Van en voor de boekenplank
Een
over
serie fraaie fotoboeken
geschiedenis der beeldhouwkunst
EERSTE DELEN UIT „ACANTHUSREEKS"
Werk van voornaam gehalte in
bijzonder mooie uitgave
,De muze op school'
Boekenweek 19ól
JDE ONBEKENDE UREN":
goed gekozen geschenk
Afrekenen met bakerpraatjes
Van alles wat - voor jong en oud
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1961
'ROV1NCIALB ZEEUWSE COURANT
13
p\ e laatste jaren verschijnen er zovele fraaie en zo kostbare
U plaatwerken over beeldende kunst, dat men zich weieens
afvraagt: boe bestaat het dat zij allemaal hun weg vinden.
Deze vraag kan achterwege blijven voor de thans bij H. J. W.
Becht's U.M. te Amsterdam verschijnende „Acanthusreeks",
een serie bijdragen tot de geschiedenis der beeldhouwkunst,
waarvan de twee eerste delen, gewijd aan het oude Egypte en
het oude Griekenland, onlangs het licht zagen. Dit zijn pracht
werken van een zo voornaam gehalte, dat wel geen enkele
liefhebber van de beeldende kunsten ze zal willen missen. Het
formaat is groot, 29,5x37 cm; ze bevatten een inleiding van 16
pagina's en daarna 32 foto's, die de gehele pagina beslaan.
En al is de tekst nog zo goed,
de foto's zijn het die het hem
doen, die zijn magnifiek. De
beroemde fotograaf K. L. Ke-
nett verstaat de kunst een
beeldhouwwerk zo te belichten,
dat alle schoonheden van het
werkstuk opvallend tot hun
recht komen, en soms een gro
ter werking op de beschouwer
hebben dan wanneer men de
beelden in museum of vitrine
bekijkt. Die sublieme foto's
werden in offset vrijwel vol
maakt gereproduceerd.
F. L. KENETT
...fotograaf
Het ligt in de bedoeling de beeld
houwkunst van alle tijden en be
schavingen op deze wijze te presen
teren; een welhaast onuitputtelijk
terrein als men ziet hoe 'n klein
gebied de thans verschenen delen
nog maar bestrijken: van Egypte
werden enkel het Nieuwe Rijk eh
de Amarna-periode behandeld, van
Griekenland enkel de sculptuur van
het Parthenon. Een 20-tal delen zul
len dan ook nodig zijn om een re
presentatieve indruk te kunnen ge
ven. De gehele serie staat onder re
dactie van Sir Herbert Rèad, bekend
publicist op het gebied van kunst,
en van H. D. Molesworth, een der
conservatoren van het Victoria and
Albert-Museum te Londen De Ne
derlandse bewerking is van prof. dr.
Fr. W. S. van Thienen, dus ook in
de beste handen.
De fotograaf F. L. Kenett werd
in 1924 te Berlijn geboren en
hij kwam in 1939 naar Enge
land, waar hij zijn opleiding in de
fotografie kreeg aan de Guilford
School of Art.
Is de fotograaf uiteraard de voor
naamste man voor het slagen van
|lllllllllllllllilllllllllll!l!lllllllllllllllllllllllll!i!llllllllllillllllllllllllllllllf
Hoofd van een knaap. Van het M
H Parthenon fries. (Londen,
H Brits Museum). Illustratie uit
H „De beeldhouwkunst van het j
oude Griekenland".
deze boeken, de andere medewerkers
behoren tot de topfiguren op het
hen toevertrouwde terrein. Zo werd
deel I, „De beeldbouwkunst van het
oude Egypte" ingeleid door Chris-
tiane Desroches Noblecourt, conser
vatrice van de Nationale Musea van
Frankrijk. Haar opstel voert ons
binnen in „het wonderlijke avontuur
van Amarna", de wereld van de
fascinerende koning Amenophis IV
(Echnaton), de tijd die aan die
kunstperiode even voorafging en wat
er uit voortvloeide.
Dan komt die wonderbaarlijke
charme, die betoverende, bijna
vrouwelijke toets in de eerst zo
strakke Egyptische kunst; een
lieflijke adem, een beweeglijk
heid, die de strenge monumentali
teit van de oudere periodes door
breekt. Dan wordt de kunst ook
„menselijker": wie kent niet de
gestalte van Echnaton: de boeien
de dichterlijke kop met de haast
vrouwelijke trekken op het smal-
schouderige, buikige lichaam. Of
de mooie Smenkerê, zijn broer en
gunsteling, om te zwijgen van
zijn gemalin, de „schoonste
vrouw aller tijden", Nefertiti, en
hun dochtertjes, die ook van een
buitengewone schoonheid waren
(afb. 17 in het boek).
