PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
CHIMPANSEE OVERLEEFT RUIMTEREIS
GOES heeft kans op 300 woningen
Heelhuids terug op
„Cape Canaveral"
Santa Maria" zal
Recife aandoen
Overstromingen in
België en Duitsland
„Ham" schudde
veearts de hand
n
BEN GOERION
AFGETREDEN
0. P. D.
204e jaargang - no. 27
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: P. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 58 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 1 febr. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 125. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-80, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel.
Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierlkzee. red. tel 2425. adm. tel. 2094.
„Ham" hanteerde handles zoals verwacht
Een chimpansee van de Ameri
kaanse basis Cape Canaveral
heeft gisteravond een geslaagde
reis in de ruimte gemaakt. De
chimpansee maakte de reis van
420 mijl in een Mercury-ruimte-
vaartuig, die werd voortbewo
gen door een gewijzigde Red-
stone-raket. De cabine kwam
na de lancering in zee terecht en
werd door schepen opgevist. De
toestand van de aap, die „Ham"
heet, zou uitstekend zijn. De
aap, een mannetje van bijna
vier jaar, was gekozen uit zes
chimpansees, vier mannetjes en
twee vrouwtjes die voor de reis
in aanmerking kwamen. Uit ra
diosignalen, die uit de ruimteca
bine waarin de aap zich bevond
werden ontvangen, bleek dat
het dier tijdens de vlucht bevre
digend heeft gereageerd.
Vijf minuten gewichtloos
De chimpansee wordt aangeduid als
„nummer 65". Hij weegt ongeveer
zestien kg. Hij was vastgemaakt aan
een zijn lichaam omsluitend bankje.
Hij moest twee handels overhalen
wanneer lichtjes gingen branden, dit
om zijn reacties te bestuderen, in het
bijzonder tijdens een bijna vijf minu
ten durende toestand van gewicht
loosheid.
Aan zijn lichaam waren elektroden
bevestigd ter registrering van zijn
lichamelijke functies. Kleine came
ra's hamen zijn activiteit waar. Het
dier had een ruimtepak met tempe
ratuur- en drukregeling aan.
Hoger en verder
De drie meter hoge ruimtecabine,
„Mercury" genaamd, bevond zich bo
venop de ..Redstone" waarvan hij
zich tijdens de vlucht losmaakte. De
afgelegde afstand was ruim 200 km
groter dan voorzien was en de cabi
ne kwam tot een hoogte van 248 km,
64 km hoger dan de beoogde afstand
van de aarde. De snelheid was 1.600
km groter dan de vooraf bepaalde:
S.000 in plaats van 6.400 km per uur.
Het nationale bureau voor lucht- en
ruimtevaart (NASA) verklaarde dat
dit kwam doordat de aandrijfkraoht.
groter was dan normaal. De cabine
is precies gelijk aan die waarin de
eerste ruimtevaarder plaats zal ne
men.
De torpedobootjager „Donner" viste
de cabine vier uur na de lancering
op ongeveer 350 km ten noordoosten
van het grote Bahama eiland.
De Redstone was voorzien van kleine
raketten die de cabine moesten los
maken ingeval er iets zou misgaan.
Drie machtige raketten brachten de
cabine nadat het hoogtepunt was ge
passeerd, naar de aarde terug. Een
speciaal beryllium schild absorbeerde
de meeste wrijvingshitte bij de te
rugkeer in de dichtere luchtlagen.
Op ongeveer 6800 m hoogte opende
zich een parachute die de val afrem-
Kordate redder van 11
krijgt armbandhorloge
(Van onze correspondent)
In de prot.-christelijke Gustaaf Hue-
ferschool te Sillard heeft burgemees
ter mr. H. M. J. Dassen vanwege
het Carnegie Heldenfonds een arm
bandhorloge met inscriptie uitgereikt
aan de li-jarige Robbie Schroeder,
omdat de knaap, ofschoon liij niet
zwemmen kon, op 30 juli van het vo
rig jaar een kleuter van anderhalf
jaar van de verdrinkingsdood heeft
gered.
De jongen was in de roeivijver aan
liet hengelen, toen hij iets zag drijven.
Het bleek het anderhalf jarig dochter
tje van de familie Tuinman te zijn.
Het kind was reeds bewusteloos toen
de knaap het meisje uit het water
haalde, doch kunstmatige ademha
ling bracht baat. De jeugdige held is
direct daarop begonnen met het ne
men van zwemles. Alhoewel de ge
redde kleuter er uiteraard niets van
begreep, woonde deze aan de hand
van haar moeder de uitreiking bij.
