I
„De landbouw in de draaikolk
van de vrijere loonpolitiek"
„OPLOSSING VOOR KWESTIE
LANDINGSRECHTEN MOGELIJK'
TWIST OVER KLEURGEVOEL
VAN ONTWERPER H0LTHAUS
HERV. GEMEENTE TE HALSTEREN
KOOPT ST. MARTINUSKERK
DINSDAG 20 DECEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
NAJAARSVERGADERING Z.L.M.
Directeur Centraal Bureau over
graanpositie in Nederland
Op de jaarlijkse najaarsvergadering van de Zeeuwse Landbouw Maatschap
pij die maandag in „de Prins van Oranje" te Goes werd gehouden, heeft
een tweetal inleiders het woord gevoerd. De secretaris van het Koninklijk
Nederlandse Landbouw Comité, drs. N. A. Vaandrager, hield in de morgen
uren een gedegen en goed gedocumenteerde beschouwing over „De Land
bouw in de draaikolk van de vrijere loonpolitiek", 's Middags bepaalde de
directeur van het Centraal Bureau te Rotterdam, ir. IJ. de Boer, zijn talrijk
gehoor bij het onderwerp: „De graanpositie in Nederland". In een verhel
derend betoog zette spreker uiteen wat er op het gebied van de granen zoal
te doen is in ons land.
dere sectoren. Urgent noemde hij
het vraagstuk van de arbeidstijdver
korting in de veehouderij. De situatie
kan niet blijven voortdure. Het zou
van een kortzichtig beleid getuigen,
als de werkgevers niet zouden wil
len meewerken aan een rechtvaardig
sociaal beleid, omdat de garantieprij
zen niet bevredigen, betoogde hij.
„De graanpositie in Nederland" was
de titel van de inleiding, welke ir. IJ.
de Boer, directeur van het Centraal
Bureau te Rotterdam, in de middag
vergadering van de Z.L.M. hield. Hij
merkte op, dat de totale graanproduk-
tie in 1958 circa 1,7 miljoen ton be
droeg, waarvan 400.000 ton brood
graan (tarwe) en de rest in de voeder
graansector.
Jaarlijks moet in Nederland nog een
grote hoeveelheid tarwe worden geïm
porteerd. In 1958 was dat 700.000 ton,
hetgeen de hoeveelheid is, die voor de
consumptie is bestemd.
Uit de cijfers van binnenlandse
produktie en de import blijkt, aldus
ir. De Boer, dat ongeveer 35% van
het broodgraan uit het binnenland
kan woTden betrokken en 65%
wordt ingevoerd.
Doordat de buitenlandse handel
niet aan het binnenlandse handels
verkeer deelneemt, leidt de in
heemse tarwe een eigen leven op
de Nederlandse markt. Dit leven
is gekoppeld aan het bijmengings
percentage, het percentage binnen
landse tarwe, dat de maalindustrie
verplicht is te verwerken. Het
bijmengingspercentage noemde
spreker bijzonder belangrijk voor
de prijsvorming op de tarwemarkt.
Velen denken, dat dit percentage in
technisch opzicht het uiterste is, maar
de grens zou aanmerkelijk hoger kun
nen liggen, zo betoogde ir. De Boer,
die een percentage van 50 noemde.
Hij wees erop, dat de maalindustrie
en de sterk gemechaniseerde bakkerij
het bijzonder gevaarlijk- vinden om
Loonpolitiek
In de ochtendvergadering hield de
secretaris van het K.N.L.C., drs. N.
A. Vaandrager een causerie over de
loonpolitiek in het algemeen en in
de landbouw in het bijzonder. Hij ver
klaarde, dat het K.N.L.C. zich ruim
een jaar geleden aan de zijde van
de tegenstanders van de vrije loon
politiek heeft geschaard. Men was
van mening, dat uit de vrije loonpo
litiek een sociaal onrechtvaardige
verdeling van de welvaart zou voort
vloeien. Het K.N.L.C. heeft zich toen
uitgesproken voor een continuering
van de z.g. beheerste loonvorming,
zoals die sedert 1945 is gevoerd.
Spreker wees er op, dat de vrije
loonpolitiek door een brede laag uit
het bedrijfsleven bewust is gewild.
Zij is geen vinding van de huidige
regering, zei hij. Hij noemde 't daar
om niet rechtvaardig om deze rege
ring zonder meer veratwoordelijk te
stellen voor de moeilijkheden, welke
zich in de beginperiode van de nieu
we loonpolitiek hebben voorgedaan.
