PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONDERHANDELAAR OP „SANTA MARIA"
Katangees vliegtuig
bombardeert Manono
Instemming van Middelburgs raad
met verbouwplannen schouwburg
President Quadros
aan rebellenzijde
AUTO, DIE LUISTERT NAAR DESTEM VAN „ZIJN BAAS"
Vandaag
Neus
Zaterdag
204e jaargang - no. 26
Dagblad, uitgave van de firms
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteu ren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week. 7,00 p. kw.; Ir. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 31 jan. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tariel.
Kleine advertenties (ma*. 3 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel.
Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel.
i, Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Amerikaans admiraal ontmoet Galvao
De Amerikaanse vice-admiraal Smith zou vanmorgen vroeg aan
boord van de „Santa Maria" onderhandelingen aanknopen met
Galvao over de ontscheping van de 620 passagiers. De „Santa
Maria" ligt, zoals gemeld dicht bij de Braziliaanse haven Recife
voor anker. Nadat de huidige regering van Brazilië gisteren ge
dreigd heeft het schip aan de ketting te leggen en de rebellen
van Galvao te interneren, w anneer de „Santa Maria" binnen de
Braziliaanse wateren komt, zijn er aanwijzingen, dat de nieuwe
president Janio Quadros voornemens is Galvao de rechten van
oorlogvoerende toe te kennen. Galvao heeft opnieuw verzocht
de haven van Rio te mogen binnenvaren.
Carlos Lacerda, gouverneur van de
provincie Guanabara, die de eerste
maal lcoel op het verzoek van Gal
vao had gereageerd, heeft thans ver
klaard dat hij dit aan Janio Quadros
zal doorgeven. Hij voegde hieraan
toe: „De Braziliaanse pers heeft ge
meld dat de gekozen president heeft
king over het schip zal laten. Alhoe
wel dit van officiële zijde nog niet
bevestigd is, kan ik U wel mededelen
dat deze berichten do gedachtengang
van het topkomstïge staatshoofd
goed hebben weergegeven".
Gouverneur Lacerda had zijn ant
woord opgesteld na overleg met de
toekomstige minister van buitenland
se zaken en marine. Vernomen wordt
dat gouverneur Lacerda een arresta
tiebevel heeft uitgevaardigd tegen al
le leden van de „Portugese politieke
politie", die in de provincie Quanaba-
ra zouden worden aangetroffen.
Arrestatie
Het Braziliaanse dagblad „Ulti
ma Hora" meldt dat de Brazi
liaanse politie zondag jl. te Rio
de Janeiro de jeugdige Portugees
Emmanuel Dias de Mello heeft
gearresteerd, die voornemens zou
zijn geweest generaal Delgado, de
leider der oppositie tegen Portu
gal „sterke man" professor Sa-
lazar, te vermoorden. Dias de
Deze foto uit Lissabon toont me-
i rouw Galvao, echtgenote van Hen
rique Galvao, de man, die de leiding
had bij het kapen van de „Santa Ma-
Duitse hulp voor V.S.
De woordvoerder der hondsregering,
F. von Eckardt, heeft na een bijzon
dere zitting van 't kabinet bekendge
maakt dat het kabinet hulpmaatrege
len, voor de' Amerikaanse betalings
balans lieel't goedgekeurd.
De maatregelen, die binnen enkele
dagen aan de Verenigde Staten zul
len worden voorgesteld, omvatten de
vervroegde aflossing van de na
oorlogse schulden, vooruitbetaling
van in de Verenigde Staten bestelde
militaire uitrusting, Duitse NAVO-
hulp aan Griekenland on Turkije en
het overnemen van ontwikkelingspro
jecten.
Mello zou dit zijn opgedragen
door de „Portugese politieke poli
tie".
In Lissabon werd gisteren vernomen,
dat de Portugese oorlogsschepen, die
op zoek zijn naar de „Santa Maria",
opdracht hebben het schip in beslag
te nemen of het anders tot zinken te
brengen. De Portugese marine wenst
niets over de acties te zeggen.
