PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GENERAAL MAAKT EIND AAN BEWIND
VAN ANTOINE GIZENGA
Verenigde Naties door
verlies van havens
in grote moeilijkheden
Engeland gedwongen behartiging
Nederlandse belangen te staken?
BERT HAANSTRA dirigeert (even) de
Veerse vissersvloot
Zeeuwse boter
PRINS ALBERT EN
PRINSES PAOLA
MAN DIE „MOBY DICK"
VING, OVERLEDEN
Vandaag..
Cineast Bert Haanstra. en beiaardier
Piet Broerse broederlijk bijeen, ge
spannen luisterend naar de resultaten
van „Wie gaat mee over see'', zoals
Broerse dat kort tevoren uit het ca
rillon toverde. Straks vermoedelijk
een van de „realistische geluidsef
fectenin de documentaire over de
,iafsluiting van het Veerse Gat.
Foto P.Z.C.)
Toen de ontvoerder van de jeug
dige Eric Peugeot te Parijs
besloot tot het plegen van zijn
misdaad, kocht hij bij een boeken
stalletje een boekje, waarin een
Amerikaanse schrijver, een volledig
verhaal bracht over een ontvoering.
Dit boekje leverde het schema voor
een nieuwe misdaad.
In Nederland werd enige tijd gele
den een gruwelijke zedenmisdaad
gepleegd. De dader was uit zijn
labiele evenwicht geraakt door
het lezen van een misdaadverslag.
Dat zijn dan twee bijzonder duide
lijke voorbeelden van de invloed, die
kan uitgaan van misdaadlectuur.
W)rdt in Nederland dè versprei
ding van dit soort lectuur met
voldoende kracht bestreden
Keert men zich scherp genoeg tegen
de pornografie, tegen de misdaad
verhalen en de
misdaadfilms, te
gen toneelstuk
ken, die morele
verwording tot
maatstaf verhef
fen en tegen kunstuitingen, waarbij
het woord „kunst" slechts een schijn
heilige dekmantel is voor verderfe
lijke speculaties?
Het antwoord kan slechts zijn, dat
men in Nederland enigermate achter
het gevaar aan draaft, terwijl dat ge
vaar steeds groter wordt. Het ver
keer is in enkele tientallen jaren
zo geïntensiveerd, de menselijke con
tacten zijn zo veelvuldig geworden
en de massa-communicatiemiddelen
van drukpers tot aan televisie
staan zo gemakkelijk ter beschik
king, dat alle pogingen tot geeste
lijke ondermijning een veel ruimere
werkingssfeer hebben, dan voorheen.
Vooral wanneer daartegen niet met
grote zorgvuldigheid wordt gewaakt.
Deze week is in de Eerste Kamer
nog geklaagd over de te geringe
actie tegen de verspreiding van
pornografie, dat is dan voornamelijk
de verspreiding van smerige boekjes
met abjecte plaatjes en van bepaalde
tijdschriftjes, die vroeger alleen in
de onderwereld van de grote steden
werden verhandeld en die nu ge
makkelijk tot de dorpen doordrin
gen.
Bij de debatten is helaas niet ge
bleken, dat de overheid op dit ogen
blik plannen zou hebben voor een
krachtiger optreden. Dat is jammer,
want de bestaande wetgeving biedt
tegen pornografie voldoende gelegen
heid tot ingrijpen. Ze zou alleen wat
intensiever toegepast moeten wor
den. Een aansporing van de regering
zou in dit opzicht heilzaam kunnen
werken.
Minder gemakkelijk zal het zijn
de verspreiding van allerlei
misdaad- en sex-verhalen en de
vertoning van immorele toneelstuk
ken tegen te gaan. Voor de film ligt
het misschien wat eenvoudiger, want
daar kan men via de keuring de za
ken wel iets beter in de hand hou
den. Maar alles bijeen schijnt het
toch nodig, dat zowel bij de over
heid als bij de burgerij de duidelijke
wil tot bestrijding van deze euvels
heel wat demonstratiever tot gel
ding wordt gebracht.
Wat de burgerij betreft zou die gel
ding wellicht daarin kunnen bestaan,
dat men zich openlijk afkeerde van
de immorele produkten en dat men
niet onder het mom van gewapend
te moeten zijn tegen het kwaad, toch
kennisneerfit van die produkten en
zodoende de samenstellers en verko
pers van dit geestelijke afval toch
aan opmerkelijke financiële voorde
len helpt!
