Honderdmiljoen kerstgroeten
Romeinse monnik stelde
geboortejaar te laat
V'
\3'
Slede gleed reeds in steentijd
E
DATERING HACHELIJKE ZAAK
galilea Malie v. öenesaeefe
ONZE .JAARTELLING wordt de christelijke jaartelling genoemd: zij
telt de jaren van de geboorte van Christus aj. Het opmerkelijke feit
doet zich echter voor, dat Jezus niet precies aan het begin van onze
jaartelling is géboren, maar zes of zeven jaar er vóór. Dit verschil is te
verklaren uit het feit, dat de Romehise monnik Dionysius Exiguus, die in
de zesde eeuw na Christus voor het eerst de jaren van de geschiedenis
voor en na Christus begon te tellen, het jaar van de geboorte des Heren
te laat stélde. De geleerden zijn het er thans over eens, dat de geboorte
van Jezus in elk geval in het jaar 4 „vóór Christus", of nog xvaarschijnlij-
ker enkele jaren daarvoor heeft plaatsgehad. Zo komt prof. dr. A. Sizoo
van de V.U. tot de conclusie dat Jezus in het jaar 6 of nog iets eerder
„vóór Christus" is géboren. De Duitse theoloog Etliélbert Stauffer van
de universiteit van Erlangen stélt de geboorte van Jezus in 7 vóór
Christus.
olgens Lucas 1:2 is Jezus onder
keizer Augustus geboren, die
regeerde van 27 vóór Christus
tot 14 na Christus. Mattheus en Lu
cas verzekerden beiden (Mattheus 2:1
en Lucas 1:5) dat Jezus onder ko
ning Herodes werd geboren, die van
37 tot het jaar 4 vóór Christus re
geerde. De verhalen van de ster van
Bethlehem in Mattheus 2:2 en van de
beschrijving onder de stadhouder Cy-
renius (Quirinius) van Syrië leiden,
volgens Stauffer, beide tot de gevolg
trekking, dat Jezus in het jaar zeven
vóór Christus is geboren.
Het blijft een uiterst hachelijke zaait,
het leven van Jezus in de tijd vast
te stellen. De vier evangeliën geven
namelijk geen chronologisch verhaal
van 't leven van Jezus. Toch is Jezus
afgedaald in de tijd van de mensen.
De evangeliën geven ook chronologi
sche aanwijzingen en noemen histori
sche personen. Zij noemen keizer
Augustus en stadhouder Pilatus en
Quirinius. Het optreden van Johan
nes de Doper begint in het vijftiende
jaar van keizer Tiberius, vertelt Lu
cas. De evangeliën noemen ook de
paasfeesten in Jeruzalem, waaraan
Jezus deelneemt; hieruit kan men
aanwijzingen afleiden voor de duur
van het openbare optreden van Je
zus.
VIER JAREN?
Er zijn echter verschillende moei
lijkheden: Volgens Mattheus
begint het optreden van Jezus
na de gevangenneming van Johannes
de Doper (Mattheus 1:14) en duurt
het ongeveer anderhalf jaar; in Mat
theus 2:23 'wordt 't namelijk voor
jaar en in Mattheus 14:1 is het weer
voorjaar. Het evangelie van Johan
nes behandelt echter een periode van
vier jaar tussen vijf paasfeesten, in
het midden waarvan de gevangenne
ming van Johannes de Doper ligt.
In Johannes 1:29, 41 en w is de
situatie van het paasfeest veron
dersteld. In Johannes 2:13 en 23
wordt van een tweede paasfeest
verteld. In Johannes 3:24 is Jo
hannes de Doper nog werkzaam.
In Johnnes 4:35 is het winter.
Het derde paasfeest wordt niet
vermeld. In Johannes 5:1 is het
herfst, het Loofhuttenfeest. In Jo
hannes 5:1 is de Doper niet meer
werkzaam. In Johannes 6:4 staat
het vierde paasfeest voor de deur.
