PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BELGISCH LEGER GRIJPT IN
Ambonese gezinnen spoedig naar flats
STAKINGEN GAAN OVER IN
GEORGANISEERDE TERREUR
TREINBOTSING
BIJ BARCELONA
25 DODEN
DUITSERS VERKOCHTEN AAN
RUSSEN TEKENINGEN
AGENT BIJ TE WARME SOEP
Ontevredenheid
In België
204e jaargang - no. 8
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: P. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; rr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 10 jan. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van f 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 3355 4 1
l (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 3, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5313); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 2395, Temeuxen, B rouwerljstraat 2; Zlertkzee, red. tel. 2425. adm. tel. 2064.
REGERING BESTRIJDT SABOTAGE
Naar in Brussel wordt vernomen, heeft de Belgische regering besloten
eenheden van het leger in gereedheid te houden om onmiddellijk de mij
nen, metaalf abri eken en hoogovens in het Luikse industriegebied te be
zetten, indien de stakingsleiders hun dreigementen zouden uitvoeren: de
outillage onbruikbaar te maken en de vuren in de hoogovens te doven.
Volgens niet-bevestigde berichten zijn verdere eenheden van de Belgische
X.A.V.O.-strijdkrachten in Duitsland teruggeroepen, die met de bewaking
van vitale bedrijven en verkeersknooppunten zullen worden belast. De
vorige week is in Brussel reeds van regeringszijde medegedeeld, dat ruim
2000 Belgische militairen, die in West-Duitsland zijn gestationeerd, voor
deze taak zijn ingeschakeld.
De Belgische regering heeft op een
nachtelijke vergadering zoals mi
nister-president Eyskens mededeelde
„maatregelen getroffen tegen de
golf van misdadige sabotagedaden en
aanslagen in sommige streken van
het land, die volgens een stelselmatig
en vooraf beraamd plan worden uit
gevoerd". Deze vergadering was nog
in Brussel aan de gang, toen verster
kingen van het leger en de rijks
wacht begonnen met het aanleggen
van een cordon rondom de stad Ber-
fen.
takers uit de Borinage hadden zich
opgemaakt overvallen te plegen op
het station en andere openbare ge
bouwen. Enkele honderden wisten on
danks de veiligheidsmaatregelen in
de stad door te dringen. Voor het
hoofdpostkantoor en het station
kwam het tot schermutselingen.
Traangasbommcn en schoten in de
lucht door militaire wachtposten
kwamen er aan te pas om de beto
gers uiteen te drijven. Volgens offi
ciële berichten is er één lichtge
wonde.
In Charleroi werd maandag even
eens een grote betoging gehou
den, waaraan meer dan 20.000 sta
kers deelnamen. De betogers de
den aanvallen op de gebouwen
van twee plaatselijke bladen,
waarvan vele ruiten werden inge
gooid. Volgens officiële medede
lingen werd 'in Bergen een hon
derdtal betogers en in Charleroi
een dertigtal gearresteerd.
Dynamiet
De sabotagedaden van de afgelopen
dagen zijn gepleegd op spoorlijnen
in het Luikse, waar maandag weer
een rijtuig uiL, de rails liep. zonder
dat er persoonlijke ongelukken ge
beurden. op het hoogspanningsnet
van de provincie Luik waarbij dy
namiet werd gebruikt om een grote
mast op te blazen, die echter over
eind bleef en op de wegen. Vol
gens een officiële mededeling zijn de
afgelopen dagen in het zuiden van
België bijna 70 auto's verongelukt
als gevolg van wegversperringen en
op de wegen gestrooide „kraaiepo-
ten"; vierpuntige stukken ijzer. Een
inzittende werd hierbij gedood en
bijna 40 personen liepen min of meer
ernstige verwondingen op.
Verlaten wegen
In de Borinage heeft zich maandag
na de schermutselingen in Bergen
geen ernstig incident voorgedaan.
Hier en in „het centrum" liggen de
wegen vrijwel verlaten. Op strategi
sche punten staan posten van de
rijkswacht opgesteld, doch van mili-
tair verkeer is weinig of niets te
merken. In de dorpen en fabrieks-
stadjes zijn de meeste winkels ge
sloten. B\j fabrieken, mijnen en sta
tions houden stakingsposten in ge-
improviseerde tentjes de wacht.
Overal heerst een sfeer van verla
tenheid.