Zeeland doet zijn uiterste best om
te industrialiseren, want er moet
meer werkgelegenheid komen en
het leegstromen van de provincie dient
tot staan te worden gebracht. Maai
er blijkt nu nog een andere reden te
zijn, die het noodzakelijk maakt be
drijven hier te krijgen, althans één
bepaald soort fabrieken. Dat heeft
namelijk dezer dagen het E.T.I. voor
Zeeland ontdekt. Dit instituut krijgt
herhaaldelijk aanvragen om inlich
tingen van jongelui, die voor hun
school een „scriptie" vroeger zei
men eenvoudig „opstel" moeten
maken over het Deltaplan of over
Zeeland. Zo kwam er onlangs een
verzoek binnen van een leerlinge van
een kweekschool uit het noorden van
ons land, die wilde weten hoe het met
de industrialisatie ging. En in alle
ernst informeerde het meisje of het
nu niet nodig werd een grote confec
tiefabriek in Zeeland te stichten,
want het Deltaplan zou toch wel met
zich meebrengen, dat alle Zeeuwen
hun klederdrachten gingen afleggen.
En dus: hoe nu te voldoen aan de
grote vraag naar „gewone" kleren.
Wanneer men van de verbazing
is bekomen, dan is een gevoel
van oprecht medeleven met het
lerarenkorps van de betrokken school
niet te onderdrukken. Géén geringe
opgave: van dergelijke kandidaten
behoorlijke onderwijskrachten te ma
ken. Overigens is het vurig te hopen,
dat de leraren daarginds in het vol
brengen van deze taak slagen, want
wat moet er anders van onze school
jeugd terechtkomen? En tenslotte:
reputatié-behartiging voor Zeeland
blijkt alweer niet overbodig. Of zou
het in dit geval toch maar Zeeuwse
boter aan de noordelijke galg ge
smeerd zijn"
Hoofdredacteuren
ïsssl-ts-s? UUIilvINI 1 AI r rrI Whr I.IIIIUANI z
Directie: F. van de Velde en F. B. BV QRr fl fl WMjf B fl fl fl ffSSt fl fl BS fl fl BB BW I IH BB B B B B {fik 83 Ing. nededelingen driemaal
Adjunct: W. de B |%W W fl B 1 M flfl IBmBm ÉÊêM M Bfi W W V BbP WÊÊ BMP W9 BP lil BI l i Kleine advertenties (max. S regelt)
25 cent per regel met een minimum
W. Leertouwer en G. A. de Kok. Rri„p_ bureau
n WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
per fcw. Losse nummers 15 oent. Giro no- 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 68-60. tel. 2338 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3346); Middelburg, Markt 61. tel. 3841; Goes, Grote Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. adv. 8213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 2395, Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierlkzee. red tel ?425 adm tel 2094.
NIEUW HOOFDSTUK IN KONGO-BESTSELLER
In het koninklijk theater van Luik
hebben prins Albert en prinses Paola
een persgala bijgewoond van de sec
tie Luik en omstreken.
Tijdens de pauze onderhield het prin
selijk paar zich geruime tijd met de
balletgroep.
De Kongo-crisis is sinds gisteren weer in een nieuw stadium
gekomen. Omdat de revolutie nog altijd „haar eigen kinderen
verslindt", moest ook voor Gïzenga, de opvolger van Loemoem-
ba, het ogenblik komen, waarop hij in moeilijkheden zou raken.
Een verslaggever van de American Broadcasting Corporation
heeft donderdag betrouwbare maar onbevestigde berichten uit
Stanleystad ontvangen dat de premier van de Oostprovincie,
Antoine Gizenga, door een groep die de steun had van de opper
bevelhebber van de Loemoembistische troepen in deze provincie,
generaal Loendoela, is afgezet. De nieuwe machthebbers zou
den een meer gematigd standpunt innemen en bereid zijn samen
t© werken met president Kasavoeboe.
De linkse Kongolese leider Antoine
Gizenga had woensdag Joseph Kasa
voeboe erkend als het wettige staats
hoofd van de republiek Kongo.
Hij riep zichzelf uit tot wettige pre
mier van het land.
In diplomatieke noch in V.N.-krin-
fen kon men het bericht bevestigen,
n één V.N.-bericht wordt evenwel
gezegd dat men Jean Miroeho. een
voormalige „president" van Kivoe,
die met 't kerstfeest op last van Gi
zenga was gearresteerd, vrij heeft
zien rondlopen in Stanleystad. Ook
verscheidenen van zijn vroegere me
dewerkers zouden zijn vrijgelaten.
De Kongolese autoriteiten hebben
gisteren de bemanningen vrijgelaten
van .twee kleine vissersschepen uit
Oeganda. Volgens een woordvoerder
in Oeganda was liet tot de Kongo
lezen doorgedrongen, dat de vissers
zeer beslist binnen de grens van
Oeganda waren gebleven op liet Ed-
wardmeer, waar zij werden gevan
gen genomen.
De vertegenwoordiger van Hammar-
slcjöld in Kongo, Dayal, heeft op een
persconferentie in Leopoldstad ver
klaard, dat de havens Banana en
Matadi weer in handen van de troe
pen van de Vex*enigde Naties moeten
komen.
