Snelle groei ijzerproduktie
door expansie staalbedrijven
KLANKBORD
Modehuis Dior: De „slanke lijn"
NIEUW MASSASTAALBEDRUF
VERGT ANDERHALF MILJARD
VERGELIJKENDE CIJFERS OVER
MOGELIJKE VESTIGINGEN
VRIJDAG 27 JANUARI 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
EXPORT WALSERIJPRODUKTEN BLIJFT ONZEKER
(Van een onzer redacteuren)
Bij liaar onderzoek naar de mógelijkheden om in Nederland een
nieuw geïntegreerd massastaalbedrijf op te richten, een onder
zoek, dat, zoals bekend, heeft geleid tot de formulering, dat deze
zaak pas weer in 1965. in studie kan worden genomen, omdat de
marktvooruitzichten en de situatie bij de bestaande bedrijven
rulle een vestiging op dit ogenblik nog niet rechtvaardigen, heeft
de commissie Van Berkum onder meer overwogen, dat een be
scheiden begin, met vervolgens een geleidelijke groei, econo
misch niet meer verantwoord is.
Naar het inzicht van de commissie dient liet bedoelde bedrijf
ten minste een capaciteit te hebben van anderhalf miljoen ton
ruw. staal per jaar, wat een directe investering van anderhalf
miljard gulden zou betekenen. De verschillen in kostprijs tussen
een bedrijf met een capaciteit van 750.000 ton een overwogen
mogelijkheid en één met een capaciteit van anderhalf miljoen
ton, waartoe liet eerste bedrijf snel zou moeten uitgroeien, is te
groot 0111 teclmisch-economisch verantwoord te kunnen zijn.
De vraag1 of mag worden verwacht
dat een nieuw staalbedrijf in Neder
land de staalverwerkende industrie
hier te lande in belangrijke mate zal
stimuleren, wordt beantwoord met
de mening, dat men daar in het al
gemeen geen al te hoge verwachtin
gen van mag koesteren. De Neder-
laiulse verwerkende industrie heeft i
in het verleden meestal op gunstige i
voorwaarden walserijprodukten, die j
niet in Nederland zelf werden ver
vaardigd, kunnen betrekken. De be
palingen van het E.G.K.S.-verdrag
geven ook voor de toekomst de
waarborg, dat die voorwaarden niet
ongunstiger zullen zijn dan voor de
buitenlandse collega's.
Voorts stelt de commissie dat het
niet voor de hand ligt dat Nederland
de voorsprong, die sommige nabuur
landen bijvoorbeeld op het gebied
van de automobielindustrie hebben,
kan inhalen, tenzij bepaalde grote
initiatieven zouden worden genomen.
1 n dat geval zou eerder dan door het"
uitbreiden van de staalproduktie, een
stimulans voor het verbruik verkre
gen worden. Voor een dergelijke ont
wikkeling van enige omvang zijn
noemt de commissie als één van de
voordelen van het uitbreiden van een
bestaand bedrijf, de mogelijkheid
van het gebruik maken van de ex-
pansiteit van de bestaande organisa
tie.
De commissie betoogt, dat het be
staande hoogovenbedrijf in IJ-
muiden zich thans in een fase van
groei bevindt, wat wordt geka
rakteriseerd door het. feit dat na
1962 de produktie nog met een
miljoen ton staal per jaar zal
kunnen worden uitgebreid, tegen
lagere investeringen per ton, door
gebruik te maken van latente
overcapaciteiten. Bovendien heeft
uitbreiding volgens de commissie
het voordeel, dat de begroting van
de capaciteit in kleinere etappes
kan verlopen.
Rapport over conclusies
commissie Van Berkum
H (Van een onzer redacteuren)
Op verzoek van de minister'van n
§1 economische zaken heeft de
studiecommissie Van Berkum.