Drs. Vaandrager gaf als zij mening,
dat de huidige loonpolitiek tot he
den royaal is toegepast. In de perio
de juli 1959 tot juli 1960 is het in
dexcijfer van de regelingslonen per
uur met 10,7% gestegen. Begin ok
tober van dit jaar kwam vast te
staan, dat slechts 3,7% van de werk
nemers nog geen loonsverhoging ont
ving.
De lonen in de akkerbouw en m
de veehoudery gingen sedert juli
1959 inclusief huurcompensa-
tie met ruim 9% omhoog. De
ze gehele toonbeweging bleek 1110-
gelyk, zonder dat de pryzen noe
menswaard stegen. De kosten van
Ipvensonderhoua zijn nog met geen
2% omhoog gegaan, aldus spre
ker. Ily trok daaruit de conclu
sie, dat ondanks de loonbeweging
toch verschillende prijsdalingen
tot stand zijn gekomen, en wel
uitsluitend in de agrarische sec
tor: aardappelen, groenten en
fruit, vlees en vleeswaren.
Overleg
Nadat drs. Vaandrager een uitvoeri
ge schets had gegeven van de stand
punten van dc vakbonden ten aan
zien van de loonsverhogingen, wees
hij erop, dat het loonoverleg voor de
landbouw hervat zal moeten worden,
omdat de huidige c.a.o.'s per 1 mei
1961 voor een jaar moeten worden
verlengd. Het klimaat voor loonover
leg noemde hij ongunstig. Zeker nu
er zoveel moeilijkheden zijn geweest
om de oogst van 1959 van het veld
te halen. De bedrijfsuitkomsten zul
len over het algemeen slecht zijn.
De rentabiliteit geeft dus dit jaar
geen houvast om aan de lonen iets
te doen, aldus drs. Vaandrager.
Toch zal er iets gedaan moeten wor
den, want In de sociale sector be
staan nog verschillende achterstan
den. Hy noemde o.a. de vakantierege
ling en de arbeidstijden, die in de
landbouw ongunstiger zy dan in an-
Orote ravage ontstond maandagmor
gen op de rijksiveg Goes-Middelburg
ter hoogte van café Oranjeboom in
'ft-Heer Hendrikskinderen, toen een
zware vrachtauto met aanhangwa-
gen in botsing kwam met een gela
den melkduto.
De vrachtauto, bestuurd door S. B.
uit Dinteloord kwam uit de richting
Goes en wilde ter hoogte van 's-Heer
Hendrikskinderen een voor hem rij
dende tractor met aanhangwagen
passeren. Op hetzelfde ogenblik na
derde uit tegenovergestelde richting
een autogeladen met melkbussen,
betuurd door P. B. uit Nisse. De
auto's botsten frontaal op elkaar,
waarbij het voorfront van beide wa
gens zwaar werd beschadigd. Met
een takélauto heeft men de auto's
moeten wegslepen. Door de botsing
vielen enkele melkbussen van de au
to. Persoonlijke ongelukken deden
zich niet voor.
(Foto P.Z.C.).
met dit mengpercentage veel hoger te
gaan dan thans het geval is. Wordt
het bijmengingspercentage in ons land
verkeerd gekozen, dan kunnen zowel
spanningen in de markt met hoge
prijzen als flauwtes met lage prijzen
er het gevolg van zijn, was ir.
Boer van mening.
Uitvoerig stond spreker stil bij de
prijs voor de tarwe, waarbij hij stelde,
dat het dringende aanbod vlak na de
oogst moeilijkheden voor de prijsvor
ming oplevert. Er kunnen dan ongun
stige afwijkingen van de richtprijs
ontstaan, die volgens spreker niet
noodzakelijk zijn, als de teler zijn spel
in de markt goed meespeelt. Investe
ringen in silo's zijn kostbaar, maar
nodig, zei spreker verder. De telers
zullen meer en meer zelf tot belang
rijke investeringen moeten overgaan
om de voor hen noodzakelijke even
wichtstoestand in de markt te schep
pen. Zeeland is in dit opzicht voorge-
gaan, merkte hij op.
at er enige ruimte in de prijsvor
ming is, achtte spreker juist. In vele
gevallen brengt de prijsruimte juist
ae oplossing, meende hij.
Ook de voedergranen kregen de aan
dacht van 9preker. De akkerbouw
als producent en de veehouderij als
verbruiker hebben daar belang bij.
Tussen beide groepen bevindt zich de
mengvoederindustrie als de grote
koper. De voorziening van de meng
voederindustrie vindt voor 35% uit
het binnenland en voor 65% uit het
buitenland plaats.
