PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PIRATENSCHIP ZWERFT NOG OP ZEE
El Salvador beleefde
weer een staatsgreep
Middelbaar landbouwonderwijs
voldoet in huidige vorm niet meer
„Roep de kapitein" schreeuwde
stervende officier
RUSSEN LATEN AMERIKAANSE
VLIEGERS VRIJ
REEDS OP WEG NAAR VERENIGDE STATEN
Ontheemden
Sport
Schouwburg
204e jaargang - no. 22
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 26 jan. '61
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Mlnlm. p. advertentie 4.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel.
i 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 6213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 2395, Terneuzen, Brouwerijstraat 2Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
„WIJ GAAN NAAR EEN NEUTRALE HAVEN"
Verscheidene oorlogsschepen van
verschillende nationaliteit hebben de
achtervolging ingezet op het Portu
gese passagiersschip ,J$anta Maria".
Foto: een van de oorlogsbodems, het
Engelse fregat ,JRothesaymet com
mandeur H. C. J. Shand.
Mr. J. S. Sinninghe Damsté
benoemd tot hoofd B.V.D.
Als opvolger van mr, L. Einthoven
zal met ingang van 1 april mr. J. S.
Sinninghe Damsté worden benoemd
tot hoofd van de Binnenlandse Vei
ligheidsdienst. De heer Einthoven, die
zijn functie wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd zal
neerleggen, is van 1947 af hoofd van
de B. V. D. geweest. Sinds 1955 was
de heer Sinninghe Damsté plaatsver
vangend hoofd.
Het laatste bericht over het door passagiers overmeesterde
Portugese schip „Santa Maria" meldt, dat het ongeveer 1200
km ten oosten van Trinidad is waargenomen door een Deens
koopvaardijschip. Vliegtuigen van de Amerikaanse marine zijn
er onmiddellijk op uitgegaan om te onderzoeken of de Denen
zich niet hadden vergist. Het was de derde maal dat een schip
„met de kentekenen" van de „Santa Maria" was waargenomen
en uit de berichten viel op te maken dat het schip op volle
kracht van de Caribische Zee de Atlantische Oceaan is opgeva
ren, misschien naar Afrika.
Terwijl vliegtuigen kris-kras boven het gebied vlogen waar het
schip was waargenomen, seinde de opstandelingenleider aan
boord van het schip, de 65-jarige ex-kapitein Henrique Galvao,
een nieuwe uitdagende boodschap aan de C.B.S. (Columbia
Broadcasting System) te New York.
Hij meldde dat zijn onmiddellijk plan was de strijd „tegen de
tyrannic in mijn onteerd land" voort te zetten. De „Santa Ma
ria" noemde hij een „drijvend deel van ons land". Hij verklaar
de dat de Amerikaanse passagiers aan boord „de gerechtvaar
digdheid van onze strijd om de vrijheid ten volle begrijpen".
„Ik zal binnenkort een neutrale haven vinden waar wij zullen
debarkeren, waar het veilig zal zijn voor hen, voor ons en voor
ons schip".
„Indien wij door Portugese of buitenlandse schepen worden
gevolgd, zullen wij ons niet overgeven noch stoppen. Wij leg
gen de verantwoordelijkheid op. de aanvallers, op wie ook die
het schip aanvalt.
„Wij zijn geen piraten maaf patriotten en vijanden van alle
vormen van totalitair bestuur", aldus de boodschap.
Voor het Amerikaanse consulaat te
Montreal heeft een groep Portugezen
een zwijgende betoging gehouden te
gen de Amerikaanse hulp bij de op
sporing van de Santa Maria. „Be
moei U niet met het lot van Portu
gal", luidde de tekst op een der
meegedragen borden. Een der beto
gers verklaarde dat heb doel van de
actie aan boord van het passagiers
schip de bescherming was van Hen
rique Galvao tegen zijn gezworeji
vijand, „de dictator van Portugal".
De leden van de bemanning van het
Portugese schip Santa Maria die aan
land zijn gezet op Sint Lucia, waren
het er in hun verslag over de mui
terij over eens, dat alles erg „plot
seling"' was geweest.
De 20-jarige navigatie-officier,
Loao Peres de Sousa, die thans in
het ziekenhuis ligt met een 32 ka
liber vlak onder zijn hart en nog
twee kogels in arm en borst, ver
telde, dat hij in de kaartenkamer
bezig was de koers van het schip
uit te zetten, toon hij plotseling
twee schoten hoorde. Dat was maan
dag te 01.30 plaatselijke tijd. De
dienstdoende officier op de brug had
de deur naar de kaartenkamer ge
opend en geroepen „Roep de kapi
tein". Daarop was hij dood neer
gevallen.
