IGETEMDE OF GEREMDE MAMMOET? Ontwerp nieuwe stijl minder grimmig dan de oude versie BRUYNZEEL RYNBENDE'S VRIJDAG 24 FEBRUARI 1961 f R O V 1 N V 1 ALE ZEEUWSE CJ O U RA. B T Miilllllll!l!!!IIMI!llllillllll!i!l!!lll!!!i!llll!!ll!il!l!llll!lllll!!ll!llllllllll!!!l!!!IIIIM I MINISTER IS OPTIMISTISCH GESTEMD 1 MINISTER CALS ...optimistisch gestemd... VRIJHEID Maar raadsels bleven (Van een onderwijsmedewerker) HP WEE-EN-EEN-HALF JAAR nadat de Nederlandse onderwijswereld werd opgeschrikt door de indiening van het „Ontwerp van wet tot regeling van het voort gezet onderwijs", naderhand meer algemeen bekend ge worden onder de naam „Mammoetwet", zal thans na het Paasreces dit onderwerp in de Tweede Kamer in behande ling komen; een gebeurtenis waarvan het belang voor de toekomst van ons land moeilijk overschat kan worden. Immers, indien van de jeugd de toekomst afhangt en de jeugd voor een belangrijk deel wordt gevormd door de school, moet men wel concluderen dat de behandeling van dit wetsvoorstel een zaak van het allergrootste gewicht is voor ons volk, hetgeen dan weer ten volle rechtvaardigt dat wij aan de vooravond van deze gebeurtenis er hier nog even bij stilstaan, al werd in de kolommen van dit blad al eerder intensief aan de mammoet aandacht ge schonken. Bovendien verschilt liet uu gewijzigde wetsontwerp in bepaalde opzichten aan zienlijk van de oorspronke lijke versie en bevat de me morie van antwoord ver schillende interessante bij zonderheden, die een nieuw licht werpen op wat aanvan kelijk raadselachtig leek. Beschouwen wij in de eerste plaats de toekomst van de huidi ge h.b.s., dan valt op dat de mi nister niet is gezwicht voor de op hem door de voorstanders van een vijfjarige vorm van v.w.o. uitge oefende druk en „na rijp beraad" de voordelen verbonden aan het zesjarig maken van zijn atheneum groter heeft geoordeeld dan de nadelen: men moet zeggen dat hij, indien hij hier had gecapituleerd, wel een zeer centrale, misschien wel de allerbelangrijkste gedachte van het ontwerp zou hebben prijs gegeven. De minister wijst er nogmaals op dat de gelijktrekking van de cur susduur van het toekomstig vol ledig voorbereidend wetenschap pelijk bedoelde atheneum met die van het gymnasium zal voorko men dat de keuze tussen deze beide richtingen van v.w.o. in de toekomst nog mede bepaald wordt door „uit onderwijskundig oog punt irrelevante overwegingen van cursusduur" en de kans dus belangrijk groter wordt dat ieder een het onderwijs kiest waarvoor hij of zij krachtens aanleg het meest geschikt is. Op een ander punt is de minister echter wel tegemoet gekomen aan de pro testen van bepaalde kamerleden en wel. waar het betreft het ver plicht invoeren van het vak „een voudig Latijn" op het atheneum: ook hij is gaan inzien, zo heet het, dat aan Latijn in deze vorm weinig waarde moet worden toe gekend. BRUGKLAS Een Juiste keu/.e van het voor iedere leerling meest geëigen de schooltype tracht het ont werp bovendien nog te bevorde ren door de- hier hooggeprezen, daar zwaar verguisde brugklas. Deze nieuwigheid, die, zoals men weet, de overgang van lager naar voortgezet onderwijs beoogt 1e vereenvoudigen en tevens het probleem van de selectie nader tot een oplossing moet brengen, werd vooral van de zijde der voor standers van het gymnasium ver bitterd bestreden, en wel omdat onder de vakken die in dat brug jaar, samenvallend met liet eer ste leerjaar van gymnasium, atheneum, havo- en mavoschool, onderwezen zullen gaan worden, liet Latijn niet te vinden is, welk \ak momenteel in de eerste klas se van het gymnasium niet min der dan 7 uur per week wordt gegeven. Terecht achtte men dit gehele vak dus ernstig bedreigd, daar men meende