PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PORTUGAL PARAAT TEGEN INVASIE Vlissingse raad ging akkoord met sanering van de Lange Zelke Galvao:Alles in orde, we vertrekken nu' Berg VOLGENDE WEEK RUIMTEREIS AMERIKAANSE CHIMPANSEE Tunnel Ring 204e jaargang - no. 24 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant Directie: P. van de Velde en P. B. den Boer. Adjunct: W. de Pagter. Hoofdredacteuren W. Leertouwer en G. A. do Kok. ABONNEMENTSPRIJS 50 cent per week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25 per kw. Losse nummers 15 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Zaterdag 28 jan. 1961 ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per m.m. Minim, p. advertentie 4.—, Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) 25 cent per regel met e'en minimum van f 1,25. „Brieven bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60. tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg. O. F de Pauwstr. 9, tel. 2395, Terneuzen. Brouwerijstraat 2: Zierikzee. red. rel 2425. adm tel 2094. MUITERSCHIP MET AMERIKAANSE ESCORTE Vrijdagavond is te Lissabon vernomen, dat de Portugese troe pen en de leden van de republikeinse nationale garde opdracht hebben gekregen in de kazernes te blijven. Het betreft hier een voorzorgsmaatregel in verband met de Santa Maria-affaire. Voor sommige openbare gebouwen, waar normaal slechts één schildwacht staat opgesteld, bevinden zich thans dubbele wacht posten. Donderdagavond laat is de Portugese torpedobootjager Lima uit de haven van Lissabon vertrokken en vrijdagochtend vroeg is ook het fregat Diogo Cao uitgevaren. Eerder waren reeds twee oorlogsschepen uitgevaren, zodat thans vier Portu gese oorlogsschepen op zee zijn. Algemeen neemt men aan dat zij op weg zijn naar de kolonie Angola. Ook de landmacht wordt versterkt in het gebied waarheen de Santa Maria thans onderweg is. Eenheden van liet leger en de politie worden per vliegtuig uit Portugal overgebracht naar de Kaap-Verdische eilanden. Alleen vrijdagmiddag vertrokken drie transportvliegtuigen vol militairen. Kapitein Henrique Galvao, de leider der rebellen aan boord van de Santa Maria heeft voorwaardelijk met een Amerikaans marine-escorte inge stemd. Hij zei, de passagiers nabij een Zuid- amerikaanse of Westafrikaanse ha ven te willen afzetten, doch hij gaf de voorkeur aan een Afrikaanse ha ven. Een hernieuwde uitwisseling van te legrammen tussen de Amerikaanse marine en muiter-kapitein Galvao van de Santa Maria, heeft de hoop doen herleven, dat de Portugese re bellen hun passagiers zullen afzetten in een Zuidamerikaanse haven. Galvao wil het escorte als bescher ming tegen Portugese oorlogssche pen. Het escorte moet worden terug getrokken zodra de passagiers aan land zijn. llij wil de garantie, dat hij het schip behoudt en dat er niets te gen de bemanning wordt onderno men. Hij moet het recht behouden „de politieke vrijheid van het Portu gese volk te verdedigen". Ken onder houd met de Amerikanen wenst Gal vao aan boord of in de haven van aankomst. Het is bemanning en passagiers toe gestaan telegrammen naar familie te P.Z.C.