N.T.S. en omroepen verklaren
zich tegen nota reclame-t.v.
mimÖRD
Britse commerciële
t.v. voldoet meest
VLIEGTUIG LANDT VEILIG NA
MOEILIJKHEDEN MET WIEL
UITVOERMOGELIJKHEDEN VOOR
1961 NIET ONGUNSTIG
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1P01
PROVINOIALB ZBBUWBK COURANT
„Schadelijk voor nationale cultuur"
Vrees voor
concurrentie
De N.T.S. en tie vijf omroep- j
a erenigingen hebben naar aan- j
leiding van de door de regering
ingediende nota commerciële i
televisie een verklaring iiïtge-|
geven waarin zij bijzonder
scherp stelling nemen tegen de j
in de nota ontwikkelde plannen.
Zij menen deze plannen „om
tal van redenen als schadelijk
voor de televisie en onze natio
nale cultuur te moeten afwij
zen". In eèn achttal punten
somt de N.T.S. dan haar be
zwaren op.
Koerswijziging
Zij ziet in het door de staatssecreta
rissen voorgestelde commerciële tele
visiesysteem een zeer sterke koers
wijziging van het tot dusverre door
de regering gevoerde televisicbeleid..
..Aan een zeer willekeurige groep
van commerciële ondernemingen
wordt op al even volkomen willekeu
rige gronden een zendmachtiging ter
beschikking gestekl die een aantal
zenduren omvat dat een veelvoud zal
bedragen van die welke aan elke van
de op geestelijke en maatschappelij
ke grondslag werkende omroeporga
nisaties worden toegewezen, terwijl
deze organisaties tezamen op 'n gro
te. meer dan 2 miljoen gezinnen om
vattende groep van sympathiseren-
den kunnen bogen. Er wordt door de
staatssecretarissen geen motivering
gegeven voor deze willekeurige en
niet billijke zendtijdverdeling", aldus
de verklaring.
Britse kritiek
Als de overheid reclame in de t.v.
noodzakelijk acht dan zou deze
door de N.T.S. zelf kunnen wor
den verwezenlijkt met inschake
ling van de op ervaring gebaseer
de deskundigheid op advertentie-
gebied van uitgevers van dagbla
den en tijdschriften, aldus de
N.T.S. De N.T.S. wijst vervolgens
op de kritiek op de Engelse com
merciële televisie afkomstig uit
kerkelijke, politieke en pedagogi
sche kringen. In tegenstelling tot
de opvatting van de staatssecre
tarissen achtten de N.T.S. en de,
omroepverenigingen zich financi
eel ln staat om. zodra de golf leng-'
ten en de technische voorzienin
gen voor een tweede programma
beschikbaar zijn, een aanvang te
maken met de programma-uitvoe
ring waartoe reeds voorbereiden
de maatregelen zijn getroffen.
De N.T.S. en de omroeporganisaties
maken ernstig <ybezwaar tegen de
voorstellen van de staatssecretaris
sen al:< zouden N.T.S. en omroepen
profiteren van de totstandkoming
van het commerciële televisiesy
steem, doordat er meer kijkers zou
den komen, met ais gevolg: stijging
van het kijkgeld.
Miljoenste toestel
„Televisie in Nederland zal bin
nenkort het miljoenste toestel re
gistreren. Er komen jaarlijks
enige honderdduizenden toestellen
bij en verwacht mag worden dat
in de weinige jaren (wellicht nog
voor een eventuele commerciële
lllllllllllllllllilllllilllllllllilllllllllilllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
televisie tot wasdom zou zijn ge
komen) het verzadigingspunt zal
j zijn bereikt", aldus de N.T.S., die
1 tenslotte constateert „dat het dooi
de staatssecretarissen aanbevolen
systeem betekent dat eene groot
deel der televisieuitzendingen zal
worden gelegd in handen van een
monopolistisch orgaan, dat zich
onafhankelijk noemt, maar in fei
te afhankelijk is zowel van de
staat (de programmaraad wordt
door de Kroon benoemd) als van
financiële en economische belan
gengroepen."'