In Johannes 8:2 is het weer
herfst, in Johannes 10:22 weer
winter, het feest van de tempel
wijding. In Johannes 11:55 horen
wij van het vijfde paasfeest, het
paasfeest v an Jezus' dood.
Het is, volgens prof. Stauffer, onmo
gelijk, de chronologie van het Jo-
hannes-evangelie in te passen in het
raam van de andere trie evangeliën.
Wel is het mogelijk, het raam van
deze drie evangeliën in te bouwen
in de chronologie van Johannes. Dit
zou naast vele andere redenen recht
geven om de chronologie van Johan
nes, die een periode van vier jaar
geeft voor Jezus' openbaar optreden,
aan te houden. Volgens Stauffer
heeft Jezus vier jaar gearbeid, eerst
in de schaduw van Johannes de Do
per en daarna in volle zelfstandig
heid, in het noorden, in het zuiden,
in Jeruzalem en Samaria. De drie an
dere evangelisten laten de werk
zaamheid van Jezus ten tijde van de
Doper terzijde en spreken slechts
over de laatste beslissende fase van
zijn optreden, die eerst na de dood
van Johannes de Doper komt.
VAN 28—32?
Volgens Lucas 3:23 begon Jezus
zijn optreden op zijn dertigste
jaar. Stauffer acht. deze ver
melding onbruikbaar. Dertig jaar
gold in de oudheid als de ideale leef
tijd en Lucas spreekt zelf uit, dat
dit ideale getal ongeveer voor Jezus
uitkomt. Meer houvast geeft de ver
melding van Johannes, dat Johannes
d« Doper zijn optreden begon in het
vijftiende jaar van keizer Tiberius.
Het vijftiende jaar van Tiberius is
het jaar 28 na Christus. De evan
geliën stemmen overeen in de ver
melding. dat Jezus is gekruisigd on
der stadhouder Pontius Pilatus, die
van 2636 na Christus regeerde. Er
zijn aanwijzingen dat Jezus is ge
kruisigd met Pasen in het jaar 32
na Christus. Het optreden van Jezus
zon, volgens deze berekening, dus
vallen tussen 28 en 32. In het voor
jaar van 28 valt dan de doop van Je
zus; met Pasen 29 de reiniging van
de tempel; in november 29 de reis
naar het noorden naar Samaria; van
december 29 tot de herfst van 30 de
tien „stille maanden"; in de herfst
van 80 de gevangenneming van Jo-
ïes de Doper; in oktober 30 het
Loofhuttenfeest in Jeruzalem; in de
late herfst van 30 het nieuwe begin
in Galilea; in het voorjaar van 31
het paasfeest in Galilea'; in oktober
31 het Loofhuttenfeest in Jeruzalem
en in 32 het paasfeest in Jeruzalem.
Er zijn uiteraard ook andere be
rekeningen. Een Amerikaans blad
heeft een overzicht gegeven van
belangrijke datums in Jezus' le
ven. Het gaat daarbij uit van het
jaar 4 vóór Christus als geboorte
jaar van Jezus en het jaar 30 als
sterfjaar. Men veronderstelt dan,
dat de kruisiging plaatsvond op 7
april 30, een datum die vrij al
gemeen wordt aangehouden.
Hier volgen de belangrijke datums:
4 na CHR.: Dood van Herodes de
Grote; verdeling van zijn konink
rijk onder drie zonen.
6 na CHR.: Archelaüs afgezet; Judea
een Romeinse provincie,
na CHR.: Het kind Jezus in de
Tempel te Jeruzalem.
14 (AUG. 19): Dood van keizer Au
gustus; Tiberius keizer van Rome.
26: Pontius Pilatus wordt stahouder.
26 (DEC.): Begin van het optreden
van Johannes de Doper.
27 (JAN.): Johannes doopt Jezus. De
verzoeking in de woestijn.
