1960: MET SCHOEN IN DE VUIST
\mW*
Geen
hoeraatje
Beeld
spraak
Atoom
gevaren
Eindeloze
hebzucht
Herrijzende
zon
HET GEBEURDE IN HET BUITENLAND IN 1960
\Ver mindering familieleden}
lAmerik. militairen ouerzeef
IIdeologisch conflictI
\Runland-China
[Kennedy president!
Verenigde Stalen
vitMimiiiNC jvss. smimmc*nn\
"Vw.<woi
I [Russisch -AmeriU
Tyv..[incidenten U2 en RB47|
tHlHKUHSE BCTtlWCS- I
\BAIAHS IN H0iiUJH'ei[N\
fDuitsland bctaolt
geen legeringskos-
ten aon dc V.S.
IE*(mC0E
SIATCH
t.l»
\Cornmun. topconferenh el
[SllOfK I
Unit
i Nieuwe franc
Nieuwe roebel
S.tJEf Hllt
[OnlustenT
[fffl/PM~tos:isc*\ fS*j
,imocNEStc I
14C
r 1 Indon. infiltratie] 5
1 OCEAAN
(Topconferentie
PorijS mislukt
\««u HIA^tische <-
S j Lagaillarde I
X S. vlucht naar Spanje
\Hevige
\natuurramp
X [Aardbeving
[Kroonprins var
Per zié geborei
AL6EKI1E
\srursttcif\
YIN r I/IK n( 1
i UxHitiscnn inch - CHINA
hStrijdomde
|Afscheidmg Kotongc!
lOrkaon en vloedgolf I
jln Pakistan I
AtSEKTtHtE
Franse proef-1
\explosiel SAHAIA) j
I Eichmann
|gearesteerd|
jpLYMPISCHE SPELEN IN ROME,
jAnorchie no oral- I
jhonkelgkheid Kongo[
lOnbekende duik-
boten voor de kusf|
Verzet tegen apart-
heid m ZuidAfrlha
Op 13 februari werd door de kan
selarij van de generaal De Gaul
le meegedeeld dat om 7 uur 4
In de morgen van die dag te Rcg-
gane in het centrale deel van de
Sahara een „atoniisch apparaat"
dat zich bevond op een honderd
meter hoge stalen toren, tot ont
ploffing was gebracht. Naar aanlei
ding van deze explosie stuurde pre
sident De Gaulle een telegram aan
de minister voor de atoomenergie,
Guillaumatj waarin hij seinde: „Hoe
ra voor Frankrijk. Sinds hedenoch
tend is Frankrijk fierder en ster
ker."
Dat was in het begin van het jaar
maar het is te bezien of de wereld
op deze laatste dag van het jaar
aan de Franse president een tele
gram kan stuiten met dezelfde in
houd. Want 1960 is voor dc zeven
tigjarige president- de voorbereiding
geworden voor een krachtproef die
over acht dagen zal vallen: het
volksreferendum over Algerije. Het
gehele Franse politieke leven werd
in dit jaar gekenmerkt en over
schaduwd door de woelingen in het
Franse bezit in noord-Afrika. Zelfs
het bezoek dat De Gaulle in het
voorjaar bracht aan Amerika werd
door „het Franse probleem" be
ïnvloed. Nog maar nauwelijks was
de president naar zijn land- vertrok
ken of gastheer Eisenhower ver
klaarde op zijn wekelijke persconfe
rentie dat zelfbeschikking voor Al
gerije de blijvende politiek van de
Franse regering zou zijn. Toen brak
de storm los boven het Franse pre
sidentiële hoofd. Mendès France, die
zijn campagne voor meer njelk door
een vroegtijdig aftreden als minis
ter-president zag verlopen, bleek in
de Algerijnse kwestie genegen wa
ter in de wijn te doen. In plaats van
Franse troepen zouden volgens hem
de Verenigde Naties het heft in Al
gerije in handen moeten hebben. De
Gaullistische minister van voorlich
ting Soustelle bombardeerde De
Gaulle ook met felle verwijten,
waarbij het woord „verraad" niet
van de lucht was. Algerije moest
en zou Frans blijven. Een groep
kunstenaars en kwasï-intelleetuelen
had juist een tegenovergestelde me
ning: Algerije zo spoedig mogelijk
zelfstandig. Van alle kanten werden
de pijlen op De Gaulle afgeschoten
en zelfs in het buitenland ontkwam
hij niet aan felle kritiek. De good-
will-reis naar Algerije van de pre
sident werd betaald met een schrik
barend aantal doden. Het komende
jaar zal over het levenswerk van De
Gaulle beslissen.