Asiel
In Lissabon circuleren berichten dat
twee ledefi-van de oppositie tegen liet
regime van Salazar de Braziliaanse
ambassade om politiek asiel hebben
gevraagd. De ambassade wilde de be
richten niet onmiddellijk bevestigen
of tegenspreken.
Het is koud, bitter koud in New
York, waar het oppervlak van de ri
vier de Hudson met zwaar drijfijs is
bedekt. Het Zweedse lijnschip
„Gripsholm" (links) dat de haven
verliet en de Nederlandse „Rotter
dam" (rechts) dat de haven invoer,
lieten zich evenwel door dat ijs niet
tegenhouden...
Offensief tegen Loemoembisten
Tsjombe stelt
de Baloeba
ultimatum
Voor het eerst in de Kongolese
oorlogen is gisteren een stad
gebombardeerd. Een vliegtuig,
dat toe zou behoren aan de
strijdmacht van Katanga, deed
gedurende 40 minuten aanval
len op de Loemoembistische
stad Manono. Volgens de V.N.
is er geen schade gemeld. Er
werden zes bommen uitgewor
pen door een vliegtuig, vermoe
delijk een Dakota, dat na het
bombardement in noord weste
lijke richting verdween.
Loemoembistische troepen in Manono
openden het vuur op het toestel, met
lichte automatische wapens, maar
het toestel vloog te hoog.
Een woordvoerder van de V.N.
heeft meegedeeld dat de gendar
merie (rijkswacht) van Katanga
een grote aanval is begonnen op
de Baloeba-rebellen in noordelijk-
Katanga en president Tsjombe
Vrouw omgekomen door
gasvergiftiging
In Dordrecht is de 36-jarige mevrouw
P. A. M. Brasser-van Erve gewoond
hebbend Colijnstraat 16, zaterdag
avond door haar echtgenoot dood in
dc keuken vap haar huis aangetrof
fen.
Zij Is vermoedelijk om het leven ge
komen doordat in de keuken door het
branden van de gasgeiser en het
gasfornuis de meeste zuurstof was
opgebruikt, waardoor de gassen on
voldoende verbrandden en de lucht
langzamerhand vergiftigd werd.
'De 42-jarige Beig De Joncker, garagehouder van beroep, dwingt
met' zijn stem de gehoorzaamheid af van een grote Amerikaanse
auto die al zijn bevelen opvolgt en welke sedert zondag in Brussel
wordt gedemonstreerd.
De uitvinder heeft bet voertuig voorzien van een elektronische uit
rusting. Hierdoor is hij in staat op een afstand door middel van zijn
stem de motor in werking te stellen, de verlichting en radio aan te
doen en de wagen te laten rijden.Deauto remt voor obstakels die
zich op de weg bevinden. Het stuur en de pedalen zijn vervangen
door een enkele stuurknuppel door middel waarvan alle operaties
worden verricht. Op het dashboard verschijnt een waarschuwings
teken indien de banden leeglopen.
Het voertuig weegt 2600 kilo, kost ongeveer 175.000 gulden en zal
In vier jaar tijd in de gehele wereld worden gedemonstreerd.
heeft tegelijkertijd „een pl
en laatste waarschuwing"
Baloeba gericht.
lechtige
tot de
Vanuit Kongolo zijn sterke eenheden
van de Katangaanse gendarmerie in
opmars. Zij trekken in zuidoostelijke
richting op naar Nyoenzoe, dat aan
de weg naar Manono ligt en waar
grote aantallen Baloeba zijn gemeld,
'e woordvoerder van de Verenigde
Naties deelde mee dat de toestand
zeer gespannen is en dat reeds ern
stige gevechten zijn geleverd. Over
eventuele slachtoffers kon hij nog
geen mededelingen doen
Tsjombe gaf, op het moment dat de
eerste berichten over het offensief
binnenkwamen, de tekst vrij van een
waarschuwing aan de Baloeba. Deze
waarschuwing had meer het voorko
men van een ultimatum en eindigde
met de woorden: „Het uur van de re
den is aangebroken. Dit is mijn laat
ste broederlijke beroep, voor het on
herstelbare gebeurt".
