STATEN OVER OOSTERSCHELDEBRUG
Enthousiasme over plan van Ged.Staten fin druk debat.
Zeeland op keerpunt in zijn geschiedenis
Uren werden besteed
aan klein goed
STATEN-SARCASME
REKENKAMER ONDERZOCHT
VERSCHRIJVINGEN' PROVINCIE
NIEUWJAARSREDE f
COMMISSARIS 1
DER KONINGIN
HESSELINK-
WESTERLING
De Staten van Zeeland hebben gisteren Ge
deputeerde Staten gemachtigd met de N. V.
Aannemingsmaatschappij Van Hattum en
Blankevoort te Beverwijk en de N. V. Am
sterdamse Ballastmaatschappij een over
eenkomst aan te gaan voor de bouw van een
brug over de Oosterschelde. Aan deze beide
maatschappijen wordt de betaling gegaran
deerd tot een maximumbedrag van f 125.000
voor de voorbereidingswerkzaamheden, no
dig voor de bouw van de brug. De Staten be
sloten hiertoe ondanks het ontbreken van
een rijksgoedkeuring voor de bruggebouw,
omdat anders het gevaar groot is dat men
achter raakt op het tijdschema. Deze achter
stand zou namelijk wel eens zo groot kunnen
worden, dat bij het afkomen van de rijks-
goedkeuring het tijdschema dan niet meer
ingelopen kan worden. Vandaar, dat de voor
bereiding nu reeds ter hand moet worden
genomen.
Dit besluit werd genomen 11a uitvoerige dis
cussies in de Staten, waarbij over het alge
meen bijzonder welwillend en enthousiast
over de brugplannen werd gesproken. Na
mens het college van Gedeputeerde Staten
Zoals bekend wordt voor dit laatste
punt overleg gepleegdniet een bank-
syndicaat onder leiding van de firma
Pierson, Heldring en Pierson. De
heer L. P. van Oorschot (p.v.d.a.)
was deze financiering niet geheel
duidelijk en in dit verband wilde hij
nadere inlichtingen over de tolhef
fing. Deze heffing waarvan hij
een principieel tegenstander is, zoals
hij verklaarde zal wel niet te ver
mijden zijn. „Maar het is een nood
zakelijk kwaad", vond hij.
Ook de heer B. A. Hesselink (v.v.d.)
was niet erg gerust over de tolhef
fing. Hij rekende het college voor,
dat per passage zo ongeveer 2,50
gevraagd zal moeten worden. „En
dat is een bedrag, dat mij toch wel
volkomen onaanvaardbaar lijkt", be
toogde dit Statenlid.
Op deze „tol-opmerkingen" ging
de lieer Van der Weel wat dieper
in. Bij het voorbereiden van het
plan was men vergelijkenderwijs
uitgegaan van drie „soorten" ve
ren, namelijk Anna-Jacobapolder-
Zijpe, de Westerscheldeveren en
tenslotte de huidige Oosterscliel-
deveren. „Daarbij hebben wij er
op gerekend, dat de voetgangers
heel weinig zullen kunnen beta
len. evenals de fietsers. Het tol
geld voor de auto's zal uiteraard
hoger liggen,, maar zal toc.h niet
exorbitant zijn vergeleken met de
huidige tarieven van de veren. Bo
vendien moet men niet vergeten,
dat er voor het vrachtvervoer een
grotere winstmogelijkheid zal ko
men. Er is namelijk geen wacht
tijd meer en elk obstakel is ver
dwenen. Gedeputeerde Staten me
nen, dat de hier en daar hogere
bedragen vergeleken bij de
huidige tarieven die als tolgeld
gevraagd zullen worden, zeker
niet belemmerend voor het ver
keer zullen werken", aldus mr.
Van der Weel.
Over het algemeen waren de Staten
leden instemmend in hun betoog. Zo
sprak de heer H. IJssel namens de
C.H.U. een duidelijk vertrouwen uit
in het plan: „Zeeland toont hiermee
B. A. Hesselink
Wat zelden in de Zeeuwse Sta
ten voorkomt gebeurde giste
ren: één lid werd uiterst sar
castisch. Het gebeurde bij de
behandeling van een wijziging
van het politiereglement voor
de polders en waterschappen,
welk punt voor de heer D.
