PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WILDE JACHT OP GEROOFD SCHIP
Greep naar Portugese
macht als inzet
Kernbom uit brandend
vliegtuig geschoten
Industrialisatie bedreigt ook „Kaloot"
Details
204e jaargang - no. 21
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct:' W. de Fagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok,
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 25 jan. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max, 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no, 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2385 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 3, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213): Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 2395, Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerikzee. red. tel. 2425. adm. tel. 2094
MERKWAARDIGE OPPOSANT ALS MUITERIJLEIDER
Alle zieh in de Caribische Zee en wijde omgeving bevindende
Engelse en Amerikaanse oorlogsschepen hebben opdracht ont
vangen de jacht to openen op het Portugese passagiersschip
„Santa Maria" van 21.000 ton, dat door een groep Portugezen
onder leiding van de politieke vluchteling kapitein Henrique
Galvao met een groepje aanhangers „overgenomen" is.
Aan boord bevinden zicli 600 passagiers en een bemanning van
300 leden. De Braziliaanse marinestaf heeft bekendgemaakt,
dat de Santa Maria zich in de nabijheid van de Venezolaanse
kust bevindt. De Braziliaanse marine heeft alle commandanten
en havenmeesters opdracht gegeven de rebellen aan boord van
het Portugese schip gevangen te nemen, zodra het, vermoedelijk
op weg naar Cuba, de Braziliaanse teritoriale wateren nadert
of binnenvaart.
Op het eiland Santa Lucia zijn een officier en de tweede purser
van het schip aan land gekomen. Zij hadden tijdens het gevecht
om de macht met de rebellen kogelwonden opgelopen. Een
woordvoerder van de Engelse marine verklaarde, dat de officier
vermoedde, dat het schip heeft koers gezet naar Brazilië. Het
Engelse fregat Rothesay heeft Santa Lucia aangedaan en de
commandant, overste H. C. J. Shand, heeft de officier onder
vraagd. De Rothesay heeft opdracht de Santa Maria „met vreed
zame middelen" aan te houden, desnoods te enteren. In geval
het passagiersschip na zijn ontdekking doorvaart, moet de
Rothesay liet blijven volgen, om door positiemeldingen andere
schepen te trekken.
Gewapend
Nieuwe gevechten
in Kongo
In Loeëna, het belangrijke spoorweg
knooppunt en mijncentrum ten noor
den van de Katangese hoofdstad,
zijn nieuwe gevechten uitgebroken
tussen Katangese gendarmerie en
Baloeba-krijgers. Dit hebben de Ver
enigde Naties meegedeeld.
Hammarskjöld vraagt om
berechting van Loemoemba
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Dag Hammarskjöld,
heeft president Kasavoeboe en de
premier van Katanga, Tsjombe ver
zocht, Loemoemba naar Leopoldstad
te brengen om hent door bevoegde
instanties te laten berechten.
Het verzoek is vervat in brieven die
hij 19 en 20 januari heeft verzonden.
Hammarskjöld vraagt tevens vrij
lating van de politieke leiders die
thans worden gevangen gehouden,
zodat zij aan de komende politieke
besprekingen kunnen deelnemen.
Te Port Castries, op Santa Lucia,
heeft de tweede purser van de „San
ta Maria" verteld dat de piraten in
de nacht van zondag op maandag,
om één uur 's morgens, hun slag
hadden geslagen. „Ter hoogte van
Caracas nam een groep van om
streeks vijftig tot honderd passagiers
het schip over", vertelde de purser.
Henrique Galvao. de leider van de
qroep rebellen, welke het Portugese
passagiersschip Santa Maria" heeft
overmeesterd.
Amsterdams huis
stortte in
De Amsterdamse arbeiders J. Las-
schuit en F. van der Veen zijn aan
de dood ontsnapt, toen de woning
Staalstraat 10 in het hartje van de
hoofdstad instortte. Zij waren in deze
onbewoonbaar verklaarde woning,
waarvan alleen de voorgevel, enkele
binnenmuren en de trap nog overeind
stonden, bezig met sloopwerkzaamhe
den.
„Dit is de schrik van mijn leven ge
weest", zei sloper Lasschuit, die nog
stond te trillen op zijn benen toen hij
de politie en brandweerlieden het ver
haal deed van zijn ontsnapping.
