Zelfs kinderen in
China werken
voor de staat
„PSYCH0", MEESTERWERK VAN HITCHCOCK
ZUIDFRANSE „COWBOYS" IN
AMERIKAANSE ROLPRENTEN
SPOEDIGE AANPAK BEPLEIT
VAN KREEKRAK-PROJECT
DINSDAG 10 JANUARI 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
T
Achter het bamboe gordijn
Radio's monteren op school
(Van onze speciale correspondent).
Wat een cowboy voor de Amerikaanse kinderen is, is een
tractorrijder voor de jeugd uit de socialistische landen. De,
„klassieke" propagandafoto tussen de Elbe en de Cliinese
Zee toont een colonne tractoren in een schitterend tarwe
veld. Het is dus te begrijpen, dat de eerste fabriek van
tractoren van de stad Loyang aan de Gele Rivier een
van de modernste Chinese bedrijven een eerste klas be
zienswaardigheid voor toeristen is geworden.
De opening van deze fabriek kenschetste de verandering
van China in een staat, waarin het boerenbedrijf is geme
chaniseerd.
De grond waarop de fabriek
op 't ogenblik staat gro
ter dan de hele stad Loyang
was voorheen een tarwe
veld. De directeur, die mij
rondleidde, vertelde uit eigen
beweging dat de fabriek met
Sow jethulp is gebouwd op
andere plaatsen had ik daar
eerst zelf naar moeten in
formeren.
Slechts 1000 van de in totaal
10.000 machines, maar dan wel de
grootste en meest waardevolle,
zijn uit Rusland of andere socia
listische landen gekomen. Alle an
dere machines, vertelde men mij
trots, zijn in China zelf gebouwd.
Iedere 12 minuten
Wat de meeste indruk maakt
wordt de gast het eerst getoond:
de lopende hand. Hij loopt be
trekkelijk langzaam, nog geen
zeven centimeter per minuut: de
montage van een tractor vereist
nog 9 a 10 uur. Als de dagarbeïd
is begonnen, loopt iedere twaalf
minuten een rode tractor de fa
briek uit. Zijn naam: Dung fang
hong - het Oosten.is rood. Dat is
ook de titel van een mars. die al
tijd wordt gespeeld als Mao-Tse-
Tung zich een keer in de open
baarheid vertoont, wat overigens
maar zelden geschiedt.
De dagproduktie moet tegen 1
mei 1961 op 50 tractoren gebracht
zijn. Maar als men de talrijke
Chinese vakantiedagen meerekent,
kan men aannemen, dat per jaar
hoogstens 15.000 tractoren van de
lopende band zullen rollen niet
zo bijzonder veel voor de 500 mil
joen boeren van China. In aan
merking genomen dat in dit land
nog maar twee fabrieken zijn die
tractoren vervaardigen.
Tegen geboortebeperking
Het gebrek aan technische uit
rustingen in het land van Mao
Tse-Xüng leidt tot de conclusie,
dat Q»
vernieuwing en de socialistische
vooruitgang, van erelijsten, vlag-
fen, medailles, statistieken en an-
ere middelen om de arbeiders
aan te sporen. Iedere fabriek heeft
zijn modelarbeiders en aan de top
staan de „helden van de arbeid",
die kort geleden het recht ge
kregen hebben om net als in de
Sowjet-Unie de bazen te be
noemen.
Technische ideeën
De vernieuwingen in de techniek
berusten in de meeste gevallen op
verbeteringen aan j-eeds bestaande
machines. De ideeën komen niet
alleen van de ingenieurs, maar
ook van de arbeiders. Ieder idee
wordt, voor het wordt geaccep
teerd of afgewezen, op vergade
ringen in discussie genomen, be
oordeeld en uitgebreid, onafhanke
lijk van zijn waarde en draag
wijdte. Aangezien werkelijk tech
nische vaklieden in China nog
steeds een zeldzaamheid zijn, moet
men de arbeiders wel bewegen tot
meedenken.
Maar zelfs als door, technische
verbeteringen en automatic het
aantal arbeiders met 15 procent
kan worden ingekrompen, bete
kent dat nog lang niet, dat de pro-
duktie met 15 procent stijgt. Daar
de betaling van de arbeiders in
China niet drukt op de bedrijfs
kosten van een fabriek, heeft men
bepaald geen haast om de mense
lijke arbeidskrachten door machi
nes to vervangen. Een flinke ar
beider kan trouwens snel werk in
andere ondernemingen krijgen.