Ongeveer de helft van de binnenlandse
produktie blijft op de boerderij. Er is
een verschil van monopolieheffingen,
die nodig zijn om het prijsverschil
op de wereldmarkt en dat op
binnenlandse markt te vereffenen.
Hij was van mening, dat er geen
;hema.
lijk, aldus ir. De "Boer.
Over de brouwgerst een voor
Zeeuwse landbouw belangrijk pro-
dukt zei spreker, dat tegenover de
behoefte van de brouwgerstlndustrie
in Nederland ad. 60.000 ton een bin
nenlandse produktiemogelijkheid be
staat van 120.000 ton. Van een gere
gelde markt met continuvraag is
echter geen sprake. Naast de levering
aan het Centraal Brouwerij Kantoor
bestaat gelegenheid tot export. Men
mag de binnenlandse markt als af
nemer echter niet verwaarlozen, zo
waarschuwde ir. De Boer. Spreker
eindigde zijn betoog met de conclusie,
dat de.landbouworganisaties door hun
activiteiten de totstandkoming van
een landbouwprijsklimaat bevorderen,
waarin bepaalde prijzen voor de boer
bereikbaar zijn.
AMERIKAANS AMBASSADEUR
Bij afscheid lof voor
Nederlandse burgemeesters
(Van onze Haagse redactie)
De vertrekkende Amerikaanse ambas
sadeur in Den Haag, die dinsdagjia
een verblijf van 3 i j jaar ia Nederland
ons land definitief verlaat, verklaarde
in een persconferentie voor zijn ver
trek er van overtuigd te zijn, dat voor
het lang slepende probleem van
Los Angeles te eniger tijd een voor
beide partijen bevredigende oplossing
zal worden gevonden.
Ik ben het er mee eens. dat het nu
een voor beide landen onbevredigende
situatie is en ik neem aan dat de
kwestie van de landingsrechten een
punt van overleg tussen Nederland en
Washingtoon zal blijven.
De luchtvaart-politiek van de Vere
nigde Staten heeft de voortdurende
aandacht van het State Department
en de opvattingen zijn in onze tijd
aan snelle veranderingen onderhevig
zei de ambassadeur. Hij was er van
overtuigd, dat de nieuwe administra
tie het probleem alle aandacht zal
geven.
Ambassadeur Young verklaarde
met weemoed zijn verblijf in Ne
derland, dat hij als een tweede
vaderland .is gaan beschouwen, te
beëindigen. Ik heb een grote waar
dering voor het Nederlandse volk
gekregen, en wat mij vooral heeft
getroffen is de bijzonder hoge
waliteit van het korps van Neder
landse ambtenaren, niet alleen in
het regeringsapparaaat, maar
vooral ook in de gemeentelijke en
provinciale administraties.
Het ligt voor de hand dat men voor
êrote steden als Amsterdam, Den
laag en Rotterdam uitnemende bur
gemeesters kiest, maar ik ben getrof
fen door het feit dat men even uit
muntende krachten aantreft in klei
nere provincieplaatsen als Delft,
Leiden, Leeuwarden, Sloten (Fr.),
Margraten, om er maar enkele te noe
men van de vele die ik heb bezocht.
Het is voor een land van onschatbare
waarde over zoveel eerste klas krach
ten in de publieke dienst te beschik
ken.
Franse oorlogsschepen in
Hamburg niet welkom
Het gemeentehestuur van Hamburg
heeft meegedeeld dat Franse oor
logsschepen in deze grote Westduit-
se haven niet welkom zijn „zolang
in Duitsland verontwaardiging heerst
over de onwettige aanhouding i
Duitse schepen door de Franse
rine in internationale wateren".
Het gemeentebestuur zou de West-
duitse minister van buitenlandse
zaken van dit besluit op de hoogte
brengen.
Het kantoor van de havenmeester
heeft meegedeeld dat op het ogen
blik geen Frans marinebezoek aan
Hamburg op stapel staat. Was dat
wel het geval geweest, dan zouden
we verklaard hebben dat er op dit
ogenblik althans geen ligplaatsen
over zijn".
HUIS WERD „RODE SPELONK"
Onderhuurster klaagt
over kleur van hal
Dat het gezegde „over smaak kan
men twisten" niet zo maar in de Ne
derlandse taal is geslopen, heeft de
Amsterdamse p9.ycho-curiente me
vrouw Caht. C. Rijk waarschijnlijk
bewogen een kort geding aan te
spannen tegen haar huisgenoot, de
mode-ontwerper Dick Holthaus. Het
kleurgevoel van de lieer Holthaus
was de inzet van dit kort geding,
dat gisterochtend voor de president
van de Amsterdamse rechtbank
diende.