te weten dat de mi- nistei ui deze materie het z.g. „Biliiei berg-rapport" tot leidraad had. volgens hetwelk men van de aldus verloren uren „niets meer zou terugzien". Twee punten zou den echter deze kringen thans misschien enigszins gerust kun nen stellen, en wel enerzijds de nog steeds ondanks verzet van bepaalde kamerleden open ge houden mogelijkheid het vak La tijn in de eerste klas van het gymnasium toe te voegen aan de voor het brugjaar verplichte vak ken, zij het op beperkte schaal, en anderzijds een uitlating van de minister in de memorie van ant woord, waurin men zou kunnen lezen dat men dit aantal verloren uren in de volgende leerjaren kan inhalen. Ook voor dit brugjaar geldt trouwens dat het een van de grondslagen van het ontwerp voimt waarvan men dus bezwaar lijk kon verwachten dat de mi nister erop zou terugkomen. De zojuist aangestipte moge lijkheid van.het toevoegen van Latijn aan de verplichte brug- jaarvakken brengt ons meteen op een thans mede door een uit gebreide toelichting nog dui delijker dan in de oude vorm van het ontwerp naar voren komend aspect, namelijk de grotere vrij heid die in de individuele scholen gelaten wordt in de opstelling van hun leerprogramma. Dit wordt bereikt dooi- het vaststellen van een minimumaantal wekelijkse lesuren in de verplichte vakken en een maximumaantal lessen, dat gegeven mag worden. Tussen deze beide aantallen ligt gemid deld een marge van ongeveer 5 wekelijkse lesuren, die men zowel kan aanwenden om verplichte vakken intensiever te geven, als ook om andere vakken aan het programma toe te voegen. Dit aantal vrije uren waarborgt enerzijds een zekere vrijheid t.a.v. het leerplan, doch voorkomt anderzijds dat verschillende scho len van eenzelfde type teveel uit- eeu gaan lopen. Men moet toege ven dat dit een zeker voordeel meebrengt, er is gelegenheid hier en daar een accent anders te plaatsen; zo kan men met behulp van dit systeem in de B-afdeling van het gymnasium het in prin cipe facultatief gestelde Grieks onverkort handhaven of ook ge heel laten vervallen en de vrije uren deels aan het Latijn ten goe de laten komen waardoor dit vak op een hoger plan gebracht zou kunnen worden dan thans bij de B-Ieerlingeu liet geval pleegt te zijn, deel aan andere niet-ver- plichte vakken te wijden. Op dc vraag aan welke vakken hij hierbij zoal denkt, antwoordt de minister: andere levende talen, Fries, esperanto, wijbegeerte, cultuurgeschiedenis, sterrekunde, voordrachtskunst, verder voor het atheneum Latijn en voor het gymnasium Hebreeuws. Men ziet het, er is keus in over vloed. Dit alles is, het zij nog maals gezegd, verheugend, maal laten de kamerleden toch wel goed bedenken dat dit alles in houdsloos wordt indien er niet ter dege garanties worden gegeven aangaande het niveau waarop zo wel verplichte als niet-verplichte vakken gegeven worden. EINDEXAMEN Gelukkig ziet de minister deze noodzaak in principe wel in, wat duidelijk blijkt uit bet feit dat hij het eindexamen niet alleen wil handhaven tegen over leden die het geheel wilden afschaffen! doch zelfs de mo menteel voor het gymnasium gel dende regeling, waarbij de ge committeerden, grotendeels uit het hoger onderwijs afkomstig en deskundig, zeer grote be voegdheden bezitten, wil overne men voor het gehele v.w.o. Daar evenwel bij de grote toene ming van het aantal kandidaten in de laatste jaren het steeds moeilijker wordt voldoende ge schikte gecomitteerden te vinden, stelt hij zich voor het aantal vak ken waarin examen wordt afge nomen te beperken tot gemiddeld zes vakken per schooltype. Dit nu Is o.i. ten zeerste te betreuren; weliswaar wil men voor de niet geëxamineerde vakken de rap portcijfers laten