N og maar nauwelijks was de op
perbevelhebber van het Belgi
sche leger In de Kongo, de ge
neraal Janssens, na scherpe kritiek
van links en rechts in de Belgische
volksvertegenwoordiging, van zijn
functie ontheven of hij vertrok naar
Brussel. Niet om zich te verdedigen
of om zijn eventuele fouten te er
kennen, maar 0111 in de hoofdstad
blijvende obstructie te voeren tegen
het volgens hem fatale Belgische
beleid in de onafhankelijke Kongo.
Janssens
Francis Powers had geld nodig
voor zichzelf en zijn gezin.
Daarom nam hij een heel ge
vaarlijk baantje aan bij de Ameri
kaanse luchtmacht. Hij werd vlieger
op de U 2 vliegtuigen, waarmee spi-
onage-vluchteu werden uitgevoerd.
Op 1 mei 1960 maakte Francis Po
wers zijn laatste spionagevlucht- bo
ven Rusland. Zijn toestel werd afge
schoten nabij Swerdlowsk en piloot
Powers zag zich genoopt per para
chute te dalen naar de rode Russi
sche aarde.
Daar werd hij niet al te onvriende
lijk ontvangen. Men lachte wat 0111
de drie gouden horloges en zeven
gouden ringen, waarmee hij was
uitgerust en voor de rechtbank iu
Moskou kreeg Powers slechts tien
Jaren gevangenisstraf
n\oeiIijkhcden, gedaald prestigever
lies en met felle tegenstanders van
Amerika in het Kremlin. Hoewel
Eisenhower in 1961 van het poli
tieke toneel verdwijnt, zal zijn naam
een symbool van vrijheid blijven.
Rechtstreeks van liet vliegveld be
gaf de generaal zich (terwijl zijn
adjudant de redacties van de Belgi
sche bladen opbelde naar het stand
beeld van koning Leopold dc Twee
de. „Sire, ils vous l'ont cochonné."
Intussen is men in de Verenigde
Staten druk bezig een beter spi-
onageapparaat te ontwerpen dan
de U 2 achteraf bleek te zijn.
Men wil nu verkenningssatellie
ten --rond de aarde brengen- en -
deze satelil.cten zullen precies der
zelfde inlichtingen verstrekken
over de Russische „atoom-activi
teiten" als de U 2-vliegers moes
ten binnenbrengen.
Dat moet men in Amerika wel doen,
want nog altijd was het onmogelijk
tot eën soort wapenstilstandsverdrag
voor de atoombewapening te komen.
In het komende jaar zullen Kroesj-
tsjew en Kennedy daarover praten.
Men moet aan de beide staatslieden
veel succes en vooral veel wijsheid
toewensen. Dat ze zullen slagen in 't
sluiten van een overeenkomst zit er
eigenlijk niet in. Dc standpunten van
Russen en Amerikanen liggen te ver
uiteen en het wederzijds vertrouwen
is te klein. Maar zolang er gepraat
wordt is er hoopdat geldt ook
voor de dreiging van de atoom-oor-
log in het jaar 1961.
En wat tenslotte de vreedzame aan
wending van de atoomenergie be
treft: het zal er in 1961 wel van ko
men. dat de eerste mens een paar
honderd kilometer het heelal wordt
ingeslingerd. Dit dan als inleiding
tot verdere tochten in het heelal......
bijvoorbeeld in 1965.
