PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MINISTER KOMT TEGEMOET AAN VELE
BEZWAREN TEGEN MAMMOETWET
Mr. Cals wenst grote
Kamer-meerderheid
Adviezen huurbeleid
lopen sterk uiteen
GedL Staten tot minister: herindeling van
Walcheren NIET uitstellen
Wil minister Cals
aftreden
SEINE ZET PARIJSE
KADEN BLANK
Kongo krijgt
weer kabinet
Parkinson
LXXXIX
204e jaargang - no. 34
Dagblad, uitgave van de tinna
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kolt.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 1 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.2-5
per kw. Losse nummers IS cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 9 febr. '61
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
rn.m. Minim, p.' advertentie 4.—.
tng. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60. tel. 2355 4 l()nen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, teL 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9. tel. 23S5. Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierlkzee. red. tel. 2425. adm tel. 2094.
„EXCELLENT" SCHRIFTELIJK EN MONDELING EXAMEN
(Van onze Haagse redactie).
De minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen, mr. Cals,
was gisteravond zelf voor de televisie om zijn nieuwe mammoet
wet (een naam die mr. Roosjen jaren geleden aan de wet gaf)
toe te lichten. Hij vond dat de memorie van antwoord het schrif
telijke werk is; het mondelinge deel van 't examen komt later,
wanneer de Tweede Kamer zich in de onderwijsmaterie gaat
verdiepen. Er zijn niet minder dan 117 artikelen en vele ervan
zijn in het ontwerp gewijzigd. Het is de bedoeling van de minis
ter, dat de wet in de nieuwe vorm niet alleen de meerderheid
haalt, maar ook de zo groot mogelijke meerderheid. De bewinds
man is daarom tegemoet gekomen aan vele bezwaren, die van
alle zijden werden geopperd tegen de Mammoetwet. Een belang
rijke concessie is dat de minister aan streken met een geringe
bevolking speciale normen toekent, waardoor de geschakeerde
opleiding van de jeugd niet in gevaar komt. Verder is de minis
ter van oordeel, dat het onderscheid tussen het bijzonder en
openbaar onderwijs in het karakter van de school, niet het minst
in de taak van de overheid in deze, tot uitdrukking moet komen.
Mocht de wet m de huidige vorm worden aangenomen, dan be
tekent dit dat vanaf het kleuteronderwijs tot het voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs organisatorische veranderingen
en ingrijpende onderwijsmutaties hun beslag krijgen.
Na vijf jaar
eindexamen
is mogelijk
Minister Cals heeft het ..eenvoudig
latijn" als verplicht leervak van het
atheneum, dat als zijn mammoetwet
er door komt, de plaats van de Ii.b.s.
gaat innemen, laten vallen. In zijn
memorie van antwoord zegt de be
windsman, dat hij zich ervan heeft
laten overtuigen, dat het „eenvoudig
latijn" niet zo hoog moet worden
aangeslagen als hij wel deed.
Niettemin wil de minister de moge
lijkheid openlaten deze taal en even
tueel ook het Esperanto, facultatief
op de lesrooster te plaatsen. Minis
ter Cals komt daarmee tegemoet aan
de wens van velen uit de Tweede
Kamer en hij doet dat ook op tal
van andere punten nog.
Studie-duur
Zo is er hier en daar bezwaar ge
opperd tegen de duur van de athe
neumopleiding zes jaar waar
tegenover de heer Cals stelt, dat het
niet uitgesloten mag worden ge
acht, dat begaafde leerlingen het
endexamen reeds na vijf jaar beha
len. De ruime bepalingen betreffen
de de inrichting van de leerplannen
lenen zich daartoe.
Over het hoger algemeen voortge
zet onderwijs zegt de minister,
dat hij over aanwijzingen meent
te beschikken, dat de maatschap-
In zijn t.v.-interview zei minister
Cals gisteravond dat liij nu zelf in
de „zevende klas" zit en dus zo lang
zamerhand van school moet.. Hij
doelde daarb: i op de zeven kabinet
ten waarin hij zitting heeft gehad.
