PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT KRITIEK IN KAMER OP „DEFENSIE" Leden dringen aan op meer zekere planning Indonesië verwerpt drielanden-beheer over Nieuw-Guinea Dag zonder bruidjes in Frankrijk Ook in Zeeland: automatieks, modern verschijnsel RESOLUTIE ANGOLA IN V.-RAAD ONGEREGELDHEDEN IN ROEANDA Jongeren gedragen zich er niet baldadig Opmerking Scheerwolde Vand aag 204e jaargang - no. 63 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: F. van de Velde en F. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren W. Leertouwer en G. A. de Kok. ABONNEMENTSPRIJS 56 cent-per week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25 p8r kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 15 maart '61 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per nun Minim, p. advertentie 4,—. Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) 25 cent per regel met een minimum van 1,25. „Brieven bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.j. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2. tel. «140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 2395, Temeuxen, Brouwerijstraat 2; Zlerikzee, red, tel. 2125, adm. tel. 2094. Minder vliegtuigen - maar meer raketten (Van onze parlementsredactie) De NAVO-plannen voor de jaren 1963 tot en met 1966 houden voor Nederland in dat het aantal vliegtuigen dat Nederland voor de gezamenlijke verdediging moet bijdragen, aanzienlijk minder zal zijn dan aanvankelijk werd verwacht, maar dat daarentegen door de NAVO een grotere deelname in de sector geleide projec tielen van ons land zal worden geëist. Dit deelde staatssecre taris Calmeyer gisteravond bij de behandeling van de defensie begroting voor 1961 in de Tweede Kamer mee. De nieuwe NAVO-plannen zijn onlangs hoewel nog zeer globaal - aan de defensieleiding'voorgelegd. Een en ander betekent dus, aldus de heer Calmeyer, dat de gelukkige toestand is ontstaan dat een vermindering van de Amerikaanse steun inzake de aanschaf van Starfighters (25 in plaats van de verwachte 118 stuks) wordt opgevangen door een verminderde vraag door de NAVO. „Dubbeltjes nu toevallig goede kant op" Uit de Kamer kwam hierop de begrijpelijke reactie: stel dat we toch 118 Starfighters had den gekregen, dan hadden we dns al spoedig met een overtol lige hoeveelheid kostbare toe stellen gezeten. „De dubbeltjes zijn heel toevallig nu de goede kant opgerold", zo zei de heer Moorman (kvp). In liet alge meen werd aangedrongen op een meer zekere planning op langere termijn. Starfighters De Starfighterkwestie was beslfst niet het enige punt waar de Kamer kritiek op uitoefende. In de meer dan acht uren durende vergadering kwa men tal van uitermate scherpe op merkingen en niet alleen van de zijde van de oppositie, maar vooral ook van de regeringspartijen. Op het mi nisteriële beleid, de drie krijgsmacht onderdelen landmacht, luchtmacht en marine betreffende brak zowel in de middag- als in de avondverga dering een stroom van kritiek los. De heer Moorman rekende de Kamer voor dat de bouw van Starfighters in Europese produktie veel duurder is dan het eenvoudigweg kopen van deze toestellen van Amerika. Minister Visser legde uit, dat het verschil van negen ton per Starfigh- ter ligt in f 500.000,gulden belas ting die defensie moet betalen aan de minister van financiën, terwijl de rest ligt in een verschil van de hoe veelheid reserve-onderdelen in Eu ropa berekend voor 18 en in Amerika voor 12 maanden. Door pooling met de in het Starfighterprogramma deelnemende landen tracht men even wel tot een zo groot mogelijke effi ciency te komen, aldus de minister. Marine De heer Roosjen (a.r.) vond het be drag dat voor de marine beschikbaar was gekomen veel te laag om zelfs maar de huidige sterkte van'onze vloot te handhaven. Het trage tempo van de mechanisering en motorise ring van het eerste legerkorps achtte •hij niet verantwoord, het legerkorps kan zijn parate taak niet vervullen, President John Kennedy van de Ver enigde Staten heeft maandag burge meester Willy Brandt