De overheid getroost zich
moeite het culturele j
9*gering zich nog jaren
lang moef verlaten op het harde
werken van de boeren, om de in
dustrialisatie te kunnen betalen.
Men heeft steeds meer arbeids
krachten nodig. Op die manier
kan men ook de huidige weer
stand begrijpen van de Chinese
leiders tegen de in Azië wijd ver
breide maatregelen voor geboor
tebeperking. Een grote voorlich
tingscampagne in de jaren 1957
en 1958 is in China volledig mis
lukt.
De 21.000 arbeiders in de tractor-
fabriek in Loyang produceren met
dezelfde koortsachtige ijver trac
toren, als waarmee de 17.000 ar
beiders in de machinefabriek er
naast hun resultaten bereiken.
Het werk wordt verricht in een
sfeer uhn wedijver, van loftuitin
gen met leuzen' over de technische
De overheid getroost zich" grote
- - )ej] van de
arbeiders omhoog te brengen, nu
ze van de „kapitalistische dwang
arbeid" zijn verlost, zoals de vrou
wen bevrijd werden van de „sla
vernij van het huishouden". Ik
heb veel werkgroepen gezien,
waarin de arbeiders werden ge
schoold tot een standaardniveau
in hun beroep. Bovendien krijgen
ze ideologisch onderwijs, in het
Marxisme-Leninisme. Terwijl de
arbeiders „studeren", nemen de
Chinese studenten deel aan de
produktie.
Kinderen in werkplaats
In liet oude stadsgedeelte van
Loyang ligt de „Rode vlag", een
modelschool, die men graag aan
iedere bezoeker laat zien. Deze
school, die door 1.181 kinderen van
7 tot 18 jaar wordt bezocht, staat
vooral bekend om zijn „produk-
tlef werkprogramma".
Een klein meisje en een jongetje
zaten, met de rode doek van de
„pioniers" om hun hals, stijf op
hun stoeltjes, toen zij tijdens mijn
bezoek door de meester werden
ondervraagd. Mij m'n „burger
lijke" schooldagen herinnerend en
het systeem, ieder jaar de besten
van de klas aan te wijzen, vroeg
ik, of zij de beste leerlingen van
de school waren.
„Oh nee", was het antwoord, „het
zijn de beste arbeiders in onze
werkplaats".
Geen uitkering
ineens bij N.S.
(Van onze Haagse redactie)
De looncommlssie van do Stichting
van de Arbeid en het college van
Rijksbemiddelaars hebben het voor
stel van de directie van de Neder
landse Spoorwegen, inhoudende een
uitkering-ineens van anderhalf pro
cent van de jaarbezoldiging over
I960 aan het personeel van de N.S.
afgewezen.
De looneommissie en het college
hebben echter geen bezwaar tegen
een gereglementeerde winstdeling of
een uitkering uit de winst. Een uit-
kering-ineens wordt wel, maar een
deling uit de winst wordt niet in
strijd geacht met de richtlijnen voor
de gedifferentieerde loonpolitiek.
Een winstdeling heeft namelijk een
bezitsvormend karakter en moet
gelden voor een aantal jaren, terwijl
een uitkering-ineens van opportunis
tische aard wordt beschouwd, omdat
deze in beginsel slechts geldt voor
een jaar en verband houdt met de
al dan niet krappe situatie op de
arbeidsmarkt.
De directie van de N.S. beraadt zich
thans over het standpunt van de
looneommissie en het college van
rijksbemiddelaars.'
Katendrechtse dames
„leenden" foxi
De Rotterdamse politie heeft zater
dagavond twee vrouwen aangehouden,
die zich hebben schuldig gemaakt aan
»j°y-rïd'ng"- Tegen een van hen, een
24-jarige vrouw is procesverbnal op
gemaakt.
De politie in Rotterdam neemt aan
dat dit de eerste keer was dat vrou
wen zich aan dit misdrijf schuldig-
maakten. De twee, Katendrechtse
schonen, lieten zich met een taxi naar
de Schiehavenseweg rijden. Toen de
chauffeur bij aankomst zich even ver
wijderde, gingen zij er met zijn auto
vandoor. Hij zette met 'n andere taxi
een achtervolging in en trof auto plus
dames bij een lichtmast. De auto was
tegen de lichtmast gestrand. Het
bleek dat zij beiden niet in het bezit
waxen van een rijbe
aan de auo bedroeg f
BIJ NEDERLANDSE PREMIÈRE
Anthony Perkins
in glansrol
Na in verscheidene wereld
steden files voor de biosco
pen te hebben veroorzaakt
zal „Psycho", het meester
werk van de tovenaar van de
filmische thriller, Alfred
Hitchcock deze maand in Ne
derland in première gaan.