9 Het ministerie voor culturele zaken in
Peking heeft maandag de onmiddellijke
stopzetting geëist vari „de roof van Chi-
uese kunstschatten van Formosa". Vol
gens een woordvoerder zijn 253 kunst
voorwerpen naar, de Ver. Staten verdwe
nen. zogenaamd om daar ten toon te
worden gesteld.
de en op ongeveer 3300 meter ging
de grootste parachute open. Een spe
ciale zak van plastic verzachtte de
s Toen een hefschroefvliegtuig
11 de capsule met „ruimte-aap nr.
H 65" („Ham") aan boord van ff
het landingsvaartuig Donner
had gezet, werd de cabine
voorzichtig geopend. Zij tilden
„Ham" uit zijn stoel en over-
handigden hem aan de vee- M
H arts die het dier wilde onder-
zoeken.
De kleine chimpansee gaf blijk
geen haatdragende gevoelens p
p te koesteren jegens het „mens- p
dom" dat hem door de ruimte
had geschotenHij schudde
p onmiddellijk de veearts de p
p hand. p
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
aanraking met het water. Daarop
trad een apparatuur in werking,
waardoor lichtstralen en radiosigna
len werden uitgezonden en een kleur
stof verspreidde zich over het water
ter vergemakkelijking van de opspo
ring.
Passagiers vanavond aan land
Gil Delamare
landde per
parachute
Nadat Iiij schout bij nacht Al
len Smith van de Amerikaanse
marine onverrichterzake had la
ten terugkeren heeft Henrique
Galvao een boodschap aan de
gisteren ingehuldigde Brazi
liaanse president gezonden,
waarin hij meedeelt dat de pas
sagiers van de „Santa Maria"
vanavond (woensdag) to Re
cife aan land' zullen worden ge
bracht.
Smith had hierom gevraagd maar
van Galvao geen duidelijke toezeg
ging verkregen, zoals hij verklaarde
toen hij, na drie uur aan boord van
de „Santa Maria" te zijn geweest, te
rugkeerde op de torpedobootjager
Galvao gelooft dat de nieuwe rege
ring van president Quadros er ak
koord mee zal gaan dat de „Santa
Maiia" vandaag de haven van Recife
binnenloopt, zo zei Smith na afloop
van het gesprek met Galvao.
President Quadros van Brazilië
heeft echter nog geen definitief
standpunt ingenomen ten opzichte
van de rebellen op de „Santa Ma
ria", dit heeft de nieuwe Brazi
liaanse minister van buitenlandse
zaken, Alfonso Arinos de Melo
Franco, in Brasilia verklaard. Hij
voegde hieraan toe dat de zaak
beoordeeld zal worden op basis
van het internationale recht.
„Maar ik geloof niet dat de „San
ta Maria" automatisch aan de
Portugese regering overgedragen
zal worden, als ze een Braziliaan
se haven binnenloopt", zei hij.
Generaal Humberto Delgado is uit
Rio de Janeiro naar Recife vertrok
ken. Hij wil trachten aan boord van
de „Santa Maria" te gaan.
De Franse blijspeler Gil Delamare is
gistermiddag reeds, zoals hij aange
kondigd had te zullen doen, per val
scherm op de „Santa Maria" geland.
De consuls in Recife van negen lan
den die onderdanen op de Santa Ma
ria hebben, hebben besloten dat de
passagiers na debarcatie, gehuisvest
zullen worden in schoolgebouwen die
thans vanwege de vakanties leeg
staan.
KENNEDY BEZORGD OVER DE
GEZONDHEID DER AMERIKANEN
President Kennedy heeft zijn landgenoten aangespoord beter op
bun gezondheid 1c letten. „Wc leven in een gevaarlijke tijd en we
hebben vijanden die alles zullen proberen om ons te vernietigen",
zei hij. „Bij recente proeven is gebleken, dat de lichamelijke con
ditie van (ie Amerikaan gestadig slechter wordt in vergelijking
met de Europeanen en anderen en daar maak ik mij zorgen over".
Als een van de oorzaken noemde de president het gebrek aan
lichaamsbeweging. De mensen moeten in hun jonge jaren actief
aan het leven deelnemen en niet louter als toeschouwers.
De president zei dit in een televisiegesprek ter gelegenheid van
het 150-jarig bestaan van een ziekenhuis.