V.P.R.O.
Het bestuur van de V.P.R.O. schaart
zich achter deze verklaring van de
N.T.S. maar heeft er nog wel een
eigen passage aan toegevoegd die als
volgt luidt: ,',De V.P.R.O. blijft be
reid mee te werken aan iedere con
structieve oplossing der problemen
die door de nota worden opgeroepen
en stelt zich voor binnen afzienbare
tijd daartoe een eigen bijdrage te le
veren".
I Voorzetapparaat voor j
t.v.-toestel nodig
it Op de persconferentie die de |f
staatssecretarissen Scholten en
Veldkamp ter toelichting van n
H de officiële televisienota hebben
gehouden, heeft eerstgenoemde j§
verklaard, dat de huidige t.v.-
apparaten zonder noem ens-
waardige moeilijkheden op het
eventuele tweede net kunnen
worden aangesloten. Men moet
daartoe voor enkele tientallen
H guldens een voorzetapparaat
aanschafen, aldus staatssecre- H
H taris Scholten. p
llllllllllllllilllllllllllllllllllW
GEVANGEN VLINDERS II. Vori
ge week citeerden we enkele frap
pante uitspraken van scholieren
uit het onlangs verschenen boekje
„Nieuwe vlinders vangen" van'
Frans de Clercq. Uit hetzelfde
boekje lichtten we ook de volgende
regels:
Als we ouder worden, vergeten we.
dat we eens niet veel wisten en we
gaan louter wijze dingen zeggen,
b.v.: „De middelbare leeftijd is die
leeftijd, waarop je één keer bukt
om twee dingen op te rapen".
Of deze uitspraak van een Engels
toneelspeler: „Ik wil helemaal niet
als een rijk man sterven, ik wil als
een rijk man leven".
We waren natuurlijk niet altijd zo
verstandig. In 190l"stond er nóg in
een woordenboek: ...Uranium.' .wit
metaal, zonder waarde".
Maar dit is een heel mooie opmer
king over een psychiater: „De laat
ste man met wie je gaat praten,
voor je in jezelf gaat praten
Iemand, die zeker niet in zichzelf
praatte, was Bernliard Shaw. Hij
danste eens met een meisje, dat het
verrukkelijk vond door de grote
man ten dans te zijn gevraagd.
„Heerlijk", zei ze, „hoe kwam U er
toe, juist mij te vragen?"
„Nou", zei Shaw. „het is (och een
liefdadigheidsbal
Dagbladen
Ook het comité tot oprichting van
een maatschappij tot exploitatie van
reclame in de televisie, dat 47 dag
bladen vertegenwoordigt, heeft zich
tegen de plannen van do regering
uitgesproken. Het comité meent, dat
deze plannen geen rekening houden
met de belangen van de dagbladen
in het algemeen en die van (le 47
bladen in het bijzonder.
Keus uit drie systemen
(Van onze Haagse redactie).
In de gisteren door de staatssecretarissen van onderwijs, kun
sten en wetenschappen en van economische zaken aan de Twee
de Kamer aangeboden nota over de reclame-televisie wordt zeer
veel aandacht besteed aan de verschillende buitenlandse syste
men. Er worden een aantal vergelijkingen getrokken. In de
nota zelf wordt uitvoerig ingegaan op drie vormen:
le. Het zogenaamde „sponsored" programma;
- 2e. Het Engelse systeem, en
3e. Het Beierse systeem.
Bovendien wordt in een bijlage nog aandacht besteed aan de
situatie in een aantal andere Europese landen.
Honderden hielden
de adem in
Twee uren van angstige spanning
eindigden gisterochtend om kwart
voor twaalf op Schiphol met een golf
van dankbare blijdschap en verlich
ting, toen honderden mensen langs
de rand van het platform een vier
motorige Vïckers Viscount van de K.