meetellen, maar deze behoeven natuurlijk geen enkele waarborg te bieden voor een redelijk niveau van onderwijs. Deze delicate kwestie is momen teel zeer actueel. Keeds tijdens de lopende cursus wilden bepaal de departementale stromingen een dergelijke ontkrachting van het eindexamen bij K.B. doorvoe ren, doch zij vonden zulk een krachtige tegenstand uit de on derwijswereld, met name van de hoogleraren-gecommitteerden op Iiun weg, dat de staatssecretaris zich genoodzaakt zag het reeds getekende K.B. terug te nemen. Ook toen gold als argument voor de bedoelde maatregel het gebrek aan bruikbare gecommitteerden voor het zo sterk toegenomen aantal kandidaten, die later blijk baar ineens toch weer te vinden waren. Nu wil het geval dat niet iedereen van de juistheid van dit argument voldoende overtuigd is, daar men meent te weten dat het aantal potentiële gecommitteer den de laatste jaren aanzienlijk is toegenomen, zelfs sterker dan de aantallen examinandi, en wel door de zeer sterke uitbreiding der wetenschappelijke staven aan de universiteiten. Vele, zeer com petente en dikwijls zelf uit het v.li.m.o. afkomstige wetenschap pelijke ambtenaren zouden kun nen worden ingeschakeld, terwijl bovendien een stellig niet mis plaatste verhoging der honorering van dit examineren ook de geest drift zou verhogen. Degenen die aldus redeneren en dat zijn er zeer velen onder de bonafide dienaren van het v.h.m.o., vragen zich dan ook af of de minister wie kenne lijk zelf aan het peil van het on derwijs veel gelegen is dit blijkt uit talrijke zinsneden uit de memorie van antwoord in deze toch niet gedeeltelijk het slachtoffer is geworden van een verkeerde voorstelling van zaken door bovengenoemde kennisverso bering voorstaande kringen. OPHEFFING toch de ongewijzigde norm van gemiddeld 16 leerlingen in elk der beide hoogste leerjaren zien te j halen, hetgeen in de genoemde aanlooptijd zeker waarschijnlijk j moet worden geacht. OPRICHTING Een andere zaak die speciaal Zeeland moet interesseren is de ontwikkeling van de situa tie rond de „opheffingsnormen" iart. 101). Over geen enkel on derdeel van het gehele ontwerp is m de afgelopen jaren meer te doen geweest. En terecht: vele scholen zagen zich met opheffing bedreigd en luidden met veel mis baar de noodklok, oudervereni gingen, schoolbesturen, curatoria, ja zelfs gemeentelijke en provin ciale colleges wendden zich met protestschriften tot de minister en ook vele kamerleden gordden zich aan het een en ander op te merken. Begrijpelijkerwijs was ieder ingewijde den ook zeer be nieuwd of deze frontale aanval op de gewraakte innovatie gevol gen zou hebben in de nieuwe ver sie: dit nu blijkt inderdaad het geval te zijn; de minister heeft. iekening houdend met de belan gen van minder dicht bevolkte streken de opheffingsnormen in gemeenten met minder dan 50.000 inwoners voor de afdelingen gym nasium en atheneum van lycea gebracht van resp. 12 en 15 op resp. 8 en 10: door deze royale verlaging zouden vele der be dreigde gymnasiale afdelingen in onze provincie al dadelijk gered zijn; in de gevaarlijke zone blij ven echter nog voorlopig de gym nasiale afdelingen aan het Open baar lyceum te Oostburg en dat te Zierikzee, terwijl ook de afde ling m.m.s. (in de toekomst te be schouwen als een havo-school) aan het katholiek lyceum te Hulst in zijn bestaan bedreigd wordt. Al valt dit uiteraard te betreu ren uit een oogpunt van onder- vvijsspreidiug, tocli moet een ge voel van vreugde en voldoening prevaleren, waar de schade, die gevreesd werd zo aanzienlijk be perkt blijkt te blijven. Bovendien lezen we nog verder geruststel lends in de memorie van ant woord, zoals, dat de minister er van uitgaat dat