M die de mogelijkheid tot vesti-
ging van een nieuw ge'inte-
- greerd massastaalbedrijf in
Nederland heeft onderzocht,
een rapport samengesteld, n
M waarin zij de reeds aan de mi-
nister verstrekte conclusies na-
m der toelicht. Zoals bekend, heeft
- de commissie eind november
van het vorig jaar verklaard, n
dat op grond van de marktvoov-
uitzichten en de situatie bij de
bestaande bedrijven, volgens
het huidige inzicht - nationaal-
economisch gezien - pas om-
streeks 1965 het moment komt.
om opnieuw te bestuderen of
cle oprichting van een ijzer-
en staalbedrijf dan is te ver- -
H wezenlijken. if
IllllllllllllllllllllllllilllllliilillilillllliliiiiiiiillililllllllliiililllllllllllllllliiF
Kennis genomen hebbend van de uit
breidingsplannen van de Nederlandse
staalbedrijven, is de commissie van
oordeel dat de uitvoering daarvan
voortzetting van de snelle groei van
de Nederlandse ijzer- en staalprodu-
cerende industrie mogelijk maakt.
De Nederlandse ruwstaalproduktie
zou bij volledige voltooiing van deze
plannen groeien tot ongeveer 3.2
miljoen ton omstreeks 1965. Bij
Hoogovens bestaat dan nog 'n laten
te overcapaciteit van 550.000 Ion en
bij de N.K.F. een van 200.000 ton.
die in de jaren daarna geëffectueerd
zullen kunnen worden.
De export van walserijprodukten
noemt de commissie vrij onzeker en
zij voegt daaraan toe, dat het haar
ongewenst voorkomt, dat de export-
afhankelijkheid te groot wordt. Zij
zou cle beslissing over een dergelijk
bedrijf dan ook niet willen laten
steunen op een afzetpatroon, waarin
een zeer aanzienlijk percentage ex-
enwel "vooralsnog geen aanwijzi'n- Kostprijsberekeningen voor verscWien$ k?S0,68. Rozenburg
gen.
Een recent investeringsplan van
rlp Koninklijke Demlta Staalfa
brieken N.V. te Utrecht (staalfa
briek en walserijen zonder hoog
ovens) beoogt een aantal verbete
ringen in de walserijen. waardoor
een verdere verschuiving in de
richting van produktie van kwa-
liteitsstaal en speciaalstaal moge
lijk wordt. De produktiecapaci-
teit van Demka bedraagt onge
veer 200.000 ton ruw staal, die
worden verwerkt tot gietstaal en
walserijprodukten en waarvan 'n
gedeelte als halfprodukt wordt
verkocht. Na uitvoering van de
moderniseringen en vervangingen
zal dat wordt 1966 onge
veer 150.000 ton walserijproduk
ten kunnen worden vervaardigd.
In de periode 19551958 bedroeg
de produktie gemiddeld 63.000..
ton.
Integratie N.K.F.
Ook de N.V. Nederlandsche Kabel-
fabrieken te Alblasserdam over
weegt belangrijke uitbreidingen. De
produktie bedroeg in 1960 ruim
200.000 ton staal en 185.000 ton wal
serijprodukten. Naast volle bezetting
en uitbreiding van cle walserijen, wil
men overgaan tot de bouw van een
moderne middel bandwalserij, waar
voor ook de bouw van een nieuwe
blokwalserij en de uitbreiding van de
staalvoorziening nodig is.
Men heeft daarvoor het oxystaalpro-
cédé gekozen, wat dus betekent dat
men er ook de fabricage van ruw
ijzer ter hand zal gaan nemen. Er
zal dan een afgerond geheel van on
geveer 600.000 ton ruw staal worden
verkregen, voor een groot deel ge
richt op de vervaardiging van staal
van speciale kwaliteiten.
Bij de Hoogovens bestaat voorts het
voornemen om zo snel mogelijk door
verdere investeringen in de walserij-
seetor de mogelijkheden te scheppen
deze (relatief goedkoop) effectief te
maken hoeveelheid van circa een
miljoen ton ruw staal te verwerken
t ot walserijprodukten.
