PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BRAZILIË WIL GALVA0 TOELATEN
K.L.M. houdt toestel
gereed op Curacao
Schepen door storm
in moeilijkheden
Moboetoe's troepen
naderen Stanleystad
Smit slaat 28 februari eerste paal
voor fabriek in Zierikzee
PRINSES BEATRIX
WORDT 23 JAAR
Roeanda verklaart
zich tot republiek
Teveel geld
Actieve stormdepressies
204e jaargang - no. 25
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 30 jan. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minlra. p. advertentie 4.—,
tng. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties tinax. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25 „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no 359300 P.Z.C Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3608 of 3646); Middelburg, Markt 51. tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9. tel. 2395, Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red eei 2425. adni tel 2094.
„Santa Maria" ligt gestopt bij Recife
De machines van de Santa Maria zijn gistermiddag om vier uur
stopgezet. Het schip bevond zich op 50 km van de Braziliaanse
haven Recife. De nieuwe president van Brazilië, Janio Quadros,
zou hebben verklaard„Galvao is mijn vriend. Het zou me niet
verbazen als hij op 31 januari te middernacht het moment
waarop mijn ambtstermijn als president begint Brazilië aan
doet". De rebellen hebben van de aan de macht komende Brazi
liaanse regering de verzekering gekregen dat het scliip onge
moeid zal worden gelaten en dinsdag in een noordelijke haven
wordt verwacht.
Protest van
Portugal
Portugals antwoord hierop was
dat het scliip, indien nodig met
geweld, zal worden aangehou
den, als de passagiers eenmaal
van boord zijn gegaan.
De Portugese ambassade in Rio de
Janeiro diende een formeel protest
in bij de Braziliaanse regering tegen
de „overdreven vrijheid van bewe
ging" die Humberto Delgado de Por
tugese leider in ballingschap, in Bra
zilië was toegestaan.
Rendez-vous
De Braziliaanse marine zal het kor
vet Ipiranga naar de plaats zenden
waar de Santa Maria het anker zal
laten vallen. De Amerikaanse marine
is ook van plan de torpedobootjager
Wilson naar het rendez-vous te stu
ren.
Volgens het radiostation van het
blad „Jornal do Brasil" in Recife
heeft Galvao in een vraaggesprek
verklaard dat hij vijf mijl uit de
kust bij Recife op de Santa Maria
wil onderhandelen met Braziliaan
se en Amerikaanse autoriteiten.
K.L.M.-vliegtuig
De regering op Curasao en de Ko
ninklijke Nederlandse Shell overwe
gen om een K.L.M.-vliegtuig te char
teren om de Nederlandse en ook Por
tugese passagiers van de „Santa Ma-
Brand verwoest
confectiebedrijf
in Amsterdam
In Amsterdam lieert zaterdagmiddag
een vrij grote brand gewoed in een
confectiebedrijf in <le Zwanenburger
straat. De brand ontstond omstreeks
half vijf op de bovenste verdieping
van liet gebouw. De met groot mate
rieel uitgerukte brandweer was het
vuur om even na vijf uur meester.
De 20 meter lange'vierde verdieping
van liet. perceel was toen geheel uit
gebrand.
De daaronder gelegen verdiepingen
liepen ernstige waterschade op. even
als de tegenover het confectiebedrijf
gelegen huizen.
ria" op te halen, als het schip Recife
zou aandoen. Op Curacao wordt hier
voor een toestel gereed gehouden.
Het vliegtuig zal daar zeker tot
woensdag blijven wachten.
Geen ontscheping in
Recife
In de afgelopen nacht werd nog
het volgende gemeld:
Volgens welingelichte kringen
zou de Braziliaanse niarine de
wens hebben te kennen gegeven,
dat de ontscheping van de passa
giers van de „Santa Maria" niet
in Recife zal plaatshebben, doch
op het eiland San Fernando do
Noronha, ongeveer 500 km. ten
noordoosten van Recife gelegen.
Op dit Braziliaanse eiland is een
Amerikaans raketwaarnemings
station gevestigd.
Dit standpunt wordt gesteund door
de Braziliaanse raad voor de bin
nenlandse veiligheid, uit vrees voor
mogelijke ongeregeldheden in Reci
fe, dat een der bolwerken is van de
linkse groeperingen in Brazilië. Bo
vendien zou San Fernando do No
ronha ook uit een oogpunt van ge
heimhouding en veiligheid geschik
ter voor de ontscheping zijn.
