Z.L.M.-ers spraken in Nisse over
ruilverkaveling van „De Poel"
ZEVEN DOORLAAT-CAISSONS
VOOR „VERZENDING" GEREED
TERNEUZEN ZIET NIET VEEL
MEER IN HET SANERINGSPLAN
STEMMEN UIT DE KERKEN
Sanapirin saa
Waar zijn onze schepen?
4
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 14 JANUARI 1961
VOORLICHTING TOEKOMSTIGE BELANGHEBBENDEN
Deskundigen zorgden voor serieuze
kennismaking met deze materie
MAT ZAL KR GEBEUREN, wanneer het mes van de ruilverkaveling
wordt gezet in „De Poel" op Zuid-Beveland? Het gebied ten zuiden van
Goes, met zijn smalle dijken, kronkelende weggetjes en bijna idyllische
landouwen, waarin al menig argeloze wandelaar of fietser het spoor op
een gegeven moment volkomen bijster werd. Passeren twee transporten
bieten elkaar op een van de vele wegen, dan blijft er geen handbreed
ruimte over. De landbouwers in de „Poel" bekijken hun werkterrein met
andere ogen dan de rasechte natuurliefhebbers. Zij kennen de moeilijk
heden van de streek. En daarom staat „De Poel" al enkele jaren op de
nominatie voor een grootscheepse ruilverkaveling. Daarom ook is het
nodig, dat de landbouwers op de hoogte komen van alles, wat met het
voor dit gebied haast magische woord ruilverkaveling samenhangt. Een
eerste serieuze kennismaking in deze trant was er vrijdagmiddag in het
dorpshuis van Nisse.
Z.L.M.-leden van de kring westelijk commissie, die de medewerking no-
Zuid-Beveland bezetten er de zaal. dig heeft van alle belanghebbenden
om zich een rechtvaardig oordeel
Tegenover zich vonden zij op het po
dium behalve het kringbestuur een
op hét gebied van de ruilverkaveling
deskundig gezelschap. Twee land
bouwkundig ingenieurs van de Ne
derlandse Heidemaatschappij en een
assistent van de rijkslandbouwvoor-
lichtingsdienst wijdden deze middag
de landbouwers in de geheimen van
de ruilverkavelingen in.
„In dit lage ge"bied Is al zo vaak
gezegd: Ér moet iets gebeuren!
Maar nu gaat het om de vraag:
Kan er iets gebeuren?" Zo onge
veer zag de kringvoorzitter, de
heer F. de Groene uit Wilhelmi-
nadorp opzet en doel van de ver
gadering. Hij vertelde, dat ook de
leden van de N.CJ3. en de C.B.T.
B. over deze materie zullen wor
den voorgelicht en dat de voor
lichtingsvergadering de volledige
instemming van het waterschap
„De brede watering van Zuid-Be
veland" had.
Verder gold nog als overweging, dat
ten zuiden van Goes een nieuwe
rijksweg is gepland,, van het viaduct
bij Kloetinge tot het viaduct bij
's-Heer-Arendskerke.
Mogelijkheden
In een drietal korte inleidingen
brachten de sprekers hun gehoor
dichter bij de materie van het ruil-
verkavelen en alles, wat ermee sa
menhangt.
Ir. R. J. Koopmans bouwde zijn
voorlichtende betoog op rond de
vraag, welke mogelijkheden er voor
het bedrijf in een ruilverkaveld ge
bied zijn. Aan de hand van gegevens
over zo'n bedrijf op Walcheren vóór
en na de herverkaveling kwam hij
tot de conclusie, dat de kavelindeling
het hoogste rendement oplevert,
waarop dan in volgorde van belang
rijkheid als pluspunten volgen: wa
terbeheersing, ontsluiting van de
percelen, boerderijbouw, aansluiting
op het elektrïciteits- en waterlei
dingnet en egalisatie.
Hij koppelde aan deze opsomming
een kleine kostenbegroting voor de
boer in het te verkavelen gebied
vast. Het komt gemiddeld op een be
drag van 2450 per hectare.