HENGELO STAAT
WEER BLANK
Evenals in begin december zijn in
Hengelo als gevolg van de langduri
ge regenval tijdens het weekeinde,
weer flinke overstromingen opgetre
den. De beken, die het water uit ho
ger gelegen gebieden van Twente en
Duitsland naar Hengelo voeren, kon-
het. water gistermiddag niet
snel genoeg meer verwerken en tra
den buiten de oevers. Vele straten
kwamen blank te staan, waarbij liet
water ook enkele tientallen hulzen
binnendrong. Enkele woningen wer
den ontruimd.
Tegen het eind van de middag onder
vond het verkeer grote moeilijkheden
door het water, omdat met name in
de binnenstad de straten'onbegaan
baar werden. In allerijl is men be
gonnen om op bedreigde punten rond
het in aanbouw zijnde stadhuis een
dijkje te leggen. In december j.l.
drong 6000 kubieke meter water de
kelders van het gebouw binnen. Of
men het water nu buiten zal kunnen
blijven houden, moet nog worden af
gewacht, daar het water nog steeds
stijgt.
0 De plaatsvervangende hoofdredacteur
van het In Dresden. Oost-Duitsland ver
schijnende „Sachische Tageblatt" Christi
an Zeis. is met zijn gezin naar West-
Duitsland uitgeweken. Het „Saclisische
Tageblatt" is het grootste blad der libe
raal-democratische partij in het vroegere
Saksen.
Prins Bernhard thuis
Prins Bernhard Is ln de loop van gis
termiddag, van een kort verblijf in
Spanje, teruggekeerd op Soesterberg
Vandaar is hij doorgereisd naar pa
leis Soestdijk.
I Den Haag brand uitbrak in het
I kantoorgebouw van het rijks-
i bureau voor de voedsélvoor-
ziening aan de Lange Voorhout.
Bij deze brand ging een archief
i van de Duitse Graaf Grothe
I verloren. Er ontstond grote con-
sternatie, toen Hermann Goe-
i ring, die toevallig in Den Haag
I was om zijn kunstverzameling
met Nederlandse oude meesters
uit te breiden, en juist in een
restaurant aan de Lange Voor
hout dineerde, in zijn witte
veldmaarschalk-uniform en om
geven door hoge nazi-officieren
en autoriteiten, bij de brand
verscheen. Hij raakte buiten
zichzelf van woede (mogelijk
door de herinnering aan de
Rijksdagbrand), toen de brand
niet onmiddelijk kon worden
geblust.
DE HEER SCHOT VERLEENDE GEEN MEDEWERKING
Verbetering betekent bevordering
culturele functie van de stad
DE MIDDELBURGSE gemeenteraad heeft maandagmiddag bijna, una
niem instemming betuigd met en het college van b. en w. hulde ge
bracht voor de plannen om do Middelburgse schouwburg tot een
modern theater te verbouwen en uit te breiden. Bijna unaniem, want het
S.G.P.-raadslid A. J. Schot verklaarde om principiële en enkele andere
redenen geen medewerking aan deze voorstellen te kunnen geven. De vijf
tien andere aanwezige raadsleden toonden zich echter bijzonder verheugd
over het feit, dat b. en w. met de verbetering van de schouwburg-accom
modatie de culturele functie van Middelburg willen bevorderen. Zij gaven
dan ook gaarne hun stern aan het voorstel om over te gaan tot de oprich
ting van een stichting, die de schouwburg kan exploiteren, terwijl zij er in
principe eveneens mee akkoord gingen, dat de gemeente zich garant zal
stellen voor het nadelig eploitatiesaldo van 54.000.
De raadsleden waren voorts ver
heugd over de principiële toezeg
ging van het ri.jk om een bedrag
van 250.000.met instem
ming van Ged. Staten uit de
pot, „maatschappelijke begelci-
diug industrialisatie" ter beschik-
kiug te stellen voor de verbou
wing van de schouwburg. In to
taal zal deze verhouwing een be
drag van negen ton vergen, zodat
nog J 650.000 nodig zal zijn.