IJmuiden 34 op sleeptouw
Geen spoor van
20 Russische
vissers
Optornend tegen slecht weer
sleept de treiler IJm. 20 „Johan
nes Polderman" thans de 315
ton metende treiler IJm. 34 „AI-
lanwater" door ,de Noordzee in
de rieïitiiig lJinuideiu De sleep
vordert slechts drie mijl per uur
en wordt vanmiddag in de thuis
haven verwacht.
Na een reis van veertien dagen kreeg
de „Allanwater" in stormweer met
windkracht 11 tot 12 in de noorde
lijke Noordzee machineschade, waar
door slechts langzaam gevaren kon
worden. In de nacht van zaterdag
op zondag viel de machine van de
IJm. 34 geheel uit, waarna de ge
zagvoerder van de IJm. 20 een tros
liet uitbrengen en de drijvende trei
ler op sleeptouw nam.
In stormweer worstelde gisteravond
de kusttanker „Matthew" (464 ton)
van de N.V. Verenigde Tankkust
vaart te Rotterdam door de Ierse zee
om de haven van Manchester te be
reiken.
Het stuurhuis van de „Matthew"
was aan de voorzijde geheel en aan
de zijkanten grotendeels weggesla
gen tijdens zeer ruw weer met wind
kracht 8 tot 9. Het kompas werd van
zijn fundament gerukt en aan stuur
boord overboord geslagen. Ook de
installaties van zender en echolood
op de brug zijn beschadigd. Enkele
opvarenden zijn licht gewond.
Bloedige krijg barst los
Europeanen in
Kivoe vluchten
Naar verluidt bevinden de troe
pen van de Kongolese legercom
mandant generaal-majoor Jo
seph Moboetoe zich op 180 km
afstand van de hoofdstad van
de oostprovincie, Stanleystad,
voornaamste vesting van aan
hangers van ex-premier Patrice
Loemoemba. Volgens in Leo-
poldstad ontvangen berichten is
er in de stad Basoko aan de ri
vier de Kongo, ten noordwesten
van Stanleystad gelegen, slag
geleverd.
Troepen van generaal Moboetoe
hebben ccn uit Stanleystad afkom
stige kolonne Loemoembislische sol
daten aangevallen. Bij het gevecht
vielen 65 doden. Er zouden 165 Loe-
moemba-soldaten krijgsgevangen
zijn. Het gevecht is vermoedelijk de
bloedigste" botsing uit de geschiede
nis van de crisis in Kongo geweest.
Loemoembistische militairen zou
den de stad Katako-Kombe in de
provincie Kasai dichtbij de grens
met Kivoe en 500 km. ten zuiden
van Boemba, bezet hebben. Van
uit Boekavoe en Kindoe zouden
zij in opmars zijn. Sentery zou
eveneens bezet zijn.
De V.N.-woordvoerder kon niet
bevestigen dat de Loemoembisti
sche militairen reeds in Sentery
staan, maar deelde mee dat Et
hiopische eenheden zijn uitgezon
den om te pogen deze Kongole
zen de pas af te snijden.
Veilige doortocht
In de provincie Kivoe hebben zich
te Shangoegoe en dicht bij Boeka
voe, ongeveer driehonderd Europe
anen verzameld. De consulaten te
Oesoemboera van Nederland,
Frankrijk, West-Duitsland, Zweden,
Noorwegen en de Verenigde Staten
hebben Anicet Kasjamoera, de (Loe
moembistische) machthebber in Ki
voe, in eën nota welke door een V.
N.-fuctionaris is overgebracht, met.
klem om garanties voor de goede
doortocht van de 300 Europeanen
naar Roeanda-Ooeroendi gevraagd.
In Kivoe Is het Kongolese leger vol
komen uit de hand gelopen en de
kranten in Oesoemboera spreken van
„de dictatuur van de anarchie in Ki
voe". Kongolese soldaten zouden Eu
ropeanen in auto's aanhouden om
geld van ze te eisen. Zij zouden de
woningen van Europeanen zijn bin
nengedrongen en geschoten hebben
op passerende Europese auto's.