„Mijnheer Holthaus heeft kortgele
den de muren van de hal. het voor
portaal en het trappenhuis rood la
ten schilderen, gruwelijk rood, de
kleur van ossebloed, die mij aan de
slager doet denken" zei mr. dr. L.
P. van der Does, namens zijn cliënte.
Hij voegde daaraan toe dat mevrouw
Rijk meent dat het al ruim 20 jaar
door haar bewoonde gedeelte van de
woning Vondelstraat 63 niet zonder
haar toestemming geverfd had mo
gen worden.
„Ze kijkt nu in een rode spelonk, die
van buitenaf de indruk wekt dat ze
in een niet nader aan te duiden eta
blissement verblijft" zo meende mr.
Van der Does. Enkele meisjes die bij
zijn cliënte op kamers woonden, zou
den om deze reden zijn vertrokken.
Bovendien heeft de heer Holthaus
volgens mevr. Rijk aan de gang en
trapverlichting geknoeid en heeft hij
een schilderij van haar op de trap
verwijderd. Zij vroeg de president
van de rechtbank de mode-ontwerper
te bevelen de oude toestand te her
stellen, waartoe zij hem reeds heeft
gesommeerd, op straffe van een
dwangsom van 100 voor elke dag
dat hij in gebreke mocht blijyen.
Mr. Van der Does meende aat de
trap tot het door zijn cliënte ge
huurde behoort en dat de verhuurder
de gedaante en de inrichting gedu
rende de huurtijd niet mag verande
ren.
De raadsman van Dick Holthaus
verzocht de vordering te ontzeggen.
„Rood is modekleur, zelfs de pla
fonds van de stadsschouwburg zijn
vorige week rood geschilderd" zei
mr. J. Nolen, die ook het spoedeisen
de karakter betwistte. „Mevrouw
Rijk heeft een loper in dezelfde rode
kleur op de trap liggen", zei hij. De
grief van mevrouw Rijk dat Dick
Holthaus zoveel vreemde figuren
ontvangt, wees hij af. „Als psycho-
curiente bent U toch niet anders
gewend
Mr. Nolen was van mening dat de
trap tot de gemeenschappelijke
ruimte van de woning behoort. De
hoofdhuurder mag daar naar zijn
mening doen wat hij wil. Mevrouw
Rijk maakt mede gebruik van deze
trap, maar ze heeft hem niet ge
huurd.
De president van de rechtbank zal
volgende week donderdag bepalen of
de „afschuwelijke rode" kleur mag
blijven zitten of niet.
Op deze fotocombinatie ziet men
links de heer Holthaus met zijn
raadsman, mr. J. Nolen sr. en rechts
mevrouw C. C. Rijk voor het gebouw
van de Amsterdamse rechtbank.
Nederlandsche Kabel:
6 procent interim-dividend
Bij de Nederlandse Kabel Fabrieken
is de gang van zaken in 1960 nlot
minder dan in het vorige jaar, iet»
beter zelfs", aldus de president-com
missaris tijdens de gistermiddag in
het Kurhaus te Scheveningen gehou
den vergadering van winstbewijs-
houders. Evenals dit jaar zal begin
januari een interim-dividend van
6 betaalbaar worden gesteld.
Over de wijziging in de winstverde-
deling en de liquidatiesleutel, waar
voor winstbewijshouders bijeen wa
ren, kon geen beslissing genomen
worden daar het quorum ontbrak.
De enige verandering die na de vo
rige vergadering, waarin de oor
spronkelijke voorstellen waren ver
worpen, in de winstverdeling was
aangebracht, betrof de verhoging
van het percentage van de winst, dat
aan het reservefonds wordt toege
voegd van 7ï£ tot 10.
NU LOKAAL VOOR KUNSTSCHILDER
Vijf doden na drinken
van methyl-alcohol
In een onbewoonbaar verklaarde
woning in een arbeiderswijk van Hel
sinki zijn zondag de lichamen ge
vonden van vier mannen, die waren
overleden na 't drinken van methyl
alcohol. Een vijfde slachtoffer is
maandagmorgen in een ziekenhuis
overleden.
Volgens de politie hadden de man
nen een vat gevuld niet de beruchte
houtgeest gevonden. Zij zouden
reeds vrijdagavond een dvankfeest
hebben gehouden in de verlaten wo
ning. Vier van hen waren volgens de
politiedokter zaterdag al overleden.
Afscheid bij Vereniging
Nederlandse Gemeenten
Na een 40-jarige werkzaamheid bij
de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten heeft gisteren de heer N.