De woordvoerder van de P.v.d.A.,
jhr. mr. T. A. J. \V. Schorer betoog
de tijdens de uitgebreide discussie
over "dit voorstel, dat de huidige
schouwburg-accommodatie bepaald
onvoldoende en daarom binnen korte
tijd niet meer rendabel is. Hij was
verheugd, dat nu met betrekkelijk
goedkope voorzieningen een goede
schouwburg verkregen kan worden.
Hij was van mening, dat hier een
noodzakelijk besluit zal worden ge
nomen zonder dat de raad onverant
woordelijk te werk zou gaan.
De heer Schorer ging er volledig
mee akkoord, dat de"" huidige be
stuursleden van de N.V. Middel
burgse Schouwburg in de nieuwe
stichting benoemd worden. Toch
vroeg dit raadslid aan b. en w. bij
eventuele vacatures de structuur
van het bestuur zodanig te vor
men, als het gezien de levensbe
schouwelijke richtingen zou moe
ten geschieden. Hij vroeg zich
voorts af of het zin heeft de be
langhebbenden bijvoorbeeld
uitkoopverenigingen of één of
andere wijze bij het bestuursbe
leid te betrekken.
Dank zij initiatief
Mr. P. van Empel (c.h.) meende, dat
het voor b. en w. niet zo vreselijk
eenvoudig zal zijn geweest om alle
hinderpalen te omzeilen, zodat ten
slotte de betrokken minister zich be
reid verklaarde om de plannen te
steunen. Mr. Van Empel betoogde,
dat Middelburg blij mag zijn, dat er
indertijd burgers geweest zijn, die
het nut van een schouwburg hebben
ingezien. Dank zij dit initiatief Is
volgens mr. Van Empel thans deze
belangrijke rijksbeslissing gevallen.
Het C.H.U.-raadslïd bracht ook dank
aan de tijdgenoten, die zich de laat
ste jaren voor de schouwburg heb
ben Ingezet.
Mr. Van Empel verklaarde het te
betreuren, dat één van hen, notaris
B. A. van Verre, het slot van zijn
werk niet meer heeft mogen bele
ven.
Ook de heer P. H. M. Adiiaansens
(k.v.p.) wilde de vernieuwing pro
jecteren op de centrale functie van
Middelburg in het culturele leven.
(Zie slot pag. 2 kol. 2)
föantlijH
De plastische chirurgen in de
Verenigde Staten hebben ge
constateerd, dat de neus van
mevrouw Kennedy thans de rage is
onder de dames, die hun gelaat ver
fraaid willen hebben. Er is een tijd
geweest, dat de neus van de film
ster Myrna Loy favoriet was. Toen
kwam het neustijdperk van Hedy
Lamarr. Daarna was de neus van
Grace Kelly een lichtend voorbeeld,
vervolgens die van Elizabeth Taylor.
En nu wenst de vrouwelijke clientèle
van de schoonheidschirurgen een
neus als die van Jaqueline Kennedy,
de vrouw van de nieuwe Amerikaan
se president. Het is een vreemd be
richt en menigeen hier zal er veront
rust het hoofd over schudden. Want
met de neus van een vrouw, die in
het staatkundig leven een rol speelt,
moet worden opgepast, zoals we in
Europa allen weten. Van de Euro
peaan Pascal immers is het be
roemde woord, dat de wereldgeschie
denis een ander verloop zou hebben
gehad als de neus van Cleopatra
maar wat langer zou zijn geweest.
Waar moet dat nu
naar toe als heel
Amerika met een
neus a la Kenne
dy op straat wan
delt? Men zou er
haast een neiging in willen zien niet
alleen de wereldgeschiedenis te wil
len beïnvloeden, maar zelfs de his-
torie van de ruimte: „Met Jackie's
neus beheerst U Mars!" Vance
Packard zal er wel een boek over
schrijven. Waar het hier echter over
een neus gaat, kan het werk niet
„De verborgen verleiders" heten.
Misschien is „Van neuzen en men
sen" wel een goede titel, als Stein
beck het tenminste goed vindt.