Een enorme reclame-cam
pagne is aan deze eerste ver
toning in de hoofdstad voor
af gegaan. En Hitchcock zelf
heeft aan die reclame een be
hoorlijke bijdrage geleverd.
De verwachtingen zijn daardoor
hoog gespannen, hetgeen bij an
dere films vaak tot grote teleur
stellingen geleid heeft. Bij „Psy
cho" hoeft men daar niet bang
voor te zijn. In de weinig beschei
den slagzinnen, die toch de zalen
vol moeten maken, is niets te veel
gezegd, „Psycho" is inderdaad de
meest beklemmende thriller, die
men zich denken kan, een produk
tie zo gaaf als men zich kan
voorstellen, kortom een rolprent
die men alleen van Hitchcock kan
verwachten.
Met zorg gekozen
Allen die aan de film hun mede
werking verleenden zijn door
Hitchcock met zorg gekozen. De
belangrijkeste rol wordt gespeeld
door Anthony Perkins, een knaap
uit de school van Marlon Bran
do en James Dean, een uitmun
tende karakterspeler, die we kon
don bewonderen in „On the
Beach" van Stanley Kramer en
vele andere films van grote klas-
WAAR IEDEREEN SOMBRERO'S DRAAGT
Alleen, Les Saintes Maries
heeft een „sheriff"
Men noemt hem „de sheriff" en zijn
boerderij aan de Franse Middel
landse Zeekust wordt algemeen
aangeduid als „de hut van de she
riff."
Die eretitel dankt |uj aan het: feit,
dat hij! in niet minder dan zeven
entwintig fijms belangrijke rollen
speelde. In'de meeste vervulde hij
met zijn grijze haren en vaderlijk
voorkomen do rol, die hein zijn bij
naam heeft bezorgd. Niemand weet
eigenlijk hoe „de sheriff" in wer-
De werkplaats was een minia
tuur-uitgave van die, welke ik in
de i'abriekscommune had gezien.
Onder het toezicht van ongeveer
tieujarige leidertjes vervaardigden
de kinderen in groepen radio's,
farmaceutische artikelenschil
derijen en meubels. Die produkten
worden aan de staat verkocht.
Een deel van de „winst" wordt ge
bruikt voor schoolreisjes, voor be
zoeken aan fabrieken in de buurt
en voor filmvoorstellingen. Het
grootste deel van de inkomsten
dient echter voor de bouw van
een nieuw laboratorium in de
school.
„Door dit werk", zei de directeur,
„leren de kinderen vroeg theorie
en praktijk met elkaar verbinden.
Daardoor verbreden ze him ken
nis, verbeteren ze hun gezondheid
en zijn ze gelukkiger".
Een koor van vijf- en zesjarigen
van de commune-kleuterschool:
„De reactionairen zijn uit de weg
geruimd. De imperialisten vluch
ten met de staart tussen de be
nen".
kelijkheid heet. Toch is hij een ge
wone Fransman.
„De sheriff" dankt zijn filmrollen aan
de dollarmoeilijkheden van de Ame
rikaanse filmmaatschappijen. Deze
hebben Zuid-Frankrijk als achter
grond voor hun westerns gekozen,
omdat Californië, Nevada of
Texas te duur zijn. Acteren is daar
door voor de cowboys van de Ca
marque dagelijks werk geworden.
Ook Franse filmers maken de laat
ste tijd dankbaar gebruik van de
éi-varing der figuranten in Les
Saintes Maries.
De Camarque, waar de Franse cow
boys wonen ligt in de Rhöne-delta,
in de driehoek gevormd door de
twee grootste armen van de rivier.
Het is een beklemmende streek met
uitgestrekte zand- en moddervlak
ten en lagunes, die verzamelplaat
sen zijn van de zeldzaamste vogels.
Flamingo's, ooievaars en ibissen
hebben er hun domein. Maar er le
ven ook wilde zwijnen, bevers en
otters, exotische vlinders, vliegen
en muggen. In het hoge riet zwer
ven grote kudden zwarte stieren,
zoals men die in de Spaanse are
na's ziet. Langs de waterkant gra
zen witte paarden in volkomen vrij
heid.
De Franse cowboys zijn dromers, zij
geven zich tijdens de lange ritten
te paard graag en gemakkelijk
over aan dromen en meditaties. Zij
bewonderen de schoonheid van hun
land en de prachtige zonsonder
gangen, die men in de Camarque
genieten kan. Maar zingen doen zij
niet en de gitaar blijft in dit Euro
pese „wilde westen" onaangeraakt.