In scherpe tegenstelling hiermede
stond maandag de betoging in
het 25.000 inwoners tellende La
Louvière, waar een menigte van
naar schatting 30.000 stakers uit
Gevechten in Laos
laaiden weer op
In een vermoedelijk door de censuur
opgehouden bericht uit de koninklij
ke residentie van Laos, Loeang Pra-
bnng, is. bericht dat linkse troepen
van de Pa t het Lao-heweging zich za
terdag hebben meester gemaakt van
de stad Nam Bloc ten zuiden van
Phong Saly. Nam Bloc ligt aan de
rivier de Nam Plioc ten noorden van
Loeang Prabang.
De regeringstroepen trokken verder
zuidwaarts om hun posities op een
kruispunt van wegen naar Loeang
Prabang, Xien Khouang en Vientia
ne, te consolideren.
Volgens een Amerikaanse getuige
van de strijd bij Nam Bloc, was de
aanval van de Pathet Lao als een
verrassing gekomen, en binnen korte
tijd met een overwinning bekroond.
Boot in brand:
38 doden
Achtendertig personen, onder wie
vrouwen en" kinderen, zijn, naar ge
mold, gedood toen een motorboot in
brand vloog en zonk in de wateren
ter hoogte van Cnmarihes Norte op
do Philippijnon.
Volgens het bericht was de brand
in do machinekamer begonnen en
had het vuur zich snel over het vaar
tuig verspreid.
de omgeving op de been was om
te luisteren naar de stakingslei
der A. Renard. Het marktplein
was te klein voor deze massale be
toging en tot in de zijstraten ston
den stakers te luisteren. In een
tocht door de Hoofdstraat voer
den zij behalve de gebruikelijke
spandoeken aan galgen hangende
poppen mee, die premier Eyskens
en kardinaal Van Roey voorstel
den. ,De Belgische aartsbisschop
heeft zich in een boodschap tot
het Belgische volk vóór kerstfeest
afkeurend over de staking uitge
laten. Verder werden grote rode
vlaggen en de Waalse vlag mee
gedragen.
„Als U het kon overdoen, zou U dan
weer gaan staken vroeg Renard
aan de menigte. Een donderend „ja"
was het antwoord. In de hoofdstraat
waren de luiken van de winkels ge
sloten. Waar luiken ontbraken, stond
met grote letters aangeplakt„ge
sloten". De betoging werd echter niet
door incidenten van enige betekenis
gevolgd.
PROCES IN KARLSRUHE
Zesduizend blauwdrukken
achter IJzeren Gordijn
Voor het Hoog Gerechtshof te Karls
ruhe is maandag het proces begon
nen tegen vier mannen en een vrouw,
die zijn beschuldigd van spionage bij
tankwerkplaatsen van het Engelse
leger in West-Duitsland. De hoofd
verdachte is de 31.-jarige radiomon
teur Jürgen Asbar, die in Wetter
aan de Roer voor het Engelse leger
werkte.
Door middel van vrienden wist hij in
het bezit te komen van blauwdruk
ken van Engelse radio-apparaten die
hij vervolgens met de hulp van zijn
27-jarige vrouw Gertrud en de 31-
jarige monteur Dieter Moll in han
den van de Russische geheime dienst
speelde. Verder staan terecht een 38-
jarige timmerman. Hans Pflaum, en
de 37-jarige zakenman Günther
Schultheiss. Pflaum zou een blik spe
ciale olie hebben gestolen, alsmede
een kanonstabilisator, met het doel
deze aan de Russen uit te leveren.
Schultheiss zou als koerier hebben
gefungeerd.
Asbar zou in juli 1958 contact heb
ben opgenomen met de Russen, om
dat hij wat extra's wilde verdienen.
Onder de schuilnaam „Alexander"
verzamelde hij inlichtingen over
vliegvelden, kampementen, munitie
opslagplaatsen en opleidingskampen.
Zijn meeste werk heeft echter
plaatsgehad in de tankwerkp laats
van hét Engelse leger, waar hij be
langstelling had voor de radio-instal
laties. het geschut en de richtmidde-
len (vizieren, periscopen) van de
niéuwe typen Engelse tanks en pant
serwagens.
In totaal zou het groepje de Russen
8000 fotocopieën van blauwdrukken,
werktekeningen, schema's en orders
hebben vervaardigd, die in 28 reizen
naar Berlijn werden overgebracht
waar Schultheiss ze naar de Russen
bracht.
Koninklijke familie terug
op paleis Soestdijk
Gisteravond even na zeven uur is de
regerings-Friendship met aan boord
de koningin, prins Bernhard en de
prinsessen Irene en Marijke op Soes-
terberg geland. De leden van het ko
ninklijke gezin keerden terug van
een wintersportvakantie in Lech am
Arlberg.