Kodde van de S.G.P. aanlei
ding was tot een hreed debat
met de Gedeputeerden Philipse
en Van der Weel. Daarbij
bleek dat de heer Kodde be
hoefte had aan een derde ter
mijn om te spreken, maar vol
gens de letter van het regle
ment van orde moet de voor
zitter daarvoor de toestem
ming vragen aan de Staten.
En dus vroeg de commissaris
der koningin of de vergadering
bezwaar had. Er volgde een af
wijzend gemompel, want men
vond het blijkbaar welletjes.
Maar plotseling klonk heel be
minnelijk de stem van dc heer
L. P. van Oorschot van dc P.
v.d.A.: „Meneer de voorzitter,
ik ben van mening, dat de heer
Kodde wel toestemming moet
krijgen. Ik kan mij namelijk
levendig voorstellen, dat hij
behoefte heeft over dit onder
werp nóg meer te zeggen en
voorts om zichzelf te herha
len!" Het sarcasme droop eraf,
maar do heer Kodde kreeg toe
stemming
L. P. van Oorschot
zelf een oplossing voor zijn proble
men te vinden", zei hij. De heer J.
Hommes (a.r.) verklaarde zelfs te
willen applaudisseren en ook de heer
P. V. M. Vercauteren (k.v.p.) sprak
complimenteuze woorden aan het
adres van Ged. Staten. Natuurlijk
waren er hier en daar wel enige be
denkingen, vooral ook omdat nog
niet zeker is dat het plan zal door
gaan, zodat het gevoteerde bedrag
van ƒ125.000 eraan ..gewaagd" moet
worden.
De somberste geluiden kwamen van
de S.G.P.-woordvoerder, de lieer D.
Kodde. Hij liad bovendien be/.waren
tegen de procedure: het voorstel had
naar zijn mening eerst in de afde
lingen behandeld moeten worden. En
bovendien vroeg hij zich af of de
sterke bindingen niet de aannemers-
maatschappijen wel gewenst waren.
„Wat willen die maatschappijen?"
vroeg de heer Kodde. Waarop het
van links en rechts interrupties re
gende: „Een brug bouwen!"
De heer Kodde was echter niet
van zijn stuk: „Ik bedoel: hoe zijn
de verhoudingen met de provin
cie".
De heer Van der Peijl (c.h.): „Het
is geen Socrates-affaire!"
Mr. Van der Weel ging bij de beant
woording van de sprekers 'in het kort
de geschiedenis na van „de Zeeuwse
weg". Aanvankelijk dachten Gedepu
teerden dat deze weg technisch onop
losbare problemen zou stellen, maar
na een eerste studie van het bureau
bijzondere werken van de provinciale
waterstaat, welk bureau werd geadvi
seerd door een landelijke waterstaats
figuur van allure, bleek dat het pro
ject mogelijk was. En tevens kwam
vast te staan, dat een soortgelijke
gedachte was gegroeid bij twee aan
nemersfirma's, die een grote staat
van dienst op het gebied van water
bouwkundige werken hebben en bo
vendien het vertrouwen van rege
ringsinstanties hebben.
werd het voorstel verdedigd door mr. A. J.
van der Weel, die in een knap betoog duide
lijk de stand van zaken op dit moment rond
dit grootse project uiteenzette.
De heer Van der Weel stelde daarbij heel
duidelijk: twee tijdstippen bepalen het tijd
schema voor deze brug, namelijk de tot
standkoming van Grevelingendam en Ha
ringvlietbrug enerzijds en de afdamming van
de Oosterschelde anderzijds. Op het eerste
tijdstip zal ook de Oosterschelde-brug ge
reed moeten zijn en op het tweede dient het
project sehuldvrij te zijn. Door deze twee
data wordt ook de financiering bepaald.
Wat de financiering betreft, daarvan lichtte
de heer Van der Weel een klein tipje van de
sluier op. Er zal een naamloze vennootschap
tot exploitatie van de brug komen, waarin
de provincie voor 15 miljoen aan aandelen
zal nemen. Daarbij komt 5 miljoen uit het
provinciaal wegenfonds, terwijl ook de aan
nemers voor een nader vast te stellen bedrag
in miljoenen zullen deelnemen. En tenslotte
zal een vorm van geldverstrekking gevonden
moeten worden via financiers.