De navigatie-officier was naar
beneden gerend om de kapitein
te waarschuwert, maar op het
moment, dat hij nog meer scho
ten hoorde, was hij door iets ge
troffen en bewusteloos was hij
in elkaar gezakt. Zijn toestand
is nu sterk verbeterd.
Met motorbootje
De chef van de politie op St. Lucia,
kolonel David McGoun (57) vertel
de, nog altijd niet bekomen van de
verbazing, dat hij de Santa Maria
bij het eiland zag liggen, vlak bij
de plaats waar hij stond. Hij had
op geen enkele wijze iets ongewoons
gemerkt. Het schip was was dichter
bij gekomen dan normaal. Er was 'n
deur geopend in de romp, vrij laag
boven de zeespiegel en daaruit was
een kleine motorboot te water gela
ten. McGoun stond er van zijn huis
af met belangstelling naar te kijken.
In Port Castries op het eiland Sint-
Lucia zijn enige bemanningsleden
ran de ?,8anta Maria" met de red
dingboot aan land gebracht.
Hij zag hoe het motorbootje koers
zette naar de haven. Halverwege
echter scheen de motor het te bege
ven. De mensen in het bootje had
den roeispanen te voorschijn ge
haald. Aan één ervan werd een over
hemd gebonden en met de andere
drie gingen de roeiers aan het werk.
Het duurde een uur. voordat hét
bootje in do haven was. De Santa
Maria was intussen vertrokken. Het
scheen wel of het schip met volle
kracht had gevaren!
Salvo's
De tweede administrateur van het
schip had aan kolonel McGoun ver
slag uitgebracht. Hij had verteld,
dat op korte afstand van La Guaira
op het schip rumoer was ontstaan.
De tweede administrateur lag in
bed, toen de muiterij plaats had.
De muiters waren naar de brug ge
komen, bewapend met machine-pis
tolen, pistolen, en handgranaten. De
brug-offieier werd zomaar neerge
schoten.
Vervolgens trachtten de muiters de
navigatieofficier neer te schieten,
maar twee salvo's uit de tommy-
guns, hadden niet meer effect ge
had, dan dat de officier bewusteloos
was ineengestort.
Aan boord van het motorbootje was
behalve de navigatie-officier ook een
tafel-steward geweest, die aan geel
zucht leed. Het schijnt, dat de
scheepsarts de muiters ervan heeft
weten te overtuigen, dat de officier
zou sterven als hij niet in de dichtst
bijzijnde haven aan land werd gezet.
De muiters besloten dat toen te
doen. De steward werd tegelijk aan
land gezonden. De vijf anderen in
het scheepje waren niet gewond, zij
vormden de bemanning van het mo
torbootje.
President Kennedy heeft
woensdag op zijn eerste
persconferentie bekendge
maakt, dat de Sowjet-Unie
de twee vliegers van het
Amerikaanse verkennings
vliegtuig van het type RB-
47, dat in juli boven de Ba-
rentszee werd neergeschoten,
heeft vrijgelaten.
*AAiVV>AI\AAAAAA'VNIVVVVVVVVV\^VVVWVVV«VVWVVWVW^/^
De president, wiens persconfe
rentie door de televisie werd uit
gezonden, deelde mee dat kapitein
Olmstead en kapitein McKone,
die sinds 1 juli door de Russen
gevangen werden gehouden, al op
weg waren naar de V.S. Kennedy
zei dat de Amerikaanse regering
dankbaar is dat de Russen dit be
sluit hebben genomen. Dit besluit
betekende volgens haar de ver
wijdering van een ernstig obsta
kel voor de verbetering van de
betrekkingen met de Sowjet-Unie.
MILITAIRE JUNTA VERDREVEN
Verbindingen verbroken
Een nieuwe regering heeft ken
nelijk de macht in El Salvador
in handen genomen, aldus is
woensdag in diplomatieke krin
gen te New York vernomen.
Derde t.h. komt
in Enschede
De minister van o., k. en w. heeft
bij de Tweede Kamer een nota in
zake de uitbreiding van het weten
schappelijk onderwijs ingediend. In
deze nota schrijft de minister onder
meer, dat er in Enschede een derde
technische hogeschool zal komen.