Troepen naar Afrika
Uit Lissabon zijn dinsdag vijf tarns-
portvliegtuigen, met aan boord sol
daten en parachutisten van het Por
tugese leger, naar de Kaap Verdische
Eilanden vertrokken. Sinds vorige
week donderdag waren al minstens
twaalf vliegtuigen met militairen
naar de Portugese bezittingen in
Afrika vertrokken.
Een portugeso regeringswoordvoer
der verklaarde gisteravond dat Por
tugal „Interpol" op de hoogte heeft
gesteld van de overmeestering van
de „Santa Maria".
Premier Ben Goerïon van Israël
74 jaar oud en sinds 1948 in
functie, heeft aan president
■Jitzak Ben Zvi gisteravond zijn
ontslagaanvrage overhandigd.
Ben Goerïon treedt af in ver
band met de affaïre-Lavon, en
de scheuring welke hierdoor is
ontstaan in de Mapai-partij.
De Mapai heeft geweigerd in te gaan
op de eis van Ben Goerion dat een
nieuw onderzoek moest worden inge
steld naar het optreden van Lavon
als Israëlisch minister van defensie,
en dat hij ontslagen moest worden
uit zijn huidige functie van secreta
ris-generaal van de Israëlische fede
ratie van vakverenigingen.
Pinhas Lavon zou als minister van
defensie een zeer belangrijke, maar
nimmer openbaar gemaakte fout heb
ben begaan, op het gebied van de
Israëlische veiligheid. Een ministeri
ele commissie die de zaak heeft onder
zocht, heeft geen veroordeling kun
nen uitspreken en de Mapai de
partij van Ben Goerion heeft ge
weigerd een nieuw onderzoek in te
stellen.
Z.M. Koning BoudevAjn en H.M. Ko
ningin Fabiola van België hebben
maandagavond in Brussel de jaar
lijkse gala-avond van de Verenigde
Algemene Belgische Pers bijge
woond.
Op de foto ziet men hoe een van de
jongste medewerkers van de Tover
fluitMozarts opera, welke deze
avond gepresenteerd werd, zijn op
wachting bij het koninklijk paar
maakt.
Straten worden wilde beken
Maas wast
onrustbarend
In alle delen van West-Duits-
land heeft men te kampen met
wateroverlast. Bij Kirschliofen
steeg het peil van de Lahn elk
uur elf centimeter, de Weser is
in een etmaal 1,16 meter geste
gen en heeft thans een peil be
reikt waarop scheepvaart nau
welijks mogelijk is. In de omge
ving van Lippe en Muenster, en
in de Eiffel, zijn talrijke wegen
en velden overstroomd.
Een warme wind, een zgn. foehn,
heeft in Beieren ijs en sneeuw doen
smelten, met als gevolg dat ook hier,
in het uiterste zuiden van de bonds
republiek, het water hoger is dan
normaal. In het gebied van de bene-
den-Sambre in België, tussen Far-
cienne en Floreffe, zijn honderden
hectaren land overstroomd. De
spoorlijn Charleroi-Namen staat een
meter onder water.
In de streek van Luik is de was van
de Maas en de Ourthe onrustbarend.
Gisterochtend had het water reeds
de aan de oever gelegen gebouwen
bereikt. De Ourthe is buiten haar oe
vers getreden over haar hele lengte
stroomopwaarts van Luik. Hierdoor
zijn onder meer de weg Luik-Com-
blain en Esneux-Poulseur afgesne
den. Verscheidene huizen zijn onder
gelopen en talrijke weiden staan
blank.
In liet overstroomde ziekenhuis te
Chatelet bij Charleroi zijn drie
lijken, die gekist zouden worden,
door het water meegevoerd. Een
82-jarige inwoner die met een
bootje werd geëvacueerd, is ver
dronken. Voorts zijn enkele mij
nen in het gebied en een elektrici
teitscentrale ondergelopen. In ver
scheidene dorpen zijn de straten
in wilde beken veranderd.
Het water in het Nederlandse deel
van de Maas is de laatste 48 uur
sterk aan het stijgen. Bij Borgharen
waar het peil van de rivier in twee
etmalen 2.85 meter steeg, bedroeg de
was gisteravond 15 cm per uur. De
rivier stond al anderhalve meter bo
ven stnwpeiL Bij Linne was de rivier
in anderhalve etmaal 3.20 meter ge
wassen.
Bufferzone
in Kongo
Generaal Rikhye, militair adviseur
van de secretaris-generaal der V.N.
in Kongo, heeft gezegd, dat de V.N.
van plan zijn een bufferzone van mi
litaire posten in te richten langs de
grens tussen de Evenaar- en Oost-
provincie. Langs deze grens staan
troepen van Moboetoe en Loemoem-
bagezinde troepen in Oostprovincie
tegenover elkaar en waarnemers ach
ten een treffen op grote schaal niet
uitgesloten.