Of ook voor „De Poel" deze stan--
daardraming kan worden aangehou
den betwijfelde de heer Koopmans
zeer. Hij wees in dit verband op de
mogelijkheid in de ruilverkavelings-
wet om voor bijzondere gebieden een
apacte regeling te treffen.
Med ew er king
Deze wet kwam nogmaals in het ge
ding, toen ir. W. A. van der Werff
het woord nam om enkele punten
daaruit in een duidelijk licht te stel
len. Deze spreker ging uit van de
basis: de rechten van de eigenaar,
waardoorheen alle mogelijke soorten
pachtverhoudingen spelen. De heer
Van der Werff kwam zo op de func
tie van de plaatselijke vertrouwens-
Als reuzen in het gelid staan thans
nog de zeven doorlaat-caissons in de
bouwput bij Vrouwenpolder. Deze
kolossen van staal en beton zullen
eind april of begirt mei het Veeree Gat
voorgoed van de zee afgrendelen.
(Foto P.Z.C.)
over de nieuwe situatie en de gevol
gen voor de eigenaars/pachters te
kunnen vormen. Hij drukte zijn ge
hoor op het hart, vooral geen ver
keerde voorstelling te maken en ho
gere verwachtingen te koesteren dan
welke redelijk mogelijk zijn.
De heer Markusse van het rijks-
landbouwconsulentschap trok in
het begin van zijn praatje een
vergelijking tussen ruilverkave
ling en de gang van een kiespijn
patiënt naar de tandarts. Op deze
wijze benaderde hij het. effect van
de verkaveling, dat in het kort
bestaat uit een kostprijsverlaging
en een belangrijke produktiever-
hoging per man.
Bedrijfsvergroting
minder landverlies,
ting en verplaatsing
i bedrijfsgebouwen waren onder
werpen, die hij daarbij aansneed. De
mogelijkheden voor bedrijfsvergro
ting in het gebied om Nisse schetste
hij in een aantal cijfers van 1958:
37 van de landbouwgrond wordt
daar ingenomen door bedrijven van
1 tot 5 ha, 31 door bedrijven van
510 ha, 20 door bedrijven van
1020 ha en 13 door bedrijven
van 20 ha en meer.
„Het is goed, dat U in dit zeer vroe
ge stadium de nodige wetenswaar
digheden opdoet", zo eindigde de
heer Markusse zijn causerie.
Na de pauze was het woord aan de
toehoorders, die zich zo door het
stellen van vragen een helderder idee
over de toekomstige ruilverkaveling
konden vormen.
Onderwijsbenoemingen
Met ingang van 1 januari is benoemd
tot leraar in vaste dienst aan de af
deling rijks-h.b.s. en de daaraan ver
bonden rijks-m.s.v.m. van het Petrus
Hondiuslyceum te Terneuzen de heer
A. Haas, aldaar. De heer Haas is
voor het tijdvak van 1 januari 1961
tot en met 31 augustus 1961 aange
wezen'als tijdelijk directeur van die
school.
Met ingang van 1 oktober 1960 is be
noemd tot lerares in vaste dienst aan
de rijks-h.b.s. en de daaraan verbon
den rijks-m.s.v.m. te Amersfoort,
mejuffrouw H. M. Tavenier te Mid
delburg.
Politierechter Middelburg
In het verslag over de zitting van de
Middelburgse politierechter in de
krant van gisteren is een storende
fout geslopen. Hierin staat namelijk,
dat de officier van justitie tegen een
Duitse matroos wegens een diefstal
een hechtenis van zes maanden met
aftrek heeft gevorderd, in plaats van
zes weken. Het vonnis luidde tenslot
te 1 maand met aftrek.
(Slot van pag. 1
T ewaterlating
i zware wand van balken sluit de
zijde, die tegenover de schuiven ligt,
ook vrijwel waterdicht af. De beide
getraliede zijden worden dus respec
tievelijk door de stalen schuiven en
door een wand van balken water
dicht afgesloten.
En inderdaad zullen de doorlaat-
caissons hermetisch dicht zijn als
in maart de zeedijk langs de
bouwput doorgestoken wordt en
deze .,vartuigen" dus in feite te
water worden gelaten.