Het primitieve voedsel van de Ame
rikaanse cowboy zou hier niet wor
den geaccepteerd. De cowboy van
do Camarque stooft zijn vlees in
rode wijn.
Geen wonder, dat vele van deze fijn
proevers het leven in het zadel
vaarwel hebben gezegd, toen er be
hoefte bleek aan restaurants en ho
tels in de Camarque. „De sheriff
bijvoorbeeld opende een manege en
verhuurt tevens bungalows aan de
toeristen, die dit vreedzame stukje
„wild west" in Frankrijk komen be
wonderen.
Daarbij blijven de inwoners van Les
Saintes Maries hun „klederdracht"
trouw. Op hun fraaie witte paar
den, die afstammen van de strijd
rossen der Romeinen uit de oud
heid, rijden ze door het plaatsje. En
aan iedereen vertellen ze hoe reeds
eeuwen voor Amerika zijn cowboys
had in de Camarque reeds de lasso
door de lucht gierde. Les Saintes
Maries is een soort Marken gewor
den. Zelfs corpulente matrones
gaan er schuil onder grote breed
gerande sombrero's en kleuters
van drie lopen er al met enorme
Stetsons op hun krullen.
Eén cowboy-attribuut ontbreekt er
echter, schrijft Audrey Davis in de
Guardian, namelijk het nonchalant
gedragen pistool. Niemand bijt er in
net stof en het is er van geen en
kel belang of men scherpschutter
is of niet. Nooit zal men er een
schot horen vallen. Het wapen in
Les Saintes Maries is een lange
stok met op het eind een halve
maanvormig stuk staal, waarmee
men de stieren op een afstandje
houdt.
Geen kruitdamp dus in de Camarque,
geen geluid van brekende flessen
in do bars. Misdadigers vermijden
liet drijfzand, de vlakten en„do
sheriff" van Les Sainte Maries.
Marseille is veiliger......
se. Verder vervullen Janet Leigh
en Vera Miles de lang niet ge
makkelijke vrouwelijke hoofd
rollen.
Niet alleen de cast telt grote na
men, ook Hitehcocks medewer
kers die minder in het voetlicht
treden beschikken over grote
kwaliteiten. De man, die voor
„Psycho" het scenario schreef
naar de gelijknamige roman van
Robert Bloch, de jonge auteur Jo
seph -Stefano, kreeg na deze pres
tatie door Hitchcock een contract
van vier jaar aangeboden.
Dóódsimpel
De man die de muziek compo
neerde is een oud medewerker
van de regisseur, namelijk Ber
nard Herrmann. Hij voelt aan
waar de „master of suspense"
in zijn creaties heen wil en al
zegt Hitchcock zelf dóódsimpel:
„Het publiek wil geamuseerd
worden, dus vat ik de intrige
nooit te serieus op", de mensen
in zijn omgeving - weten wel dat
het heel wat minder eenvoudig
is. Hitchcock dankt zijn succes
niet louter en alleen aan het feit
dat hij de mensen voorzet wat zij
willen.
„Vertigo", „North by North
West", „The trouble with Harry"
of „Rear Window" zijn geen van
allen gewone politiefilms met een
prettige dosis sensatie. Hitch
cock is een meester in het schep
pen van uitzonderlijke situaties.
Daarin plaatst hij dan zijn hoofd
personen, gewoonlijk heel norma
le mensen, zoals men ze iedere
dag kan ontmoeten. Het is de
normale reactie van deze mensen
op de bijzondere omstandigheden,
waarin zij plotseling komen te
verkeren, die Hitehcocks rolpren
ten zo interessant maken.
Daarbij komt dat hij een heel bi
zarre sfeer weet te creëren. „Psy
cho" confronteert ons in de eerste
meters met Amerikaanse zaken
mensen in hun eigen omgeving,
hoewel de eerste scène, een lief
desscène, weinig zakelijk is. De
ze introductie had Hitchcock no
dig om' de volgende handeling te
verklaren, de diefstal van een be
drag in bankbiljetten door het
meisje.
Direct daarna komt Hitchcock
aan 't woord. Minutenlang wordt
het meisje geplaagd door ae twee
strijd, die dus ook ons bezig
houdt. De wijze waarop de inner
lijke spanning van de hoofdper
soon op het publiek in de zaal
wordt overgebracht is typerend
voor Hitchcock.
Een spannende autorit is de uit
beelding van de vlucht, die ein
digt in een andere wereld, waar
in het eigenlijke drama zich zal
voltrekken.