Generaal Rikhye heeft op een pers
conferentie in Leopoldstad meege
deeld, dat een Ethiopische patrouille
naar Basoko is gegaan, waar het
laatste treffen is gemeld, om te zien
wat er werkelijk gebeurd is.
MEDEDELING IN INFORMELE RAADSZITTING
Discussie over
industrieterrein
zuid-west
Goes heeft een goede kans, dat
dit voorjaar in de vrije sector
niet minder dan 300 woningen
zullen worden gebouwd. Een be
leggingsmaatschappij uit Den
Haag is namelijk voornemens
een dergelijk aantal woningen
l« bouwen in liet nieuwe uitbrei
dingsplan zuid te Goes. Deze
verheugende mededeling deed
burgemeester dr. J. W. Note-
boom in een dinsdagavond ge
houden informele raadsverga
dering, welke door de pers werd
bijgewoond.
Burgemeester Noteboom las de
raadsleden een brief voor van het
college van b. en w., welke op
korte termijn aan Ged. Staten
van Zeeland zal worden verzon
den. In verband met het feit, dat
de beleggingsmaatschappij de
300 woningen in plan zuid wil
bouwen, verzoeken b. en w. het
college van Ged. Staten toestem
ming te geven tot. het bouwrijp
maken van de grond en het plaat
sen van straatverlichting. Hiermee
is een bedrag gemoeid van
415.000. B. en w. vragen Ged.
Staten in hun brief tot aanbeste
ding van deze werken le mogen
overgaan.
Tijdens deze informele zitting van de
raad, die gehouden werd na afloop
van de spoedeisende vergadering,
kregen de raadsleden voorlichting
over het plan-zuid en over het indus
trieterrein zuid-west eerste fase.
Voor een toelichting zorgden met na
me de stedebouwkundig adviseur van
de gemeente, ir. Bos van het inge
nieursbureau Bos en Witteveen en de
directeur van gemeentewerken, de
heer J. Oranje.
In de discussies, die ontstonden, kwa
men met name de directeur van ge
meentewerken en het raadslid J. H.
Roose (k.v.p.) aan het woord. Uitvoe
rig werd daarbij gesproken over de
exploitatie-opzet voor het industrie
terrein zuid-west, welk plan in de
twee weken geleden gehouden verga
dering gewijzigd is vastgesteld. De
grondprijs werd toen bepaald op 10
per m2., voor die industriëlen aan
wie nog geen toezeggingen zijn ge
daan. Aanvankelijk was de grond
prijs 8.per vierkante meter. De
ze verhoging met twee gulden per
vierkante meter was noodzakelijk
om o.a. de meerdere zandkosten te
dekken.
T egenvaller
Omtrent de hoeveelheid specie, die
voor ophoging van het terrein be-
nudigd is ontspon zich een korte,
(Zie slot pag. 2 kol. 5
f^ahtlijn
Een journalist interesseert zich
op twee manieren voor de tele
visie. In de eerste plaats omdat
het hier gaat om een belangwekkend
verschijnsel van deze tijd, in de twee
de plaats omdat hij een vakbelangstel
ling heeft, namelijk die van de kran
teman voor een publiciteitsmedium,
dat zo geheel anders is dan het dag
blad. Verschijnt de dagbladjournalist
zelf voor de camera's, dan ontstaat
nog weer een nieuwe verhouding: de
man, die gewoon is
zelf te observeren,
wordt plotseling
voorwerp van ob
servatie. Het zijn
deze drie rela
ties die van belangstellende, van
vakgenoot en van lijdend voorwerp
tot het onderwerp t.v. die wij ons
maandagavond bewust zijn geworden
als gast in de televisie-rubriek „pers
in persoon". Met name de relatie van
de vakgenoot doet ons naar aanlei
ding van deze uitzending het wagen
in deze kolom enkele notities te plaat
sen.
De deelnemers aan de bewuste uit
zending zijn met een kater naar
huis gegaan. Zij hadden tot taak
gehad om vanuit hun gewestelijke
kennis met elkaar van gedachten te
wisselen (en binnen een half uur tot
een afgerond geheel te komen) over
de veranderingen in de provincies,
waar zij werkzaam zijn. De realiteit
gebiedt te zeggen, dat zij faalden.