De redders, die gestationeerd zijn
op Yell, (Shelland-eilanden) heb
ben gezegd, dat naar hun mening
twintig Russische vissers moeten
zijn verdronken, toen hun schip
op de rotsen liep bij Yell.
De Russische trawler „Olenevod",
die deel uitmaakte van een Rus
sische vloot, werd door golven
van 25 meter hoogte bij windsnel
heden tot 180 km per uur, op de
rotsen gesmeten.
Kort daarvoor had het moederschip
van vloot, de „Kazalinsk", een ra
dioboodschap om hulp uitgezonden.
Op deze melding gingen de redders
in de boot.
Zij waren echter nog niet bij het scliip
aangekomen, toen de „Kazalinsk"
seinde „wij wensen nu geen hulp van
U, ga terug".
Direct daarop had de „Kazalinsk"
geseind „de noodsituatie is opgehe
ven".
Geen spoor
Andere reddingsschepen, die later op
de plaats kwamen, zagen slechts de
toppen van de masten van de „Oleno-
vod" boven water uitsteken. Van
drenkelingen geen spoor.
De Groninger coaster „Unitas" is iu
de mist tegen de laatste boei in de
toegang tot de haven van Birkenhead
gevaren. Het schip is op eigen kracht
binnengekomen en ligt nu „plat op
zijn zy" in de haven. Bij laag water
zal de „Unitas" worden leeggepompt
en dan zal het gat worden dichtge
last.
Een recente foto van HJ£J3.
Prinses Beatrix, die morgen
haar 2Sste verjaardag hoopt te
vieren.
Foto Max Koot)
Twee doden door
branden in
Amsterdam
In de nacht van zaterdag op zondag
hebben twee Amsterdammers bij
binnenbranden het leven gelaten.
In een vele slaapkamertjes en een
zitkamer bevattende zolderverdie
ping van een pension aan de Regu
liersdwarsstraat 34 werd de 58-jari-
ge emballeur L. N. Barbierie leven
loos op zijn bed gevonden. De man
was door de rook van een brandje,
ontstaan rond de kachel in de zit
kamer, gestikt.
In zijn woning aan de Albert Cuyp-
straat 48 3-hoog is de 86-jarige al
leenstaande G. A. Geek, zittend in
een stoel bij een elektrisch kacheltje,
in slaap gevallen. Door straling van
de kachel is een stoelpoot gaan ver
kolen, waardoor deze bralt. De stoel
viel om en daarna zijn de kleren van
de man en de vloer van de kamer
aan het smeulen gegaan. Toen het
Het Belgische mandaatgebied Roe.
anda heeft zichzelf tot republiek ver
klaard.
Joseph Gitera, voorzitter van de
voorlopige nationale vergadering,
heeft gisteren op een openbare bij.
eenkomst meegedeeld, dat er een
einde is gekomen aan de regering
van Mwarai Kigeri en dat Roeanda
voortaan een republiek is- De door
de Parmehoetoe-partij voorgedragen
Mbonyoemoetwa is tot president ge
kozen.
vuur zondagmorgen om vijf uur
werd ontdekt was in de vloer reeds
een groot gat gebrand, waardoor de
benen van de toen reeds bewuste
loze, met brandwonden overdekte,
oude man hingen. Tijdens vervoer
naar het Wilhelmina Gasthuis is de
heer Geek overleden.
BOUW IN HOOG TEMPO
Binnenkort bouw
van 80 huizen
OP HET Zierikzeese industrie
terrein draaien weer betonmo
lens! Of hébben althans ge
draaid, want met de vorst van
de afgelopen dagen stagneerde
de zaak even. Desondanks:
vorige week heeft 't aannemers
bedrijf Dirk Verstoep een begin
gemaakt met de voorbereidende
werkzaamheden voor de bouw
van de dieselmotorenfabriek
Smit en Bolnes N-V. Men is be
zig met het storten van de be-
tonpalen, waarvan de eerste op
28 februari a.s. met enig cere
monieel zal worden geslagen.
Een datum, waarin alleen een
opnieuw invallen van de vorst
verandering zal kunnen bren
gen.