Wolkbreuk
Nu zijn we beland in de echte
Hitchcock-sfeer. Midden in een
wolkbreuk arriveert het meisje
(Janet Leigh) in een eenzaam
motel, beheerd door een vreemde
jongeman (Anthony Perkins). In
de woorden van de jongen: „Er
komt hier nooit een gast" ligt de
beklemming van de hele situatie
besloten.
Buiten is het noodweer en boven
het lawaai van de storm klinkt
dan in het duister een krijsende
stem". Het verhaal verder onthul
len zou betekenen, dat we de uit
drukkelijke wens van de regis
seur om de intrige geheim te hou
den, zouden negeren.
De onverwachte climax komt na
een serie uiterst spannende scè
nes, die prachtig worden ge
speeld. De rol van Anthony Per
kins is ontegenzeggelijk de fraai
ste, een Oscar meer dan waard.
AANDRANG VAN BRABANTSE ZIJDE
Westelijk Noord-Brabant
kampt met pendelprobleem
Mr. G. v. d. Schrieek, voorzitter van
de kamer van koophandel voor wes
telijk Noord-Brabant heeft in zijn
nieuwjaarsrede aangedrongen op een
spoedige aanpak van het Kreefcrak-
project. Do vorig jaar gecreeërde
Stichting VVelvaartsbevordcring Groot
West Brabant achtte hij onder meer
een belangrijk hulpmiddel om de uit
voering van het Kxeekrakplan te
zijner tijd tot uitvoering te brengen.
Als een gunstig feit voor
ring signaleerde
uitvoe-
mr. Van der Schrieek
verklaring van
de Rotterdamse" kamer van koophan-
:n fabrieken en de Stichting Ont
wikkeling Brabantse Industrie. West-
Brabant zal dus kunnen rekenen op de
steun van Rotterdam bij het tot sand
brengen -van de eerste fase van het
Kreekrakproject. Dit alles heeft ech
ter pas betekenis, aldus de heer Van
der Sehxieck. als op korte termijn een
begin met dit plan wordt gemaakt.
Pendel
Mr. van der Schrieek sprak voorts
over de gevolgen van de pendel voor
Brabant.
„Er is", zo zei mr. Van der Schrieek,
„een geval bekend dat men een heel
bedrijf doordat een ploeg arbeiders
dreigde weg te trekken, stil had moe
ten leggen, als de werkgever niet on
middellijk bereid was geweest lonen
te betalen „boven de CAO". Deze
werkgever is echter tegenover zijn
organisatie verplicht het te doen voor
komen alsof hij zich aan de afspraken
houdt".
de CAO-lonen houden, min of meer
met mede-weten van de controle
rende instanties. In ieder geval zou
in die branche slechts dan verba
liserend worden opgetreden indien
de loonovertredingen zekere mar
ges te boven gaan
Ook vestigde mr. Van der Schrieek de
aandacht op het voorkomen van zgn.
dubbelarbeid. Het komt voor aat
werknemers naast industriële arbeid
in hun vrije tijd ook werkzaamheden
in de landbouw verrichten of in aan
verwante ambachtsbedrijven tegen 'n
gelijk uitloon doch zonder sociale
lasten en zo hun eerste werkgever
concurrentie aandoen.
Tevens opponeerde mr. Van der
Schrieek legen het feit dat stads
diensteil van Rotterdam werklieden
voor gemeentedienst door extra-ver
goedingen uit Brabant trachten aan
te trekken. Het aantal beschikbare Te-
serve-arbeidskrachten is zo gering ge
worden dat het van belang is tegen el
ke nieuwe werving vanuit de randstad
Holland stelling te nemen.
Patiënt en dokter op de vuist
(Van onze correspondent.)
Tijdens het spreekuur kreeg een arts in Roermond het aan de
stok met de 34-jarige los-arbeider H. F. De man was door de
ziektewetarts gezond verklaard. De los-arbeider voelde zich even
wel nog niet arbeidsgeschikt en verzocht zijn huisarts de beslis
sing van diens ziektewetcollega ongedaan te maken. Toen dezc-
hier niet op Inging, ontstond een woordenwisseling. De arts ver
zocht de „patiënt" de spreekkamer te verlaten, hetgeen deze wei
gerde. De arts werkte hierop de man naar buiten. Tijdens de
worsteling viel een instrumententafel om. Andere patiënten waar
schuwden de politie. Wegens hulsvredebreuk en vernieling, is
tegen dc weerbarstige patiënt procesverbaal opgemaakt.