Aandacht schenkend aan de uitbrei
dingsmogelijkheden van de bestaan
de bedrijven IJmuiden Iaat het
bereiken van een produktiecapaciteit
van 5 tot 7 miljoen ton staal toe
BESTE WENSEN. Het beëindigen
van een brief met „beste wensen,
hoogachtend", heeft mevrouw Barba
ra Castle, lid voor Labour van het
Engelse parlement, woensdag enige
wrijving bezorgd met het dagelijks
bestuur van haar partij.
Mevrouw Castle had een uitnodiging
ontvangen om een communistisch ge
kleurde vergadering bij te wonen. De
brief waarin zij de uitnodiging af
wees, werd later afgedrukt in de
communistische Daily Worker.
Het dagelijks bestuur van Labour
riep mevrouw Castle op het matje en
vroeg haar om een verklaring voor
die „beste wensen" aan communis
ten. Het bestuur.nam genoegen met
de verklaring dat ze voor de organi
sator van de vergadering persoonlijk
waren geweest, maar dat de commu
nistische partij er misbruik van had
gemaakt.
Sloe, Terneuzen en
Kreekrak
ƒ0,03. tolaal-
burg -r
- 0,16,
Teneinde tot een zekere kwantifice
ring te komen van do waarde van de
vestigingsplaats, in het bijzonder
voor wat betreft de invloed, die deze
op de kostprijs heeft, zijn een aan
tal berekeningen gemaakt, waarbij
voor enkele mogelijke vestigings
plaatsen de verschillen in bepaalde
kostprijselementen, die hierbij van
belang werden geacht, zijn geanaly
seerd.
Bij de vergelijking van de transport
kostensituatie is onder meer als ver-
onderstelling aangenomen, dat alle ten
in Nederland gesitueerde bedrijven
hun cokes uit Limburg betrekken,
voorts dat de export naar derde lan
den van bet bedrijf in Midden-Lim
burg via Botterdam zou gaan en dat
de bedrijven aan de kust 50 van
de export naar derde landen zonden
verschepen via de dichtstbijzijnde
grote haven met lijnschepen en 50
via eigen havens (merendeels in
kustvaarders)
Het resultaat van dc berekeningen
ziet er dan als volgt uit: Verschil
kosten ten opzichte van Midden-Lim
burg in guldens per ton eindprodukt:
Overslaan erts in lichters: Sloe, Ter-
neuzen. Kreekrak en Rozenburg
ƒ2,15. vervoer naar het bedrijf
vanaf cle kust: Sloe, Terneuzen,
Kreekrak en Rozenburg 3.80.
aanvoer cokes en bries per trein:
Sloe -!- 3,45, Terneuzen 5,45.
Kreekrak -f- 3.45, Rozenburg 4-
3.15, dus totaal per ton eindpro-
dukt: Sloe ƒ2,50. Terneuzen
0,50, Kreekrak 2,50 en Rozen
burg 2,80. De verschillen op
verzending van het eindprodukt zijn:
Sloe 0,80, Terneuzen 0,55,
Kreekrak 0,65, Rozenburg
1,35, zodat het totaalversehil per
ton eindprodukt bij verbruiker
wordt: Sloe ƒ3,30, Terneuzen
1,05, Kreekrak 3,15 en Rozen
burg 4,15.
Rozenburg heeft dus het grootste
transportvoordeel, namelijk 4,1.5
per ton eindprodukt ongeveer 1
van de kostprijs ten opzichte van
een bedrijf in Midden-Liinburg aan
de Maas, welke laatste plaats tevens
ongeveer in de transportsituatie van
de Roer verkeert.
Wat cle personeelsvoorziening be
treft moet worden aangenomen, dat
de totale personeelsbehoefte voor een
geïntegreerde ijzer- en staalfabriek
ter grootte van IV2 miljoen ton staal
10.000 man bedraagt, waarvan drie
jaar na stichting 6500 man en de
overige 3500 man in zes jaar 11a
stichting beschikbaar moeten zijn.