van West-Ber- lijn, die ivordt beschouwd als ernstig kandidaat voor het Westduitse bonds kanselierschap, in het Witte Huis te Washington ontvangen. Foto: Bij deze ontvangst bood Brandt aan de president een model aan van de West-Berlijnse vrijheidsklok. zo meende hij. De binnenlandse in dustrie zou op korte termijn hulp moeten bieden, anders is het noodza kelijk dat men zich tot het buiten land richt, zo betoogde hij. Prioriteiten Ook van de zijde van de heer Cou- zy (v.v.d.) en de heer Tilanus (c.h.) kwamen opmerkingen over het trage tempo van de moderni sering van het legerkorps. Door de heer Schouwenaar (p.v.d.a.) was tevoren reeds uitvoerig kri tiek geoefend op de te geleidelij ke modernisering van het leger korps. Land- en luchtmacht dien den prioriteit te hebben boven de marine, zo meende hij. Onderzeeboot De heer Schouwenaar was overigens de enige die zei geen behoefte te heb ben aan een nucleaire onderzeeboot. De heer Moorman vooral drong daar entegen sterk aan op alle aandacht aan de atomaire ontwikkeling bij on derzeeboten. Minister "Visser ontraadde in zijn ant woord de heer Schouwenaar ernstig bij zijn amendement inzake het tan- kervoorraadschip te blijven. De heer Schouwenaar liad gesteld, dat dit schip, dat een snelheid van 20 mijl moet kunnen halen, niet een derge lijke prioriteit behoefde te hebben als de motorisering van het legerkorps. Hij stelde derhalve voor de uitgetrok ken vijf miljoen galden voor de tan ker over te hevelen naar de post voertuigen. Gemenebest-debat verdaagd De premiers van het Britse gemene best hebben gisteren hun debat opge schort tot vandaag, zonder tot een besluit te zijn gekomen over de vraag of Zuid-Afrika al dan niet lid van het gemenebest- mag blijven. Kritiek op Engeland Verwijzing naar Russische steun Een Indonesische woordvoerder heeft gisteren te Londen gezegd dat Indonesië liet bezoek van de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, aan de Britse hoofdstad in de huidige „ze nuwenoorlog" over de kwestie- Nieuw-Guinea ongaarne ziet. Indonesië blijft vasthouden aan zijn opvatting dat het de soevereiniteit over het gebied heeft. Het wil alleen spreken met bevriende landen of de Liberia en de Verenigde Arabi sche Republiek hebben gister avond bij de Veiligheidsraad een resolutie ingediend waarin Portugal wordt verzocht „met spoed maatregelen en hervor mingen" te overwegen waar door de resolutie over het af schaffen van het kolonialisme ook op Angola van toepassing wordt. Verenigde Naties over de voorwaar den van de overdracht van het ge bied. Om die reden, aldus de Indonesische woordvoerder, verwerpt Indonesië de in de pers gemelde suggestie van een V.N.-beheerschap over Nieuw- Guinea, uitgeoefend door India, de Maleise Federatie en Australië. Aus tralië heeft reeds de helft van Nieuw Guinea in zijn macht. Als dit land thans wordt belast met het beheer- schap over het andere deel van het eiland, hoe is dan eenmaking van het westelijke deel met Indonesië mogelijk, zo vroeg de woordvoerder. Verder zei de woordvoerder nog dat Indonesië steeds meer het ge voel krijgt dat Groot-Brittannië, waarmee Indonesië altijd be vriend heeft willen zijn, steeds aan de zijde van Nederland heeft gestaan omdat het laatstgenoem de land een Europees land is. „Het betekent een gebrek aan oprechtheid een probleem als dat van West-Irian vanuit een louter wettisch standpunt te beschou wen en zich steeds aan de zijde van Nederland te scharen". Tenslotte zei de woordvoerder nog dat het bezoek dat generaal Nasoe- tion onlangs aan Moskou heeft ge bracht en het door hem getekende akkoord met de Sowjet-Unie over hulpverlening aan Indonesië mis schien de machtsverhouding in het gebied van Nieuw-Guinea kan ver anderen. Indonesië is klaar voor een gewa- j pende actie in het gebied, maar het zal niet de eerste zijn die er toe over gaat. Prinses lUarijke opende Marijkehal H.K.H. Prinses Marijke heeft dins dagmiddag in Utrecht door het luiden van een scheepsbel de Marijkehal van de Koninklijke Nederlandse Jaar beurs geopend. H.M. de