„Deze studies gingen gepaard met
gunstige reacties bij banken, wier
kapitalistische namen ook in uw
fractie wel het vertrouwen heb
ben", zei de socialistische Gedepu
teerde glimlachend tot de P.v.d.A.-
woordvoerder. Waarop jhr. mr. T.
A. J. W. Schorer (p.v.d.a.) in het
opklinkende gelach de Gedeputeer
de interrumpeerde: „Speak for
yourself".
De heer Van der Weel zette uiteen,
wat nu de rijkstaak in dit project is.
Hoewel geen regeringsgelden worden
gevraagd is toestemming van rijks
wege op diverse overwegingen nodig.
In de eerste plaats wordt de brug
over rijkswater gebouwd, voorts is
tolheffing onvermijdelijk, .en ten
slotte moet de regering nagaan of dit
project uit een oog-punt van con-
junctuurpolitiek past in de Neder
landse overheidsuitgaven.
Gedeputeerden waren aanvankelijk
optimistisch en hadden zelfs ge
meend over deze zaken op korte ter
mijn uitsluitsel te krijgen. „Maar
dat is niet gelukt", moest de heer
Van der Weel toegeven. De minister
van financiën wil pas met het col
lege over deze zaak spreken als hij
raport beeft ontvangen van zijn
ambtgenoot van verkeer en water
staat. Rijkswaterstaat bestudeert nu
bet project en deze dienst heeft het
niet zonder enthousiasme ontvangen.
Niettemin: de rijksgoedkeuring
ontbreekt vooralsnog. En nu zijn
er twee mogelijkheden, namelijk
afzien van het plan of voorlopig
al op risico van de provincie met
de voorbereidingen beginnen. Het
college meent dat het laatste no
dig is. „Er moet iets worden ge
daan wil men een voor de brug
dodelijke vertraging vermijden.
Het enige dat wij nu aan de
Staten vragen is: wilt gij ons
(Zie slot pag. 8 kol3)
Mr. P. Dieleman herdacht
De commissaris der koningin heeft
gisteren in zijn nieuwjaarsrede en
kele woorden gewijd aan dé nage
dachtenis van mr. P. Dieleman. „Of
schoon zijn houding tijdens de bezet
ting hem van velen heeft vervreemd,
wil ik niet nalaten aan deze bijzon
dere figuur, enkele waarderende
woorden te wijden", aldus de com
missaris. „Zelden heb ik iemand ont
moet, die zo thuis was in verleden en
heden van Zeeland. Waar men ook
met hem in de provincie was, steeds
wist hij vele interessante dingen van
de streek te vertellen". De commis
saris herinnerde er aan, dat mr. Die
leman reeds een dertigtal jaren was
vervuld met de gedachte aan een
polderconcentratie. Met grote be
langstelling heeft hij de laatste jaren
de ontwikkeling van dit onderwerp
gevólgd. Met instemming citeerde
jhr. De Casembroot de kantlijn in
ons blad, waarin werd gezegd dat
mr. Dieleman eeii briljante figuur
was die werd bewonderd en verguisd.
„Ondanks zijn vele fouten zullen
velen ln Zeeland hem met waarde
ring gedenken", zo besloot de com- 1
missaris.
Een groot deel van de Statenverga
dering ging gisteren heen met aller
lei klein goed, zodat de provinciale
begroting pas vandaag aan de orde
kan komen. Zo was men niet enthou
siast over een nota van G.S. inzake
deh uïsvesting van de provinciale
waterstaat in Terneuzen. Dit punt
zal vandaag opnieuw worden behan
deld. Enige discussie was er ook
over een wijziging van het bezoldi
gingsbesluit provinciale ambtenaren
de S.G.P.-fractie stemde tegen
en voorts ontstond een uitvoerige
discussie over de wijziging van het
provinciaal wegenplan.
Deze wijziging betrof hier het
plaatsen van de toegangswegen
naar het Sloe op het provinciaal
wegenplan. Met name bleek de
vraag belangrijk of de .Stoofweg1
nimmer heblien voorgedaan.