„We hoorden opeens een enorm ge
kraak en zagen dan een van de stut
ten het had negeven. We renden de
straat op en schreeuwden zo hard we
konden: „kijk uit, mensen." Achter
onze hakken viel de voorgevel op
straat.
Persoonlijke ongelukken hebben zich
niet voorgedaan. Vier fietsen die voor
de woning stonden en een transport
band, die de slopers gebruikten, zijn
vermorzeld. De slopers waren 's mor
gens in de woning met puinruimen
begonnen. Naast het ingestorte per
ceel (drie etages) waren drie stevige
stutten geplaatst. Een van deze stut
ten is gebroken.
0 21 maart wordt in Oostenrijk de tweede
volkstelling sedert de uitroeping van de
tweede republiek gehouden. Vorige maal
in 1961, kwam rnrn tot ee.n bevolkingn-
tetal van 6/9:13.000.
„Ze gingen naar de brug. Daar scho
ten ze een officier dood en verwond
den een tweede. Ik was in mijn hut
toen ik lawaai aan dek hoorde. Ik
ging kijken en hoorde dat de piraten
de kapitein gezegd hadden wat hij
had te doen; of anders doodgeschoten
zou worden. De piraten waren gewa
pend met machinepistolen, handgra
naten en revolvers".
De Portugese ex-officier en sehryver
Henrique Galvao, die de meest op
zienbarende daad van zeeroverij heeft
gepleegd door zich in volle zee mees
ter te maken van een schip van
bijna 22.000 ton, is één der opval
lendste en schilderachtigste figuren
van de oppositie tegen het bewind
van premier Salazar van Portugal.
Dinsdag werd van de „Santa Maria"
een radioboodschap ontvangen, die
was uitgegeven door „de bezettings
macht van het schip Santa Maria",
namens' „de internationale junta van
liberalen, onder voorzitterschap van
generaal Humerto Delgado, gekozen
president van de Portugese repu
bliek, wiens rechten de regcring-
Snlazar niet erkent". De boodschap
was gericht aan „alle kranten in
de vrije wereld".
Goede welstand
In de door Galvao uitgegeven bood
schap werd medegedeeld dat de toe
stand aan boord van de „Santa Ma
ria" normaal is en dat tussen de
rebellen en de passagiers en beman
ning die niet aan de onderneming
hebben meegedaan, de beste ver
standhouding heerst.
Passagiers en bemanning verzoe
ken hun familie mee te delen dat
zij behouden en in goede welstand
en vrij zijn. „Wij kunnen onze be
stemming niet openbaren, nu wij
openlijk uiting hebben gegeven
aan onze vijandschap voor het re
giem van de tiran Salazar".
De rebellen hebben de vrije wereld
gevraagd „om diplomatieke erken
ning van het allereerst bevrijde
stukje Portugees grondgebied. Wij
zullen de passagiers aan land zetten,
met alle spoed en veiligheid die mo
gelijk zijn, zonder dat het schip ge-
Hef Portugese passagiersschip
ta Maria".
de achtervolging moeten staken. Een
ander Engels schip en twee Ameri
kaanse torpedobootjagers hebben de
taak van de Rothesay overgenomen.
Deze schepen kunnen echter niet de
snelheid ontwikkelen, waartoe het
fregat in staat is.
Nederlanders
Onder de zestig passagiers, die in
Willemstad aan boord van de Santa
Maria zijn gegaan, bevinden zich de
volgende Nederlandse gezinnen: W.
J. van der Kooy, K. van Tol, D. van
Santan, J. Quadvlieg, A. C. Noord-
lioek Hecht en R. J. Zapey.
Dit zijn alle gezinnen met twee kin
deren. Verder zijn aan boord gegaan
mevrouw I. Kouwenaar met een kind,
het gezin A. C. Servage met een kind,
het gezin P. van Venetien met vier
kinderen, de heren J. D. Boesveld,
F. Baptist, W. P. van der Meer, A.
Veenendaal, F. Wernet, het gezin J.
Remme met een kind en mevrouw
W. A. Meyer.
Demonstraties in
Cuba tegen Castro
Vrouwelijke demonstranten hebben
nuinndag op het. plein voor het presi
dentiële paleis in Havanna gevochten
met aanhangers van premier Fidel
C'astro van Cuba. De rel brak uit,
toen de ongeveer honderd vrouwen,
borden dragend waarop stond ge
sebreven „stop het doodschieten van
onze zoons'V, werden lastiggevallen
door jongeren die riepen „tegen de
muur", toen ze de tekst lazen. Voor
liet presidentiële paleis werden de
vrouwen, de meesten uit het volk
uiteengedreven.