Op dat moment echter zullen de cais
sons niet onmiddellijk gaan drijven.
„Om te voorkomen, dat ze op drift
raken, staat er dan twee a drie me
ter water als ballast in de cais
sons", zo vertelde de heer Hoeke-
ma. Later kan dat water door pom
pen verwijderd worden, zodat de
caissons stuk voor stuk drijvend
gemaakt kunnen worden. Bovendien
zijn de caissons niet maar zo „in
de modder" opgebouwd, maar op een
„bed" van grind. Dit is gedaan om te
voorkomen, dat een in de modder
vastgezogen caisson met 'n „sprong"
van de bodem los komt....
Laatste rustplaats
Eén voor één ook worden de caissons
naar het sluitgat in het Veersegat
gesleept. Daar worden de doorlaat-
caissons niet tot zinken gebracht
door simpel de schuiven op te trek
kenVrijwel zeker zouden de ge
vaarten dan kantelen, terwijl boven
dien de caissons dan veel moeilijker
op de juiste plaats „gemikt" kun-
worden.
Als alle andere caissons worden de
caissons dan ook op hun laatste rust
plaats gezet door het opendraaien
van afsluiters. Deze doorlaat-cais
sons tellen 20 afsluiters, waardoor
het mogelijk is ze uitgebalanceerd
te bestemder plaatse neer te laten.
Pas wanneer de caisson stevig op
zijn plaats in het sluitgat staat, wor
den de acht schuiven omhoog ge
trokken en wordt de tegenoverlig
gende wand van balken verwijderd,
't Water kan dan vrij door de getralie
de wanden van de caisson stromen
en pas dan wordt de volgende cais
son op zijn plaats gezet. En wan
neer ze alle zeven weer even keu
rig in het gelid als nu in het
sluitgat staan, kan hel gunstige
moment voor hét definitief laten zak
ken van de 56 schuiven worden afge
wacht
Inpakken
Voordat dat laatste overigens ge
beurt worden de caissons nog „inge
pakt", zoals het in vaktermen heet:
lichte en zware stortsteen, loodslak
ken en eventueel mijnsteen worden
tegen en tussen de caissons gewor
pen. Bij dit „inpakken" zal de be
kende mechanische steenstorter zijn
goede diénsten weer eens bewijzen.
Ook nog voordat de 56 schuiven
voor altijd omlaag glijden, zul
len de ballastbakken op iedere
caisson met zand worden gevuld
Een ballast van ruim 3000 ton
zand zal dan iedere caisson stevig
op de bodem duwen en ook dat is
nodig, omdat bij hoog water een
enorme druk op de caissons zal
worden uitgeoefend.
Inmiddels ligt het werk in het Veer
segat nog steeds in de „winterslaap".
Achter de schermen wordt er overi
gens wel aan de voorbereiding van
de sluiting gewerkt: organisatie van
aanvoer van materialen en materieel.
Binnenkort zal bovendien een dui
ker de drempel in 't sluitgat, waar
op de caissons worden geplaatst, nog
controleren.
Terneuzen stelde plan op
voor industrieterrein
Het gemeentebestuur van Terneuzen
heeft een uitvoerings- en exploitatie
plan opgezet van het industrieterrein
oostelijke kanaaloever, dat een op
pervlakte beslaat van ruim 29 hec
tare. Het betreft een restant grond,
gelegen tussen Baandijk en de In
dustrieweg en een gedeelte ten zui
den van ae Baandijk, in de breedte
lopende van de Hogendijk tot aan de
spoorlijn.
Met de uitvoering van dit plan is in
totaal gemoeid een bedrag van
f 1.634.000,dat door de gemeen
te Terneuzen dient te worden voor-
fefinancierd. Het plan voor aan-
oop en bouwrijp maken van de ter
reinen behoeft de goedkeuring van
de minister van economische zaken.