Als men hot huidige kabinet als een
voortzetting van liet vorige kabinet;
De Quay ziet, dan zit de minister, in
de zesde klas, naar hij zelf in een
Ingewikkeld woordspel betoogde. Hij
onthulde dat zijn vrouw er de voor
keur aan zou geven dat haar man
„van school" kwam. Deze, overigens
speelse, uitdrukking van de minister
deed snel de ronde in politieke krin
gen in Den Haag en gaf voedsel aan
de geruchten als zou mr. Cals de
opvolger worden van prof. Romme,
wiens horstel lang op zich laat wach
ten.
pij behoefte heeft aan dit nieuwe
schooltype. Voor een incorporatie
van het H.A.V.O. in het V.W.O.
voelt minister Cals niets. De be
windsman legt er de nadruk op,
dat het H.A.V.O. is bedoeld voor
leerlingen, die tot dusverre in fei
te V.W.O. volgden, maar wier be
langstelling nieer naar het prakti
sche dan naar het theoretische
uitgaat. Deze school is bovendien
bedoeld voor dé zeer goede leer
lingen van het M.A.V.O.
Het is volgens de minister evenwel
onjuist daar de conclusie aan te ver
binden en sommigen uit de Ka
mer hebben dat gedaan dat het
H.A.V.O. een soort standschool voor
kipderen van beter gesitueerden zou
moeten worden. Wel zou men kun
nen stellen dat tal van kinderen te
goed 2üjn voor het M.A.V.O., maar
dan in de betekenis van intellectueel
te goed.
Verwarring om M.A.V.O
Om aan de verwarring, die om
het M.A.V.O. is ontstaan, een
einde te maken, zet' de bewinds
man in zijn memorie van ant
woord grondslagen en doelstellin
gen over dit onderwijs nog eens
uiteen: deze school geeft, evenals
het H.A.V.O., algemeen voortge
zet onderwijs, gericht op een zo
veelzijdig mogelijke ontwikkeling
van de leerling. Het verschil met
Mammoetwet na
Pasen in
behandeling
(Van onze Haagse redactie)
Het is te verwachten, dat tussen
het paas- en het zomerreces van
de Tweede Kamer de mammoet
wet van minister Cals in openbare
behandeling zal worden genomen.
De minister verwacht, dat er een
week of zes mee gemoeid zal zijn.
Het voorlopig verslag inzake het
wetsontwerp ter regeling van het
voortgezet onderwijs kwam 21 ju
ni van het vorig jaar gereed; de
memorie van antwoord was reeds
half november ten departemente
en passeerde vervolgens het kabi
net.
Van de 117 artikelen zijn er inmid
dels 67 gewijzigd en al zijn die wij
zigingen dan niet allemaal even in
grijpend, de minister is toch in me
nig opzicht in belangrijke mate
aan de uit de kamer gekomen wen
sen tegemoet gekomen.
Over de afloop van de behandeling
in de kamer merkte minister Cals
dezer dagen op een in Den Haag
fehouden persconferentie op, dat
ij het geen overwinning zou vin
den als zijn mammoetwet er
slechts met een kleine meerder
heid zou doorkomen. Hij zei ervan
overtuigd te zijn dat het wetsont
werp zou worden aangenomen,
maar voegde daaraan toe, niet de
illusie te hebben dat dit zonder
amendementen zou gebeuren.
Evenals vele Europese rivieren is de
Seine in Frankrijk gaan wassen met
het gevolg dat de kaden langs die
rivier in Parijs hlanlc staan. De
Zouaaf aan de beroemde brug ,fPont
de VAlma" heeft al natte voeten ge
kregen en dat is voor de Parijzena-
ren een baken in de (wassende)
stroom.
Over zes weken Amerikaan
ruimte in zegt geleerde
1 De Amerikaanse geleerde
1 Warren J. Hook heeft in Syd- §j
ney verklaard, dat Amerika
over ongeveer zes weken een
mens in de ruimte zal hebben.
Hij wist ook mede te delen,
dat de astronaut driemaal om
de aarde zal draaien op een af-
stand van-250 km.
Hook is vertegenwoordiger §|j
van de afdeling radio van de M
Bendix Corporation. Hij werkt
op de raketbaan te Woomera.
iilllllllli!lllllil!llllllllllllllllllllll!lllllllllllllllll!lll!lllllllllll!ll!!lilllllllÜf
scholen voor V.W.O. en H.A.V.O.
ligt volgens de minister niet zo
zeer in de aard van het onderwijs,
Zie slot pag. 3 kol. 4)
S.E.R. HEEFT DRIE MENINGEN
(Van onze Haagse redactie).