Als noodzakelijke migratie van el- j
cleis naar de omgeving van de fa-
brick wordt geacht: (exclusief twee-
duizend specialisten) Sloe 3915 man. j
Terneuzen 4460. Kreekrak 4775, Ro- j
zenburg 5460. De kostenraming werd I
gesplitst in de kosten gedurende een
opbouwperiode (eerste tien jaar) en
de kosten voor personeelsvoorzie
ning. die daarna blijven voortbe
staan. Het resultaat van de gemaak
te ramingen is: personeelsvoorzie
ning in guldens per ton eindprodukt:
Sloe voor de opbouwperiode -f- 0.41,
doorlopende kosten na de opbouwpe
riode 4- 0,21. Totaal verschil -f-
0.62. Kreekrak van de opbouwpe
riode -f- 0,65, doorlopende kosten
na de opbouwperiode 0.03. To
taal verschil ƒ0,62. Terneuzen
van de opbouwperiode -f*. 0,65,
L02, doorlopende kosten
totaalversehil -f- ƒ1.IS.
Voor een bedrijf van ongeveer 1
miljoen ton staal is nodig een terrein
van circa 225 hectare. Voor 3 miljoen
ton circa 400 hectare.
Bij het. Sloe zou in eerste instantie
circa 200 ha aanwezig zijn. Het is
echter mogelijk dat meer noord
waarts gelegen gronden een uitbrei
ding tot 500 hectare toestaan. Om
trent de prijs is niets bekend. Bij bet
Kreekrak is waarschijnlijk veel ter
rein beschikbaar. Omtrent Terneuzen
is niets bekend. Over een en ander
zouden nog nadere informaties moe-
rorden ingewonnen.
Naar aanle.ding van het feit, dat
Provinciale Staten van Zeeland verre
van tevreden zijn met de geringe
toewijzing van bouwvolume aan hun
provincie, heeft de commissaris der
koningin in Zeeland, jhr. mr. A. F. C.
de C'asemhrootwoensdagmiddag in
Den Haag een bespreking over de
woningtoewijzing gehad met minis
ter vir. J. van Aartsen.
De foto toont tijdens dit gesprek
minister Van Aartsen flinksen jlir.
mr. De Casembroot (rechts).
port naar derde landen is opgeno
men. Met name voor de export naar
andere E.G.K.S.-landen dient men
zich bovendien te realiseren, dat ook
daar tal van krachtige en nieuwe
bedrijven ontstaan.
Rotterdam protesteert
tegen Hoogoven-plannen
De staalstudiestïchting te Rotterdam
(voorzitter dr. K. T. v. d. Mandele)
heeft het voornemen bij minister De
Pous (econ. zaken) te. protesteren
tegen de uitbreidingsplannen van de
Kon. Nederlandse Hoogovens en
Staalfabrieken te IJmuiden.
De brief aan de minister ligt klaar
0111 te worden verzonden. Het protest
richt zich tegen het feit, dat volgens
de staalstudieslichting de hoogovens
te IJmuiden zich schuldig zouden
maken aan de schending van een af
spraak. Deze afspraak behelst, dat
cle hoogovens te IJmuiden zich uit
sluitend zouden blijven bezighouden
met de vervaardiging van platstaak
terwijl het nog te stichten bedrijf op
het eiland Ro'zenburg zich zou be
perken tot niet-platstaal (beton
ijzer en draad).
Prof. jhr. Van Eysinga,
82, overleden
Dinsdag is overleden prof. jhr. mr.
IV. J. M. van Eysinga, oud-hoogleraar
aan de rijksuniversiteiten in Gronin
gen en Leiden, oud-rechter in het
permanente hof van internationale
justitie.
De crematie heeft gisteren in stilte
plaatsgehad in Velsen. Prof. Aan
Eysinga werd 82 jaar.
Gouden doctoraat
prof. mr. Gerbrandy
Vrijdag is het eey halve eeuw ge
leden dat de nu 75-jarige minister
van staat prof. mr- P- S- Gerbrandy
aan de vrije universiteit te Amster
dam promoveerde tot doctor in de
rechtsgeleerdheid op het proefschrift
„Het heimstattercclit".