27 (MAART); Jezus keert terug naar
de Jordaan. Johannes, Andreas en
Simon geroepen. De bruiloft in Ka-
na. Jezus gaat op naar Jeruzalem
voor het paasfeest. Jezus drijft de
geldwisselaars uit de tempel.
27 (APRIL): Nicodemus bij Jezus.
28 (MEI)Jezus gaat naar Nazareth
langs Samaria. De ontmoeting
met de Samaritaansc vrouw. Jezus
geneest de zoon van de Romeinse
ambtenaar. Johannes de Doper
wordt gevangen genomen. Jezus
begint Zijn openbare optreden. Hij
leert in de synagogen. Eerste ver
blijf in Kapemaüm. Genezing van
de man. bezeten door duivels. Pe
trus' schoonmoeder genezen. De
wonderbaarlijke visvangst. Gene
zing van de lamme.
28 (JUNI)Genezing van de melaat
se. De discipelen plukken koren
aren op de sabbat. Levi (Mat
theus) wordt geroepen. De man
met de verdorde hand. De aposte
len worden geroepen. De Bergrede.
28 (JULI): De hoofdman over hon
derd in Kapernaüm. Johannes de
Doper zendt een boodschap aan
Jezus.
28 (SEPT.): Jezus wekt de zoon van
de weduwe in Kaïn op.
28' (NOV.)De gelijkenissen over het
Koninkrijk Gods.
28 (DEC.): Jezus kalmeert de storm.
De opwekking van het dochtertje
van Jaïrus. De genezing van de
vrouw met „de vloeiing des bloeds"
Men vraagt Jezus, Nazareth te
verlaten.
29 (FEBR.)Uitzending van de
twaalf apostelen.
29 (MAART)Dood van Johannes de
Doper.
29 (APRIL): Eerste wonder van de
vermenigvuldiging der broden. Je-
rp oen een Romeinse mon-
nik zes eeuwen na
Christus de jaren van de
geschiedenis begon te tel
len, stelde hij de geboorte
van Christus als een vast
punt. Zonder zijn bereke
ningen in twijfel te trek
ken heeft men lange tijd
aangenomen dat de chris
telijke jaartelling inder
daad bij het geboortejaar
van Christus aanving. De
geleerden zijn het er nu
echter niet meer over
eens. De één meent dat we
in het jaar 1967 na C. le
ven, de ander zou het lie
ver op 1963 houden.
Het blijft echter een ha
chelijke zaak de geboorte
en het leven van Christus
in de tijd vast te stellen.
Maar toch geven de vier
evangeliën chronologische
aanwijzingen en historische
personen die houvast zou
den kunnen geven.
De aanwijzingen over het
tijdstip van Christus' ge
boorte hebben tot neven
staand resultaat aanlei
ding gegeven.
JEZUS VESTEiT GEL'JKEMtSSEN-
JEZUS STILT DE. STORM I
'Ajoromm I
sA. R&MASCUS-
Naar Damascus
JETRARCHIE
VAN PjUUPPUS
BETKSA1DA
SPIJZIGING VAN DE SOOO
Jezusteeg door het
Heilige Land
Op deze kaart van Palestina zo
als het was in de tijd van Jezus'
omwandeling op aarde worden de
voornaamste gebeurtenissen uit
het leven van Jezus Christus aan
gegeven. Jezus is waarschijnlijk
nooit buiten de grenzen van
Israël geweest, behalve toen hij
naar Tyrus en Sidon ging (naar in
Markus 7 24 wordt verteld) en
natuurlijk toen Josef en Maria met
Hem naar Egypte vluchtten voor
Herodes. Het Heilige Land is
slechts 200 kilometer lang" en 70
tot 100 kilometer breed. Jezus
bracht Zijn leven dus door in een
gebied, dat kleiner was dan Zwit
serland of Denemarken. Er woon
den aanzienlijk meer mensen dan
nu men schat dat het inwoner
tal ten tijde van Jezus ongeveer
twee miljoen was.
j voft Naiaeeth
haardeeumlem
zus wandelt op het water.