Immers, wanneer de gemeente Ter
neuzen zijn industrieterrein ver
koopt, verhuurt of in erfpacht uit
geeft, zal uit 's rijks kas 50 procent
van de door de minister goedgekeur
de kostprijs worden betaald. Het ge
meentebestuur van Terneuzen is van
mening, dat, wil men gereed zijn
om industrieën aan te trekken, men
noodzakelijk dient te beschilcken over
bouwrijpe terreinen. Met het groot
ste gedeelte van de eigenaars is
reeds overeenstemming bereikt bin
nen het raam der schattingen. Der
halve wordt de raad verzocht te be
sluiten over te gaan tot aankoop
van een groot aantal percelen grond,
ter totaalwaarde van ruim f 430.000.
Examens
Geslaagd voor het diploma Engelse
handelscorrespondentie van de Asso
ciatie voor Praktijkexamens, de heer
H. de Pagter te Vlissingen.
BEANTWOORDT NIET AAN DOEL
Plan voor nieuwe
ontwerpen sanering
oude stad
„Hoewel de verwachtingen bij de
aanvang nogal hoog gespannen wa
ren, kan na dertien jaar praktijk he
laas niet gezegd worden, dat het ge
meentelijke saneringsplan aan het
gestelde doel heeft beantwoord". Al
dus het college van b. en w. van Ter
neuzen in een schrijven aan de raad,
die donderdag 19 januari in openbare
vergadering bijeenkomt.
De bedoeling van dat saneringsplan
was orde te scheppen in de oude
stadskern, waarbij vele woningen
zonder voldoende erf en met onvol
doende licht en lucht vervangen zou
den moeten worden. Ook het straten-
net. dat waarschijnlijk het histori
sche beloop van dijken en wegen had
gevolgd, diende aangepast te worden
aan het moderne verkeer. Verwacht
werd, dat in een tijdsbestek van
twintig tot dertig jaar vele van deze
moeilijkheden ten goede zouden zijn
gekeerd. Behoudens een enkele ver
keersmaatregel is er van een verbe
tering van het stratenstramien wei
nig terechtgekomen. Evenzo is het ge
gaan met de herordening van de be
bouwing.
Het onbewoonbaar verklaren en
aankopen van voor sanering in
aanmerking komende woningen,
(Slot van pag. 3)
Guinea ging, kwam er kort daar
na een noodkreet van de zending
der Ger. Kerken, welk protest in
het kort hieropneer kwam dat
dit oorlogsschip zendingswerk
torpedeerde.
Erfenis
Dit is een kort begrip van hetgeen
waarmee zending en missie zitten in
zovele delen van de wereld, waar
zij hun arbeid vrij konden verrich
ten en waar nu blijkt dat zij hinder
hebben van een erfenis uit de „goe
de oude tijd". Zij worden mede
verantwoordelijk gesteld voor het
geen een landgenoot, in welke func
tie dan ook, in dat gebied heeft ge
daan. Naar het gevoelen van de be
volking brengen zending en missie
de godsdienst van het overheersen
de volk. Daarom komen er nu vra
gen en bedenkingen los, of de tijd
van vroeger, voor de voortgang van
liet Evangelie inderdaad wel zo goed
is geweest.
Het is alweer driekwart jaar gele
den dat we op deze plaats iets ge
schreven hebben rondom de vraag
wat er van de jonge kerken in Afri
ka terecht zal komen. Daar ligt het
probleem nog veel feller dan mo
menteel op Nieuw Guinea, maar het
is in wezen dezelfde zaak. Wanneer
er in de Congo gewelddaden zijn ge
pleegd tegen missiehuizen en tegen
ziekenhuizen die van haar uitgaan
en wanneer er in Kenia onder de
terreur van de Mau Mau martelaren
zijn gevallen vooral onder protes
tantse inheemse christenen, dan is
de oorzaak daarvan weer te zoeken
in het feit dat het christendom ver
eenzelvigd wordt met overheersers
en dat mede op rekening van zen
ding en missie wordt geschoven wat
enige blanke aan onrecht heeft be
gaan.