Maar in ernst: ze doen soms wel
eens een beetje vreemd, onze Navo-
vrienden aan de overkant van de
oceaan. Of zijn het alleen maar de
vriendinnen
In Zeeland is thans ook de discus
sie op gang gekomen over de
vraag wat de middenstand met
de vrije zaterdag zal doen. In het
laatste nummer van Economisch-
Statistische Berichten heeft professor
dr. P. L. van der Velden over dit
onderwerp een belangwekkend arti
kel geschreven, waarin hij beharti
genswaardige opmerkingen heeft ge
maakt. De hooggeleerde schrijver is
geen voorstander van een winkel
sluiting, op zaterdag: „Winkelen is
een vorm van vrije tijdsbesteding en
zal bij meer vrije tijd een nog meer
begeerd goed zijn", zegt hij. En hij
voegt er aan toe; „Men stelle zich
niet voor, dat in het Nederlandse
klimaat de bevolking ieder weekend
massaal naar buiten zal trekken. De
stedelijke centra zullen een attractie
blijven ook voor het binnenlands
toerisme op zaterdag."
Vooral de laatste opmerking is in
Zeeland van belang. Men is hier de
laatste jaren met dit beeld vertrouwd
geraakt: toeristen uit de campings
en de zomerhuizen komen naar de
centra om er inkopen te doen en
voor hen is de zaterdag als kooD-
dag belangrijk. Ook voor het dag-
toerisme is de zaterdag in dit op
zicht van betekenis. Bovendien is eén
stad met gesloten zaken uit een toe
ristisch oogpunt bekeken een on
ding. Terecht zegt professor Van der
Velden: „De winkelstand heeft hier
een taak, omdat de winkels het
straatbeeld bepalen en zelf ook doel
zijn voor het toerisme."
Hoe de middenstand de problemen
rond de vrije zaterdag wil oplossen
is nog niet duidelijk. In het hier ge
citeerde artikel wordt een roulerings-
systeem voor het personeel bepleit
met gebruikmaking van tijdelijke
krachten op zaterdag. Dat laatste
lijkt op het eerste gezicht inderdaad
een oplossing, maarzal toch voor
menige zaak wel enige moeilijkheden
met zich meebrengen. Tijdelijk per
soneel is namelijk lang'niet altijd
bekwaam personeel. En het is on
juist te veronderstellen, dat winkel
personeel het wel af kan zonder
vakkennis. Zeker is dat niet het ge
val in de zaken, waar de verkoper
tegenover de koper een adviserende
taak heeft, zoals bijvoorbeeld in tex
tielbedrijven. De klant moet immers
tevreden weggaan.
We zijn benieuwd welke oplossing
uiteindelijk in en voor Zeeland zal
worden gevonden. Het is verheugend,
dat de tot dusver bekend geworden
opvattingen van de middenstand ge
tuigen van grote realiteitszin: het
consumentenbelang heeft alle aan
dacht! En voor de consument is de
zaterdag een belangrijke koopdag.
De vrije zaterdag doet op een
breed terrein zijn invloed gel
den. In dit verband is opval
lend wat dr. H.Verwey-Jonker on
langs heeft gezegd op een kerkelijke
bijeenkomst in Eindhoven. Zij be
toogde. dat de vrije zaterdag' voor
de kerk kan betekenen, dat het voor
gemeenteleden nog moeilijker wordt
op de avond van werkdagen kerke
lijk werk te doen of cursussen, krin
gen en catechisaties te volgen. De
langere werktijd op de werkdag doet
namelijk de lust verdwijnen 's avonds
nog weg te gaan, terwijl bovendien
allerlei vakstudiecursussen velen op
avonden in de week zullen thuis
houden: men studeert met het oog
op het vrije weekend liefst niet meer
op de vrijdagavond en zeker niet
's zaterdags.
Het is niet optimistisch voorgesteld,
maar men zal mevrouw Verwev moe
ten toegeven, dat de vrije zaterdag
onze leefgewoonten sterk zal beïn
vloeden. Het is nog te vroeg om nu
al een verlies- en "winstrekening op
te maken. Voor menigeen zal het
echter noodzakelijk 2ijn er te zijner
tijd kennis van te nemen. En er
conclusies uit te trekken!