aan iedere school vanaf het ogenblik dat de nieuwe wcL van bracht wordt zeker nog eeiF'aanlooptijd van (i jaren, d.w.z. niet een te verwachten overgangs periode van ongeveer 8 a li) jaar, zal worden gegund, alvorens de nieuwe „opheffingsnormen" toe gepast gaan worden. Rekening houdend met zelfs maar een bescheiden bevolkingsaanwas en een steeds toenemende belang stelling voor het v.w.o. is dan zeker ook ten aanzien van Oost burg nog een zeker optimisme ge rechtvaardigd. evenals voor het enige Zeeuwse gymnasium te Middelburg. Het is namelijk zeer tekenend voor de nieuwe depar tementale voorkeur voor grote scholen en scholengemeenschap pen dat slechts de normen van lycea in kleine plaatsen verlaagd zijn maar niet die voor zelfst.an dige athenea en gymnasia, die men in het nieuwste pedagogisch jargon als categoriale scholen pleegt aan te duiden. Daardooi moet men in Middelburg, wil men zijn zelfstandigheid behouden. r-r-, en aanzien van de „oprich- riehtingsnormen" van artikel 63 is het niet te verwonde- ren dat daarin geen wijziging is aangebracht, daar de zaken daar toch wel anders liggen en men niet met eenmaal verworven j rechten te doen heeft; iedereen zal begrijpen dat opheffen van j iets bestaands een veel ernstiger ingreep betekent ,da,n niet oprich- ten van iets nieuws. Tegen deze voorgestelde maatregel was dan j ook nauwelijks verzet gerezen. Een innovatie in de regeling der j bevoegdheden kan men voorts j aantreffen in de toegevoegde ar- tikelen 33a, 33b, 33c. Er zullen i drie graden van bevoegdheid wor- den ingesteld, ongeveer overeen- komend met de huidige onder scheiding tussen doctoraal of m.o.B, kandidaats of m.o. A en l.o., waarbij als begrijpelijke con sequentie ran de gemeenschappe lijke brug-klas bevoegdheidsgraad II voldoende geacht wordt voor het eerste leerjaar van v.w.o. en havo. Zeker vermelding verdient nog het feit dat impliciet een hoognodige pedagogisch-didac- tïsche opleiding voor toekomstige leraren in het uitzicht wordt ge steld. Samenvattend kan men zeggen dat deze mammoet-wet nieu we stijl minder grimmig en ook wel iets minder vaag aandoet dan de oude versie. Veel is zeker duidelijker geworden. Dit neemt echter niet weg dat er nog vele raadsels overblijven; b.v. wat gaat de inhoud worden van de havo- school Sommige ingewijden hoort men wel fluisteren dat de eerste achter de schermen ont stane concept-regelingen wei nig goeds voorspellen en doen vrezen dat aan deze nieuwe maatschappijschool, eigenlijk de oude li.b.s., zoals door Thorbecke bedoeld, een zo mager leerplan- gegeven gaat worden, dat het bedrijfsleven er wellicht niet zo veel voor zou kunnen voelen haar lagere kader uit de abituriënten ervan te recruteren en dat dus weer tal van niet zéér-begaafden toch maar atheneum of gymna sium zullen gaan bevolken om daar de goede leerlingen geeste- i lijk aan de benen te gaan hangen, i Dat dit niets minder dan rampza- i lig zou zijn. en een van de werke lijk grote grondgedachten van de j wet zou frusteren, is iedere insl- der duidelijk. Men kan slechts I hopen en bidden dat het meevalt. Dat men niet meer kan doen vindt zijn reden in de betreurens waardige omstandigheid, dat de wet deze dingen zelf niet auide- lijk uitwerkt, maar aan algemene maatregelen van bestuur overlaat. Ook de kwestie van het Grieks op het gymnasium-B blijft een raad sel; de minister noemt wel drie of vier mogelijkheden die hij alle openlaat; wij willen slechts even wijzen op de mogelijkheid dit vak volledig te schrappen. Er wordt in dit verband met geen woord gerept van de even belang- rijke als voor de haud liggende noodzaak om de splitsing tussen j A. en B. te verleggen tot na het tweede leerjaar, daar