Men hoopt in 1062 te kunnen star
ten. Bij de aanvang van het studie
jaar 1967-'68 zal in de omgeving van
Amsterdam een vierde t.h. worden
geopend. In Deventer of Zwolle komt
geen t.h.
Volgens te Washington ontvan
gen berichten zouden uiterst
rechtse elementen uit het leger
een staatsgreep hebben onder
nomen.
Twee Amerikaanse telegraafmaat-
schappijen deelden mee dat hun ver
bindingen met El Salvador woens
dag zijn verbroken.
Sedert president Jose Maria Lemus
bij een opstand op 26 oktober van
het vorig jaar werd verdreven, re
geerde een junta van zes personen
het land.
Geen contact
Een woordvoerder van de ambassade
van EI Salvador te Washington heeft
woensdag gezegd dat het wel meer
voorkomt dat radio- en andere ver
bindingen met zijn land worden ver
broken. Hij zag niet in waarom men
de verbreking van de verbindingen
nu aan politieke gebeurtenissen zou
toeschrijven. De ambassadeur kon
ook niet met zijn regering in contact
komen.
El Salvador is het kleinste en dichtst
bevolkte land van Midden-Amerika.
Het heeft ongeveer tweeëneenhalf
miljoen Inwoners.
Tijdens een vuurgevecht tussen een
grenspatrouille van de Verenigde
Arabische Republiek en een groep
infiltranten uit Jordanië werd één
Jordaniër gedood, aldus een oficiële
mededeling uit Damascus, de hoofd
stad van de Syrische provincie van
de V.A.R.
PROBLEEM OOK IN ZEELAND AAN DE ORDE
Voor de landbouwers is volledige
tweejarige cursus niet aantrekkelijk
Heeft de landbouwwinterschool,
waaraan een paar jaar geleden
het etiket middelbare land
bouwschool is gegeven, haar
tijd overleefd? Ziedaar een in
teressante vraag, die de direc
teur van het landbouwonder
wijs, ir. N. J. A. van Keulen bij
de opening van de nieuwe mid
delbare landbouwschool in Em-
meloord bevestigend heeft be
antwoord. Wij hebben dezelfde
vraag gesteld aan de directeur
van de middelbare landbouw
school in Goes, ïr. J. Versteeg,
die er al geen andere mening op
nahoudt. „Twee winterhalfja
ren schoolgaan zijn niet meer
voldoende om de jongelui het
nodige te leren", meende ir.
Versteeg. Een uitspraak, waar
mee een man van de praktijk
als ir. M. A. Geuze, voorzitter
van de Z.L.M., zich in principe
kan verenigen, maar verder ook
niet.
Hoe het dan wel moet? Een vol
ledige tweejarige cursus heeft ir.
Van Keulen betoogd en ir. Ver
steeg voelt daar ook veel voor. Nu
moeten de leerlingen de leerstof
in twee winterseizoenen onder de
knie krijgen, hetgeen bepaald een
te korte periode is. zei ons ir. Ver
steeg. Hij verheelde daarbij ech
ter niet, dat een volledige twee
jarige cursus bij de boeren on
getwijfeld bezwaren zal doen rij
zen. Volgens ir. Geuze zijn deze
bezwaren er ook. „Het halve jaar,
dat de jongens geen school heb
ben, zijn ze nu in de praktijk
werkzaam. De boeren achten dit
zeer belangrijk. Een cursusduur
van drie winterhalfjaren is te pre-
fereren boven een volledige twee
jarige cursus", merkte hij op.
Ir. Van Keulen heeft bij de opening
van de middelbare landbouwschool in
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
Sommige woorden hebben een na
vrante klank. „Ontheemden" is
daarvan een voorbeeld: het is
een geladen aanduiding van mensen,
die van huis en hof zijn verdreven
en elders moeten trachten opnieuw
te beginnen. Een woord, dat nog niet
de nuchtere zakelijkheid heeft van
een statistiek, maar ons emotioneel
beroert. Met „pendel" is dat anders:
het duidt slechts een heen en weer
gaan aan zonder dat het een bewo
genheid oproept. Daarom is het
woord fout. Want een pendelaar is
óók een ontheemde, zelfs in eigen
land, een mens gedwongen tot een
bestaan dat mensonwaardig is. Men
haalt hem in alle vroegte van huis
en haard, brengt
hem na een uren
lange tocht bij het
werk. 's Avonds
terug. Dag in dag
uit gaat dat dooi
en de abnormale toestand wordt tot
norm verheven. „Een sociaal pro
bleem" zegt men dan, een steriele
aanduiding, die niemand naar do
keel zal grijpen. Nederland beleeft
een tijd van hoogconjunctuur en eco
nomen stellen vast, dat in menig op
zicht een ideale toestand is bereikt.