Slachtoffer van brand
in ziekenhuis overleden
ln de afgelopen nacht is in hot
academisch ziekenhuis te Groningen
de heer J. Leertouwer overleden, ex
ploitant van het hotel „Adolfs" te
Musselkanaal.
Tijdens een brand in zijn hotel op
5 december j.l. heeft hij gassen naar
binnen gekregen die vermoedelijk de
clood van de man veroorzaakten. Het
slachtoffer was gehuwd en had drie
kinderen.
Straaljager neergestort
piloot licht gewond
Gistermiddag is een F 84 F-Thunder-
streak van de Nederlandse lucht
macht, die was opgestegen van de
vliegbasis Volkel, neergestort in de
omgeving van Bremen in Duitsland.
De piloot heelt zich kunnen redden
met zijn valscherm.
met niet-ernstlge verwondin
gen opgenomen in een ziekenhuis te
Geestemiinde. Naar het wrak van
het vliegtuig wordt nog gezocht. Het
is waarschijnlijk ergens in het ge
bied van de Wezermonding in het
water terechtgekomen.
De piloot die de machine bestuurde,
was de eerste luitenant Th. Groothof
uit Eindhoven. De oorzaak van het
ongeluk is nog onbekend.
De Franse mode-ontwerper Yves Saint
Laurent, eerste ontwerper van het huis
Dior, is voor „enkele dagen rust" naar
Palma op Mallorca vertrokken. Saint
Laurent werd kort nadat hij voor mili
taire dienst was opgekomen, in een ze
nuwinrichting opgenomen. De voorjaars
collectie van Dior, die 26 Januari zal
worden getoond, is ontworpen door Mare
Bohan.
Gistermorgen vroeg bij het aan
breken van de dag zijn te Bar
celona twee treinen, een snel
trein en een goederentrein op
elkaar gebotst, waarbij 25 men
sen om het leven zijn gekomen.
Meer dan 100 passagiers van de
sneltrein Valencia-Barcelona
zouden verwondingen hebben
opgelopen. Vierentwintig wer
den ernstig gewond.
De beide treinen kwamen elkaar op
hetzelfde spoor tegemoet en de lo
comotief van de goederentrein boor
de zich in de eerste wagons van de
passagierstreln, waarna de overige
wagons zich daar bovenop stapelden.
Over de oorzaak van het ongeluk
tast men nog in het duister. De poli
tie heeft verklaard, dat het nog enige
tijd kan duren voordat men zeker
heid heeft over het aantal doden.
Ziekenauto's van vrijwel alle zieken
huizen uit de stad werden naar de
plaats van het ongeluk gedirigeerd.
In de passagierstrein bevond zich het
elftal van de voetbalclub „Espanol"
uit Barcelona. Geen van de spelers
zou bij het ongeluk zijn gewond.
Foto: Verplegers dragen een gewon
de weg. Op de achtergrond de op
elkaar gestapelde wagons.
Een Arnhemse dame die zondag op reis was gegaan, kwam
in de trein plotseling tot de ontdekking dat zij het gas onder
de soep had laten branden. Op het station Driebergen aange
komen. onderbrak zij de treinreis om de chef van het lastige
geval op de hoogte te brengen. Deze wist raad. Hij gaf de
boodschap op zijn beurt door aan de Arnhemse politie. Een
agent begaf zich naar het opgegeven adres en verschafte zich
toegang tot de woning met een sleutel van de buurvrouw.
Hij constateerde dat de soep inderdaad kookte en dat er ver
der geen onheil was aangericht. Hij draaide het gas uit.
PLAN COMMISSARIAAT AMBONEZENZORG
ln Zeelanti nog 199
families in woonoorden
De 199 Ambonese families die
momenteel nog in de acht
Zeeuwse woonoorden verblijven
zullen volgens de plannen van
het Commissariaat Ambonezen-
zoi'g alle binnen vijf jaar in
flatwoningen worden onderge
bracht. Daartoe werden in Vlis
singen reeds 24 woningen op
het „Eiland" gebouwd. In de
Middelburgse stromenwijk wor
den 50 woningen bestemd voor
Ambonese gewinnen en in het
Souburgse uitbreidingsplan
worden er nogmaals 50 stuks
gebouwd.