29 (JUNI)Jezus trekt door Phoeni-
cië en de Decapolis. Tweede won
der van de vermenigvuldiging der
broden.
29 (JULI): Jezus in Cesarea-Philip-
pi. Petrus geloofsbelijdenis en Je
zus' belofte.
29 (AUG.): De verheerlijking op de
berg. De eerste aankondiging van
het lijden.
29 (SEPT.): Jezus vertrekt uit Ga
lilea naar Judea.
29 (OKT.): Het feest van Taberna
kel. De overspelige vrouw. Gene
zing van de blindgeborene. De uit
zending van de zeventig. Gelijkenis
van dó barmhartige Samaritaan.
Met Martha en Maria in Bethanië.
Jezus geeft het Onze Vader.
29 (DEC.): Feest van de Tempelwij
ding.
30 (JAN.): Jezus in Perea. Gelijke
nissen van de goede herder en de
verloren penning. Gelijkenis van de
verloren zoon.
30 (FEB.)Genezing van de tien me
laatsen. „Laat de kinderen tot mij
komen".
30 (MAART): Opwekking van Lai'a-
rus. Jezus gaat naar Efraïm. Jezus
in Jericho. Zacheüs de tollenaar.
Genezing van de blinden. De maal
tijd in Bethanië: Maria zalft Jezus.
HEILIGE WEEK.
30 (2 APRIL): Palmzondag; intocht
in Jeruzalem.
3 APRIL: Vervloeking van vijge
boom. Gelijkenis van de arbeiders
in de wijngaard.
4 APRIL: Jezus voorzegt de val van
Jeruzalem en het laatste oordeel.
5 APRIL: Judas maakt een afspraak
voor het verraad van Jezus.
6 APRIL: Het laatste avondmaal.
7 APRIL: Het proces, het lijden en
de kruisiging van Jezus.
9 APRIL: De opstanding.
en witte kerst is niet alleen
een wens van de boeren,,
die dit als eens voorteken zien
voor een goede oogst, maar ook
een droom der kinderen. In de
kerstvakantie kunnen zij er dan
op uit met de nieuwe slee van
sinterklaas of de kerstman.
Licht, haast gewichtloos glijdt
het voertuigje langs korte, steile
of lange glooiende hellingen
omlaag tot de nacht valt of een
knorrige maag de kinderen naar
huis voert.
De slede is de oudste vorm van ver
voer. Reeds de steentijdmensen, tien
duizend jaar geleden, kenden hem. Hij
was er al vóór het rad was ontdekt.
Uiteraard was hij toen nog /.eer pri
mitief. Twee stevige, gebogen stukken
hout vormden de lopers, die door
dwarsliggers van takken verbonden
waren. Deze zogenaamde akkersleep
moest ook zonder sneeuw de zwaarste
lasten dragen. Met de pronkslede uit
het barok en rococo heeft deze voor
ganger uit de steentijd slechts de
glij-ijzers gemeen. De kunstig be
werkte „Winterwagen" kreeg vaak de
te „Winterwagen" kreeg vaak de
vorm van een snel dier. liet uitgehol
de lichaam van een fraai nagebootst
paard of hert diende als zitplaats.
(Van onze Londensc
correspondent)
Al weken voor Kerst
mis hebben de Britse
posterijen, de traditie
getrouw, in elk post
kantoor waarschu
wingen moeten op
hangen: „Verzend uw
kerstpost tijdig!" De
Postmaster General
hoopte ermee te be
reiken, dat de meer
dan honderd miljoen
kerstkaarten nog vóór
de 25ste december
hun bestemming zou
den bereiken. Of het
gelukt is, zullen we
pas na Kerstmis we
ten.
Honderd jaar geleden
zou elke postbode bij
de gedachte aan een
dergelijke taak het
hoofd hebben ge
schud. In die dagen
kende men de kerst
hausse die we nu nor
maal vinden nog niet.