het zinloos is leerlingen twee jaren lang i Griekse grammatica te onderwij- zen zonder daarna de oogst te gaan binnenhalen door het lezen j van Homerus of Plato. In een zo j vroeg stadium van de opleiding als het einde van het tweede leer- jaar zijn echter in vele gevallen j nog niet voldoende gegevens over i de aanleg der leerlingen voor- i handen om een verantwoorde j keuze mogelijk te maken; om I nog maar niet eens te spreken van de aanzienlijke financiële consequenties. OPTIMISME I Zal de behandeling in de Twee de Kamer nog belangrijke wijzigingen tot gevolg h eb ben? De minister heeft zelf voor zijn vertrek naar Egypte, waar hij vertoeft op uitnodiging van dé V.A.R. om persoonlijk kennis te nemen van de situatie rond de bedreigde oudheden, doch waar hij ook stellig nog genoeg tijd over zal houden om kracht op te doen voor de komende strijd, zich in zeer optimistische zin uitgela ten; liij zeide op een ruime meer derheid te rekenen voor zijn mam moet, doch ook op enige amende menten. Welke zouden dat kun nen zijn? Zal men er van confes sionele zijde nog in slagen om ook de oprichtingsnormen wat omlaag te wrikken? Zal het Latijn in de brugklas van het gymnasium nog i sneuvelen? Zal een serieus, dege lijke waarborgen biedend eind- i examen uit het vuur worden ge- IVij wagen ons niet aan gissingen en zien reikhalzend uit naar de zo belangrijke debatten die einde april een aanvang zullen nemen, waarbij het voor ons als Zeeuwen j een speciale reden tot \oldoeuing i en geruststelling is dat een gloed- nieuw Zeeuws Kamerlid, boven dien een zeer deskundig ouder- wijsspecialist eu een knap spre ker hieraan zal deelnemen. Wij wensen hem een goede en sueces- vollc strijd tegen een ondier dat. ceils ietwat in ziju vaart ge remd. misschien wel geheel ge temd zal kunnen worden. Ben enquete onder de tra.mpassa-i giers van de Duitse stad München heeft uitgemaakt, dat men geen prijs stelt op het voorrecht te mogen ro- ken tijdens de rit althans 85 van de tra/mgébruikera bleken voor stander van niet-roken te zijn. De directie van de tram heeft daarop de nu nutteloze asbakjes uit de wagens laten halen en in de remises laten opslaan. Reeds meer dan 2000 stuks hébben nu al een plaatsje in de ma- gazijnen van de tram gevonden. (Advertentie) Bestek met nazi-embleem uit ziekenhuis gebannen De administrateur van een Westber- iijns ziekenhuis is door het stadsbe stuur geschorst, omdat er een ver keerd embleem stond op een aantal messen en vorken, die door de patiën ten gebruikt werden. Het gebeurde in het Beliring.ziekenhuis, dat onder stedelijk beheer staat. Een joodse pa tiënte kr«eg haar maaltijd opgediend met een mes en vork, waarop het Nazi hakenkruis voorkwam. Zij kreeg prompt een hartaanval. Het incident heeft in West-Berlijn evenveel beroering gewekt als wan neer Adolf Eichïhann er plotseling verschenen zou zijn om op zijn mis daden te pochen. Men begon onmid dellijk een diepgaand onderzoek, waarbij bleek, dat van de 5500 mes sen en vorken in het ziekenhuis er 62 nog steeds het hakenkruisem bleem droegen. Zij waren in de laden blijven liggen, nadat het ziekenhuis was overgenomen van de Duitse weermacht. De affaire werd bespro ken in dc Westberlijnse stadsraad en de administrateur werd geschorst. Een storm in een glas water? Voor de Westberlijners niet. Wethouder Joachim Lipschitz ver klaarde, dat er voor bestek met de Swastika in de stad evenmin plaats was als voor levende Nazi's. Vijfdaagse werkweek in grote havens Het college van rijksbemiddelaars heeft zijn goedkeuring verleend aan de voorstellen van de Scheepvaart- Vereniging Zuid, de Scheepvaart- Vereniging Noord en de erkende werknemersorganisaties tot invoe ring