Kort tevoren had een woordvoerder
van de regering gezegd, dat de exe
cuties van „contrarevolutionairen"
zouden worden hervat.
Het corps diplomatique in Havanna
heeft op premier Castro éen beroep
gedaan, om de executies op humani
taire gronden af te gelasten. Zes
Amerikanen, gearresteerd wegens
het „binnenndringen" van Cuba van
uit Florida, behoren misschien tot de
toekomstige slachtoffers.
De wacht voor het presidentiële pa
leis bemoeide zich niet met de rel
tussen de vrouwen en de aanhangers
van Castro. Deze riepen „laat het
maar aan ons over".
Levensmiddelen per
vliegtuig naar Kongo
In vele plaatsen in ons land zijn of
worden acties ondernomen voor het
inzamelen van levensmiddelen én
gelden voor de slachtoffers van de
hongersnood in de Kongo.
Bij de stichting „Oecumenische
Hulp" in Utrecht komen dagelijks
grote zendingen levensmiddelen bin
nen. Ook op giro 5261 van deze stich
ting blijven de gaven binnenstromen.
Tot nu toe werd meer dan 180.000
gulden ontvangen. Gistermiddag ver
trok van het vliegveld Zestienhoven
een vliegtuig met levensmiddelen en
medicijnen naar het Kongolese vlieg-
interneerd wordt, aldus de verklaring, veld Bakwanga. De goederen zullen
Dinsdagmiddag Is de Kothesay naar
Port of Spain teruggekeerd. Het
fregat had brandstofgebrek en had
worden verdeeld door de hulpvërle-
ningsorganisaties van de Kongolese
kerken.
DRIE BEMANNINGSLEDEN GEDOOD
Tweede bom uit wrak
verwijderd
Op ongeveer 25 lun van het
plaatsje Goldsboro in de Ame
rikaanse staat Noord-Carolina
is in de vroege morgenuren van
Prof. Romme gaat vooruit
(Van onze Haagse redactie)
Prof. dr. C. P. M. Romme, fractie-
'•""-.Titter van de K.V.P. in de Twee
de Kamer der Stateff^CTeüeraali flte
vier maanden geleden op medisch
advies zijn werkzaamheden staakte,
gaat goed vooruit.
Van de zijde van de K.V.P. verne
men wij, dat de heer Romme, die
ernstig overwerkt is geweest, weer
op bescheiden schaal aan het werk
is gegaan. Hij schrijft weer en on
derhoudt regelmatig contact met
functionarissen uit zijn partij.
Het zal volgens prof. Romme zelf
niettemin nog enige maanden duren,
voordat hij weer in het openbaar op
het politieke tapijt zal verschijnen.
De geruchten als zou de heer Rom
me lijden aan geheugenstoornis
noemt 'men in kringen van de K.V.P.
uit de lucht gegrepen.
dinsdag een B-52 bommenwer
per op een landweg neergestort
en in brand geraakt. Zeker is,
dat van de acht inzittenden er
drie het leven verloren.
De stoffelijke resten van deze drie
ongelukkigen zijn enkele uren na het
ongeluk in het wrak gevonden. Zij
waren deerlijk verbrand, zodat her
kenning onmogelijk was.
Vier inzittenden wisten zich door
middel van een valscherm te redden.
Eén bemanningslid wordt echter nog
vermist.
Het vliegtuig had twee ongewapende
kernbommen aan boord. Eén van
deze bommen is achttien kilometer
van de plaats van het ongeval terug-
feyondpn,..Volgens deskundigen is de
om met sucfcestilf hèt vliegtuig ge
schoten en veilig met een parachute
op de grond terecht gekomen, vlak
naast een weg.
De tweede bom bevond zich nog in
het wrak. Nadat de dageraad was
aangebroken, heeft men deze bom
uit het wrak verwijderd.
De nieuwe president van de V.S.,
John F. Kennedy, heeft op het Witte
Huis in Washington een conferentie
gehouden met Robert McNamara
(rechts), minister van defensie, en
Dean Rusk (links), minister van bui
tenlandse zaken, over de politieke
verhouding tot de Sowjet-Unie. Zoals
op' de foto is te zien, maakte presi
dent Kennedy een „veelbetekenend"
gebaar.