L.M. uiterst voorzichtig, doch veilig
zagen landen. Het toestel was boven
Londen teruggekeerd naar Nederland,
omdat het linkerwïel van het lan
dingsgestel niet in de vaste positie
wilde uitklappen. Op Schiphol werd
daarom groot alarm gegeven en alle
beschikbare brandweerwagens ston
den bij de landingsbaan opgesteld,
toen de machine daalde.
Het toestel was enkele uren tevoren
van het vliegveld Zestienhoven in
Rotterdam met bestemming Londen
opgestegen. Aan boord bevonden zich
een bemanning van 5 leden en 6 pas
sagiers: twee Amerikanen, twee Grie
ken en twee reizigers uit India. Bo
ven Londen klapte de gezagvoerder
W. van der Laan het landingsgestel
uit en kwam hij tot de ontdekking dat
het linkerwiel niet in het slot viel.
Het euvel bleek boven Londen niet
te verhelpen en daarom besloot hij
Beierse methode
ontmoet grote
bezwaren
Zoals uit de nota blijkt wordt het
„Sponsored"-programnia zonder
meer als vorm verworpen voor Ne
derland. De gedachte van de staats
secretarissen gaan uit naar een sy
steem, dat het meest overeenkomt
met het Engelse tegen het Beierse
systeem bestaan ook overwegende
bezwaren.
Do onoverkomelijke bezwaren tegen
hét eerste systeem, dat vooral in de
V.S. is ontwikkeld, liggen voorname
lijk in het feit, dat de adverteerder
invloed heeft op het overige pro
gramma en daarvoor ook de verant
woordelijkheid draagt.
Geen waarzeggers
In Engeland bestaat het systeem,
waarbij het gehele programma
commercieel wordt geëxploiteerd
over een eigen net, doch waarbij
de adverteerder geen invloed heeft
op het programma. De verzorging
voor het programma wordt niet
aan een willekeurige exploitant
overgelaten. Bij de „television
act" van 1954 werd de „Indepen
dent. Television Authority" inge
steld, die de machtiging maar ook
de taak heeft, naast de B.B.C.
een televisieprogramma te (doen)
verzorgen.
e I.T.A. is
chaam als de
zelf geen winst. Zij mag de samen
stelling en de verzorging van de pro
gramma's opdragen aan op winst ge
richte ondernemingen. Zij heeft een
directe invloed op de samenstelling
van programma's. De I.T.A. waakt
ervoor, dat de programma's aan re
delijke eisen voldoen, niet in strijd
zijn met goede smaak of fatsoen en
niet de openbare orde in gevaar bren
gen. De reclameboodschappen moe
ten duidelijk gescheiden zijn van de
overige programma-onderdelen en
mogen slechts aan het begin of einde
daarvan of in natuurlijke onderbre
kingen van de programma's worden
gebracht. een eis, die thans ook in
de Nederlandse televisienota wordt
gesteld. Er is 'n code voor televisie
boodschappen opgesteld.
Reclame voor bepaalde artikelen of
diensten Variërend van begrafenis
ondernemingen tot geldschieters en
van waarzeggers tot ontwennings
middelen voor alcohol en tabak
is niet toegestaan. Misleidende of on
juiste reclamevoorlichting is verbo
den. De boodschappen mogen niet
meer dan tien procent van de zend-
tijd in beslag nemen.
Moeilijkhedèn
Ten aanzien van de winst zijn geen
afspraken gemaakt en evenmin be
staat er samenwerking met de B.B.
C„ hetgeen inderdaad heeft geleid tot
moeilijkheden, die echter door de B.
B.C. zijn overwonnen. In Engeland
zorgde de overheid door een ruim
voorschot voor de zenderbouvv én in
gevolge de gegeven opdracht aan dc
I.T.A. is zelfs een overheidssubsidie
mogelijk.
naar Nederland terug te keren. Ra
diografisch waarschuwde hij de ver
keerstoren op Schiphol.