Op 10 Juni werd James Hagerty,
de perssecretaris van president
Eisenhower, bij zijn aankomst in
Tokio het voorwerp van een demon
stratie op het vliegveld, zodat iiij
door een helikopter moest worden
„bevrijd." Het: was een preludium
op hetgeen Eisenhower zelf zou
hebben gewacht, wanneer zijn offici
ële bezoek aan Tokio niet was ge
annuleerd. Maar de Japanners sloe
gen de deur van hun land dicht voor
de neus van Eisenhower. Daarmee
leed Eisenhower zelf niet alleen,
maar ook Amerika een ernstig
prestigeverlies.
De verwikkelingen rondom het
neergeschoten spionagcvliegtuig
in de Sowjet-Unie was ook al geen
persoonlijk succes voor de presi
dent. De topconferentie mislukte
zonder dat de president dooi1 per
soonlijk ingrijpen het overleg kon
gaande houden. En ten slotte ver
loor de partij van de president de
verkiezingen voor de opvolger in
Het Witte 1-Iuis.
Daarbij gevoegd de regelmatige
controles in ziekenhuizen, kan
men gerust zeggen dat het voor
bije jaar, het laatste regerings
jaar voor Eisenhower, persoon
lijk niet het briljantste is ge
weest. Vele van zijn politieke
raketten verging 't als de ruimte
schepen van Cape Canaveral: ze
ontploften voordat het doel was
bereikt.
Toch zal de vrije wereld de over
enkele weken scheidende president
dankbaar moeten zijn. De man van
de invasie in 1944 moge er dan niet
in zijn geslaagd een succesvolle in
val te doen op het front van de
koude oorlog, toch is het hem ge
lukt het evenwicht in de wereld te
I bewaren. De jonge Kennedy wacht
straks een zware taak. Hij zal het
presidium van Amerika overnemen
I met inbegrip van binnenlandse
Tot de belangrijkste mensen van
het jaar 1960 behoort de Japan
se premier Ikeda. Hij is 61 jaar
en ongeveer 90 miljoen Japanners
verwachten van hem, dat hij het Ja
panse rijk znl ieiden op een nieu
we weg naar grootheid en glorie nu
de oude weg doodliep in de tweede
wereldoorlog.
Ikeda Is een 61-jarig man. Hij Is
zelf rijk, zijn familie is rijk en zijn
vrienden zijn rijk. Voor het naakte
bestaan behoeft hij dus geen eerste'
minister van Japou to ziju.
Maar hij houdt niet van rustig le
ven en hij is bezeten van de Japan
se glorie.
Hoe liggen nu de kaarten voor het
I Japanse volk, dat zich zelf nog altijd
beschouwt als het toonaangevende
I volk van Azië? Het ziet er niet naar
uit, dat Japan nog ooit een militai-
i re en maritieme macht zal kunnen
formeren, die <ie militaire macht van
i Rusland en van Rood China nabij
j komt.
Japan zal het dus moeten zoeken ln
I het aanknopen van vriendschappenj-
i lce en handelsbetrekkingen met zul-
j ke landen als India, Indonesia, de
j Philippijnen, de jonge Afrikaanse
l landen én een aantal Zuidamerikaan-
jse staten.
Wordt de vrede in Azië bewaard,
j dan heeft Japan een goede kans
om zich te ontwikkelen tot een bi.j-
zonder invloedrijk land in Azië en
j dan is het zelfs niet uitgesloten, dat
l op den duur ook voordelige handels
betrekkingen ontstaan met Rood
China.
Naar dat laatste ziet Japan eigen
lijk met groot verlangen uit.
Vandaar de pro-Amerikaanse dek
mantel, waarin Ikeda zich hult
Hij verwacht, dat de Amerikanen
niet al te boos zullen worden op hun
„vriend" Ikeda, wanneer hij de Ja
panse handel met Rood China uit
breidt.
Met de narigheden, die Rood China
op het ogenblik veroorzaakt langs de
grens van India en in de landen van
't Indonesische schiereiland zal Ike
da zich zeker niet inlaten en even
min met de zwarigheden ln Indo
China.