Deze afbeelding 17 brengt, ons tot
het enige (lichte) bezwaar, dat we
tegen deze fraaie afbeeldingen heb
ben: door een kopje, dat in werke
lijkheid 11 cm hoog is, te reprodu
ceren op een grootte van 30 cm,
trekt men het beeld wat scheef. Een
dergelijke vergroting werd herhaal
delijk toegepast. Men vergelijke dan
bijvoorbeeld de bekende kop van Ne
fertiti uit Berlijn (verkleind op afb.
13 en 14, vergroot op het frontispie
ce) met dit kopje, dat vermoedelijk
Het speciaal voor jongeren uit
gegeven bundeltje gedichten in
de Muzereeks is ditmaal ge
titeld „De Muze op school"
(„berekking hebben op de
school en dus op het lecen").
De samensteller, W. van Beu-
sekom, heeft op originele wijze
poëzie „gekoppeld" aan de
schoolvakken, de directeur, de
leraren en de leerlingen. Er is
zonder meer een uitstekende en
zeker aan het doel beantwoor
dende keuze gemaakt. Daarbij
heeft Van Beusekom de moed
fehad oo kenige verzen van
oorgaans als te „ouderwets"
geldende dichters als De Ge-
nestet, Jacob Cats, Beets en
Staring op te nemen. De illu
straties (van Peter van Straa-
ten) zijn redelijke te noemen.
Het boekje is tijdens de Boe
kenweek verkrijgbaar voor de
kleine prijs van 0.90.
van haar dochter is. Kent men de
werken niet uit eigen aanschouwing,
dan dreigt men er op deze wijze een
verkeerde voorstelling van te krij
gen, óók al staan de afmetingen er
bij aangegeven. Het is interessant
te zien, dat vele foto's gemaakt wer
den in het Leidse Museum van Oud
heden, dat een hoogst belangrijke
collectie Egyptische kunst uit deze
periode bevat.
In deel n, „De beeldhouwkunst van
het Oude Griekenland", behan
delt Nikolas Yalouris, directeur
van het Museum te Olympia de
sculptuur van het Parthenon, en wel
voornamelijk de „Elgin Marbles", de
onschatbare groepen die lord Elgin
in 1801 naar Engeland heeft over
gebracht en die in het Brits Museum
staan opgesteld. Deze inleiding van
Yalouris is buitengewoon boeiend en
levendig, zij geeft een goed inzicht
in de eeuw van Pericles en van Phi
dias, de beeldhouwer die met het
oppertoezicht belast was bij de* bouw
van het Parthenon. Ook in dit deel
is de fotografie van een buitenge
wone schoonheid, zij doet haast ver
geten dat dit divine beeldhouwwerk
vrijwel zonder uitzondering zo deer
lijk beschadigd is.
We bevelen deze prachtwerken met
de meeste warmte aan; de serie be
looft een der schoonste reeksen
kunstboeken van deze tijd te worden.
H. J. W. Becht's U.M., Amsterdam.
Kop uit de Amarna Periode
ParijsLouvre). Illustratie uit
,J)e beeldhouwkunst van het
oude Egypte".
De boekenweek staat voor de
deur. De 26ste al weer en ook
H ditmaal wordt dit evenement
van: „de Vereniging ter be-
H vordering van de belangen n
des Boekhandels" geopend
met een gala-avond in het Am-
sterdamse Concertgebouw.
Vrijdagavond spreekt prof. mr.
ff I. A. Diepenhorst daar een
openingswoord en vervolgens
ff zal het Concertgebouworkest ê§e
onder leiding van Bernard Hai-
ff tink de ouverture Cyrano de ff
Bergerac van Wagenaar ten
gehore brengen. Daarna is het
M woord aan Wim Kan en na de
pauze danst het Nederlands
j§ Ballet onder leiding van Sonia p
Gaskell en met begeleiding van
ff het Concertgebouworkest „La ff
Boutique Fantasque" van Ros-
sini. Het befaamde Schrijvers-
ff bal zal geopend worden door
enige auteurs, onder wie Bel-
campo, Manuel van Loggem en p
Eli Asser, die samen met le-
den van het Nederlands Ballet
de cancan uit La Boutique Fan- p
tasque zullen dansen. Waar mee
ff de tot en met zaterdag 4 maart
durende boekenweek weer fees-
M telljk zal zijn ingeluid.
IlllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllM
Ook dit jaar biedt de Ne
derlandse boekverkoper
gedurende de week „het Ge
schenk" aan. Een geschenk,
wederom een novelle, waar
voor we na de lezing echt
wel een hartelijk „dank U
wel" kunnen laten horen.
„De onbekende uren" is eigenlijk
een genoeglijk verhaal tegen een
gruwelijke achtergrond. Het ge
geven is nog actueel. Er wordt
een zesjarig miljonairszoontje
(Rim) gekidnapt. Maar in tegen
stelling tot de afgrijselijke ge
beurtenissen, die zich de laatste
tijd met een zekere regelmaat
voordoen, en waarbij vermiste
jongetjes vrijwel steeds het le
ven laten, wordt dit jongetje
geen hoofdhaar gekrenkt. Inte
gendeel! Het driemanschap uit de
onderwereld, dat dit kind heeft
meegelokt, is het uitsluitend be
gonnen om de losprijs van een
kwart miljoen en stelt er een eer
in de knaap weer gaaf af te leve
ren.
Dat stuit op subtiele moeilijkhe
den. Want hoewel deze kinderroof
wat de eerste en de laatste
akte betreft voortreffelijk is
geënsceneerd, hebben de kerels
toch een belangrijk detail over
het hoofd gezien, n.l. hoe je als
louche driemanschap een welop
gevoed en beleefd zesjarig kind
enkele dagen bezig houdt zonder
dat het al te nadrukkelijk naar
zijn ouders gaat verlangen.
Hun vallen en opstaan in deze si
tuatie is vermakelijk, maar het
verhaal blijft spannend en inte
ressant doordat het geheel vanuit
de jongen Rim is beschreven.
„De onbekende uren" is een titel,
die geheel de sfeer, waarin de ge
kidnapte jongen leeft, weergeeft.
„Papa komt je halen", zeggen ze.
maar wanneer? Waarom ben ik
hier? Het zijn geen boze man
nen, waarvoor mama altijd waar
schuwt, want ze geven mij een
kopje chocolade en een kleurboek
en een autootje om mee te spelen,
en ze zijn, net als mama bang,
dat ik verkouden zal worden
De auteur, nu nog de Grote
Geheimzinnige Geschenk
schrijver, faalt vrijwel geen
ogenblik in de bedoeling achter
de waarnemingen van een zesja
rig kind de werkelijkheid van vol
wassenen te tekenen. Naar veel
moet de lezer gissen zoals naar
de voorgeschiedenis van Claude
alias Peter alias de Jongen, een
18-jarige nozemachtige knaap,
die het kind gedurende de afwe
zigheid van de onsmakelijke
Garo en de uitgekookte Bleek
moet bewaken. Is hij een „on
echte" zoon van Rims vader? Men
zou het denken tè oordelen naar
zijn vragen aan Rim en zijn
wrange puber-monologen.
Boeiend is het gevecht van het
kind tegen slaap en wanhoop uit
gebeeld. Met een bewonderens
waardig optimisme grijpt het zich
aan iedere strohalm vast en
houdt dit vol tot het de apotheek
binnenwandelt en zich gehoor
zaam en geheel volgens opdracht
meldt als Richard Coral.
Wij vinden het een knap verhaal.
Er gebeurt niets lugubers, geen
wanhopige ouders, geen enerve
rende speurtochten, alleen de be
levenissen van het jochie op de
vieze, kleine zolder, waar hij
slechts uitzicht heeft op de flit
sende lichtreclame voor zijn va
ders autobanden: de aan- en uit
gaande letters, die de naam Co-
ral vormen. Zijn eigen naam. zijn
enig houvast in de onbekende
uren.
Wij schreven het reeds: we zijn
echt wel blij met dit nieuwe Ge
schenk. Het boekje doet denken
aan de uitvoering van een moder
ne pocket met dien verstande,
dat net panier van aanzienlijk be
tere kwaliteit is. De talrijke
illustraties van Lucie Kurpers-
hoek ondersteunen de sfeer van
het verhaal op treffende wijze.
Gelijk bekend wordt het Ge
schenk gedurende de Boekenweek
(25 februari4 maart) door de
boekverkoper cadeau gegeven bij
aankoop van minstens 5,aan
Nederlandse boeken.
Illustratie van Lucie Kurpers-
hoek uit het boekenweekge
schenk ,fie onbekende uren".
In zijn boek „Bastions
van het onverstand"
bindt de Amerikaanse
hoogleraar Bergen
Evans de strijd aan
met fabeltjes over die
ren en mensen, die nog
steeds opgeld doen en
door velen als opper
ste wijsheid worden be
schouwd. Vaak immers
wordt hog geloof ge
hecht aan zaken, die
tegen een nuchter on
derzoek niet bestand
zouden zijn, als men
dat er maar eens op
toepaste.