Blusschuim
Omstreeks 11 uur bereikte het
toestel Schiphol en bleef daarbo
ven rondvliegen. Het angstige
nieuws was op het vliegveld al
spoedig bij iedereen bekend. Ter
wijl een landingsbaan geheel met
wit blusschuim bespoten werd om
bij een eventuele buiklanding zo
mogelijk het in brand vliegen van
het vliegtuig te voorkomen, ston
den honderden op Schiphol werk
zame mensen op de daken van de
gebouwen en langs de rand van
het vliegveld. Niemand mocht
naar de landingsbanen toe. behal
ve uiteraard zij, die daar dringend
nodig waren.
Verrekijkers
Eerst maakte de machine, de Sir
Charles E. Kingsford Smith met de
registratieletters PHVIG, een z.g.
overshoot. Daarbij komt het toestel
laag invliegen, tot vlak boven de
baan. en trekt daarna weer op. Ter
wijl dit geschiedde richtten techni
sche experts van het grondpersoneel
verrekijkers op het. uitgestoken lan
dingsgestel om te zien of zij daaraan
iets abnormaals konden ontdekker-
Dat was echter niet het geval en
via de verkeerstoren werd de gezag
voerder hiervan op de hoogte gesteld.
Perfecte landing
Om kwart voor twaalf waagde hij
zijn landing, overigens verre van ge
rust. Hij maakte geen gebruik van
de met wit schuim bespoten baan.
Zijn machine maakte op een andere
baan een perfecte landing. Uiterst
behoedzaam zette de heer Van der
Laan de wielen aan de grond en met
aan beide zjjden meerijdende brand
weerwagens kwam het toestel tot
stilstand.
CENTRAAL ECONOMISCH PLAN MEENT
Verkorting arbeidstijd
leidt tot overwerk
Wat de perspectieven voor 1961 be
treft, volgens het Centraal Econo
misch Plan, blijven de uitvoermoge-
lijklieden over het geheel genomen
niet ongunstig, al biedt het verloop
van de buitenlandse conjunctuur een
gedifferentieerd beeld. Met name
doen zich in dc Verenigde Staten re-
cessieverschijnselen voor. Naar ver
wachting is de. doorwerking daarvan
op de expanderende Europese econo
mie in eerste instantie evenwel ge
ring. liet l(jkt daarom minder waar
schijnlijk, dat buitenlandse vraagfac-
toren op korte termijn specifieke
grenzen zullen stellen aan de expan
sie van de eigen economie.
Veeleer zouden daaraan grenzen kun
nen worden gesteld door binnenlandse
aanbodfactoren. Weliswaar zijn de
besparingen in de afgelopen jaren
voortdurend toegenomen tot 24
van het nationale inkomen en de net
to investeringen tot 21 doch de
uitbreiding van dc produktié kan
minder groot zijn doordat de geregis-
HEI RECLAME BUDGET VAR NEDERLAND
treerde arbeidsreserve in I960 volle-
I dig uitgeput raakte,
i Dit in aanmerking genomen, zou de
produktié van 1960 op 1961 slechts
met 4.5 (tegen 9 in I960) kun
nen stijgen, mede onder de veronder
stelling. dat de verkorting van de
normale arbeidstijd tot 45 uur per
week tegen het einde van 1961 voor
een gToot deel van het bedrijfsleven
zal zijn doorgevoerd, waardoor pro-
duklieverliezen zullen ontstaan, zij
het dat deze beperkt blijven door
meer overwerk. De stijging van de
industriële produktié wordt op 6,5
geraamd.
Tegenover de verwachte produk-
tiestijging mag een toeneming van
het volume van de binnenlandse
bestedingen met 5.5 worden
voorzien. Enerzijds ligt een voort
gezette stijging der investeringen
in vaste activa en in voorraden
i met 7 in het verschiet. An
derzijds stijgt het volume der par
ticuliere consumptie met 4,5
als gevolg van de loonontwikke
ling en de belasting-verlaging. De
ze laatste zou blijkens de rijksbe
groting op 1 juli ingaan, afhanke
lijk evenwel van de conjuncturele
situatie.