Hun onderwerp was een „mer k
boire" zoals de Franse uitdrukking
luidt, letterlijk een zee om uit te
drinken, al was "vérdrinken in dit ge
val wellicht toepasselijker. Want in
een geval als het onderhavige zet ie
der der vijf deelnemers zich ter dis
cussie met geheel eigen ervaringen,
waarin zonder voorbereiding kop
noch staart is te ontdekken.
Op dit punt van ons betoog gekomen
moet de vraag worden gesteld: wat
dient nu in zulk een geval te geschie
den? En vanuit de ervaring als dag
bladjournalist is het antwoord: het
materiaal moet eerst zorgvuldig bij
eengebracht worden, moet (liefst
door één verantwoordelijke man)
worden bestudeerd en geselecteerd en
tenslotte worden samengevoegd (ge
componeerd is in dit geval een nuan
ce beter) tot een totaliteit, die de
consument aanspreekt. Zo behoort al
thans een dagblad-artikel te ont
staan. Overgebracht nó naar het me
dium televisie moet als eis worden
geformuleerd, dat één centrale man
nauwkeurig nagaat wat de deelne
mers aan zulk een gesprek over een
zo omvangrijk onderwerp als het
hier besprokene kunnen inbrengen.
Hij zal dan de lijn der discussie kun
nen bepalen, dc uitzending als com-
Eositie kunnen voorbereiden en daar-
ij moetëir vaststellen hoeveel tijd
voor een redelijke uitzending nodig
is. Bovendien zal hij vanuit zijn
t.v.-vakkennis kunnen nagaan op
welk moment de discussie geïllus
treerd kan worden met foto's, film
fragmenten etc.
Onze ervaringen nu in dit opzicht
stellen teleur. Er was slechts een be
trekkelijk kort voorbereidend ge
sprek en verder werd gerekend op
het improvisatorische vermogen van
de deelnemers. Maar op het moment,
dat de rode lamp op de camera
brandt, is helaas van dat vermogen
niet veel meer aanwezig. Mensen, die
in het gewone leven spitse en slag
vaardige debaters zijn, veranderen
plotseling in ernstige loodzware nuts-
lezeraars. Zeker wanneer het gaat
om een onderwerp waarmee zij boor
devol zitten.
eze zaken overwegend menen wij
een kritische aantekening te mo
gen plaatsen vanuit onze vak
belangstelling. Wij geloven namelijk,
dat op dit stuk van zaken meer zorg
vuldigheid is geboden en dat een der
gelijke discussie uitputtend moet
worden voorbereid: in de eerste
plaats omdat hier een voor de kijker
interessante totaliteit moet worden
gemaakt, in de tweede plaats omdat
de deelnemers aan het bewuste ge
sprek (in tegenstelling tot leden van
vaste forumgroepen) niet op elkaar
zijn ingespeeld, en tenslotte omdat
een schrijvende journalist op het. ge
bied van praten een even grote leek
is als een dorpsomroeper op het ter
rein van schrijven. En wij vragen
ons af of de Nederlandse t.v.-mensen
zich wel voldoende realiseren, dat
naast hun specifieke vakkennis ook
beheersing van de journalistieke me
thodiek nodig is. De t.v. verdraagt
nog minder dan de krant een opper
vlakkige voorbereiding. Het beeld is
onbarmhartig!
Aanvankelijk hadden wij boven
deze beschouwing de letters
„P.I.P." willen zetten, de afkor
ting van „pers in persoon". Na her
lezing van het bovenstaande hebben
we het opschrift veranderd in
„O.P.D.", hetgeen betekent „oratio
pro domo". Want het is wél een plei
dooi voor eigen zaak geworden, een
pleidooi om clementie voor vijf
hoofdredacteuren, die een half uur
lang ernstig en langdradig hebbeu
gedaan, een pleidooi ook waarin de
schuld op de t.v.-mensen wordt ge
schoven. Foei! Daarom buigen wij
schuldbewust het hoofd. Maar we
verzekeren dat de spijt van de kran
teman. die de stuff ziet liggen en
desondanks een slecht verhaal aan
geboden krijgt, ons bewogen heeft
tot het schrijven van deze notities.
En dat dan is het amen van deze
o.p.d.
Acht uur nadat vijfenzeventig Cubanen
ïn New York om asiel in de Verenigde
Staten hadden verzocht, is hun dit asiel
verleend.
De vluchtelingen, die zich bevonden onder
de 238 passagiers van het Spaanse schip
Covadonga. hadden voor een groot deel
reeds familieleden in de Verenigde Staten.