-zaterdagnummer zenden. Er is echter ook grote ver traging bij de verzending, zegt Gal vao, omdat de telegrafisten over werkt zijn. In verscheidene staten van Brazi lië. vooral in Sao Paulo, neemt het enthousiasme voor kapitein Galvao toe. De nationale bond van studenten heeft verklaard, hem te steunen. Parlementsleden hebben zijn actie toegejuicht. Een aantal jonge Portugezen vertrekt uit Brazilië naar Dakar om zich bij een Portugees bevrijdingsleger aan te sluiten, dat ergens in Afri ka zijn hoofdkwartier zou hebben. Exil-regering Twee aanhangers van de leidefc van de opstandelingen aan boord van de Santa Maria hebben donderdag gltfe zegd dat zij goede reden hébben aan te nemen dat Brazilië binnenkort of ficieel een Portugese regering in bal lingschap zal erkennen. Het „Venezolaanse comité voor de vrijheid van Portugal" heeft de Brit se en de Amerikaanse ambassade te Caracas een memorandum overhan digd over de eerste doelen van het comité, waaronder de invoering van een democratische staatsvorm in Portugal. Antonio Jose Pires, steward van de HET ALOUDE instituut van de padvinderij vormt deze week het onderwerp van onze jeugdpagina. In „Tussen der tien en twintig" kan men een en ander lezen over het wel en wee van de rond duizend padvinders, die Zeeland telt. Op pagina vijftien. Verder in dit twintig pagina's tellende P.Z.C.-zaterclagnuni- mer Stemmen uit de kerken (pag. 3) Raad Vlissingen be handelde saneringsplan (pag. I. en 7) Radio en TV. plus Films in Zeeland (pag. f) Kerken en Maatschappij (pag. 10) letterkundige kroniek en kunst (pag. 13) „Uw pagina, mevrouw (pag. .14) „Tus sen dertien en twintig" (pag. 15) Barend Zwerf mans en feuilleton (pag. 17) en de kin derkrant met puzzel en klan ken uit de ether op pagina 19. Ex-regeringsleiders van El Salvador in arrest Leden van de groep „Jonge officie ren" van El Salvador, die de leiding hebben gehad bij de staatsgreep in deze kleine Middenamerikaanse re publiek, die haar inkomsten in hoofd zaak verkrijgt door de uitvoer van koffie, hebben vrijdag in de hoofd stad van Salvador verklaard dat zij de steun van het gehele leger hebben. „Voor de eerste maal in de geschie denis van El Salvador hebben alle regimenten gereageerd op de oproep, oin het vaderland tot elke prijs te steunen en zij hebben zich tot één enkel lichaam verenigd", aldus de „Jonge officieren". Zij verklaarden odk: „Wij hebben, tot onze voldoening, mogen bijdragen aan de redding van het land van net communistische gevaar en aan het verdrijven van het burgerlijk-militai re bewind, dat het bestuur over El Salvador voerde." Gemeld wordt, dat vier leden van de afgezette regering zijn gearresteerd. Santa Maria, die maandag tegelijk met gewonde bemanningsleden, op het eiland Santa Lucia werd afgezet, omdat hij aan geelzucht leed, en in een ziekenhuis werd opgenomen, is daaruit verdwenen. Er wordt nu op het eiland naar hem gezocht, doch het wordt niet uitgesloten geacht dat hij dit heeft verlaten. Uit Willemstad (Curasao) verkre gen inlichtingen, blijkt dat Henrique Galvao de laatste voorbereidingen voor het overmeesteren van de Santa Maria in Willemstad heeft getroffen, door middel van een geheimzinnige bespreking en een aantal telefoonge sprekken in zijn hotel. Alles in orde Op 20 januari was Galvao, voorzien van een Venezolaans nood-paspoort, in Willemstad aangekomen. Bij de douane zei hij vier dagen in Curasao te zullen blijven. Hij was in het bezit van een retour-vliegbiljet, dat afge geven was op het vliegveld Maiquetia in Venezuela^ Galvao was m gezelschap van Jose Frias de Oliyeira. Deze man bezat een Portugees paspoort en gaf voor de chauffeur te zijn, met woonplaats Caracas (Venezuela). Op 21 januari, om tien uur 's och tends, had Galvao een telefoonge sprek met iemand in Caracas. Een uur na dit telefoongesprek kwamen zeven Portugezen, afkomstig van de Santa Maria, naar het hotel waar Galvao logeerde met Jose Frias de Oliveira. Zij bleven gedurende een uur in conferentie. Later verlieten Galvao en Oliveira het hotel. Tijdens hun afwezigheid kwam een telefoongesprek uit Cara cas binnen en zei iemand dat hij Gal vao wilde spreken. Toen Galvao in zijn hotel terugkeer