Dinsdag 28 februari 1961 wordt
dus een belangrijke datum voor
de toekomst en de industriële
ontwikkeling van Zierikzee. En
ofschoon men bij Smit en Bolnes
het slaan van cleze eerste paal
aanvankelijk rond Kerstmis van
het vorig jaar had gepland, zal
deze vertraging toch maar wei
nig invloed hebben op het organi
satieschema. Op een door het be
drijf belegde persconferentie
werd destijds meegedeeld, dat
de eerste in Zierikzee gefabri
ceerde dieselmotor op 1 novem
ber van dit jaar zou moeten
proefdraaien.
Dat is wellicht een wat te optimisti
sche verwachting geweest. Het
geen overigens niet wegneemt, dat
men thans in september a.s. het eer
ste gedeelte van de fabriek in ge
bruik hoopt te nemen en omstreeks
november-december van dit jaar het
gehele Zierikzeese bedrijf zal draaien.
Dit betekent dus, dat na het heien en
het storten van de betonnen onder
bouw de fabriek op het industrieter
rein aan het Zierikzeese Havenka
naal in hoog tempo „van de grond"
moet komen.
De hoofdaannemer zal zelf de beton
bouw verzorgen. Metsel-, timmer-,
schilderwerk en andere werkzaamhe
den zijn ten dele reeds aan ondei'aan-
nemers gegund, waardoor ook enkele
bedrijven van Schouwen-Duiveland
bij de bouw zijn ingeschakeld. Intus
sen febriceert Smit zelf in de be
staande bedrijven te Kinderdijk de
staalconstructies.
Het complex
Het complex, dat thans wordt ge
bouwd over een aantal jaren zal
dit bij verdubbeling van de capaci
teit worden uitgebreid wordt G5
meter breed en 87 meter lang. Dit
complex, ontworpen door ïr. F. C.
de Weger uit Rotterdam, bestaat uit
drie aan elkaar gebouwde gedeelten:
een twaalf meter hoog hoofdgebouw,
een bijna zeven meter hoge werkhal
en een acht meter hoog kantoorge
bouw, dat één verdieping zal tellen.
In het hoofdgebouw, 65 meter lang,
22 meter breed, worden twee kranen
opgesteld met elk een hijscapaciteit
van veertig ton. Hierin worden de
frames gelast en geschiedt de machi
nale bewerking van de frames en de
eindmontage. In de daarachter gele
gen fabriekshallen 65 bij 52 meter
neemt de plaatwerkerij de groot
ste plaats in. Hierin zullen voorts af
delingen worden ondergebracht voor
onderhoudswerk, deelmontage, af
bramen en machinale bewerking.
Aparte ruimten zijn er bovendien
voor controle-werkzaamheden. als
tussenmagazijn, expeditie, gereed
schap-werkplaats. gereedschapmaga
zijn, EJIH.O.-post en als verblijf
voor de werkmeesters.
Het kantoor, tien meter breed en 39
meter lang, wordt als een uitsprin
gend gedeelte tegen het hoogste ge
deelte van de fabriek gebouwd.
In het benedengedeelte zal alleen de
personeelschef zetelen, de overige
ruimte is gereserveerd voor kantines
bufetten, de hal, portiersloge, een
was- en kleedlokaal met douches en
toiletgroepen en de hal. Op de eerste
verdieping zetelt de administratie en
zijn appartementen gereserveerd voor
de bedrijfsleiding, een afdeling plan
ning, de tekenkamer, inspecteurs,
verkoop- en arbeidstechniek. Voorts
zijn hier een wachtkamer en een
spreekkamer geprojecteerd.
De opzet is. bij de uitbreiding een
fadhtlijH
Vandaag kunnen beleggers in
schrijven op een nieuwe staats
lening groot f 350 miljoen.
Dat is in enkele maanden tijd
de tweede staatslening en wan
neer een argeloze lezer zou menen,
dat het onze bedoeling is over deze
staatslening een juichkreet aan te
heffen, dan vergist hij zich. Neder
land zwemt vandaag* aan de dag in
het belegging-zoekend kapitaal.
Wanneer alles normaal verliep dan
zou bij dat grote aanbod van kapi
taal de rentevoet dalen. De overheid
en het bedrijfsle
ven zouden er ver
volgens toe over
gaan dat goedko
pe kapitaal op te
nemen voor inves
teringen, die met „duur" kapitaal
niet rendabel te maken waren en er
zou geleidelijk weer evenwicht ont
staan tussen vraag en aanbod van
kapitaal.