van een vijfdaagse werkweek voor nïet-continubedrijven in de ha vens van Amsterdam en Rotterdam. Teneinde het noodzakelijke werk (het gereedmaken van schepen, lichters, auto's e.d.) op zaterdag en zondag voortgang te doen vinden, is daarbij bepaald dat de werknemers verplicht zijn zich eenmaal per drie weken voor dit werk beschikbaar te houden. De nieuwe regeling zal in beide ha vens op 26 februari a.s. van kracht worden. Zij houdt voorts in dat in belangrijke deien van het bedrijf de normale arbe.dóweek wordt terugge bracht vèn 45'X uur tot 43KX- Na langdurige besprekingen ls de me dewerking van Herbert von Karajan aan de Salzburger Feslspiele van dil jaar ver zekerd. Vorig jaar was de dirigent als kunstzinnig leider van de Feslspiele te ruggetreden. Uitstapje van wolf in Londen eindigde droeuig Londen heeft woensdag voor het eerst in 500 jaar weer eens een wolf door de straten zien lopen. Helaas worgde „Devïl Face", een 140 pond zware Canadese hout- wolf. zichzelf, toen behulpzame handen probeerden hem uit een riool te redden. Devil Face, eigendom van mevrouw June Flytche die hem en zijn soortgenoot van de Londense die rentuin had gekocht, ontsnapte woensdagmorgen uit zijn hok. sprong over een muurtje van nog geen meter en was aan de haal. „Hij doet geen kwaad", riep me vrouw Flytche vertwijfeld uit. „Als men tenminste niet denkt met een hond te doen te hebben en hem aait". De jacht van twee uur eindigde, toen de vijftienjarige Michael Hold Devil Face vond in een rioo! tussen een hotel en het kerk hof naast mevrouw Flytches wo ning. Ondernemende persfotografen klom men oneerbiedig over de grafzer ken, terwijl de politie tweehon derd nieuwsgierige kinderen op een afstand probeerde te houden. Agenten, gewapend met. speciale nétten, liéten een halsband om Devil Faces nek vallen. Don Williams, lid van de koninklijke vereniging voor dierenbescher ming liet zich bij het diér in de riool zakken. „Ik was bezig hem te muilkorven en zachte windsels om de poten te doen. toen Devil Face plotseling meegaf. Dood haalden wij hem op", aldus Willi ams, vol spijt dat zijn zending was mislukt. Londen had een wolf. Devil Face had Londen gezien. SCHOOLFILM OVER ACTIE TOLTÈN De Stichting Nederlandse Onderwijs Film heeft besloten de actie Toltèn, zoals dip in de afgelopen maanden door de X.IÏ.L". en X.T.S- is gevoerd voor de herbouw van het Chileense kustdorpje Toltèn, met de speciaal voor deze actie gemaakte film „Tol len" voort te zetten op de Neder landse scholen. De stichting stelt daartoe alle Ne derlandse scholen in de gelegenheid tussen 1 maart en 15 juli de film aan te vragen en in eigen school en klas te vertonen. f Advertentie f dè Hollandse 'jonge' jonge White tabel dubbele Ware "f 8£S pe/ liter fles eiefaöef „DE AMBTENAAR", BEELDJE VOOR UTRECHT Zaterdag a.s. zal dc gemeentesecre taris van Utrecht, prof. dr. B. de Goede, als „eerste ambtenaar der ge meente" het fonteinbeeldje „De ambtenaar" onthullen. He't beeldje is op 5 mei I960 ter gelegenheid van de viering van het bevrijdingsfeest door de organisatoren van dit feest aan het gemeentebestuur aaugebo den. Als plaats voor dit beeldje is het pleintje voor de achteringang van het stadhuis gekozen. Het bronzen fonteinbeeldje is ont worpen door Louis Dusee en vervaar digd door Leo Broni's edelsmiase. Het stelt een zittende figuur voor. Het gesmede hekwerk, dat het beeld, je geheel omsluit, is eveneens ont worpen door de heer Dusee. Op de fonteinbak die tevens als voet stuk dienst doet, is de volgende tekst van Jan Engelman aangebracht: „Ik dien de vroedschap en de burgerij, ik leef, laat leven, laat den burger vrij".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 7