NATUURGEBIED IN ZUID-SLOE
INDUSTRIALISATIE, het to
verwoord anno 1961. Het bete
kent nieuwe fabrieken en meer
welvaart. Voor provinciale en
gemeentebestuurders ook in
Zeeland houdt dit tover
woord beloften in voor de toe
komst. Niet echter voor de na
tuurliefhebbers en zeker niet
voor degenen, die men regelma
tig kan aantreffen in het woes
te schorrengebied van de Ka-
loot, een ongeveer 150 ha groot
natuurgebied, dat als het ware
tegen de beschermende dijk van
de Van Citterspolder onder
Borssel© ligt gevlijd.
Terwijl enerzijds de voorgenomen
uitvoering van liet Sloeplan met
vreugde is begroet in Zeeland,
hebben de natuurliefhebbers som
ber gestemd kennis genomen van
dit besluit. Want een groot deel
Havenhoofd in
broedgebied
van de Kaloot zal in de toekomst
ten offer vallen aan de industria
lisatie. Riet name het noordelijk
gelegen broedgebied in sommi
ge opzichten uniek zal door de
uitvoering van het Sloeplan ver
loren gaan. Van de Bevelandse
kust uit zal namelijk een haven
hoofd over de schorren vorden
gelegd, dat dwars door hel broed
gebied van talrijke vogels zal lo
pen en daar de rust voorgoed zal
verstoren.
De Kaloot is in menig opzicht een
uniek gebied. Het is een van de wei
nige buitendijkse gebieden in zuid
west Nederland, waar de schorren
overgaan in lage duinen. Met name
de laatste jaren zijn deze duinen snel
gegroeid, waardoor zij het zo aparte
karakter aan dit gebied geven. Zij
vormen als het ware een strandwal,
die in het zuidelijk gedeelte een
prachtige beschutting vormt voor
badgasten. Juist het zuidelijk ge
deelte van de Kaloot is de laatste ja
ren een druk bezocht „recreatiege-"
bied" geworden, waar het goed rus
ten en zwemmen is. Op warme, zon
nige dagen gebeurt het niet zelden,
dat enkele honderden badgasten de
weg weten te vinden naar dit betrek
kelijk afgelegen gebied.
Broedplaats
De Kaloot met name het noorde
lijk deel van het schorren- en duinen
gebied is een broedplaats voor
vele vogels. Zo treft men er de grote
stern aan, die nog slechts op weinige
plaatsen in ons land broedt. Verder
ziet men er honderden kokmeeuwen,
visdiefjes, dwergsternen, strandple-
vieren enz. Nog broedeu deze vogels
ongestoord in het weidse schorren-
land.
In de zeer nabije toekomst zal echter
dwars door de Kaloot een haven
hoofd worden aangelegd, dat de vo
gels al van hun broedplaatsen zal
verdrijven. Van bet ongeveer 150 ha
grote gebied zal bijna 100 ha aan de
industrie ten offer vallen. Als de vo
gels in de Kaloot blijven, zullen zij
samengedrongen worden op een klein
(Zi* slot pag. 5 kol. S)
Ksuflïjll
Y orige week hebben we ons weer
eens tot luisteren gezet in
's Lands Hoge Vergadering, zoals
men soms de Tweede Kamer plechtig
aanduidt. Verkeer en Waterstaat
werd behandeld, een aangelegenheid
die het moet .worden erkend ze
ker niet tot de politieke hoogtepun
ten van het parlementaire leven be
hoort. Het is de begroting der kleine
dingen, waarbij het wel eens lijkt
alsof heel Nederland uitsluitend uit
sluizen en sluisjes, dammen en dam
metjes, wegen en weggetjes bestaat.
Waarschijnlijk is dat ook de reden,
waarom men met name op de parle
mentaire perstri
bune niet voor de
volle honderd pro
cent in deze begro
ting is geïnteres
seerd en waarom
in sommige overzichten wordt ge
sproken over een „afzakken van het
debat naar de kleine klusjes".