de deelde hij de directeur mede dat hij per schip Curasao verliet. Hij vroeg indien iemand uit Caracas tele foneerde, de boodschap „todo salio bien partimos ya" (alles is in orde, we vertrekken nu) te geven. Kort na Galvao's vertrek kwam een telefoongesprek met Caracas binnen en gaf de directeur de boodschap, die Galvao hem liad opgedragen. H.M. de Koningin heeft vrijdag een bezoek aan het Westland gebracht: in Maasland bezichtigde de vorstin in gebouw ,11 et Trefpunt" een be scheiden landbouwtentoonstelling waarbij zij werd begeleid door bur gemeester F. J. Groot Enzerink van Maasland. ALS VOORLOPERVAN MENS Aap heeft geleerd zelf handels te bedienen De Amerikaanse organisatie voor lucht- en ruimtevaart is voornemens een vierjarige chimpansee binnen ongeveer een week tijds op ongeveer 185 kilometer hoogte een luchtreis van circa 460 kilometer over de At lantische Oceaan te laten maken. Dit zal geschieden in het kader van het „Mercury"-ontwerp, dat beoogt bin nen een jaar tijds een mens in een aardsatelliet een baan om de aarde te laten beschrijven. De ongeveer achttien kilogram we gende chimpansee zal worden geko zen uit zes van deze dieren, die ver scheidene maanden lang voor een ruimtevlucht zijn opgeleid. De chimpansees zijn als proefdier uitgekozen wegens hun grote bevat tingsvermogen en volgzaamheid. De chimpansee zal reizen in een spe ciaal ontworpen ruimtebed, dat zal worden geplaatst in de kegelvormige „Mercury"-ruimtecabine, waarmee reeds een geslaagde proef over het proeftraject is gemaakt. Ruimtebed en -cabine komén in vele opzichten overeen met de uitrusting, die naar verwachting door de eerste mense lijke ruimtevaarder zal worden ge bruikt. Aan de chimpansee is geleerd op vastgestelde tijdstippen bepaalde handels over te halen. Het dier, dat wordt uitgekozen, zal dat ge durende de vlucht doen, om de ge leerden in staat te stellen een in druk te krijgen van zijn reacties op b.v. de staat van gewichtloos heid, die het gedurende vier-en- een-halve minuut zal ondervinden. De chimpansee zal, om dezelfde reden, gedurende de vlucht wor den gefotografeerd. Valschermen In de ruimtecabine bevinden zich vele instrumenten en ongeveer twaalf kilometer draad. De cabine zal worden gelanceerd door de reus achtige „Mercury-Redstone"-raket. Aan het eind van de vlucht zullen raketten worden afgevuurd, om de snelheid van de ruimtecabine te ver minderen. Er zullen valschermen worden uitgeworpen, waarmede de cabine haar terugkeer naar de aarde, in dit geval de Atlantische Oceaan, zal aanvangen. Aan de cabine zijn speciale radio- en radarinstallaties bevestigd, om het oppikken ervan door de wachtende torpedobootjagers te vergemakkelij ken. Om dezelfde reden zal de cabine ook lichtseinen geven. Wanneer de cabine met de chimpan see is opgepikt, zal het dier iu de Kennedy wil met Kroesjtsjew praten Kennedy zal het toejuichen als hij binnen het raam van de algemene vergadering der V.N. in maart een informeel gesprek met Kroesjtsjew kan hebben. Dit heeft Adlai Stevenson, de leider van de Amerikaanse delegatie bij de V.N., vrijdag op een persconferentie in New York meegedeeld. Twee Nederlandse schepen aan de grond en weer los Het 291 tor» metende Nederlandse schip Narwal is vrijdagmorgen op de verraderlijke Goodwin Sands, enige mijlen voor de kust bij Margate aan de grond gelopen, maar met het tij weer vrijgekomen. Het Nederlandse vissersvaartuig Adrianna Johanna werd een mijl of zeven van Deal vandaan hoog op het strand gezet. Viereneenhalf uur later was ook dit schip los, zij het echter met behulp van een sleepboot. ziekenboeg van de onderzeeboot jager meteen medisch worden