Ikeda denkt alleen maar aan de her
rijzenis van Japan!
Fidel Castro is een hupse jonge
man van 32 jaar. Zijft pa, die
aanvankelijk werkte als arbeider
bij do (Amerikaanse) United Fruit
Cy. op Cuba had het al gebracht tot
bezitter van een aardig suikerriet-
land toen Fidel geboren werd. De
familie Castro verwachtte, dat Fidel
zou opgroeien tot een ijverig man
met oen stevige spaarpot; Hoe heel
anders ontwikkelde Fidel zich! Hij
werd een wilde revolutionair, die met
een aantal gewapenden eerst vlucht
te naar Mexico om op 2 december
1956 terug te keren in zijn vader
land en daar een begin te maken
met een guerillaoorlog tegen de Cu
baanse dictator Batista.
Na in het voorbijgaan de sui-
kerrietonderneming van zijn pa «te
hebben platgebrand werd Fidel met
de baard twee jaar geleden alleen
heerser over Cuba.
Om even aan te geven hoe schrome
lijk de Amerikanen zich kunnen ver
gissen als het om buitenlandse poli-
tiek gaat. moet hier even verteld
worden, dat de New York Times het
bewind van Fidel Castro met gejuich
begroette. De redactie bracht hulde
aan Fidel voor zijn strijd tegen Ba
tista en zij had grote verwachtingen
van hem. Wel, die verwachtingen
zijn ijselijk beschaamd geworden.
Fidelheeft alles wat Amerikaans
bezit was op Cuba onteigend en de
Amerikanen verjaagd. Hij heeft aan
gepapt met Rusland en hij poogt an
dere Zuid- en Middenamerikaanse
staten mee te krijgen in zijn anti-
Amerikaanse en pro-Russische koers.
Wanneer men zich herinnert, dat
de Amerikaanse vice-president
Nixon in een van die staten niet
rotte eieren werd geworpen en
dat in enkele andere staten de
afkeer van de Amerikaanse „ban
kiers" vrijwel dagelijks in krant
en weekblad wordt beleden, dan
kan het niet anders of in sommi
ge Zuidamerikaanse staten kijkt
men met verlangende cn hebzuch
tige blikken naar Cuba.
Het verlangen gaat in de richting
van het Castro'tje spelen en de heb
zucht in de richting van dc Ameri
kaanse bezittingen.
Het is zeker niet uitgesloten, dat in
enkele Zuidamerikaanse staten de
anti-Amerikaanse gevoelens in het
komende jaar de voedingsbodem zul
len zijn voor opstnndpogingen. Even
min als liet uitgesloten is, dat Fidel
Castro in het komende jaar ten val
wordt gebracht. Het blijft maar
moeilijk in en om Zuid-Amcrika!
Men heeft U bezoedeld, Sire, zo
sprak de generaal voor het stand
beeld van de stichter van het Bel
gische rijk in Afrika. De Belgische
regering begreep heel goed dat de
in militaire kringen populaire bevel
hebber, met deze spreuk niet de Kon
golezen van het soort Loemoemba
bedoelde, maar de Belgische autori
teiten die hij verantwoordelijk stel
de voor het Kongolese drama. Wij
selijk onthield men zich van com
mentaar, want men moest al met
heel grote politieke blindheid zijn
geslagen om niet toe te geven, dat
men wel heel erg voorbarig was ge
weest met het geven van onafhan
kelijkheid aan een land dat nog
maar nauwelijks aan medezeggen
schap toe was. Getuige, ook het feit
dat de plaats van Janssens in de
Kongo werd ingenomen door een
van sergeant tot generaal bevorder
de Kongolees.
„Brutaal en bot" noemde le Belgi
sche premier het optreden van de
generaal Janssens. Waarschijnlijk
zou de man zich wat minder krach
tig hebben uitgedrukt als hij had
geweten wat de Belgen nog stond te
wachten in de zelfstandige Kongo:
een crisis die van het oude jaar
naar het nieuwe meegaat en waar
voor niemand een definitieve oplos
sing weet.
De Gaulle