Als alles volgens de plannen
van het Commissariaat zal ver
lopen kan reeds op zeer afzien
bare termijn het merendeel van
de Zeeuwse woonoorden worden
opgeheven. De woningen in Mid
delburg en Vlissingen moeten
nog dit jaar worden opgeleverd.
Een cu ander maakt deel uit van
een plan voor verbetering van do
Ambonezen-huisvesting in Neder
land, dat men binnen de termijn van
vijf jaren wil verwezenlijken. Men
gaat er bij voorkeur van uit de Am
bonezen in wijken onder to brengen,
wijken overigens die in geen enkel
opzicht geïsoleerde gemeenschappen
zullen vormen zoals de woonoorden
dit. waren. De nieujve wijken zijn op
genomen in de diverse uitbreidings
plannen en leunen tegen de resteren
de bebouwing aan.
Argumenten
Hoewel het Commissariaat Ambone-
zenzorg in feite een spreiding van de
Ambonese gezinnen in de gemeenten
voorstaat zijn er toch verschillende
argumenten die voor een zekere con
centratie pleiten. In de wijken zullen
de belangengemeenschappen der
Ambonezen beter functioneren, het
kerkbezoek het ligt in de bedoe
ling de wijken te voorzien van een
kerk-verenigingsgebouwtje be
hoeft niet door grote afstanden te
worden belemmerd en de bestaande,
onderlinge contacten blijven voor
een belangrijk deel ongeschonden.
Zoals wij gisteren reeds meldden zal
de concentratie van de families op
het Vlissingse „Eiland" niet worden
doorgevoerd. De bereidheid om er in
een wijk te wonen was gering en
stuitte onder meer op het bezwaar
van de voortdurende aan koude wind
blootgestelde situering en het geïso
leerd zijn van de andere groepen
Ambonezen in Vlissingen. Het ging
hier overigens om verschillende Am
bonezen die met Nederlandse vrou
wen gehuwd zijn. Ook op het Com
missariaat meende men dat de plaats
enigszins ongelukkig was gekozen.
Acht woonoorden
Zeeland telt momenteel acht Ambo
nezen-woonoorden die als zodanig
dienen te verdwijnen. Verscheidene
woonoorden, zoals dat van Westka-
pelle werden reeds opgeheven. De
aeht. woonoorden staan in Groede,
Koudekerke, Middelburg (Seisweg en
Nadorstweg), Serooskerke, Vlissin
gen, Sonbnrg, Oostburg er Krninin-
gen en herbergen 199 gezinnen ofwel
1269 zielen.
De woningen in Middelburg, Souburg
en Vlissingen voorzien in huisvesting
van 124 gezinnen. De resterende ge
zinnen zullen verspreid worden ge
huisvest. Het ligt voorts in de bedoe
ling de momenteel in Zeeuwsch-
Vlaanderen en Kruiningen woonach
tigen naar Walcheren te doen verhui
zen, dit onder meer in verband met
de werkgelegenheid.
De kostwinners van genoemde gezin
nen zijn allen in het arbeidsproces
opgenomen mits ze niet arbeidsonge
schikt zijn of als werklozen staan
ingeschreven. Enkele groepen van
hen zijn werkzaam in Rotterdam en
brengen slechts de weekeinden in
Zeeland door. Bij de schoolgaande
Ambonezenjeugd valt een groeiende
aanpassing in de onderwijsprogram
ma's waar te nemen, al vormt de
taal nog vaak een grote handicap.
Hoewel de problemen bij de huisves
ting van de Ambonese gezinnen vele
zijn hoopt het Commissariaat. Ambo-
nezenzorg, dat ressorteert onder liet
Ministerie van Maatschappelijke
Zorg, dat de belangrijke stap naar
verbeterde huisvesting voor de Am
bonezen, binnen afzienbare tijd kan
worden genomen.
Het schijnt met de Nederlandse
samenleving toch niet helemaal
te kloppen: het regent de laat
ste dagen klachten over een en het
zelfde onderwerp, namelijk de wo
ningtoewijzing. De klachten komen
van overal, uit Friesland, uit Bra
bant, en vermoedelijk zal Zeeland
wel niet achterblijven. Deze provin
cie heeft immers het kleinste aantal
van allemaal gekregen. Hoe het pro
vinciaal bestuur daarover denkt zal
in de komende Statenzitting wel uit
de doeken worden gedaan. Het alge
mene beeld over de woninbouw is al
thans in de landgewesten: ontevre
denheid.
Wat ons echter bij
enkele klachten
opvalt, is dat twee
zaken nogal na
drukkelijk worden
gekoppeld, name
lijk woningnood en
van industrialisatie.