Prof. Bergen Evans
wist in dit geestige en
leerzame boek op een
aantal misvattingen,
waar het mensdom zich
dagelijks schuldig aan
maakt. Misvattingen
ten aanzien van de ver-
de
schillen in rassen,
inferioriteit van ae
vrouw of de immorali
teit van niet-westerse
volken, om er maar een
paar te noemen.
Vooral de afrekening
van de schrijver met
verhaaltjes over kinde
ren, die bij de wolven
zijn opgevoed, is bij
zonder geestig. In de
tectiveromans en grie
zelverhalen is onge
bluste kalk nog steeds
de grote vernietiger
van bezwarend bewijs
materiaal, maar in
werkelijkheid vormt
kalk met het vet uit de
onderhuidse weefsels
een zeepachtige verbin
ding, die zowel bestand
is tegen vraatzuchtige
insekten als tegen de
micro-organismen, die
ontbinding veroorza
ken. De schrijvers van
detectiveromans moes
ten beter weten, want
de schrijver Oscar Wil
de heeft de proef op de
som genomen en heeft
zich op eigen verzoek
in ongebluste kalk la
ten begraven en toen
men zijn lijk twee jaar
later opgroef, was het
nog gaaf.
Helaas zijn niet alle
bewijzen in het boek zo
overtuigend gegeven
als het voorbeeld van
de ongebluste kalk,
maar toch zijn de ont
hullingen zeker het le
zen waard.
„Bastions van het on
verstand" werd uitge
geven bij H. P. Leo
polds uitgeversmaat
schappij te Den Haag,
de uitstekende verta
ling is van Walter
IJzerdraat.
PRISMA-JTJNIORES. De Prisma-ju-
niores beleven een bloeitijd. Bijna
dagelijks verschijnen er nieuwe
werkjes in de handel. Het zijn vaak
onderhoudende pockets, waarin de
hoofdpersoon óf het gevaar met op
zet riskeren óf onbewust in de peri
kelen geraken. In beide gevallen le
veren ze echter een gezonde dosis
spanning op voor de lezer. En dat is
ten slotte de bedoeling. Nieuwe uit
gaven zijn: John Arthur Vaughax-
Ontsnapping uit de wildernis; Mac-
holms Saville De jacht op de ta
lisman; William Mayne de onder
aardse gang; Anthony Richardson
Vakantie bij de zeerovers en Eilis
Dillon Het geheim van de spelonk.
DE HOBBIT eveneens een Prisma-
boek, geschreven door professor J.
R. R. Tolkien, brengt de lezer in
een wonderlijke wereld van rijke
fantasie, die bevolkt is met een
nieuw soort mythologische wezens,
de Hobbits. Met tovenaars, elfen,
trollen en dwergen vormen de Hob
bits het eigenaardige volkje waar
over professor Tolkien vol humor
en spitse levenswijheid schrijft. De
Hobbit Bilbo Bannings beleeft een
serie enerverende avonturen, die alle
even oorspronkelijk zijn.
„DE LAATSTE PASSAGIER", de
geschiedenis rond het alleraardigste
hondje Kwikkie, waarover dezelfde
titel een Cefa-film werd uitgebracht,
is nu voor de jeugd ook in boekvorm
verschenen. Verlucht met vele aardi
ge opnamen uit de film en gehuld in
een frisse kleurrijke omslag maakte
uitgeverij G. F. Callenbach, Nijkerk,
er een aantrekkelijk .werkje van,
LAND IN DE VERTE is voor een
jong Engels meisje Australië, waar
zij haai- tante een kort, onverwachts
bezoek bracht en dat haar toen ge
weldig heeft geboeid. Toch lag al dit
fascinerende in de sfeer van het gewo
ne, alledaagse leven, waarmee mees
ter verteller Nevil Shute zijn Neder
landse lezers in een vertaling van A.
E. Wolfson (Ad. M. C. Stok) zo in
teressant laat kennismaken.
Met als stramien de belevenissen van
het meisje op en om de Australische
farm geeft Shute treffend het karak
teristiek verschil tussen het oude
Europa en het nieuwe, hedendaagse
Australië.
„DE VERLICHTE BESCHUITROL",
Even geheimzinnig als de titel en
daarbij voorzien van een ruime dosis
fantasie is dit verhaal over avontu
ren van een journalist. Kinderen van
8-12 jaar zullen zeker genieten van
dit grappige boekje van Mirjan
Noordenbos (uitg. De Arbeiders
pers).