Hij zei kort voor zijn vertrek naar
New York dat de volkerenorganisa
tie alles in het werk stelt om de
terugkeer vreedzaam te laten ge
schieden.
Dayal verwierp de Kongolese eis een
gezamenlijk onderzoek in te stellen
naar de oorzaak van de incidenten
die zich in beide havensteden hebben
voorgedaan. Hij zei dat dit niet de
normale militaire procedure is.
Achterdocht
De Verenigde Naties zullen de ge
volgen van het verlies van Mata
di spoedig ondervinden. Een troe
pentransportschip ligt reeds voor
de monding van de Kongo, en de
komende drie weken worden nog
33 schepen met troepen en voor
raden verwacht. Als een van de
oorzaken van de spanning tussen
H De man die in 1902 wereldfaam p
verwierf door een witte walvis
s te harpoeneren in de buurt van
p de Azoren, is dinsdag in zijn p
H huis in Gag Head, in de Ame-
rikaanse staat Massachusetts
overleden.
p Zijn naam was Amos Peters
Smalley. Hij werd 84 jaar. Een
H paar jaar geleden stelde hij
zijn avontuur op schrift. Het p
werd uitgegeven onder de titel:
M „Ik doodde Moby Dick". De
deskundigen die zijn vangst p
indertijd onderzochten, schat-
ten dat het beest tussen de 100
p en 200 jaar oud was.
iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiT
Weer dode op
overweg
Op een niet beveiligde overweg
in de Melerweg, gemeente
Nieuwleusen, is gistermorgen
om zeven uur een tractor met
melkwagen in botsing geko
men met een trein. De bestuur
der van de tractor werd ge
dood, zijn zoon zwaar gewond.
De trein kon op eigen kracht doorlij
den naar Meppel, waar de reizigers
In een andere trein overstapten. Het
slachtoffer is de 51-jarige H. Kragt
uit Den Hulst.
de Verenigde Naties en de Kon
golese autoriteiten noemde hij de
publieke verklaringen van voor
aanstaande Kongolezen, die „een
volkomen ongegronde" atmosfeer
van vrees en achterdocht hebben
geschapen.
Vliegtuigen van de Amerikaanse
luchtmacht in dienst van de Verenig
de Naties zijn doorgegaan met het
aanvoeren van Tunesische verster
kingen voor het leger van de Ver
enigde Naties in Kongo, ondanks de
woensdag door de Kongolese rege
ring gedane waarschuwing dat zij
toezicht moet hebben op alle inko
mend en uitgaand -luchtverkeer van
de V.N.
Schreeuw.or kanen
Xa een vergadering die negen uur
duurde, die onderbroken was geweest
door verscheidene schreenworlranen,
heeft de „Kongolese topconferentie"
van Tananarive in beginsel besloten
de onafhankelijkheid van de facto en
de jure in Kongo bestaande staten te
erkennen, en de uitroeping van nieu
we staten toe te staan. Ook werd
een verklaring opgesteld die een
dringende waarschuwing aan de re
gering van Ghana en president
Nkroemah inhield zich niet langer te
mengen in Kongolesekwesties.
Blijkens een te Stanleystad gepubli
ceerd hoofdartikel beschouwt de. re-
gering-Glzenga de conferentie van
Tananarive als „een bijeenkomst
waar Kongolese problemen worden
besproken zonder net Kongolese volk
en zonder zijn in vrijheid gekozen
afgevaardigden'
INDONESIË DREIGT MET NIEUWE STAP
Eventueel verzoek van Indonesië zou
ingaan tegen diplomatieke gebruiken
Van gezaghebbende zijde in
Londen is donderdag verklaard,
dat Engeland Nederland te ver
staan heeft gegeven, dat het
weldra misschien niet langer
in staat zal zijn de Nederlandse
belangen in Indonesië te blijven
behartigen.
m
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft geweigerd commentaar te le
veren, maar van genoemde zijde is
gezegd, dat deze waarschuwing don
derdag werd gegeven aan de Neder
landse ambassadeur in Londen toen
hij op Brits verzoek een bezoek
bracht aan het Britse ministerie van
buitenlandse zaken. Engeland zou de
waarschuwing gegeven hebben na
vernomen te hebben, dat Indonesië
wellicht binnenkort Engeland zou
kunnen verzoeken, het behartigen
van de Nederlandse belangen te sta
ken. Indonesië heeft 17 augustus de
diplomatieke betrekkingen met Ne
derland verbroken.
De reden voor de stap waarmee In
donesië gedreigd zou hebben, is niet
genoemd.