Arkema, thans hoofddirecteur dezer
instelling, officieel afscheid geno
men, In liet begin van de middag ge
schiedde dit in besloten kring in het
hoofdgebouw van de Paleisstraat,
waarbij het bestuur, afgevaardigden
van de provinciale afdelingen en de
erevoorzitter van de vereniging,
alsmede enkele bijzondere genodig
den aanwezig waren.
In de huldigingsbijeenkomst is de
scheidende hoofddirecteur achtereen
volgens toegesproken door de voor
zitter, mr. H. A. M. T. Kolfschoten,
de heer C. G. Malser, namens de
voorzitters van de provinciale afde
lingen en prof. mr. P. J. Oud als ere
voorzitter dre vereniging.
Na val van trap overleden
In het Sint Canisiusziekenhuis in
Nijmegen is gistermorgen de 78-
jarige F. M. Tilders uit Nijmegen
overleden. De politie had de man
zondagmorgen bewusteloos onder
aan de trap van zijn woning gevon
den.
Gebleken is dat de man in de nacht
van zaterdag op zondag in zijn wo
ning van de trap is gevallen. Ver
moedelijk werd hij misleid door de
drristeviii».
Na meer dan 30 jaren voor allerlei
doeleinden te ziin gebruikt, zoals
pakhuis, jeugd gebouw en momenteel
als leslokaal voor een kunstschilder,
is de oude St. Martinuskerk door het
rijk aan de hervormde gemeente te
Halsteren te koop aangeboden, een
aanbod waarvan de kerkeraad dank
baar gebruik hoopt te maken, want
het huidige kerkgebouw is veel te
klein geworden.
Daterend uit de 14e eeuw. maar al
verscheidene malen gerestaureerd, is
er van de oorspronkelijke kerk wei
nig nieer over dan een gedeelte van
de toren en het onderste deel van het
koor. Reeds in de tweede helft van
de 15e eeuw werd ze uitgebreid en
verhoogd, terwijl 50 jaar later nog
een transept werd bijgebouwd. Daar
na is ze zo gebleven. Ook toen de
kerk in 1647 overging in handen van
de protestanten; het lot dat zij deel
de met nagenoeg alle andere kerken
in Brabant.
De hervormde gemeente in Halste
ren bleef echter klein. Toen ten tijde
van de Bataafse Republiek de kerk
1800) aan de rooms-katholieken
moest worden teruggegeven, telde de
gemeente 66 zielen. De rollen waren
verwisseld en de hervormden zaten
zonder kerkgebouw. Dank zij een
gift van koning Willem in konden
ae gemeenteleden een kerkje bouwen,
dat in 1825 in gebruik werd genomen.
Ook nu nog houdt men er iedere
zondag dienst en enkele jaren gele
den werd het door de gemeenteleden
zelf van binnen gerestaureerd.
De grote kerk, in 1802 weer in ge
bruik genomen voor de rooms-katho-
ïieke eredienst, onderging nog enke
le restauraties.
Een gulden
Tot 1933 bleef zij in gebruik voor de
eredienst, maar de nieuwe St. Quinti-
nuskerk werd in gebruik genomen
en de andere kerk kwam leeg te
stan. Monumentenzorg was echter
van mening dat deze kerk te allen
tijde gespaard moest blijven en niet
zoals enkele soortgelijke in het eind
va n de vorige eeuw. onder de slopers
hamer moent komen. Samen met de
kerk van Nuland-Geffen, die later
op moderne wijze werd gerestaureerd,
is zij de enige van deze soort in ons
land. Het rijk kocht dan ook de St.
Martinus voor de symbolische som
van ƒ1 en zo kwam zij onder de
hoede van Monumentenzorg, terwijl
de gemeente die deze kerk huurde er
het directe beheer over kreeg.
Een tijdlang deed het gebouw dienst
als pakhuis, daarna werd het jeugd
werk er in ondergebracht, terwijl op
het ogenblik het koor door een kunst
schilder als leslokaal wordt gebruikt.
Men hoopt niet de huidige restaura
tie eind 1961 klaar te kómen. Dan
komt voor de hervormde gemeente
de grote opgaaf deze kerk te meubi
leren en van een orgel te voorzien.
Dat zij tegen die tijd de grote kerk
dringend nodig zal hebben, is zeker
te verwachten. Want reeds nu zijn
er ongeveer 300 hervormden iuge-
schreven en het huidige kerkgebouw
biedt plaats aan 80 personen. Dank
baar zal de kerkeraad dan ook ge
bruik maken van het aanbod de oude
Stt. -Marttnu skerk te kopen.