Promotor was prof. mr. P. A. Die
penhorst. Prof. Gerbrandy studeerde
van 19051910 rechten aan de V.U.
en was van 19301939 hoogleraar
in het proces- en internationaal pri
vaatrecht aan deze universiteit.
Nog enkele dagen
winterkoude
(Van onze weerkundige
medewerker
Ook Zeeland beleeft 11a februari
1956 de koudste periode, waarbij
de temperatuur 's nachts tot dicht
bij de grens van strenge vorst
kan komen. Donderdagmiddag
kwam de temperatuur, ondanks
liet zonnige winterweer ook bij
ons niet veel hoger dan -5 graden
Celcius. Hedenmorgen kan het
kwik tot ongeveer 8 k 9 graden
zijn gedaald en in het oosten en
noorden van Nederland is een
vorst van 12 a 13 graden moge
lijk.
Opmerkelijk is de flinke sneeuw
val, die er'woensdag in het zuiden
van Limburg plaats had. Daar is
ju grote gebieden 20 Lot 25 centi
meter sneeuw gevallen, evenals in
een groot deel van Duitsland.
Het ziet er voor de schaatslief
hebbers naar uit. dat zij dok tij
dens liet weekeind een baantje
zullen kunnen rijden, want de de
pressies, die wel wat actiever
worden, zullen voorlopig nog niet
veel vat op het hogedrukgebied
krijgen, dat nu met het centrum
boven midden-Europa is aangeko
men. De wind is wat zwakker ge
worden en naar zuid-oost ge
draaid, maar ook uit die hoek
blijft voorlopig koude lucht met
temperaturen onder het vriespunt
naar onze omgeving stromen.
Een verlengd silhouet en
vaak een verlaagde taille
De dag waarop het modehuis
Christian Dior zijn collecties
toont, geldt altijd als dé grote dag
van de Parïjsc modeweek en gis
teren was het dan 7.0 ver: Diors
nieuwe ontwerper, Mare- Bohan,
toonde zijn nieuwe „slanke lijn"
die onder meer gekenmerkt wordt
door korte rokken. Ten aanzien
van die rokken zegt Bohan. dat
do vrouw in de spiegel moet kij
ken en vervolgens zelf haar rok-
lengte bepalen. Vooral wanneer
zij henen heeft die niet helemaal
aan het ideaal van de mode-ont
werper beantwoorden, is het
hoogst belangrijk dat zij naar
eigen inzicht en goede smaak de
lengte van haar rokken kiest.
Door zijn verlenging van het sil
houet wil Bohan cle vrouw er
"jeugdig doen. uilzien en zijn zon
nige kleuren zijn. volgens zijn
eigen toelichting, in hét bijzon
der bestemd „voor vrouwen die
zelfvertrouwen missen". Basis-
kleuren van de Dior-collectie
voor overdag zijn het Dior-mari-
neblauw en Parijs grijs.
Hoewel Bohan zijn modellen liet
tonen door bijzonder jeugdige en
uiterst slanke mannequins, ver
zekert hij zijn publiek dat hij bij
het ontwerpen van zijn nieuwe
lijn beslist ook rekening heeft
gehouden met de niet meer zo
jonge, niet meer zo slanke vrouw.
Hij is ervan overtuigd dat zijn
..slanke lijn" evengoed past bij
de vrouw van veertig en ouder,
als bij het jonge meisje. Overi
gens was het kritische publick in
de Dïor-salons bijzonder goed te
spreken over het debuut van Bo
han die als opvolger-plaatsver
vanger van Yves St.-Laurent voor
het eerst een collectie voor het
befaamde huis Dior heeft samen
gesteld.
De „slanke lijn" wordt, behalve
door een verlengd silhouet, ge
kenmerkt door (soms) een ver
laagde taille, zeer af kledende rok
ken en enkele hijzouder lage de
colletés. Bij velo modellen wordt
de bustelijn gecamoufleerd door
bloezende lijfjes die in een ver
laagde taille overgaan.
