PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
G.S. antwoorden op Statenbeschouwingen over
begroting voor 1961
Minister achter plan-Dellaert
voor ontwikkeling van Schiphol
Loemoemba opnieuw
op transport gesteld
Texastoren vier
was een „ratteval"
HAAGS GOEDKOOPPLAN NU
DEFINITIEF VAN DE BAAN
Afscheidsrede
van
Eisenhower
Biervliet I
Biervliet II
Bepaald
204e jaargang - no. 15
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: P. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 18 jan. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 2395, Terneuzen, B rouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel.
Tweede Kamer tevreden gesteld
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Korthals heeft gisteravond in de Tweede Kamer mee
gedeeld, dat hij met de rijksluchtvaartdienst en de directie van
Schiphol van oordeel is, dat een meer beperkter opzet van het
plan-Schiphol, dat door een particulier ingenieursbureau onge
vraagd bij hem alsmede bij zijn ambtgenoot van financiën was
ingediend, niet verantwoord is. De conclusies van het rapport-
Gieben heb ik aanvaard, aldus betoogde de bewindsman. Dit be
tekent dat de baan 0119 zal worden verlengd en een nieuwe
baan 0927 zal worden aangelegd. De minister ontkende vér
der, dat er een vertraging in de werkzaamheden zou zijn opge
treden.
band met een opmerking dat in de
onderhavige begroting slechts tien
miljoen voor Schiphol is opgenomen,
wees de minister erop, dat de finan
ciële positie van de N.V. Schiphol
gezond is. Tussen de N.V. en de aan
deelhouders is overleg gaande over
de verdere middelen, die nodig zijn
in de jaren 1962 en 1963. Dan zullen
de grote investeringen moeten plaats
hebben. Financiering zal mede kun
nen geschieden via door de staat ge
garandeerde leningen.
De mededelingen van de minister
bleken duidelijk 't gevoel va,n onbe
hagen, dat in de middagvergadering
tot uitdrukking was gekomen, te
doen verdwijnen. De heer Posthumus
(p.v.d.a.) zei dankbaar te zijn over
het antwoord, omdat nu vaststaat,
dat het plan-Schiphol in zijn totali
teit zonder enige reserve zal worden
uitgevoerd. In gelijke geest spraken
de heren Maenen (k.v;p.). Diepen
horst (c.h.) en Aantjes (a.r.).
Herzieningen
De minister zette uiteen, dat het
plan-Dellaert in 1957 door de rege
ring in beginsel is goedgekeurd. De
regering behield zich echter haar
oordeel over de velschillende uitvoe
ringsfasen voor. De ontwikkeling
van de luchtvaarttechniek heeft het
nodig gemaakt sommige onderdelen
van net plan-Dellaert te herzien. Zo
had de heer Dellaert met het gebruik
van straalvliegtuigen geen rekening
gehouden, aldus de minister. Het ba
sisplan is daarom gewijzigd en de
aandeelhouders hebben deze wijzi
ging in november van het vorig jaar
goedgekeurd. De totale kosten zullen
202 miljoen gulden bedragen.
De plannen van de directie van
Schiphol zijn goedgekeurd. Op 18 no
vember van het vorig jaar is een be
drag van zes miljoen gulden beschik
baar gesteld voor de werken ten be
hoeve van het kruispunt van baan
0119 met de nieuwe baan 0929.
Stationsgebouw
Van grote betekenis vooral voor de
passagiers achtte de minister ook
een nieuw stationsgebouw. Van de
zijde der directie heeft hem nog geen
ontwerp daarvoor bereikt, In ver-
President Eisenhower heeft dinsdag
tijdens een radio- en televisietoe
spraak voor liet Amerikaanse volk,
een beroep gedaan op zijn landgeno
ten en op do wereld om nimmer de
conferentietafel te verruilen voor de
zekere ellende van het slagveld.
Eisenhower zei „teleurgesteld" te
zijn dat gedurende zijn achtjarig
presidentschap Oost 'en West er niet
in zijn geslaagd een ontwapenings
overeenkomst Tc sluiten.
Hij besloot zijn rede met een gevoel
volle verklaring gericht tot „alle
volkeren van de wereld" van Ame-
rika's vrome en voortdurende stre
ven hiernaar.
De over twee dagen afscheid nemen
de president zei o.m.