Een paar maanden geleden trof
fen wij in een Frans Protestants
blad een artikel aan waarin werd
nagegaan hoe het sinds de zelf
standigwording van dat land met
de protestantse gemeenten in Tu
nis is gegaan en wat haar toe
komst zal zijn. Het protestantis
me is in Tunis nooit inheems ge
weest. Zij, die tot die enkele ge
meenten behoorden, waren bijna
uitsluitend militairen, ambtena
ren, kolonisten en wat midden
standers. De kolonisten houden
zich nog staande, maar voelen
zich niet erg gelukkig. De mid
denstanders die er nog zijn, zien
hun zaken steeds meer achteruil
gaan, daar hun klanten zich voor
namelijk bevonden onder hét Eu
ropese deel van de bevolking. De
gemeenten vallen uiteen.
Drie weken geleden zagen we in
„Moet de kerk, mèt de Fransen een
vrij Algerije verlaten?" Daarin
werd allereerst Tunesië als voor
beeld gesteld. „De reden voor hun
aanwezigheid (laar, begon steeds
meer voor hen te vervallen en daar
mee gingen ze vanzelf." „De Kerk
in Algerije en Tunesië (en ook in
Marokko) is een typisch koloniale
kerk. Zij beperkt zich-nagenoeg tot
de Europese bevolkingsgroep en is
niet missionair te noemen." Dan
wordt in dit artikel in Algiers liet
Franse bewind als de grote schuldi
ge aangeklaagd, omdat, na de vero
vering van dit land in 1830, zelfs
niet één priester werd toegelaten.
„Toen er later wel enkele mochten
komen, was het onder voorwaarde
dat zij zich alleen niet Franse sol
daten en kolonisten zouden bemoei
en." Pas in het laatst van de vorige
eeuw hebben Witte Paters en Witte
Zusters dit wel gedaan: Zij hebben
zich van m,rechtstreekse missione
ring" onthouden en zich vooral be
moeid met „onderwijs, opvoeding en
charitas". Voor zijn kerk heeft de
schrijver niet veel hoop meer dan
voor die van Tunis. Zijn enige hoop
is eigenlijk nog datgene wat gedaan
is en nog gedaan wordt door de Wit
te Paters en Zusters.
Daarbij komt nu nog iets anders.
Prof. Kr^emer heeft er reeds lang
op gewezen dat er tegelijk met de
gedachte aan de nationale zelfstan
digheid van de volkeren, ook een
nieuwe bewustwording is opgekomen
bij een groot aantal niet-christelij-
ke godsdiensten. Van r.-k. zijde heeft
de Zwitserse hoogleraar Beckmann
In zijn boek: Wereldkerk en Wereld
godsdiensten, op hetzelfde gewezen.
Hij schrijft dat „het werkelijk mis
sionaire moment pas in deze jaren
gaat aanbreken." „De hernieuwde
bloei van bijna alle niet-christelijke
godsdiensten dwingt in de missione
ring bovendien een ontmoeting af,
waarin sprake zal moeten zijn van
tweerichtingverkeer in het gesprek.
Daarbij is wederzijds respect voor
eikaars religieuze overtuigingen eer
ste vereiste."
De verschuivingen in de situatie,
waarin zending en missie verkeren,
komen niet voort uit spontane in
zichten in de kerken van wie deze
uitgingen, maar zijn het gevolg van
het zo snel gegroeide zelfbewustzijn
van de volken in Azië en Afrika,
want om deze twee werelddelen gaat
het voornamelijk. Dit brengt zending
en missie in een geheel andere situa
tie dan die waarin ze vroeger ver
keerden.
En wanneer er nu een gesprek moet
plaats vinden, worden de zendende
instanties in niet geringe mate ge
drukt door de lasten van de goede
oude tijd. Zij zullen zich helemaal
opnieuw moeten Inschieten op de
nieuw gegroeide- situaties. H.
(Advertentie)
opwekkend pijnverdrijvend
moest wegens het ontbreken van
financieringsmiddelen op een dus
danig bescheiden schaal geschie
den. dat van een overgang van
het passieve plan in actief sta
dium geen sprake kon zijn. Deze
en andere opgedane ervaringen
hebben bij het college van b. en
w. vah Terneuzen de vraag doen
rijzen of het voortbestaan van
het saneringsplan in zijn huidige
vorm wel gewenst is.