De Sociaal Economische Raad heeft
thans, na vele maanden vam voor
bereiding, aan de regering advies
uitgebracht over het huurbeleid op
langere termijn. Of men echter nog
wel van een „advies" kan spreken,
is twijfelachtig, gegeven het feit, dat
het „stuk", dat advies wordt ge
noemd, in feite bestaat uit drie te
genstrijdige adviezen. De meningen
in de raad blijken zo sterk te zijn
verdeeld, dat geen van de drie stand
punten de meerderheid in de S.E.R.
heeft kunnen verwerven.
De drie standpunten komen, in het
kort geformuleerd, op het volgende
neer:
1. Het standpunt van de werkne
mers en van enkele kroonlcden: voor
woningen gebouwd vóór 1945 alleen
huuiwerhoging, wanneer de verhuur
der kan aantonen, dat zij zich in een
redelijke staat van onderhoud bevin
den en zij voorts voldoen aan nader
vast te stellen kwaliteitseisen. Wo
ningwetwoningen, voltooid in 1945
tot en met 1960, waarvan de huren
beneden de 15 procent van het ge
middelde netto arbeidsloon liggen,
mogen gedurende 1962-1965 met 3
tot 4 procent worden verhoogd onder
betaling van looncompensatie.
Huren van woninwetwoningen hoger
dan 17% procent van het arbeids
loon, moeten via subsidieverhoging
tot laatstgenoemd percentage wor
den teruggebracht. Het bestaande
contingent van 10.000 extra gesubsi
dieerde woningwetwoningen moet tot
2000 worden uitgebreid. Het totale
contingent woningwetwoningen dient
weer tot 40.000 te worden uitgebreid.
Andere mening
2. Het standpunt van het merendeel
der werkgevers en van enkele kroon-
leden: een huurverhoging van alle
woningen, die aan bepaalde kwali
teitseisen voldoen, van in totaal 30
tot 40 procent, die echter om sociale
redenen in de vorm van kleine jaar
lijkse (of tweejaarlijkse) huurverho
gingen van gemiddeld 4 tot 5 procent
moet worden uitgevoerd. De woning-
bouwsubsidie dient snel te verdwij
nen, in ieder geval binnen zes jaar.
Een specifieke looncompensatie is
niet noodzakelijk.
3. Het standpunt van een minder
heid van werkgevers en van enkele
kroonleden: twee huurverhogingen
met looncompensatie van alle wo
ningen, één op 1 april 1962 en de
volgende op 1 april 1964, elk van 15
tot 20 procent. Ook deze groep wil
afschaffing van dé woningbouwsub-
sidies en wil verder een eind maken
aan de z.g.n. „onzichtbare" subsidies
en preferenties, waarvan de woning-
wetbouw volgens haar het voordeel
geniet boven de particuliere bouw.
De kans dat spoedig een Kongolees
overgangskabinet kan worden ge
vormd onder leiding van Joseph Ileo
is toegenomen.
Volgens Kongolese bronnen zal het
nieuwe kabinet enkele dagen ter
goedkeuring aan een bijeenkomst
van de politieke leiders in Kongo
kunnen worden voorgesteld.
In principe is de regering door de
conferentie met algemene stemmen
aangenomen en Ileo stelt zich op het
ogenblik in verbinding met deelne
mers aan de conferentie om aan hen
zijn lijst van toekomstige kabinets
leden voor te leggen.
Loemoemba zal geen deel uitmaken
van de nieuwe regering. Volgens
kringen om Joseph Ileo staat Loe
moemba een aanklacht van rassen-
moord te wachten.
Daar er weinig magistraten en geen
gerechtshoven in Kongo zijn zou het
onmogelijk zijn Loemoemba te be
rechten voor er een nieuwe regering
is gevormd.
De Algerijnse kwestie
President De Gaulle heeft woensdag
opnieuw stappen ondernomen om tot
een spoedige oplossing van het Al
gerijnse probleem te komen door
middel van een ontmoeting met pre
sident Bourguiba van Tunis.
Zegslieden te Parijs hebben ver
klaard, dat de twee presidenten
waarschijnlijk volgende week of in
ieder geval binnen drie weken elk
aar zullen ontmoeten.
