroegd lentefeest op Keukenhof De opening van Keukenhof te Lisse zal op donderdag 23 maart door me juffrouw minister Klompé worden verricht. Het uitzonderlijk zachte weer heeft de voorjaarsbloei twee weken vervroegd. Daarom acht het Keukenhofbestuur het niet langer verantwoord de oorspronkelijke ope ningsdatum te handhaven. Immers zou daardoor de nu reeds prachtige voorjaarsweelde ten on rechte aan de bloemenliefhebbers worden onthouden. Naast de krokus sen en ander bijgoed staan al vele narcissen in bloei. Op 23 maart zul len ook de tulipa's hun kleuren in vol le pracht laten zien. Bloeiende hees tergewassen vervolmaken 't kleuren spel. De kassen met hun duizenden tulpen verwachten weer tienduizen den verrukte bezoekers. De tentoon stelling is op de datum van opening toegankelijk vanaf half vier mid- pel als aangetekend stuk nagezon den. Het getuigt voor het absolute ver trouwen, dat op deze legale diamant markt heerst, dat nog nooit een chèque ongedekt bleek te zijn, dat nog nooit de alarmschellen onder de tafeltjes in werking kwamen en dat nog nooit iemand werd betrapt, die probeerde een paar kostbare stenen in zijn zak te laten glijden. Een der leiders van de centrale zei hiervan: ,,In de diamanthandel moet men zich onvoorwaardelijk kunnen verlaten op het woord van een man dan kan er niets verkeerd gaan. Zou het ooit toch eens gebeuren, dan is de betrokken handelaar voor goed uit geschakeld in deze wereld". Dit onbegrensde vertrouwen heerst natuurlijk alleen in de „binnenste cirkel". Uiterlijk ziet het kleine huis er niet veel anders uit, dan zoveel soortgelijke huizen in Londen. Slechts weinig mensen zijn ingewijd in de omvangrijke veiligheidsinrich tingen. De plannen van de architec ten worden angstvallig geheim ge houden. „Wij willen niet pochen", zei een afdelingschef, „maar wij hebben dit huis gemaakt tot een regelrechte kleine vesting". Slechts dit konden wij te weten komen: de kern van het gebouw bestaat uit staal, waarin van de benedenverdieping tot het dak talloze massieve safes zijn inge bouwd. Slechts een peleton tanks zou hierin misschien een bres kunnen slaan. Zelfs de Sovjet-Unie vertrouwt de verkoop van zijn kostbaarste ste nen toe aan deze monopolistische verkoopsorganisatie van het kapita listische westen Schnitzels ter grootte van een ont bijtbord, erwtensoep met spek waar in dé lepel blijft staan, of van de an dere smakelijke gerechten, bedraagt zeven tot acht dagen. Malmberget net, dat De Kapiteinsgroeve heeft een onderaards verkeersnet, c met zijn 300 km lengte de New York- se „subway" concurrentie aandoet. Terwijl in de etenspauzes dé arbei ders met de treinen naar de eetzaal komen, werken de vrouwen in de on middellijke nabijheid van de liften. Hun „restaurant" is in vele opzichten ongewoon: natte rotswanden, knet terende boren, donderende explosie* in de verte, voorbij ratelende erts- treinen en bovendien het voortduren de lawaai van de ertsverbrijzelings- machine. Gezellige zithoekjes, een perfecte ventilatie en verwarmingsinstallatie kunnen haast voor de illusie zorgen, dat men zich in een restaurant boven de grond bevindt. Daar men in Lap land in de winter met zijn korte, grauwe dagen toch maar zelden een raam opent, hebben de vrouwen er in dit jaargetijde weinig bezwaar tegen, dat er ondergronds geen vensters zijn. (Advertentie) Een stal met 500.000 paarden Zelfs Barnum and Bailey, the greatest show on earth, heeft in zijn stallen geen 500.000 edele viervoeters staan. Want er bestaat geen stal en geen piste, groot genoeg om een half miljoen paarden te bergen. De kracht van ëen half mil joen paarden heeft Ruton al afgeleverd in de tientallen jaren van zijn bestaan. Want Ruton bouwde meer dan een miljoen stofzuigers en elke stofzuiger heeft een motor van ongeveer een half pk. Voor U, Nederlandse huis vrouw, is het belangrijk dat Ruton al zoveel stofzuiger* bouwde. Want dat betekent dat Ruton over een onschat bare ervaring beschikt. Di* ervaring vindt U verwerkt in elke Ruton en Rutonnette die de fabriek verlaat.Ruton stof zuigers zijn doordacht, zijn aangepast aan Uw eisen. Tussen de vele goede stof- zuigermerken die er in Neder land zijn, neemt Ruton door zijn ervaring een aparte plaats in. Vraag dat eens aan een vakman. Ook hij zal-U ver zekeren dat Ruton gegaran deerd goed is. 't .was Ruton - t Is Ruton 't blijft Ruton RADOMA N.Y.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 13