Voor het eerst deed
de Engelse post in
1880 een beroep op
de bevolking om de
post tijdig te verzen
den. In dat jaar wer
den ongeveer vier en
een half miljoen ex
tra brieven en kaar
ten verzonden in de
laatste week voor de
feestdagen. Vandaag
lacht men om dit cij
fer.
De kerstkaartenmode
verbreidde zich in
Engeland bijzonder
snel. De eerste kaart,
die ooit ter gelegen
heid van het kerst
feest werd verzonden,
stopte iemand in het
begin van de veerti
ger jaren van de vo
rige eeuw in een
brievenbus. Verschil
lende factoren droe
gen ertoe bii, dat de
kerstkaart bijzonder
snel populair werd.
Tussen 1840 en 1870
werd de kleurendruk
techniek verder ont
wikkeld zodat de
kaartenproduktie
aanzienlijk goedko
per werd dan tevoren
toen alles met de
hand werd inge
kleurd. Daarbij
kwam, dat de spoor
wegen in die jaren
werden ingeschakeld
bij het vervoer van
poststukken, hetgeen
een tijdige bezorging
en een eenheidstarief
mogelijk maakte. Tot
1870 had men name
lijk een tarief naar
afstand gehanteerd.
Toen de Britten van
deze voordelen ge
bruik gingen maken,
stond de minister
voor postzaken, de
Postmaster General,
voor een niet geringe
taak. In 1880 gaf hij
in het Lagerhuis toe,
dat in het vooraf
gaande jaar „zich en
kele moeilijkheden
hadden voorgedaan
bij het sorteren van
de avondlichtingen".
Daar ministers en
zekere Engelse mi
nisters echter
meesters zijn in het
hanteren van „under
statements',' mogen
we gerust aannemen,
dat reeds In het Vic
toriaanse tijdperk de
Britse posterijen
rond de winterse
feestdagen onder
hoogspanning moes
ten werken. Vandaag
beperkt de verant
woordelijke minister
zich ertoe van jaar
tot jaar een nieuw
Kostrecord rond
kerstmis te melden.
R AKET A ANDRIJ VIN G
De techniek heeft dit oudste voer
tuig van de mens echter ook
thans naast de functie als
kinderspeelgoed en in de sport nog
een belangrijke plaats toegedacht. Bij
expedities in het eeuwige ijs is de door
honden getrokken slede onontbeerlijk.
Vele onderzoekers beschikken reeds
over motorsleden, die door een propel
ler worden aangedreven. Het voer
tuig glijdt dan hetzij op skivormige
glij-ijzers, hetzij op de gehele slede
romp. Men heeft zelfs ontwerpen
klaar voor door raketten aangedreven
sleden, die moeten dienen voor de
verzorging van poolexpedities.
ALS EEN SNELTREIN
De razend snelle bobslee werd door
sportieve Engelsen in Zwitser
land ontwikkeld. Bij deze sport-
slee kan het voorste stel glij-ijzers
door middel van koorden of een stuur
wiel worden bestuurd. Met de bobslee
worden op volledig hardbevroren
banen met circelvormige of sinds
kort zelfs ellipsoid-vormige glij-
ijzers sneltreinsnelheden bereikt.
Om de geweldige krachten, die hierbij
optreden, op te vangen heeft men
stalen lopers, lopers uit verend rond
hout met stalen banden, „ijs-lopers"
met een ovale doorsnee en mes-lopers
met scherpe, stalen rails. Behalve
de bobslee zijn de skeletonslee, waar
op de bestuurder ligt met handen en
voeten stuurt en de zeilslee, waarmee
eveneens hoge snelheden kunnen wor
den bereikt, in de grote reeks van
sportlieden zeer populair geworden.
De koninklijke familie heeft don
derdag, met uitzondering van
prinses Margriet, die ziek is, in
ae garage van de koninklijke ma
rechaussee in Soestdijk samen met
het paleispersoneel kerstfeest ge
vierd.
Foto: H.M. de Koningin las het
kerstevangelie voor.