Bourguiba heeft openlijk laten blij
ken, dat hij als tussenpersoon zou
willen op'treden bij het leggen van
contacten tussen De Gaulle en de
Algerijnse regering in ballingschap
onder leiding van Ferhat Abbas.
Naar wij vernemen hebben
Gedeputeerde Staten van Zee
land minister Toxopeus me
degedeeld, dat naar hun me
ning de gemeentelijke ber
indeling op Walcheren van
een zodanige urgentie is, dat
uitstel niet verantwoord moet
worden geacht. Het college
heeft dit bericht m antwoord
op een brief van minister
Toxopeus, waarin onder meer
de opheffing van de gemeen
te Oost- en West-Souburg
aan de orde was gesteld.
De bewindsman had het col
lege gevraagd zich nog eens
te beraden over de vraag of-
deze opheffing inderdaad
noodzakelijk moet worden
geacht. Deze vraag was met
name ingegeven door de
overweging, dat er de laatste
tijd in kringen van de Twee
de Kamerleden bezwaren be
staan tegen opheffing van ge
meenten, die tot dusver een
levenskrachtig bestaan leid
den.
De ervaringen in dit opzicht
van de bewindsman met de
Tweede Kamer nopen hem
tot enige voorzichtigheid. De
minister heeft zich thans af
gevraagd in hoeverre een
wetsontwerp tot wijziging
van de Walcherse gemeente
grenzen politiek „haalbaar"
zal zijn, wanneer daarin op
genomen is de opheffing van
de gemeente Oost- en West-
Souburg.
Gedeputeerde Staten hebben in
antwoord op deze overweging de
bewindsman medegedeeld, dat 't
hier naar hun mening in de eerste
plaats gaat om een aangelegen-r
iieid, die het beleid van de be
windsman raakt. Het ligt niet op
hun weg thans wijzigingen voor
te stellen in het onderhavige wets
ontwerp. Wel menen zij, dat een
verder uitstel niet verantwoord
moet worden geacht.
Minister Toxopeus zal dus nu.die
nen te besluiten of hij het wets
ontwerp inzake de herindeling op
Walcheren, zoals het thans ge
reed is, al dan niet bij de Tweede
Kamer zal indienen. Reeds gerui
me tijd geleden is de laatste ver
sie van het ontwerp aan de ge
meentebesturen toegezonden in de
vorm van een gedrukt stuk. Dit
houdt in, dat het voorstel reeds
kant en klaar gezet is bij de
staatsdi'ukkerij en onmiddellijk
kan worden afgedrukt op het mo
ment, dat het ontwerp bij de Ka
mer wort ingediend.
De minister aarzelt; nu op de
„valreep", niet in de eerste plaats
omdat hij meent dat het ontwerp
in de huidige vorm niet juist zou
zijn, maar alleen omdat het po
litiek niet gemakkelijk „gehaald"
zou kunnen worden. Gedeputeer
den echter willeu zich niet in der
gelijke overwegingen van de mi
nister mengen, maar zijn wel van
mening, dat de termijnen en data
in het ontwerp genoemd, gehand
haafd moeten worden. Zoals men
weet, zou de herindeling ingaan
met ingang van 1 januari 1963.
fcahtlijn
De minister van oorlog en zijn
ambtenaren kunnen heel handig
rekenen. Ze hebben becijferd,
dat de defensie wel veel geld kost,
maar toch goedkoper wordt. In 1949
kostte die defensie 4.4% van het bru
to nationale inkomen. Daarna steeg
dat percentage tot 6.6% van dat inko
men om vervolgens geleidelijk te da-
len tot in I960 wederom 4.4% van het
nationale inkomen.
Dat klinkt goed, maar het lijkt toch
een beetje op gegoochel. In werke
lijkheid zijn de defensie-uitgaven
gestegen mét honderden miljoenen
guldens. Het Nederlandse volk moest
voortdurend meer voor zijn defensie
opbrengen.
Dat het bruto nationale inkomen
sterk steeg dank zij de arbeidslust
van het Nederlandse volk is een ge
heel andere zaak.
Het is deze wonderlijke rekenarij,
die door de bekende prof. Parkin
son sterk wordt gehekeld in zijn
boek „De tweede wet van Parkin
son."
Zijn eerste wet is destijds door de
halve wereld met een soort hu
moristisch gejuich ontvangen.