„Wij bidden dat de volkeren van alle
religies, alle rassen, alle landen, in
hun grote menselijke behoeften zul
len worden voorzien, dat allen die
naar vrijheid verlangen haar geeste
lijke zegening mogen ondergaan, dat
zij die in vrijheid leven ook begrip
zullen hebben voor de zware verant
woordelijkheid, dat allen die onge
voelig zijn voor de noden van ande
ren menslievendheid zullen leren,
dat de gesels van armoede, ziekten
en ontwetondkeid van deze aarde zul
len verdwijnen en dat, in goedheid
der tijden, alle volkeren tezamen
zullen komen in een vrede die wordt
gegarandeerd door de beslissende
kracht van wederzijdse eerbied en
liefde".
Hij wenste tot slot zijn opvolger,
John F. Kennedy, „Gods zegen" en
zei: „Ik bid er voor, dat de komende
jaren gezegend zullen zijn met vrede
©n voorspoed voor U allen".
Memorandum-Stijkel
Minder tevreden waren de afge
vaardigden over liet antwoord dat
de staatssecretaris de heer Stijkel
had gegeven op het verzoek om.
hel zogenaamde meniorandum-
Stijkei over het Europese ver
voersbeleid ter kennis te brengen
van de vaste commissie van de
Tweede Kamer. Volgens de heer
Stijkel was dit een onderhande
lingsdocument, dat door de rege
ring zou worden gebruikt en het
zou voor vele gevallen, onverstan
dig zijn om elk te hanteren argu
ment bij onderhandelingen ter
kennis van de Kamer te brengen.
Wel was de staatssecretaris be
reid over dit memorandum met
de vaste commissie eén discussie
te voeren, maar het document
overleggen, daar voelde de heer
Stij'kel niets voor.
Bij de replieken bleven de heren
Posthumus en Diepenhorst aandrin
gen' op het overleggen van het me
morandum.
Te zware taak
De heer Posthumus had zich afge
vraagd of minister Korthals wel vol
doende aandacht kon schenken aan
de taken van zijn departement, ge
zien zijn vele neven-werkzaamheden.
In dit verband wees de heer Posthu
mus er op, dat staatssecretaris Stij
kel nu behalve met het Europese
vervoersbeleid ook met de binnen
landse verkeerssector was belast.
Aan deze situatie weet de heer Post
humus „allerlei ongelukkig uitgeval
len beleidsaspecten", waarbij hij als
voorbeeld noemde de „tragi-komedie
met het rapport van het Centraal
Planbureau inzake de tunnels.
De minister betoogde dat het geven
van een taak op het gebied van het
nationale vervoersbeleid naast de
taak van het internationale vervoers
beleid, geen enkel verband hield met
de al of niet zware taak van de mi
nister. Het was slechts een logische
consequentie van de door de minister
gewenste integratie van internatio
nale en "nationale vervoerstaken.
Geruchten in Elisabethstad
In Elisabethstad doen onbeves
tigde geruchten de ronde, dat
de afgezette en gevangen geno
men Kongolese premier Loe
moemba vanuit Thijsstad naar
Elisabethstad zon zijn overge
bracht, waar hij verder gevan
gen zou worden gehouden.
Officiële bevestiging van deze ge
ruchten kon tot dusves niet worden
verkregen. Een woordvoerder van de
Katangese regering zei, dat „het mo
gelijk" is en dat de bewaking van
het vliegveld versterkt is.
Honderden Baloeba-opstandelingen
hebben gistermorgen in de buurt van
Luena drie aanvallen gedaan op een
trein met Zweedse troepen. Zij wer
den met „ernstige verliezen" afge
slagen, aldus heeft een woordvoerder
van de Verenigde Naties in Elisa-,
bethstad bekèndgemaakt. De Zweed
se troepen leden geen verliezen. Drie
Zweedse militairen werden gewond.
Secretaris-generaal Dag I-Iammar-
skjöld heeft geweigerd te voldoen
aan een verzoek van de Kongolese
president Kasavoeboe om zijn per
soonlijke vertegenwoordiger in Kon
go de Indiër R,ajeswar Dayal terug
te roepen.
De secretaris-generaal had zondag
Nederland wil geen
Europees referendum
De regering is van oordeel dat een
Europees referendum geen nuttige
bijdrage kan leveren voor een inten
sivering of een verveelvuldiging van
de aan de Europese organen opge
dragen of op te dragen taken.
Zij ziet een dergelijk incidenteel re
ferendum in geen enkel opzicht als
een alternatief voor een door recht
streekse verkiezingen tot stand ge
komen Europese volksvertegen
woordiging.