Voor overdag toont Bohan onder
meer een mouwloze japon die
Jicht bloest over een ceintuur die
ter hoogte van de heupen is be
vestigd en waaronder een ruime
rok uitvalt. Er worden getailleer
de jasjes of korte, verwisselbare
jasjes bij gedragen. De slanke
lijn 'wordt met name geaccen
tueerd door lange, rechte japon
nen. die op de heupen het lichaam
nauw omsluiten; een zwart met
witte japon heeft ter accentuering
van de heupen een brede, zwart
leren band. De lengte van de di
verse japonnen varieert van juist
onder de knie tot een half bedekte
knie.
Vrijwel alle door Bohan verwerk
te 'zomerstoffen hebben bloem
motieven, voor de meeste zomer
jurken is chiffon gebruikt en de
wijduitstaande rokken zijn beves
tigd aan een verlaagde taille.
Samenvattend kan men wel zeg
gen, (lat men het Dior-ïdeaal van
komend seizoen het dichtst bena
dert door dc benen te tonen, een
rechte japon te dragen, een ver
laagde taille te suggereren en die
verlaagde lijn nog te accentueren
door een ceintuur oiu de heupen.
Wie helemaal in stijl wil zijn, kan
er nog een matrozenmutsje naar
Frans of Amerikaans model bij
dragen
Dc wel meest simpele voorbeelden
van couture" waren deze week
te zien bij ontwerper Bob Bug-
riand, die zich vooral heeft toege
legd op kleding voor het jonge
meisje van 1961. Zijn nieuwste
lenlecrealie is de ..ovérjapon", ge
maakt. van twee rechte banen stof
die slechts op de schouders zijn
dichtgestikt. Een soort veredelde
,.sandwichmannetjes"-dracht dus.
Deze ovérjapon gebruikt Bugnand
als basis voor al zijn andere crea
ties. Hij maakt er bijvoorbeeld
een jas van door eenvoudig het
voorpand in de lengte door te
knippen, en er een kraagje en
mouwen aan te zetten. Een cein
tuur houdt dan het hele geval bij
elkaar. Op dezelfde manier maaki
hij mouwloze jakkeu die aan de
zijkanten van voor- en achter
pand bandjes hebben, welke onder
cle armen worden dichtgeknoopt.
'Een vorm van mode dus. die zelfs
dc noest onhandige vrouw waar-,
schijnlijk-zal kunnen namaken:
Géén Franse, maar Engelse voor
jaarsmode ziet men op deze foto.
•John Cavanagh presenteerde in
Londen zijn voorjaarscollectie,
waarin onder meer dit middag-
ensemble in klassiek nopdessin
voorkwam. Het is gemaakt van
1 vittemet wol gemengde zijde;
een grote zwarte hoed en lange
zwarte hondschoenen correspón-
ilcrcn in kleur met de zwarte nop
jes en knojt^t*.
Het Wereldgebeuren
Dictator-foto
in prullenbak
De Londense Daily J-Icrald meld
de donderdag uit Lissabon dat
in Portugal een ondergronds le
ger gereed staat om tegen dc rege
ring Salazat* in opstand te komen.
De correspondent van het Engelse
blad in de Portugese hoofdstad zei
met drie leden van de ondergrondse
(te hebben gesproken; een jurist, een
hoogleraar en oen officier. Zij zei
den dat de opstand tegen de dicta
toriale macht van Salazar in drie
fasen zou verlopen. De eerste fase
was. de overneming van de Santa
Maria, het tweede deel van de geor
ganiseerde opstand is het bezetten
van Portugese provincies overzee on
de derde fase is het aan de macht
komen van generaal Delgado, de
man achter de Braziliaanse scher
men van de Santa Maria-muiterij.