Loonsverhogingen
Wat de loonsverhogingen betreft, de
ze ontstaan bij de huidige spelregels
deels doordat een aantaL collectieve
arbeidsovereenkomsten voor herzie
ning in aanmerking komt, deels door
wijzigingen, in de secundaire arbeids
voorwaarden. Bovendien zal de ver
korting van de normale arbeidstijd
tot meer overwerk leiden. Door een
eu ander bedraagt de stijging van de
loonsom per werknemer naar schat
ting 5 e/o (tegen 8,5 in I960).
Nog afgezien van de eventuele be
lastingverlaging betekent dit een gro
ter beslag op de beschikbare midde
len. Hierbij voegen zich de overheids
uitgaven voor consumptie en inves
teringen. die wat de centrale over
heid betreft, stijgen overeenkomstig
de normen en prioriteiten zoals deze
zijn vastgelegd In de rijksbegroting.,
Twee doden op
Soesterberg bij
afgaan kanon
Gistermiddag heeft zich op de vlieg
basis Soesterberg een ernstig ongeval
voorgedaan, waarbij zyn omgekon
sergeant der eerste klasse P. J.
Eken uit Soesterberg, 35 jaar, ge
huwd, vader van vier kinderen, en
sergeant F- K. Stolle uit Utrecht, 22
jaar, gehuwd. Vrij ernstig gewond,
maar buiten levensgevaar is sergeant
C. A. Brem uit Gouda. Licht gewond
is de reserve-tweede luitenant-vlieger
E. A. van Noort, afkomstig uit Eist.
Nader Is gebleken, dat het ongeval
zich heeft voorgedaan tijdens het
vlieggereedmaken van een straal
vliegtuig, op het moment dat men be
zig was een filmcamera aan te bren
gen. Door nog onopgehelderde oor
zaak is daarbij één van de boordka-
nonnen in werking getreden. De af
gevuurde kogels zijn in een in de na
bijheid staand gebouw terechtgeko
men. waarin zich enige personen be
vonden.
In juli en augustus
top van toeristenbezoek
Volgens de Algemene Nederlandse
Vereniging voor Vreemdelingenver
keer ziet het er naar uit dat in 1961
meer nog dan in voorgaande jaren
de vakantiedxukte in ons land zich
zal concentreren op de laatste week
van juli en de eerste twee weken van
augustus.
In deze periode vallen zowel de va
kanties van de werknemers in de
bouwbedrijven ten noorden en ten
zuiden van de grote rivieren (resp.
van 22 juli tot 7 augustus en van
29 juli tot 14 augustus) als de zo
mervakanties van vele scholen in ons
land.
Bovendien is in dit tijdvak een om
vangrijk bezoek van 'Duitse vakan
tiegangers te verwachten, omdat de
zomervakanties van de scholen in
Noordrijn-Westfalen van 20 juli tot
eind augustus vallen.
Om deze redenen adviseert de A.N.
V.V. Nederlanders, die hun vakantie
in eigen land willen doorbrengen en
die niet bepaald aan de periode 22
juli tot 14 augustus gebonden zijn.
dit voor of na. dia tijd te doen.
Het Wereldgebeuren
Godenschemering
President Moïse Tsjombe van de
provinciale regering van Ka-
tanga heeft, nog maar nauwe-
lijks een half jaar in functie, een
besluit, genomen, dat andere staats-
j hoofden meestal maar één keer in
j hun leven nemen: afkondiging van
I de mobilisatie. Zo'n besluit wordt
meestal genomen, wanneer de oor
logskansen groot zijn, en dan pro
beert men eerst nog een gedeelte
lijke mobilisatie. Zo niet de volks
leiders die de wereld sinds 1945
heeft gekend. Die mobiliseren en
demobiliseren, alsof het bij het jaar
lijkse defenste-programma behoort.