Het college juicht dan ook een
objectieve controle toe, maar
tot zijn leedwezen is het onder
zoek nog niet voltooid. De Re
kenkamer hoopt spoedig aan de
minister rapport uit te brengen,
waarna de bewindsman Ged.
Staten zal inlichten. Het college
zal daarop provinciale staten zo
spoedig mogelijk op de hoogte
stellen.
De Algemene Rekenkamer stelt
in opdracht van de minister van
binnenlandse zaken thans een
onderzoek in naar de beschuldi
gingen, dat bij de provincie Zee
land verschrijvingen voorko
men. Dit deelde de commissaris
der koningin gisteren mede in
zijn nieuwjaarsrede. Met stel
ligheid kan het college van Ge
deputeerde Staten verklaren,
dat dergelijke handelingen zicli
De commissaris der koningin
in Zeeland heeft bij de aan
vang van de openbare staten
vergadering, gisteren in de
Statenzaal, in een nieuw
jaarsrede er op gewezen, dat
Zeeland „een keerpunt 111 de
geschiedenis" beleeft. De
eerste belangrijke verbinding
van het Deltaplan is gereali
seerd, de basis van Zeelands
welvaart is verbreed en de
industrialisatie komt einde
lijk op gang. De Sloehaven is
niet langer een planologische
conceptie, maar een harde
realiteit". De commissaris
bracht daarvoor dank aan de
ministerraad en in het hij
zonder aan de minister van
verkeer en waterstaat. Ook
de Staten-Generaal betrok
liïj in deze dank.
De commissaris ging na hoe op
dit ogenblik de stand van de in
dustrialisatie is. In de kernen
Zierikzee, Goes, en Terneuzen
vestigen zich belangrijke bedrij
ven, In Sl'.-Maartensdijk gaat het
AA/WVVVVWSA*A/VVVWW\
WWWWWVWW/AW
weliswaar wat minder voorspoe
dig, maar de commissaris had het
volste vertrouwen, dat het ook
daar eenmaal zal gelukken. Ook
buiten de kernen gaat het goed:
b.v. in Vogelwaarde, Sluis, Kapel-
Ie en Krabbendijke, terwijl vorige
week een belangrijke stap werd
gedaan inzake de vestiging van
de Montecatini op de Axelse vlak
te. „Daarnaast is het mij een be
hoefte mijn bewondering uit te
spreken voor de talloze kleine be
drijven, die zich elders in Zeeland
hebben ontwikkeld zonder enige
steun van rijkswege", aldus de
commissaris. Hij kon voorts met
voldoening verklaren dat tot dus
ver nieuwe vestigingen geen fi
nanciële stroppen hebben opgele
verd.
De commissaris betreurde het,
dat het nog niet mogelijk was
geweest de exploitatievorm
van 't Slochavenproject te re
gelen. Nu ontbreekt nog het
centrale punt, waarheen gega
digden zich kunnen wenden.
Moge een regeling spoedig tot
stand komen.
Op het gebied van de infrastruc
tuur is er voor Zeeland ook reeds
veel bereikt, aldus de commissa
ris. Hij verwachtte ook in de toe
komst hier veel van. „Om de
werkzaamheden tc coördineren,
stellen wij ons voor in ons ambte
lijk apparaat de nodige wijzigin
gen aan te brengen".
WONINGBOUW
De woningtoewijzing noemde de
commissaris „de sombere noot in
mijn toespraak". De taak, waar
voor Ged. Staten zich hier gesteld
zien, noemde spreker niet uitvoer
baar. Deze week zal de commis
saris met minister Van Aartsen
over deze aangelegenheid een on
derhoud hebben.
Het'geringe bouwvolume heeft
onvermijdelijk lot gevolg, dat
Zeelands bouwcapaciteit voor
een belangrijk deel niet zal
worden benut. Het gevolg
Bouwvakarbeiders trekken
hier weg en kleine bedrijven
zijn tot ondergang gedoemd.
Do commissaris betreurde liet
in hoge mate, dat men ér nog
steeds geen begrip voor heeft,
dat kleine aannemers op de
dorpen vaak familiebedrijven
zijn, waarvan de werknemers
vaak deelgenoot In het be
drijf nu eenmaal niet elders
gaan werken. Zij zijn aange
wezen vooral óp de bouw van
premiewoningen en soms ook
woningwetwoningen in hun
rayon.