Een woordvoerder van het Neder
landse ministerie van buitenlandse
zaken heeft donderdagavond desge-
DANKBARE
PEUGEOT
Jean Pierre Peugeot, de Fran
se automobielfabrikant, heeft
een cheque van 50.000 franks
geschonken aan het wezenfonds
van de Franse politie, uit dank
voor haar werk in de ontvoe
ringszaak van zijn kleinzoon
Eric.
vraagd bevestigd, dat laat in de mid
dag de Nederlandse regering door
de Britse regering ervan op de
hoogte is gesteld, dat Indonesië wel
licht binnenkort Engeland zou kun
nen verzoeken het behartigen van de
Nederlandse belangen te staken.
Deze woordvoerder gaf als commen
taar dat dit eventuele verzoek van
Indonesië volkomen zou ingaan te
gen alle diplomatieke gebruiken.
Voorts werd medegedeeld dat de
Nederlandse regering zeer binnen
kort haar gedachten over een en an
der kenbaar hoopt te maken.
Moeilijk probleem
Politieke kringen in Den Haag ble
ken van mening, dat indien Indo
nesië Engeland inderdaad genoemd
verzoek zou doen, een bijzonder
moeilijk probleem zou ontstaan rond
de ongeveer duizend behoeftige Ne
derlanders die in Indonesië wonen.
Deze behoeftigen worden maande
lijks voorzien van middelen, om in
hun bestaan te voorzien.
Het is voorts nog niet bekend, of de
Verenigde Arabische Republiek, die
zoals bekend de Indonesische belan
gen in Nederland behartigt, deze
belangenbehartiging zal staken, in
dien Indonesië aan Engeland meer
genoemd verzoek zou doen.
H begint te Brussel een „interna-
tionaal salon voor uitvinders", I
H op welke expositie inzendingen
uit achttien landen worden ver-
wacht en die duurt tot 19 j
maart.
M ls het 100.jaar geleden, dat de
eertijds befaamde Oekraïnse
nationalistische dichter en
schilder Taras Schewtschenko p
te Petersburg overleed.
Illllllllllllllllillllllllllllllillllllilllilllllllllllllll
ONDERDEEL VAN DOCUMENTAIRE
WANNEER HET VANDAAG
allemaal volgens de plannen
verloopt, zal Bert Haanstra
de Veerse vissersvloot diri
geren. Het is niet zo zeer een
kwestie van muziek, dan wel
van compositie een com
positie, die in totaal vijftien
minuten zal duren en die, zo
als bekend, als thema heeft
de afsluiting van het Veerse
Gat. Want vijftien minuten
zal de documentaire duren,
die Haanstra in opdracht van
de regeringsvoorlichtings
dienst (R.V.D.) maakt over
de komende afsluiting van
het Veerse Gat. Een docu
mentaire in kleuren, waarin
de Veerse vissersvloot uiter
aard een rol krijgt te spelen
en om die rol gaat het van
daag. Haanstra wil de vloot
„vangen", wanneer ze sym
bolisch voor de laatste maal
de Veerse vissershaven ver
laat en om dat te bereiken,
heeft hij velerlei voorberei
dingen moeten treffen. Tij
den en getijden waren van
belang en nog een heleboel
andere zaken.
Maar: wind en weder dienende,
zal het vanmiddag gebeuren. Dan
hoopt cineast Bert Haanstra, de
man van „Spiegel van Holland",
„Dijkbouw", „En de zee was niet
meer", „Fanfare" en „De zaait
MP.", de uitvarende vloot in het
Vijftien minuten
afsluiting
in kleuren
oog van de camera te kunnen van
gen om daarmee de vruchten te
plukken van een uitgebreid voor
overleg. Zoals hij dat voerde met
de vissersvereniging „Draagt Elk
anders Lasten" uit Arnemuiden,
met „Zevibel", de burgemeester
van Veere en met de vissers van
de „Arne"-boten zelf. Allen zeg
den tot zijn grote vreugde spon
taan hun médewerking toe en gis
teren nog is Haanstra persoon
lijk „de schuiten langs gegaan"
om er zich van te vergewissen, dat
een ieder vandaag be'reid zou zijn
om voor de camera parade te va
ren. Men was bereid. Na terugkeer
van de vangst zal vanmiddag de
vïoot nog eenmaal uitvaren, bui
ten de haven uitwaaierend over
het brede water, vlootschouw va
rend langs de reddingboot „Maria
Carolina Blankenheim" van schip
per Minneboo, met aan boord ci
neast Bert Haanstra, cameraman
Fred Tammes en diens assistent,
Kees Hin.
Althans: wind en weder en om
standigheden dienende. Want die
heeft „dirigent" Bert Haanstra
ook niet in de hand. Dat is juist
de moeilijkheid. In vergelijking
met andere door hem vervaardig
de documentaires („Rembrandt"
en „Glas" bij'voorbeeld) spreken
in deze „Veerefilm" een titel
is nog niet gevonden de om
standigheden een geducht woordje
mee. Om te beginnen moet er
fZi? vlot pag2 kol. 5