Parkinson bewees toen, dat ambtena
renkorpsen de neiging hebben in om
vang toe te nemen naarmate de taak
waarvoor ze staan, in werkelijkheid
vermindert.
Zijn tweede wet
luidt, dat alle over-
üeidsinstellingen de
neiging hebben
steeds meer geld te
besteden als er
meer belastinggeld binnenvloeit.
Dat laatste gebeurt uiteraard als
het nationale inkomen stijgt.
De overheid zou dan moeten zeggen,
dat zij al dat binnen vloeiende geld
niet nodig heeft, want dat ze voor
haar begrensde oogmerken kan rond
komen met de haar toegemeten be
dragen.
Dat doet de overheid echter niet.
Een mooi voorbeeld daarvan
geeft het departement van oor
log. We moeten net in de toekomst
doen met een kleinere luchtmacht,
omdat de Amerikaanse hulp vermin
derd is.
Daartegenover staat dan wel een uit
breiding van de rakettenbataljons,
maar toch wil de minister ook een
aantal verouderde en toch eigen
lijk waardeloze straaljagers in
dienst houden om die luchtmacht
maar zo groot mogelijk en dus
ook duur te houden. Voor een
kordaat overschakelen op een klei
nere luchtmacht en dus van een
reële besparing schrikt men terug.
Hier werkt dus uiteraard in be
scheiden mate de -wecde wet van
Parkinson: het geld is erlaten
we het dan maar besteden.
Dat is verkeerd. En nu we het
toch over de tweede wet van
Parkinson hebben nog even het
volgende. In de Nederlandse uitgave
van die „Tweede wet van Parkin
son", (verschenen bij Scheltema en
Holkema, Amsterdam) heeft de ver
taler aangetekend, dat er bij de
Nederlandse defensie 33.000 burgers
in dienst zijn of 27 van de totale
mansterkte
Vraag: groeit dat korps burgers
rondom de defensie nog
Het. ziet er naar uit, dat minister
Toxopeus een nieuw hoofdstuk
wil schrijven van de reeds ja
renlang alom vermaarde lijdensge
schiedenis: „Walcherens herindeling".
Dat zal dan hoofdstuk LXXXIX wor
den of een getal daaromtrent, het
juiste weet zo langzamerhand nie
mand meer. Het laatste hoofdstuk,
waarmee de wereld werd verblijd,
behandelde het onverwachte huwe
lijk van Vrouwenpolder met Veere,
maar het schijnt nu te gaan om
een speciaal Souburgs kapittel. De
minister is in verband daarmee be
zig met knopen tellen: wel-zelfstan
dig, niet-zelfstandig. Mocht hij tot
het laatste besluiten, dan zal het
daar wel niet bij blijven, want een
dergelijke beleidszwenking leidt tot
allerlei gevolgen, waarvan uitstel
wel het meest voor de hand liggende
is. Terecht heeft het college van Ge
deputeerde Staten de bewindsman
thans meegedeeld, dat naar hun me
ning uitstel niet verantwoord is.
Waarom dit alles De minister is be
vreesd, dat opheffing van Souburg
politiek niet haalbaar is en daarom
aarzelt hij. In het jongste verleden
heeft hij twee ferme stappen voor
waarts gedaan, maar nu probeert hij
er voorzichtigjes een terug te doen.
Het is een beleid, waarvoor men op
Walcheren weinig waardering zal
hebben. Immers, men dacht hier, dat
men nu eindelijk wist waar men aan
toe was en er werd met spanning
gewacht op de indiening van het be
wuste wetsontwerp. Het heeft echter
(nog) niet zo mogen ziin en de onze
kerheid is -weer even groot als vroe
ger. Daarom geloven wij. dat na
drukkelijk het standpunt van Zee
lans Gedeputeerde Staten moet wor
den onderstreept: géén uitstel, wat
de beslissing van de minister ook
moge zijn. Het is nu welletjes ge
weest!
Spoetnik al geborgen
Volgens een Zweedse geleerde is de
Jongste Russische Spoetnik waar
schijnlijk reeds geborgen.
De geleerde, Rolf Moore, verlxmden
aan het militaire laboratorium in
Stockholm, verklaarde dat alle be
richten erop wijzen dat „slechts de
laatste trap van de raket in de baan
om de aarde is achtergebleven"!,