Deze mededeling wordt gedaan in de
memorie van antwoord op de begro
ting van. buitenlandse zaken 1961.
j.l. een brief verstuurd aan de Kon
golese president. Dit schrijven is in
New York gepubliceerd.
Hammarskjöld beklaagde zich er on
der meer over, dat hij van het ver
zoek van de president op de hoogte
was gesteld uit de berichtgeving van
verschillende persbureaus, uren voor
dat het officiële schrijven hem had
bereikt.
Grote schade door
brand in Groningen
Kort na negen uur is gistermorgen
brand uitgebroken in een loods op'
het terrein van de N.V. Timmerfa
briek voorheen E. van Lier en Zonen
te Groningen. De brand onstond in
een hoek van de loods, waar een
kachel stond. Enkele olietanks, die
daar waren neergezet, ontploften.
In een deel van de loods, die van
steen en hout was opgetrokken, lag
een grote hoeveelheid hout opgesta
peld. In een ander deel van de loods
was de zagerij ondergebracht. Hier
stonden enkele machines voor hout
bewerking. De brandweer, die het
vuur met vijf stralen bestreed, kon
niet verhinderen, dat de loods geheel
uitbrandde. Inboedel en loods, welke
laatste eigendom was van een arts in
Groningen, waren niet verzekerd. De
schade is aanzienlijk.
LAATSTE HOOP OPGEGEVEN
Vrouw kreeg
brief na dood
van
haar
man
De echtgenote van een ser
geant van de Amerikaanse
luchtmacht, die met 27
andere mannen sinds het
instorten van de radarto-
reu „Texas toren 4" op
zondagavond vermist
wordt, heeft maandag een
brief ontvangen waarin
haar mail zich zeer be
zorgd uitlaat over de to
ren.
Volgens mevrouw Green (die
een dochter van 2 jaar en een
van 1 jaar heeft en te Elmira
in de staat New York woont)
schreef haar man dat de toren
na de orkaan „Donna" „slech
ter dan ooit tevoren" was. „Ik
hoop dat hij het uithoudt tot ik
jou en de kinderen terugzie".
Volgens mevrouw Green had
haar man na zijn kerstverlof
op 1 januari niet willen terug
keren. „Wat hem betrof was
de toren te wankel", zei ze. Hij
noemde toren-4 „een ratteval".
„Mijn man heeft gezegd dat
hij zeeziek werd, zo erg be
woog de toren. Hij heeft ver
teld dat iemand eens in de
eetzaal van zijn stoel is geval
len omdat de toren zo heftig
bewoog'', aldus mevrouw
Green.
Van de 28 mannen op het drie
hoekig eiland dat 20 meter bo
ven het wateroppervlak stond,
heeft men tot dusver een dode
geborgen en een tweede dode
zien drijven. „Het zal een won
der zijn als iemand levend aan
de oppervlakte wordt ge
bracht'', verklaarde de leider
van de reddingsploeg. De 28
mannen hebben geen gelegen
heid gehad om hun stalen ei
land te verlaten, zei hij.
Nieuwe boot voor
veer Kruiningen
Gedeputeerde Staten van Zee
land gaan bij hun beantwoor
ding van de algemene beschou
wingen der Staten op de provin
ciale begroting voor 1961 nader
in op enkele belangrijke Zeeuw
se problemen en bestaansbron-
nen, terwijl zij daarbij tevens
de houding van de rijksoverheid
in hun bespreking betrekken.
Ged. Staten beginnen met hun
waardering uit te spreken voor
de lof, die de Staten hadden
voor de opzet en inhoud van de
beschrijvingsbrief. Opgemerkt
moet worden, dat ook het ant
woord van het college bijzonder
overzichtelijk opgesteld is.
Hierin vindt men onder meer
nadere gegevens over de:
Woningbouw: Teleurstellend
wat de verdeling betreft; G.S.
stellen Zeeuwse bouwcapaciteit
op ruim 2000 woningen;
Stoombootdiensten: Bouw
nieuw schip voor Kruiningen-
Perkpolder noodzakelijk door
spectaculair toegenomen ver
voer, met rijkswaterstaat is
vrijwel overeenstemming be
reikt over dit te bouwen schip;
Industrialisatie: G.S. prohe
ren onder meer faciliteiten voor
West Zeenwscli-Vlaanderen te
verkrijgen;
Pendel: Ernstig probleem.
G.S. streven naar nieuwe wel
vaartsbronnen
Bijdrage-wettenWaarschijn
lijk binnenkort bespreking met
minister
Visserij: Eerste contact met
commissie ex artikel 8.