Koningin ver gezelde haar dochter. Voor verslag zie pag. S) Ambtenarenstaking algemeen Parijzenaren kregen geen post De staking van een miljoen ambtenaren in openbare dien sten en bedrijven is de meest algemene sinds president De Gaulle in Frankrijk aan de macht kwam. De drie grootste Franse vakbonden de C.G.T. (de communistische vak bond), de C.F.T.C. (het katholieke vakverbond) en de F.O. (socialistisch vakverbond) staan alle achter de sta king. Volgens vakbondsleiders was de sta king; in Parijs voor 90 tot 95 procent geslaagd en in de provincie van 40 tot 90 procent. Door de staking werd het verkeer op de luchthavens van Parijs, Orly en Le Bourget, stilge legd, post werd niet bezorgd, er werd niet getrouwd en alle departementale bureaus moesten worden gesloten. De staking die 24 uur duurde, zal ge volgd worden door een reeks andére stakingen. In de loop van deze maand gaan bankbedienden en employés van de staatsspoorwegen in staking. Pas nu z\jn berichten binnengekomen over de stammen-onlusten, welke in het begin van deze maand in het noorden van Roeanda zyn uitgebro ken. Circa 150 hutten werden in brand gestoken en een lid van de Wa- toetsi-stam verloor het leven. Volgens de berichten, die door het informatie-centrum van Roeanda- Oerandi werden verspreid, waren de onlusten een nasleep van de oppositie, die eind januari door enkele tot de Watoetsi-stam behorende groepen werd gevoerd tegen de nieuwe Oeran- öese regering. DE AUTOMATIEK is zeker geen uitvinding van het jaar 1960, maar een feit is, dat deze instrumenten met de glazen „kastjes" waarin allerlei lekkers huist dat er voor een kwartje uitwipt, de laatste jaren ook in Zeeland meer in de belangstel ling gekomen zijn dan vroeger. Ze schieten nog wel niet als pad destoelen uit de grond, maar de Zeeuwse grote plaatsen pikken in dit opzicht toch wel een graantje mee van de grote j 'lucht, die de automatiek in de grote steden neemt. Vooral in het afgelopen jaar is er een aan tal nieuwe geopend en het vol gend jaar zal men zeker weer een uitbreiding kunnen consta teren. Want het is gebleken, dat deze zaken in Zeeland in een behoefte voorzien. Bepaalde groep zorgt voor „bromlawaai" Deze bewering zal niet iedereen zonder meer overnemen. Sommi gen immers zeggen, dat de jeugd er niet thuishoort, anderen (en dat is de meerderheid) vinden, dat de automatieken plaatsen zijn waar lawaaimakende jongeren sa menkomen en er hun vertier zoe ken. Helemaal ongelijk hebben deze laat- sten niet, maar uit een onderzoek, dat we onder meer instelden naar de ge dragingen van de jeugd in dergelijke inlichtingen bleek, dat de Zeeuwse jongens en meisjes, die min of meer gerégeld trek hebben in een hartig hapje, weinig last veroorzaken. Slechts een Middelburgse automa tiekhouder sprak van een groep jongelui in de leeftijd van 16 tot rond 19 jaar, die regelmatig in zijn „eethuisje" wat vertier zoekt van zeven tot tien uur 's avonds, er ook wel eens wat koopt, maar er meer behagen in schijnt te scheppen om de ronkcapaciteit van de brommers te demonstreren. De één „loeit" nog harder dan de an der. Tot ongenoegen van de eige naar en de omwonenden. „Maar 't zijn er maar enkelen. En kwaad zijn ze niet", voegde hij er aan toe. Toezicht Deze jongelieden vormen de rumoeri- fe groep, waarop de Middelburgse po- tiemannen wat meer dan normaal toezicht moeten houden. Maar tot uit spattingen, echte baldadigheden, heeft Zie slot pag, 2 kol, 2) E r zijn zo van die dingen, die men in de beslotenheid onder gelijk gezinden wél kan zeggen, maar.