De algemene klacht is inderdaad
men hoort deze opmerking
ook bij kamerleden dat bij
deze behandeling de grote lijn uit het
oog wordt verloren, dat te weinig
aandacht kan worden besteed aan
importante zaken als wetgeving, ver
keersveiligheid e.d. omdat detailpun
ten als de brug van Baanhoek, de
weg naaf Coevorden en de veertarie-
ven op de Westerschelde te veel tijd
vragen. Het is echter een klacht, die
naar onze overtuiging geen al te
zwaar accefct mag krijgen. Want de
„kleine klusjes" zijn immers in een
bepaald deel van ons land even reëel
voor de bewoners als een woning-
bouwmotie in de Tweede Kamer voor
een kabipfet. In deze tijd, waarin het
woord „schaal-vergroting" dé mode-
kreet is geworden, wordt wel eens
vergeten dat schaal-verkleining soms
even n oodzakelijk is. Het zou er
maar treurig uitzien, wanneer in het
Nederlandse parlement details niet
meer in de openbaarheid (desnoods
in alle saaiheid als de kamerleden
niet beter kunnen) aan de orde
mochten komen. De grote lijn is ze
ker belangrijk, maar het beeld van
de Nederlandse samenleving is niet
alleen met grote lijnen te schetsen:
het is een tekening met vele details.
En op bepaalde momenten móeten de
details onder de loep kunnen komen.
Zeker wanneer een begroting wordt
behandeld van een departement, dat
in zo sterke mate het „uiterlijk" van
ons land bepaalt.
Bij sommige vakpolitlcl treedt
soms althans die indruk
krijgt, men wel eens een
vorm van beroepsdeformatie op. Zij
vinden bijvoorbeeld een Lauwerszee
belangrijk omdat het object zich er
voor leent een politiek steekspel mee
te bedrijven en zij achten de Wester-
schelde-veren om dezelfde reden in
teressant. Maar is het politieke ele
ment weggezakt, dan degradeert de
bewuste zaak tot het „kleine klusje".
Zou daarvoor dan niet langer de aan
dacht gevraagd mogen worden? Wij
menen uiteraard redenerend van
uit een gewestelijk standpunt van
wel! En daarom doet het ons deugd,
dat de Zeeuwse kamerleden de moed
tonen op gezette tijden wel degelijk
zaken uit eigen provincie aan de orde
te stellen. In een politiek stelsel, dat
geen districts-vertegenwoordiging
meer kent, is het een eis dat een par
lement als daar reden voor is aan
streekbelangen aandacht schenkt,
want het verkleint de afstand tussen
kiezer en gekozene. Aan het parle
ment zélf de opdracht een regeling
van werkzaamheden te scheppen, die
het mogelijk maakt rekening te hou
den én met de grote lijn én met
(waar nodig) het detail.
Naar ons gevoel is de methode, die de
Tweede Kamer dit jaar voor het eerst
toepaste (gesplitste behandeling van
begrotingsonderdelen) in dit opzicht
een belangrijke verbetering.
Prins Philip schoot
tijger in India
Prins Philip van Engeland heeft
dinsdag zijn eerste tijger neergelegd
in het oerwoud van Rajkstjan.
Tijdens twee eerdere pogingen maan
dagmorgen en maandagavond keer
den de jagers met lege handen terug.
Voordat de koningin en de prins met
hun gastheer, de maharadja van Jai-
poer op tijgerjacht waren gegaan,
hadden inlandse drijvers gemeld, dat
twee tijgers in het oerwoud in de
buurt van Sawai Madjopoer rondslo
pen.
Dit was in het jachtgebied van de
Maharadja, waar koningin Elizabeth
en haar prins-gemaal tijdens de twee
dagen rust gedurende hun reis door
India zullen verblijven.
Ongeveer 200 drijvers zouden de tij
gers hebben opgejaagd tot in de buurt
van het jachtgoed. Naar verluidde
had prins Philip de tijger geschoten
van één van de matsjans af (dit zijn
platformen, die in de wildernis wor
den geplaatst, en waar de jagers op
kunnen plaatsnemen).
Witte Zee maakte
een vergeefse reis
De „Witte Zee" van L. Smit en Co s
internationale sleepdienst heef'
maandag een vergeefse reis gemaakt
naar het 7359 br. leg. ton metende
Griekse m.s. „Anacreon", dat iets
ten zuiden van Barcelona was ge
strand, De Griekse vrachtvaarder
kwam namelijk later op de middag
op eigen kracht vlot. Het was de be
doeling dat ook de „Elbe" hulp zou
verlenen.