,1JH
het uitblijven
Met andere
woorden: als ergens de industriali
satie niet op gang wil komen, dan
wordt de schuld daarvan op de wo
ningsituatie geschoven. Dat nu lijkt
ons eenzijdig. Het welslagen van de
industrialisatie is zeker niet alleen
afhankelijk van de woningtoewijzing.
Daarvoor is heel wat méér nodig,
een reeks van factoren waarvan de
woningbouw er slechts één is. Wan
neer men nu klaagt over de geringe
toewijzing, dan zal men zich zeker
niet kunnen bedienen van de kreet:
„Geef ons woningen en de fabrieken
komen vanzelf". Een dergelijke ar
gumentering is nogal voos. Woning
bouw is geen wondermiddelMaar
wel een remedie tegen onhoudbare
toestanden in eenkamer-woningen,
krotten en meer van dat fraais.
Een schrale troost bij dit alles is
de overweging, dat niet alleen
Nederland met woningbouw-
moeilijkheden worstelt. Vorige week
verscheen een artikel in Economisch-
Statistlsche Berichten over de wo
ningbouw in Europa en daarin werd
vastgesteld, dat in sommige landen
regionaal het evenwicht tussen
vraag en aanbod ver is te zoeken.
In vele landen bestaan voor be
paalde bevolkingsgroepen nog gro
te tekorten, terwijl bovendien de
noodzakelijkheid steeds groter wordt
om tot krotopruiming over te gaan
en tot sanering van stadskernen.
De schrijver van het stuk moest
dan ook concluderen:
„Van een inkrimping der woning-
produktie kan geen sprake zijn. In
tegendeel, in de meeste landen zou
het probleem krachtiger moeten
worden aangepakt".
Het is buiten twijfel: Nederland be
hoort tot die landen. Maar wanneer
zal die krachtige aanpak komen?
In ons nabuurland België doen zich
ernstige moeilijkheden voor rond
om de zogenaamde „eenheidswet",
die door de Belgische regering werd
ingediend om tot een financieel-eco-
nomische sanering te geraken. Die
gezondmaking was nodig opdat Bel
gië de gevolgen van de Kongo-
affaire zou kunnen opvangen. Maar
dat zeker niet alleen, want er waren
ook nog andere en veel-langer-be-
slaande zwakke plekken in het Bel
gische economische leven.
Dat het tot een sanering moest ko
men, was voor ieder duidelijk. Min
der duidelijk en dus sterk omstre
den was het antwoord op de vraag
hoe de lasten van de sanering over
het Belgische volk verdeeld moesten
worden.
Voornamelijk de socialistische arbei
dersbeweging die haar grootste
aanhang in het Walenland heeft
kwam sterk in verzet tegen de ver
delingsplannen van de Belgische re
gering en het is thans zover, dat er
een noodlottige verwijdering en een
langdurig conflict dreigt te ontstaan
tussen de voor- en tegenstanders
van de eenheidswet.
Vooral in Nederland dat via de
Benelux zo nauw met België is
verbonden kan men dit con
flict slechts met grote bezorgdheid
gadeslaan. Men gaat thans zelfs zo
ver, dat er in het Walenland gespro
ken wordt over de splitsing van de
Belgische staat in een Vlaams en een
Waals deel, welke landen dan ver
enigd zouden worden in een fede
ratie.
Ditzelfde denkbeeld is jaren geleden
wel eens geopperd 'van Vlaamse
zijde, toen de Vlamingen zich op
taalgebied bijzonder achtergesteld
voelden bij de Frans sprekende Bel
gen, maar het heeft toen weinig aan
hang gekregen.
Op dit ogenblik denkt vrijwel
niemand in Vlaanderen meer
aan een federatieve „schei
ding". Temeer niet omdat in de
laatste 75 jaar de beide delen van
België economisch zo sterk zijn ge
ïntegreerd, dat het in tweeën snijden
van het land een bijna dodelijke
operatie zou zijn voor beide.
Het is duidelijk, dat in Nederland
als Benelux-partner maar één
vurige wens kan leven en wel deze,
dat de noodlottige scheidingsgedach
te in het Walenland zo snel mogelijk
zal worden losgelaten en dat men
overigens in België elkaar zal weten
te vinden voor een redelijke oplos
sing van het huidige conflict.
Hier mag geen brandstof worden op
gehoopt voor een jarenlange contro
verse, want dat zou de gehele econo
mische sanering op losse schroeven
zetten.