Maar laat dan het Nederlandse volk
daarbij niet vergeten, dat het in
eigen land vele ontheemden heeft.
Men noemt hen „pendelaars". Zee
land kent er vijftienhonderd!
1|M
In de Zeeuwse Statenzaal is het
woord „sport" gevallen. Het klonk
er niet onwennig, want in vroeger
jaren is dit deel van de Abdij als
gymnastiekzaal gebruikt. Maar over
het algemeen wordt er in deze zaal
thans weinig aan sport gedaan: het
beperkt zich tot een enkel drentel-
gangetje van sommige Statenleden,
terwijl ondertussen geladen en ge
wichtige woorden door de hoge ruim
te klinken: industrialisatie, polder
reglement, deltaplan. Er is nu blijk
baar iets aan het veranderen, want
er wordt zo maar over sport gespro
ken. En Gedeputeerden deelden daar
bij mede, dat zij bepaalde initiatie
ven er werd een sporthal ge
noemd zeker zullen steunen. Een
goede sportaccommodatie immers is
noodzakelijk voor het woon- en
werkklimaat (toch nog gewichtige
woorden!) van Zeeland. En daarom
willen wij de toezegging van heren
Gedeputeerden nog eens een extra
accent geven door haar op deze
plaats te herhalen: „Initiatieven
worden gesteund!" Want het zou
jammer zijn als ondernemende sport
mensen over deze mededeling hadden
heengelezen.
Binnenkort zal de raad van Mid
delburg moeten beslissen over
een plan tot verbouwing van
de Schouwburg. Een beslissing, die
niet eenvoudig zal zijn, want de las
ten, welke de gemeente daarmee op
zich neemt, zijn waarlijk niet gering.
Bovendien zal zonder enige twijfel
bij de behandeling in de raad de
vraag rijzen of het nu wel verant
woord is een zodanig hoog bedrag te
investeren in een verbouwing. Zou
het niet beter zijn na te gaan of
nieuwbouw desnoods buiten de
grachtenring een punt van over
weging dient uit te maken?
Wij geloven dat de raad er goed
aan zal doen het voorstel van b. en w.
te aanvaarden. Vele instanties hebben
er op gewerkt en het is duidelijk, dat
het resultaat zoals dat thans op tafel
ligt. een „haalbare kaart" is. Het is
de vraag of verder gaande oplossin
gen dit ook zullen zijn! Er is thans
een belangrijke regeringstoezegging
binnen, waarmee men niet lichtvaar
dig kan omspringen.
Maar het voorstel is er niet met de
instemming van de raad alléén. Nodig
is ook, dat de aandeelhouders van de
huidige N.V. een belangrijke stap
doen: zij moeten de bezittingen van
de vennootschap inbrengen in een
nieuwe stichting. Sommigen zullen
betreuren, dat deze gang van zaken
nodig is, omdat met deze n.v. een
voorbeeld van een stuk burgerzin
verdwijnt, dat toch wel met ere
mocht worden genoemd. Evenwel: de
aandeelhouders kunnen nu met hun
„laatste daad" er blijk van geven,
dat zij destijds géén commerciële
oogmerken nastreefden, maar de
redding van de toen zo desolate
Schouwburg.
Dit alles overwegende geloven wij.
dat het van wijs beleid getuigt, dat
b. en w. van de nieuwe exploitatie
vorm geen gemeentelijke stichting
willen maken, maar de meerderheid
in het bestuur hebben toegedacht aan
niet-raadsleden. Daarmee wordt de
mogelijkheid geschapen dat de Mid
delburgse Schouwburg in de toe
komst zal worden geëxploiteerd zo
als tot nu toe: door geïnteresseerde
Middelburgers, wie tijd noch moei
te voor deze Schouwburg teveel is.
Want zij beschouwen het als him
Schouwburg. Trouwens: vele Middel
burgers praten over dit gebouw als
of het hun eigendom is. Zonder dit
intieme theater zou Middelburg toch
eigenlijk geen Middelburg meer we
zen...
Vliegtuig met voedsel
voor Kongo vertrokken
Alle problemen rondom de vlucht
van het chartertoestel van de „Star-
ways" met voedsel en medicamenten
naar Kongo zijn nu opgelost. Het
toestel vertrok woensdag om half
drie van Zestienhoven en wordt
vandaag in Elisabethstad verwacht.