- die daarbuiten ergernis verwekker*. Vorige week maakten wij daarvan een voorbeeld mee tijdens een be ëdiging van een groep reserve-officie- ren in Woensdrecht. Bij deze plech tigheid waren vele ouders en verloof den van de betrokkenen aanwezig en voor hen was deze gebeurtenis eveneens een zaak van gewicht. Ou ders vooral voelen op zo'n ogenblik vermoedelijk meer emoties dan de jongelui, een mengeling van herinne ringen en trots: het is immers hun zoon, die daar beëdigd wordt. Toen de plechtigheid die zich zoals gewoonlijk met militair vertoon afspeelde achter de rug was, maakte de officier, die de Jonge re servisten had beëdigd, een voor de genodigden duide lijk hoorbare op merking tot de hem vergezellende officieren: „Za gen jullie wel hoe zenuwachtig sommige lui waren?" vroeg hij, alsof die nervositeit een bron van amusement was. En de hem omringenden beijverden zich in het schenken van bijval. Dat was nu naar onze mening zo'n opmerking, die op dat ogenblik en op die plaats beter achterwege had kun nen blijven. Bij het napraten in de mess zegt men welicht iets derge lijks, maar dat doet men niet ten aanhore van de ouders, die nog een brok in de keel hebben omdat hun zoon de eed van trouw als reserve officier heeft afgelegd. Ia Overijsel is een experiment met een kunstmatig dorp het in 1953 gestichte Scheerwolde op een mislukking uitgelopen. Het werd „ge boren", toen in het Land van Vollen- hove de ontginning van de veengron den en de verkaveling van de land bouwgronden ter hand werden geno men. De Planologische Dienst projec teerde toen een nieuwe woonkern in een verzorgingsgebied, dat in de toe komst 187 boerderijen zou tellen, een kem die huisvesting zou verlenen aan 58 landarbeidersgezinnen en aan 95 verzorgers, waardoor hier een bevol king van rond 800 zielen zou ont staan. Rondom deze kern zouden zich bovendien zo werd verwacht: nog 900 mensen vestigen, zodat met 1700 bewoners Scheerwolde een welvarend dorp zou zijn. Het experiment is1 echter mislukt en men bestudeert nu de mogelijk heid Scheerwolde in te richten 'als vakantiekolonie, sanatorium, vluch- telingendorp of militair kamp. Een opvallende geschiedenis: in Frank rijk kan men complete oude woon kernen aantreffen, die geen levens vatbaarheid meer hebben, in Neder land ligt de situatie overeenkomstig onze landsaard héél wat geperfectio- neerder: hier is zelfs een dorp ver krijgbaar, dat nooit levensvatbaar heid heeft gehad, evenmin oud is, maar integendeel gloednieuw. De oorzaken van deze frappante mislukking zijn stuk voor stuk opge spoord en worden thans in een rap port van de Overijselse Planologi sche Dienst opgesomd en besproken. Zij komen er in het kort op neer, dat hier sprake is van een aantal facto ren, die in 1953 nog onbekend waren: sterkere mechanisatie in de landbouw dan was voorzien, langzamere ont ginning van de gronden, andere ver- keersgewoonten (bromfiets), verzor ging door winkeliers uit de oude dor pen door middel van auto's en géén vestiging van middenstanders in de nieuwe kern, kortom een duidelijke „schaalvergroting" om een mode woord te gebruiken van het plat teland, die men acht jaar geleden niet had voorzien en die nu deze woonkern overbodig maakt. Er staan in het dorp thans 70 wo ningen, het merendeel echter be woond door mensen, die elders werken en zullen vertrekken, zodra zij in hun werkgemeente een huis krijgenMede daarom moet er in de toekomst een oplossing voor Scheer wolde gevonden worden: een vakan tiekamp. een sanatorium, er is dus al een heel lijstje van mogelijkheden, dat nu zal worden bestudeerd. Wij zouden er vrijmoedig een onderwerp aan toe willen voegen: een bezin- ningsoord voor planologen. Dagelijks zouden zij hier voor ogen hebben het duidelijke voorbeeld, dat de werke lijkheid dikwijls totaal anders loopt dan op grond van overigens betrouw bare gegevens mocht worden ver wacht. Minister Van Aartsen heeft daar op gewezen toen de nota ruim telijke ordening werd gepubliceerd: de ontwikkeling is vaak een andere dan de lijn der rapporten en progno ses. zo zei hij. Scheerwolde is er een monumentaal exempel van. En inder daad, daardoor een aangewezen re traite-centrum voor planologen. Een naam lijkt ons makkelijk te vinden: „Dr. J. Luning Prak-oórd". verricht koningin Juliana te Gorinchem de officiële opening van de nieuwe verkeersbrug over de Merwede. een schakel in de rijksweg 27 (Vianen. Breda). is liet 40 jaar geleden, dat de wet op het Nederlandse han delsregister van kracht werd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 1