Na ampele overwegingen is het col
lege tot de conclusie gekomen, dat
deze vraag ontkennend moet worden
beantwoord. Toch zullen de mogelijk
heden worden nagegaan, bepaalde
gedeelten van de oude stad, maar
dan in de vorm van een actief plan,
te saneren.
„Java"
Evenals in het oorspronkelijke plan
komt het eerst voor sanering in aan
merking, het oude gedeelte van de
buurtschap .,Java". Daar kan op ver
antwoorde wijze een begin worden
gemaakt met krotopruiming en ver
vangende woningbouw. Aan de raad
wordt voorgesteld dit te doen na een
woningenquête, gericht op krotop
ruiming.
Verder gaan de gedachten uit naar
het verder stedebouwkundig regelen
van de wijk, ingesloten door de Ro-
segracht, Oostkant, oostelijk Bol
werk, Van Steenbergenlaan en noor
delijk gedeelte Axelsestraat. Tenein
de daar regelend te kunnen optreden
is het gewenst, met toepassing van
artikel 36 va nde woningwet te bepa
len, dat de vaststelling van een der
gelijk plan wordt voorbereid.
Het ligt uiteraard niet in de bedoe
ling, een wijziging van bestemming
te geven aan complexen van de wo
ningbouwvereniging „Werkmansbe-
lang". Voorgesteld wordt het archi
tectenbureau Kuiper, Gouwetor en
De Ranitz te Rotterdam opdracht te
geven tot het maken van de nodige
ontwerpen. Binnen een termijn van
7 a, 8 maanden zuilen de ontwerpen
dan gereed dienen te zijn.
U.t.s. Terneuzen wil grond
voor afdeling bouwkunde
De stichting „Uitgebreid Technische
School voor Zeeuwsch-Vlaanderen"
heeft de gemeente Terneuzen het
recht van opstal verzocht op een
perceel bouwgrond aan de Industrie
weg, voor de bouw van een afdeling
bouwkunde.
De realisering van deze bouwplan
nen wacht nog op de toestemming
van het ministerie van onderwijs,
kunsten en wetenschappen. Aan de
raad wordt voorgesteld het perceel
grond, ter grootte van 6360 vierkan
te meter uit te geven aan genoemde
stichting, berekend naar een grond
prijs van f 7,per vierkante meter.
Eervol ontslag bij P.T.T.
Met Ingang van 1 maart is aan de
heer G. A. van der Knaap op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als
bureauchef van de P.T.T. te Goes.
AGAMEMNON
AMVTE
HEEMSKERK 12 p
LOOSDRECHT 13 te Abadan.
NAESS LION 13 te Napel».
SCHOUTEN 13 v. Shanghai n.
Hongkong.
STATUE OF LIBERTY (t.> pa
13 Singapore n. Manilla.
VANNECK 13 v. Wellington,
te Lyttloton.
WESTERTOREN 01»». IS Ma
BARENORECHT (t.) 14 I
KIELDRECHT 13 V. Pt. Said r
CALTEX EINDHOVEN
MODIOKERTO 1
MOORDRECHT (t,> 13 v
ALGORAB 13
AMSTELHOEK 13
TJIBANTJET 13 V
PAPENDRECHT 1
Inria nonr No
PHILIOORA 12
AMERSKGRK 12 f
AMSTELHOEK 13 V
AMSTELMEER 12 1
AMSTERDAM 12 pas».
LEEUWARDEN
BARENORECHT
CALTEX AMSTERDAM
MAASSLUIS 12 r
1ERWELLOYO 12 t
PENDRECHT
CALTEX DELFT 12 pa»».
naar Port' Said.
CALTEX DELFZIJL 12 p
CALTEX ROTTERDAM
TEGELBERG 12
FREOERIK HENDRIK 12
TEGELBERG 1
SCHELDE LLOYD 1]
SCHERPENDRECHT p
VAN WAERWIJCK 13 t
VLIELAND 12 pa»», Ar
Philadelphia.
WAIBALONQ 12 230 li
auardaful n. Urnm So
WIELDRECHT 12 1 m