Het gaat. zo zouden de illegalen heb
ben verteld, om dc macht- in de
Portugese steden Lissabon en Opor
to. Hebben de „opstandigen" daar de
macht overgenomen, dan zullen de
overige plaatsen volgen. Er staat
ook, zo onthulde de Portugese k.p.-
er, een leger van boeren gereed om
toe te slaan. Het moet uiterst be
vreemdend zijn dat iliegale groepen
aan wie dan ook iets van hun
plannen openbaar zouden maken.
Dat is niet alleen riskant, maar in
hoge mate dom. Of de man van de
Daily Üerald heeft met een grappen
maker, of met een grenzeloze fantast
te maken gehad. "Geen aanhanger
van een ondergrondse beweging
kletst zichzelf en zijn groep in de
moeilijkheden.
Toch weet men wel dat Salazar.
de premier van Portugal, niet
bij ieder populair is. In West-
Europa denkt men niet aan een
volksleider die, toen het bestaan van
ons werelddeel op het spel stond,
een krachtige houding aannam. Het
is algemeen bekend dat Salazar een
grote .bewonderaar was van de
zwarthemden-l eider Mussolini. Er
stond van 'deze staatsman zelfs een
foto op zijn bureau. Toen de Itali
aanse dictator was gedegradeerd tot
miniatuurheerser van Lombardije,
gaf Salazar aan zijn kamerbediende
een veelzeggend teken. De foto ver
dween in de prullenbak en in de
plaats daarvan kwam dc beeltenis
van een kerkvorst. De bejubelde
overwinningen van Duitsland kre
gen geen opvallende plaats meer in
de kranten (dat zou obk niet meer
gaan. want men had zich „tot ge-
siegt"), maar liet parool in Lissa
bon was in 1943 geworden: lot elke
prijs buiten de oorlog blijven en
vriendschap met de geallieerden
sluiten. Een politiek die hij van
buurman Franco in Spanje had af
gekeken. De wereld accepteerde na
de nederlaag van de ooriogsdictators
de staatsstelsels van Portugal en
Spanje die men gewoonlijk pleegt
aan te duiden met een „discrete dic-
tatuui
De levensstandaard In Portugal is
laag. ondanks al de politieke
.-ust aan de oppervlakte. Zoals In
meer staten, waar de vrijheid wordt
onderdrukt, kampt men met een ze
kere mate van opstandigheid van de
studenten. Wanneer zij het erg bont
maken, verdwijnt wel eens een „rad
draaier" in de gevangenis. Ook Is
wel naar het buitenland uitgelekt
dat enkele personen „op de vlucht
waren neergeschoten', uitdrukkin
gen die voor hen die de Duitse be
zetting hebben meegemaakt huive
ringwekkend klinken. Wie de dicta
tuur niet al te lastig wordt, heeft
niet te klagen. Een indiscrete vraag
werd bij de laatste verkiezingen ge
steld. Men verzocht toen Salazar 0111
inzage van kiezerslijsten. Maar die
werden niet verstrekt. Het is deze
handelwijze die Delgado deed spre
ken van „vervalste verkiezingen".
Kortgeleden had Salazar zijn voet
verstuikt. Zuinig, op het gierige
af. als hij is, overlegde hij in de
ministerraad óf de dokterskosten
privé of voor rekening van de staat
waren. Men kwam tot de conclusie
dat de val van Salazar in de vrije
tijd was gebeuld. Salazar moest zelf
betalen. Zelfs als de berichten van de
Daily Herald misschien niet exact
zijn. doet het mets aan "net feit af
dat bepaalde groepen er thans op uit
zijn de premier nog eens te laten val
len. Zij hopen daarbij op .meer dan
een verstuikte voet. En dan zal Sa
lazar ook moeten betalen. Voor alles
wat hij bepaalde personen zou- heb
ben onthouden. Is het verwonderlijk
dat men in Lissabon het hoofd
breekt over de vïaag of de golven
rondom de Santa Maria niet een re
geringsstelsel zullen overspoelen?
OLIYEIKA SALAZAlt
...Y-óHstuikte vost—