„KOERSENGELAND"
Onder de suggestieve titel „Koers...
Engeland" zijn twee boeken van de
Nederlandse oorlogscorrespondent
Ton Beers in één band gebracht. Het
is een complete uitgave van „Govert
Pits" en „Hou vol Govert". De titel
„Koers... Engeland" geeft nog eens
duidelijk aan, welke avonturen Ton
Beers, die tijdens de tweede wereld
oorlog was verbonden aan de Ko
ninklijke Marine, hier heeft geschre
ven. Hij doet dat in een pakkende
stijl en weet door zijn meeslepende
verteltrant de spanning voortdurend
gaande te houden. Het boek werd
geïllustreerd door Bob Uschi en Pie-
ter Ktilin en verscheen bij „Nieuwe
Wieken" in Amstelveen.
DE WERELD IN 1960
De t.v.-commentator dr. L. de Jong,
de man die als directeur van het
Oorlogsdocumentatieinstituut dage
lijks inzage heeft van de politieke
voorbereidingen van de tweede we
reldoorlog, schrijft wekelijks in Vrij
Nederland een politiek commentaar.
Die van het afgelopen jaar zijn bij
Meulenhoff in pocketvorm versche
nen. Voor wie spoedig vergeet, is dit
boekje een prachtig aide-de-mémoire.
De topconferentie, het aftreden van
Pinay, de revolutie in Turkije, de
zaak Oberlander en het Castro-re-
gime herleven in korte stukjes. Men
behoeft het niet in alles met de schrij
ver eens te zijn b.v. zijn visie op de
rassenscheiding en de „martelingen"
in Algerije, om het boekje te waar
deren. Veel is alweer veranderd,
maar dat is het lot van alle politiek-
overzichtschrijvers.
PRESIDENT KENNEDY
De Duits-Amerikaanse journalist
Joachim Jösten, die in 1933 uit
Duitsland naar Amerika uitweek en
daar als buitenlands redacteur aan
een dagblad is verbonden, beschreef
de levensgang van de nieuwe Ameri
kaanse president. In de Prisma-reeks
verscheen een Nederlandse pocket-
vorm. Het boekje geeft niet alleen
een kijkje op de levensgang van
Eisenhouwers opvolger, maar doet
de lezer het grote politieke wereld
gebeuren der laatste decennia be
leven.
„ALLEEN OP DE WERELD", het
overbekende verhaal van Hector Ma-
lot, dat in de loop der jaren reeds on
telbare kinderen heeft geboeid en het
nog altijd blijkt te „doen", is nu als
Helm-pocket verschenen in een Ne
derlandse bewerking van Sandor Kis.
RUSLAND ONDER KROESTSJEW
De Engelse journalist Edward
Crankchavv, die al vele boeken op
zijn naam heeft staan, onder meer
enkele romans en een werk over de
Gestapo, werkte van 1941 tot 1943
als militair-attaché bij de Engelse
ambassade In Moskou. Hij schreef
enkele boeken over dit voor het wes
ten nog steeds geheimzinnige land.
Bij de vele Prismarpockets is nu ook
het laatste boek van van Crankshaw
verschenen: „Rusland onder Kroesj-
tsjew". De schrijver legt vooral de
nadruk op het „gevangen zitten in
het verleden" van de Russische lei
ders. Men kan niet van richting ver
anderen, al zou men dat tegenover
het immense Chinese gevaar graag
doen. Crankshaw probeert te bewij
zen dat het Sowjetrijk niet meer bij
machte is de wereldrevolutie succes
vol te beëindigen. Het land vil vre
de en de leiders willen actie- In deze
strijd staat Kroesjtsjew op de hoog
ste post. De auteur voorziet nog veel
strijd, die in de Sowiet-staat altijd
met executies gepaard gaat.
„ZEVEN MAN IN DE MORGEN"
Bij De bezige Bij, Amsterdam, ver
scheen het historische verhaal van
de Duitse wreedheden in Tsjecho-
Slowakije, de onverbiddelijke
Tsjechische tegenstand en het eind
van het gehate rijksprotector Hey-
drich. Een der aangrijpendste hwoofd
stukken is het beleg van een kerk
door de Duitsers, waar in één dei-
grafgewelven een groep verzetslieden
zich verbergt. Zeven man in de mor
en. boeiend leesbaar geschreven en
:eurig uitgevoerd is een monument
ter ere van de Tsjechische verzets
strijders. Vooral voor de opgroeiende
jeugd een boek, dat van harte kan
worden aanbevolen.