Woningbouw
Nogmaals herhalen Ged. Staten hun
teleurstelling over de verdeling van
hei: landelijk woningcontingent voor
1961. Aan Zeeland zijn toegewezen
500 woningwetwoningen en 600 pre
miewoningen; hierin zijn 340 wonin
gen begrepen voor vervanging van
noodwoningen. Bovendien moet aan
dacht worden geschonken aan het
vervangen van krotwoningen. Bij
herhaling hebben Ged. Staten hun
grieven ten aanzien van de verdeling
aan de betrokken minister bekend
gemaakt.
De bouwcapaciteit in de woning-
bouwsector kan naar hun oordeel
voor Zeeland gevoegelijk op ruim
2000 woningen worden gesteld. Ten
einde een evenredig aandeel te kun
nen leveren in de economische ont
wikkeling van het vaderland is voor
Zeeland een volledige benutting van
deze bouwcapaciteit noodzakelijk.
Het z.g.n. industriecontingent voor
de ontvvikkelingskernen, gezamenlijk
met de landelijke reserve van 5000
premiewoningen te stichten door
woningbouwverenigingen, bieden,
naar Ged. Staten vrezen, veel te wei
nig mogelijkheid om het totaal aan
tal woningen voor 1961 tot een rede
lijk te achten hoogte op te voeren.
Aanvankelijk waren Gedeputeerden
geneigd de minister te verzoeken hen
van de taak der verdeling te onthef
fen. Hun zeer diepe teleurstelling
over de toewijzing, gepaard- aan de
moeilijkheid deze armoede op een
rechtvaardig te achten wijze over de
gemeenten te verdelen, gaf daartoe
aanleiding. Later wilden Ged. Staten
aan een „eigen" verdeling toch de
voorkeur geven.
Het woningcontingent 1960 is voor
Zeeland geheel gerealiseerd. In één
geval is een toewijzing van 18 'wo-1
ningen teruggenomen en aan een an
dere gemeente in Zeeland verstrekt,
met de mededeling dat déze. 18 wo
ningen in 1961 zullen worden verre
kend.
Stoombootdiensten
Bij de behandeling van de nevenbe-
groting voor de stoombootdiensten
werd in de Staten gevraagd waarom
een nieuw schip voor de dienst Krui-
ningen-Perkpolder nodig is. „Kan de
„Koningin Juliana" het vervoer niet
meer aan?",, zo werd geïnformeerd.
In hun antwoord betogen Gedepu
teerden, dat zij niet konden verwach
ten, dat het vervoer zo spectaculair
zou toenemen, toen besloten werd om
de „Koningin Juliana" op dit veer in
te zetten.
Vergeleken met, 1959 zijn de eer
ste tien maanden van 1960 over
de Wcsterschelde ruim 225.000
passagiers en ruim 82.000 auto's
meer vervoerd. Bij Kruiningen-
Perkpolder alleen werden ruim
43.000 auto's meer overgezet. De
outillage moet daar dus zo spoe
dig mogelijk verbeterd worden.
Bovendien voldoet do haven en
Jiet opstcltcrrcin niet meer aan de
huidige eisen, weshalve door het
rijk een nieuwe haven gebouwd
zal worden. Een en ander zal ver
moedelijk in 1968 klaar zijn. Te
gen dat tijdstip verwachten Gede
puteerde Staten ook het nieuwe
schip klaar te kunnen hebben.
Deze nieuwe veerboot is boven-
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
Minister Toxopeus heeft de raad
van Biervliet nogal duidelijk
op de vingers getikt, omdat
de gemeentebegroting daar niet is
behandeld zoals het behoort. Wij ach
ten het verheugend, dat de bewinds
man zijn standpunt zo duidelijk heeft
kenbaar gemaakt, want wat er in
Biervliet is gebetird kon niet door
de beugel. Overigens hebben we niet
de indruk, dat men in deze gemeen
te heel zwaar tilt aan deze open
baarheidskwestie. In een gesprek
met een lid van het gemeentebestuur
gaf men ons te kennen, dat hier géén
sprake was van opzet. De raads
leden spreken in een niet-openbare
vergadering wat makkelijker dan
voor de tribune, terwijl men er bo
vendien van overtuigd was de open
baarheid niet te kort te doen door
voorlezing in de
openbare raads
vergadering van
het verslag der in
formele zitting.