Castro mobiliseerde zijn gehele leger
om een Amerikaanse aanval af te
slaan, demobiliseerde omdat de
„Amerikanen door zijn moedig op
treden waren afgeschrikt" en had
dus zijn volk zonder dat er een schot
was gevallen (of het moesten de il
legale aanslagen zijn) naar een wel
verdiende zege geleid. Nasser heeft
al eens gemobiliseerd. Soekarno
dreigt er steeds mee en nu heeft
Tsjombe ook het besluit genomen
blanken en zwarten onder de wape
nen te roepen. Tsjombe heeft echter
een primeur. Mobiliseerde men tot
dusver uit verdediging (of aanval
tegen een buurland. Tsjombe heeft
de strijd tegen de U.N.O. aangebon
den. Katanga is dus min of meer m
oorlog met de gehele wereld. Wat
op zichzelf al.een bijzondere presta
tie is. die waard is naast de tocht
van Hannibal over de Alpen on de
slag bij Thermopylae in de historie
in te gaan.
sjombe heeft als heerser van de
't wintigste eeuw ook iets voor op
Caesar en Napoleon. Katanga
heeft een radiozender en na toepas
selijke muziek van Wagner, werd
woensdag dc regeringsleider aange
kondigd. Hij herhaalde zijn mobilisa
tie-oproep en voegde er aan toe
dat „het volk kalm moest blijven
Een vreemd verzoek in een land dat
sinds juni van het vorig jaar een
grote chaos is. en waaraan door
allerlei personen en organisaties te
vergeefs wordt gedokterd. Het doet
komiek aan dat Tsjombe maar steeds
sprak van „de nationale garde", wan
neer hij het over het leger had. Over
het „nationale" van dat Katangese
leger zullen de meningen wel even ver
uiteenlopen als de nationaliteiten die
er in dienen. Dc Verenigde Naties
hadden als laatste Kongo-medicijn
bevolen dat alle blanke deskundigen
de Katangese republiek moesten ver
laten. Dat is niet naar de zin van
Tsjombe, die daarin zag „een ontoe
laatbare aanslag op de Katangese
soevereiniteit".
Hij stelde de Katangezen. die al
maandenlang de vreemdsoortigsie
situaties hebben meegemaakt, van
zijn voornemen op de hoogte^ „de
troepen van de Verenigde Naties
niet aan tc vallen". Het is dus een
oorlogsverklaring zonder oorlog. Met
muziek nam Tsjombe ook weer af
scheid en ging naar zijn paleis
terug.
och. hóe sympathiek men aan-
T
T
vankelijk tegenover Tsjombe
stond, die een'pro-Belgische po
litiek wilde volgen en zich distancl-
cerde van dc communistische koord-
danserij van Loemoemba en consor
ten, de rede van Tsjombe wordt toch
wel akelig overstemd door de vele
bekende en de nog niet bekende
moorden, die in zijn gebied zijn ge
pleegd. Het mogen dan politieke en
gevaarlijke tegenstanders zijn ge
weest, velen die eind vorig jaar
nog de titel excellentie voerden, zijn
ter dood gebracht. Wanneer dit met
instemming van de president is ge
beurd, dan kan men weliswaar vij
zen op de rare opvattingen van een
onafhankelijk geworden stam, maar
men pleit dan Tsjombe niet vrij van
medeplichtigheid. En dan kan men
nog vreemde capriolen van hem ver
wachten.
Wist hij er niet van of kon hij <le
veelvoudige moordpartijen niet voor
komen, dan bewijst dit alleen maar
dat Tsjombe's invloed in Katanga
aan het tanen is. Bepaalde berichten
laten de gedachten in laatstgenoem
de richting gaan. Dan staat er voor
Tsjombe heei wat meer op het spei
dan al of niet mobiliseren tegen de
gehele wereld. Want dan kunnen er
nog meer hoofden van Kongolese
prominenten vallen. Al of niet met
muziek van Wagner. ..Einzug der
Götter in Walhal" bijvoorbeeld.
MOISE TSJOMBE
ivecht tegen de wereld..
Amerikaanse tweeling
satelliet faalde
De satelliet-tweeling die dins
dagavond op Cape Canaveral is
gelanceerd, heeft niet goed ge
werkt, ondanks het feit dat liet
tweetal om de aarde cirkelt, zo
is in Washington door beambten
verklaard.