onder zocht. Na dit korte onderzoek volgt een uitgebreider op het grote Baiia- ma-eïland, waarna de chimpansee weer naar Kaap Canaveral zal wor den teruggebracht. De raad van VTlissingen heeft zich vrijdag moeizaam door de sane- ringsberg heen geworsteld, een berg die tenslotte om de titel van Thomas Mertons befaamde boek eens te gebruiken een „louteringsberg" werd. Want na de behandeling werd het plan „gelouterd" aanvaard, wel iswaar in de vorm die b. en w. had den voorgesteld, maar nu vergezeld van toezeggingen, die tegemoet kwa men aan enkele wensen van de mid denstand. In de discussie vielen twee elementen duidelijk te onderscheiden. In de eer ste plaats ging het om de procedure, welke b. en w. bij de voorbereiding van het plan hebben gevolgd, en voorts ging het om het plan zelf. De procedure-zaken namen een be langrijk deel van de tijd in beslag, omdat vele raadsleden er in hun be schouwingen veel aandacht aan schonken. In dit opzicht leek deze raadsvergadering wel op een topcon ferentie, zij het dan dat Vlissingen in tegenstelling tot Parijs tenslotte wél slaagde. De grote grief bij een deel van de raad was, dat de midden stand een raadslid noemde in dit verband óók de raad in het geheel niet bij de voorbe reiding van het plan was betrok ken. En daarom moet hier de vraag wor den gesteld: hebben b. en w. duide lijk gemaakt, dat hier het gelijk aan hun kant was? Wij betwijfelen het. H EEN SOMS ONUITSTAANBA RE en langdurige woorden stroom is gisteren in de Vlis singse raad nodig geweest om de bezwaren uit de weg te rui men, die voor vele raadsleden de aanvaarding in de weg ston den van het voorstel „tot het nemen van besluiten met be trekking tot het saneringsplan voor de binnenstad". Die be zwaren waren er onmisken baar: evenals de Vlissingse middenstanders waren vele raadsleden scherp gekant tegen uitvoering-zonder-meer van het plan eerste fase hetgeen slechts de sanering van de Lange Zelke en naaste omgeving inhoudt. Neen, zij wilden dat tegelijker tijd een woord, dat soms met op iedere lettergreep een klem toon werd uitgesproken bepaalde facetten uit het plan tweede fase (tussen Sint-Ja- cobsstr. en Nieuwendijk) wer den aangevat. Met zoveel nadruk, in zoveel toonaarden en van zoveel verschillende kanten belicht, werd dit standpunt naar vo ren gebracht, dat tenslotte een soort compromis uit de bns kwam: b. en w. zullen alles in het werk stellen het plan tweede fase nog dit jaar in de raad te brengen „en gedeelten van de eerste en tweede fase zullen dan in derdaad tegelijkertijd in uit voering kunnen komen", zo beloofde burgemeester mr. Nog dit jaar plan voor zuidelijke binnenstad B. Kolff in ronde taal. Toen was er niemand meer, die over het plan-eerste-fase nog stemming wilde en met een krachtige hamerslag kon de heer Kolff een ongetwijfeld historisch besluit van de Vlissingse raad bekrachti- Overïgeus was het al spoedig duide lijk, dat b. en w. een belangrijke steun in de rug hadden: de volledige fractie van de P.v.dA.. liet bij mon de van de heer F. G. Smits direct weten volkomen achter dit plan tc staan. Voor dit object had de fractie grote waardering. Nieuwe hart Met voldoening zullen de tientallen middenstanders, die in de grote zaal van Britannia de „publieke tribune" bevolkten, echter gehoord hebben hoe vele raadsleden hun standpunt naar voren brachten: de fracties van de A.R., de C.H.U. en van de V.V.D. pleitten de een in scherpere be woordingen dan de ander voor vorming van een „nieuw hart" ten zuiden van de Sint-Jacobskerk. Dit „nieuwe hart" is door de midden stand vurig begeerde „parkeerter rein" tussen Grocnewoud en Slnt-Ja- cobskerk. „Maar er is