Wij nemen zonder
enig voorbehoud aan, dat in Biervliet
geheel te goeder trouw is gehandeld,
esondanks was de gevolgde proce
dure onjuist. De openbaarheid is een
belangrijk element in het democra
tische spel en er mag daarmee niet
lichtvaardig worden omgesprongen.
Daarom is het goed oók als een
waarschuwend voorbeeld voor ande
ren dat de minister van zijn af
keuring heeft blijk gegeven.
Een waarschuwend voorbeeld vöor
anderen, inderdaad. Want men
moet niet denken, dat het al
leen in Biervliet niet zo best zat met
de openbaarheid. Er komen helaas
ook elders nog wel eens zaken voor
de dag, die er op wijzen dat er het
een en ander op dit stuk van zaken
schort. Als voorbeeld daarvan zou
den wij willen noemen de vele be
sloten vergaderingen van diverse ge
meenschappelijke regelingen. De ra
den delegeren met het aangaan van
een dergelijke regeling een belang
rijk stuk van hun bevoegdheid, doch
van een verantwoordingsplicht in
het openbaar komt in de praktijk
heel weinig. Gelukkig zijn er uitzon
deringen op Schouwen-Duiveland
vergaderden enkele regelingen in het
openbaar, waarmee te kennen wordt
gegeven dat men daar wél begrijpt
hoe het behoort.
Een ander voorbeeld, waar openbaar
heid ontbreekt: de privaatrechtelijke
samenwerking van gemeentebestu
ren in naamloze vennootschappen als
waterleidingmaatschappijen enz. Er
kunnen in dergelijke samenwerkings
vormen moeilijkheden ontstaan, zo
als in Zeeuwsch-VIaanderen is be
wezen. En dan is de roep om een
openbare verantwoordingsplicht al
gemeen. In dit verband moet alweer
hulde worden betuigd aan Schouwen-
Duiveland, waar de vergaderingen
van de waterleidingmaatschappij als
regel openbaar zijn. En waarom ook
niet?
Een derde verschijnsel, waarbij de
openbaarheid zo al niet in'het ge
drang komt dan toch wel eens nader
aan een onderzoek mag worden on
derworpen, wordt gevormd door de
befaamde verenigingen van burge
meesters en secretarissen, waar een
belangrijk stuk gemeentelijk beleid
wordt voorbereid. De staatsrechtelij
ke positie van deze verenigingen zul
len we maar niet wagen te omschrij
ven, maar wel moet worden vastge
steld dat openbaarheid van deze ver
gaderingen in menig opzicht vereist
zou zijn. In Schouwen-Duiveland is
de vereniging nu omgezet in een
„contactorgaan", waarin ook de wet
houders zitting nemen. Er is tot dus
ver nog niet definitief beslist, dat de
vergaderingen van dit orgaan open-
baai' zullen zijn. Wij hopen, dat
Schouwen-Duiveland ook hier weer
het goede voorbeeld zal geven.
In het dagelijks gebruik van onze
taal komen modeverschijnselen
onverwacht en periodiek voor. Zij
hebben iets weg van kinderspelletjes,
die plotseling opduiken en wekenlang
de jeugd intensief bezighouden. Zo
stond het (nu al weer een tijd gele
den) héél gekleed om het woord „er
gens" te gebruiken. Men begreep
„ergens" iets, men voelde „ergens"
voor, of nog kernachtiger: de een
of andere man had „ergens" wel her
sens. Het woord is nog wel niet hele
maal in onbruik, maar toch zakt het
een beetje weg. Tegenwoordig maakt
„bepaald" een zegetocht. Wij betrap
pen onszelf er allemaal wel eens op,
dat we iets „bepaald" niet kunnen
goedkeuren en een ander maal beto
gen we over de man van daarnet,
dat hij „bepaald" wel hersens heeft.
Men ziet: soms kan men „ergens" en
„bepaald" naar willekeur afwisselen.
Héél mooi is ook het gebruik van de
bijwoordelijke vorm: we zien er dan
„bepaaldelijk" geen gat in. In het
waarom van deze modeverschijnselen
zullen we ons maar niet verdiepen.
Het waarom van het plotselinge
knikkeren, touwtjesspringen, rol
schaatsen vul maar in is ook
nog altijd een mysterie. En dat zal
bepaaldelijk ergens wel zo blijven...
Goederenverkeer per trein
via België normaal
Naar van de zijde van de Nederlandse
Spoorwegen wordt medegedeeld is
met ingang van vandaag het vervoer
van wagonladingen en stukgoederen
door geheel België weer mogelijk, als
mede het transitovervoer via België.