Niet alzo in het Nederland van
onze dagen. De minister van
financiën vreest, dat het goed
kope kapitaal zal leiden tot liet ple
gen van „overbestedingen". En dus
onttrekt de minister via een nieuwe
staatslening 350 miljoen gulden aan
de kapitaalmarkt, terwijl bij dat geld
helemaal niet nodig heeft.. In de
Nederlandse schatkist zat begin vo
rige week een bedrag van meer dan
een miljard gulden, terwijl het te
kort op de rijksbegroting 1961 op
slechts 250 miljoen gulden wordt
geraamd.
Nu worstelt dus de minister met al
dat overtollige geld van zijn nieuwe
lening. Hij bereikt mét zijn activiteit
dat de daling van de rentevoet een
weinig wordt afgeremd en hij bereikt
er ook mee, dat het geld voorlopig
niet besteed wordt.
Maar één ding bereikt hij niet en
wel dat het gestadige vloeien van de
geldstroom zou verminderen.
Toch kan hij niet onbeperkt voort
gaan met het uitschrijven van
staatsleningen, om daarna dat geld
ongebruikt in de overvolle schatkist
te werpen.
Belangwekkend zal het daarom zijn
wanneer de minister wilde vertellen
wat hij denkt te doen als het tijde
lijk afleiden van de geldstroom geen
baat meer biedt en als er dus maat
regelen genomen moeten worden om
de stroom zélf te verkleinen.
Directeur mijn
te Marcinelles
veroordeeld
Het hof van beroep te Brussel heeft
de directeur van de steenkoolmijn
„Bois du Cazier" te Marcilennes, in
Zuid-België, tot 6 maanden voor
waardelijke gevangenisstraf en een
boete van 2000 frank wegens nala
tigheid veroordeeld.
De directeur, de 51-jarige Adolphe
Calicis, was in 1959 door een lagere
rechtbank te Charleroi vrijgesproken.
Bij de mijnramp te Marcinelles, in
augustus 1956, waarbij 262 mijn
werkers het leven verloren door de
brand, die de mijn teisterde, bestond
de helft van het aantal slachtoffers
uit Italianen.
(Van onze weerkundige M
medewerker) p
Het afgelopen weekend bracht p
twee stormdepressies over de n
Noordzee, waarvan de laatste
een zware storm met zich
bracht. Ook boven Zeeland
werden zondagavond al wind-
stoten gemeten, die even boven
de honderd kilometer per uur n
kwamen. Vandaag, na het pas-
seren van een koudefront met
enkele opklaringen, zal de
wind weer afnemen, maar een p
derde stormdepressie nadert
snel zuid-west Engeland en
kan in de komende 24 uur met p
regen en wind alweer de
Noordzee bereiken. Het blijft
p dus de eerste dagen van de ;-
H week onstuimig, maar zacht,
want de lucht die wordt aan-
p gevoerd heeft een temperatuur p
van 7 tot 9 graden.
De vorst heeft zeer snel de
H vlucht genomen en was zon- p
p dagavond al tot Rusland en
H Scandinavië verdreven.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
geheel nieuw kantoor te bouwen,
los van het fabriekscomplex. De
verdieping van het thans tot kan
toor bestemde gebouw kan dan
geheel als kantine dienst gaan
doen. Daarom wordt er thans bij
de bouw reeds rekening mee ge
houden. dat het benedengedeelte
van dit gebouw later geheel als
was- en kleedafdeling kan worden
ingericht.
Woningen
Behalve de woningwetwoningen, die
in verband met de vestiging van de
dieselmotorenfabriek uit bet indus-
triecontigent worden toegewezen
een achttiental zal Smit en Bol
nes N.V. bovendien zelf voor haar
personeel een vijftiental woningen,
waaronder twee bungalows, in het
plan Malta laten bouwen.
Waar Zierikzee bovendien nog een
achttiental woningen uit liet 1SG0-
contingent heeft te realiseren en de
vereniging „Beter Wonen" een 29-tal
premiewoningen zal laten zetten, kan
het aantal huizen, dat binnenkort in
Zierikzee zal worden gebouwd, op
ruïm tachtig worden gesteld.