Voor deze groep van kleine zelf
standigen is de contingentering
der premiewoningeu meer dan
rampzalig, zo stelde de commis
saris.
VISSERS
Een ander zorgenpunt van de pro
vincie is de kwestie der garnalen-
vissers, die in Veere hun thuis
haven hadden. De capaciteit van
hun scheepsmotoren is van dien
aard, dat zij van Colijnsplaat uit
hun visgronden bezwaarlijk tijdig
kunnen bereiken. Gedeputeerde
Staten hebben dit punt herhaalde
lijk onder de aandacht van de
commissie ex artikel S gebracht.
De commissaris zal op 6 februari
deze zaak weer met de minister
van landbouw en visserij bespre
ken.
Tenslotte bracht de commissaris
de pendel ter sprake. „Moge de
voortgaande industrialisatie aan
dit sociale gevaar paal en perk
stellen" zei hij. „Ik wil U echter
niet verhelen dat het systeem van
kernaanwijzing tot gevolg heeft,
Öat het tot ontwikkeling brengen
van de overige gemeenten in hoge
mate wordt bemoeilijkt.
bij Lewedorp daardoor van het
plan moest verdwijnen. De oppo
sitie daartegen werd geleid door
het K.V.P.-Statenlid C. Verdonk,
die daarbij succes oogstte. Ged.
Staten zwichtten tenslotte bij dit
punt en formuleerden het voor
stel bij monde van de heer C.
Philipse aldus, dat de Stoofweg
voorlopig op het plan zal blijven.
Er was hog een klein gevecht tussen
het college en Gedeputeerden, name
lijk over een subsidie verhoging aan
't christelijke blindeninstituut „Bar-
timéus" te Zeist. G.S. wilden slechts
een verhoging met f 50,tot f 100,
voor elke uit Zeeland afkomstige
blinde, die in deze inrichting wordt
verpleegd. De Statenleden alle
fracties dachten er zo over wilden
er echter f 200,van maken, maar
Gedeputeerde A. Schout zette uiteen
dat dan doofstommeninrichtin-
gen dit bedrag óók zouden vragen.
En dat werd te duur.
Wel wilde hij overwegen of bij een
volgende begroting de provinciale fi
nanciën alsnog verhoging zouden
toelaten. Maar de Statenleden hiel
den vol, waarbij de heer J. Hommes
van de AJt. voor het formele voor
stel zorgde. En aldns werd tot sub
sidieverhoging tot f 200,besloten,
ditmaal met de vreemde aantekening
dat de leden van G.S. wensten geacht
te worden te hebben tegengestemd...
illllllllllllllllllllllllllllll
De fractievoorzitter van de K.
V.P., de heer P. V. M. Ver-
H cauteren, wilde in de debatten ëe
rond de brug verklaren het
eens te zijn met de heer B. A.
H Hesselink, die tevoren had ge-
sproken. Maar in het vuur van
zijn betoog was de heer Ver-
H cauteren kennelijk de naam
van zijn mede-Statenlid even
kwijt. Waarop hij uitriep: „Ik
EE ben 't met de heer Westerling
eens".
Even vergeleken de Statenle-
H den in gedachten hun slanke,
H gezagsgetrouwe medelid met §j
de omvangrijke, revolutionaire
ex-kapitein Westerling. Waar-
na een homerisch gelach op- M
klonkn
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!!!!lll!!!!l!!|f!!!!!l!j||||jl!ll!!l!l||||!lll|i;{!i!Ü
Dit jaar aanbesteding
commissariswoning
Dit jaar zal de ambtswoning van de
commissaris der koningin in de
Abdij worden aanbesteed, alsmede de
commissiekamers voor de staten. De
primitieve accommodatie rond de
Statenzaal wordt door deze bouw
belangrijk verbeterd.
Deze mededeling deed de commissa
ris der koningin gisteren in de sta
tenvergadering. Hij voegde er aan
toe, dat het bouwtechnisch wellicht
nodig zal zijn de Statenzaal gedu
rende een jaar te sluiten. Gedepu
teerden bestuderen nu hoe dit te ver
mijden, alsmede de vraag hoe hoog
de kosten daarvan zullen zjjn.