rond de oude stad parkeerruimte genoeg", wierp wethouder M. A. van Popering tegen en liij somde op: „Spuistraat, Bella- (Zie slot pag. 7 kol. 5) et moet ons namelijk van het hart, dat wethouder Van Pope- ring gisteren met hoeveel verve hij het beleid van b. en w. ook verdedigde er niet in is ge slaagd op dit stuk van „voorberei ding" een afdoend antwoord te geven. Hij haalde er wel van alles bij, zelfs recente pers- publikaties over de openbaarheid. Maar met openbaarheid heeft deze zaak niets uit te staan: het ging hier niet om het openbaar maken van de plannen in een stadium, waarin zij nog niet rijp voor publikatie waren, maar om het „meedenken" door de middenstand op een moment, dat er óók door b. en w. nog werd gedacht. Daartoe waren vertrouwensmannen aangewezen, leden van de sanerings commissie uit de middenstand, die aan de wethouder geheimhouding hadden toegezegd. Zij hoopten daar door vertrouwelijk van de plannen kennis te kunnen nemen, teneinde b. en w. van advies te kunnen die nen. Het mocht echter niet zo zijn: pas de dag vóór „D-day", zoals een raadslid het noemde, de dag vóór de openbare tervisielegging, is de mid denstand in het plan gekend. Dat was gedaan om speculatie tegen te gaan. zei de wethouder. Een mager argument. Even tevoren had hij tijdens zijn oratie over de openbaar heid betoogd dat de burgerij ver trouwen moet hebben in de door haar gekozen vertegenwoordigers. Op zijn beurt had het college van b. en w. toch wel vertrouwen kunnen schenken aan de vertrouwensmannen uit de middenstand. Nog in een ander opzicht lijkt ons het speculatie-argument van de wet houder niet opgaan: het besluit dat gisteren werd genomen, regelt slechts één fase van het plan. Kan het overige en wél-bekende basis plan nu plotseling géén aanleiding geven tot speculaties? Aan het einde van de behandeling waren na zes uren de standpun ten van oppositie en college elkaar zo dicht genaderd, dat het plan tenslotte zonder hoofdelijke stemming kon worden aanvaard. Aan beide kanten had men de „loute ringsberg" zo ver doorgegraven, dat beide partijen elkaar halverwege ont moetten om elkaar de hand te schud den. Maar wij geloven, dat die tunnel niet nodig was geweest. Wat meer vertrouwen bij b. en w. in de verte genwoordigers van de middenstand, zou van degenen, die nu felle oppo sitie buiten de raad hebben gevoerd, loyale medestanders hebben ge maakt. Dit gebrek aan vertrouwen heeft zonder twijfel de toon van de middenstand zo emotioneel en fel gemaakt. Na deze beeldspraak over „loute ringsbergen" inclusief tunnel bouw nog een vergelijking, ont leend aan de sport. De strijd werd gisteren namelijk in de „ring" ge streden. De ruimte voor de raad in de schouwburgzaal van ..Britannia" was met touw afgezet als een soort boksring. Maar niemand werd uitge teld. Evenmin werden b. en.w. uit sluitend in de verdediging gedron- fen: vele raadsleden van alle fracties ebben het college lof toegezwaaid voor hun werk, verricht ten dienste van het saneringsplan. Een lof, waarbij men zich ook buiten de tou wen kan aansluiten. Dit plan immers betekent een belangrijke en construc tieve bijdrage tot een Vlissingen- nieuwe-stijl. Het is te hopen, dat de lijnen, die nu nog slechts op papier- staan, zullen worden omgezet in glas en staal, in steen en beton. Dan zal er géén sprake meer zijn van „ver paupering" in de binnenstad, maar van een „verpopcring". Als cle wet houder of liever sinds gisteravond de oud-wethouder en ridder ons niet kwalijk neemt dat wij zijn naam op deze wijze ijdelijk gebruiken. -Moge dit „verpoperingsproces" spoedig inzetten!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 1