ZELANDICA f 25 Jf.axe m-êern Di BRUID PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer TUSSEN VORST EN VORST IS NOG EEN GROOT VERSCHIL 5 Zwarte Kippen bewaren... 2,46 BESPAREN 16 PROVINCIALE ZEEUWSE C O U RANT VRIJDAG 16 DECEMBER 1960 Sommige historische figuren, die een grote rol gespeeld liebhen, hébben nooit of pas laat een levensbeschrijving gevonden. Wel zijn er dan bepaalde kanten van zulke figuren be licht, maar niet een beschrijving van de wieg tot het grafOver het toaarom van het ontbreken van een biografie, zou een studie op zichzelf geschreven kunnen worden. Voor ons ligt het eerste deel van een levensbeschrijving over Oldenbarneveld door mr. Jan den Tex. Er volgen nog 2 delen, terwijl 'n vierde deel de documentatie zal bevatten. Het le deel behandelt de leerjaren en de carrière van Oldenbarnevelt tot en met de ondergang van de Armada in 1588. Een oordeel kan eerst gegeven worden, wanneer de andere delen verschenen zijn, maar toch leert men in het eerste deel behalve Oldenbarnevelt, ook de schrijver kennen. Al heeft mevrouw de Beaufort het manuscript bekeken en „de wilde loten van een al te speels vernuft" besnoeid, er staat nog voldoende in om Den Tex als een barokke geest te om schrijven. Zijn bewijsvoering hangt soms aan zeer dunne draadjes van hypothesen. Dikwijls stelt men zichzelf de vraag: is dit nu zo, het kan even goed anders gegaan zijn. Op blz. 83 lezen we dat Oldenbarnevelt door de Prins belast is met opdrachten die op straf rechtelijk gebied lagen. De eerste zaak was de verdediging van db als verrader gevangen genomen burgemeester Jacob Wittesz. van Zierikzee. In 1575 sloeg Mondragon het beleg voor deze stad. Onder de gezeten burgerij en vooral in de kringen van de stads regering was er een sterke neiging tot capitulatie. „De heren waren rijk en rooms en, ook al waren zij tegenstanders van het Spaanse centralisme, zij waren toch niet bereid „lijf en goed al te zamen" plus de welvaart van hun vaderstad aan hun politieke ressentimenten te offeren". Omdat men hen niet vertrouw de werden zeven regeringspersonen gevangen genomen, op hun prin- senvoot overgebracht en naar Middelburg gevoerd. „Hun lot. en vooral dat van de voornaamsten hunner, de opperdijkgraaf Wercken- det en de burgemeester Wittesz., lag in laatste instantie in handen van de Prins, die bij een vorige gelegenheid, toen hij een Haar lemse schepen om een soortgelijk vergrijp had laten onthoofden, getoond had defaitistische neigingen weinig te waarderen". Ditmaal liep het zo'n vaart niet. In het begin van 1576 is Olden barnevelt voor deze zaak naar Zeeland gereisd. Rond deze zaak heeft Den Tex hypothesen opgezet. Dat Oldenbarnevelt door de Prins als verdediger werd toegewezen „is ook al weer 'n hy pothese het is bijna de laatste, want wij naderen de tijd der do cumenten. Is zij juist, dan bewijst zij drie dingen. Ten eerste, dat Oldenbarneveld ten tijde van het beleg van Zierikzee bij de Prins en zijn omgeving Van der Mijle? of bij het Hof van Holland als dit over de zaak geadviseerd heeft, bekend stond als een be hoorlijk advocaat in strafzaken. Ten tweede, dat hij gold voor goed-prinsgezind: een politiek verdachte verdediger zou de zaak van de burgemeester geschaad hebben en het doel waarmee de Prins hem toeliet, verijdeld. En ten derde, dat men van hem veronderstelde, dat hij voldoende sympathie had voor de zaak van een roomse halve royaliot om diens zaak met animo te behartigen". We zijn dus de tijd der documenten genaderd en we kunnen niet anders zeggen dat Den Tex ontzaggelijk veel werk heeft verzet. Vooral de beschrijving van de jaren tachtig is be langrijk. Middelburg komt daar als stad naar voren van waaruit grote politiek werd bedreven. Christelijke bouwers bewaarden de eenheid De eenheid onder de leden van Ne derlandse Christelijke Aannemers- en Bouwvakpatroonsbond is on danks het rumoer dat tijdens en na 'de bouwstaking ontstond, gehand haafd. De bond heeft de storm door- Dit deelde de nieuwe voorzitter van de N.C.A.B., de heer J. Blok, gister morgen op de in Utrecht gehouden jaarvergadering van deze bond me- de.Toch waarschuwde de heer Blok voor het vergeten van de historie. Uit hetgeen is gebeurd, zo zei hij, hebben wij geleerd dat wij als orga nisatie ons bewust dienen te zijn van onze eigen verantwoordelijkheid die wij ook zelf dienen te dragen. In dit verband sprak de heer Blok van de eigensoortige positie van de N.C.A.B. als christelijke partoonsorganisatie tegenover andere organisaties. De gedachte van een staatsbouwbe- drijf, waarvoor de idee nu en dan de kop opsteekt is, volgens de heer Blok, absoluut verwerpelijk. Het toe nemend overheidsbezit, waarbij voor al gedacht moet worden aan het wo- ningbezit. wordt ook reeds in chris telijke kringen als een normaal ver schijnsel geaccepteerd, aldus de heer Blok, die hierin een gevaar ziet. Advertentte <PqpJ« cent modern per rol. toiletpapier LEZERS SCHRIJVEN De eenvoudige vrouw Zonder polemische bedoelingen wil ik mevrouw Vervest van antwoord die nen op haar beschuldiging in uw blad van 13 december. Mevrouw Ver- vest heeft zich eraan gestoten dat zij mij in mijn betoog op 8 december voor de K.V.P. heeft horen spreken over „de eenvoudige vrouw van de tegenwoordige wethouder Visscher". De heer Visscher heeft op 16 novem ber 1.1. gezegd: „Ik ging dit gedeel te voorlezen aan mijn vrouw, ,die een eenvoudig mens is. Spontaan was haar reactie: Wat een Het spijt me dat mevrouw Vervest niet heeft begrepen, dat ik woorde lijk herhaalde wat de heer Visscher in de vergadering van de gemeente raad heeft gezegd. Als mevrouw Ver vest meent zich te moeten beklagen, dat vrouwen van gemeenteraadsle den in de Goese affaire worden be trokken, ben ik het met die klacht eens. Vooral om die reden komt het optreden van mevrouw Vervest tij dens de K.V.P.-vergadering op 8 de cember, mij niet bijster aantrekke lijk voor. Haar verwijten dient zij tot de heren Visscher en Vervest te richten, niet tot mij. Het heeft der halve geen zin op de door mevrouw Vervest gestelde vragen in te gaan. GOES. J. H. Roose. Bethlehem zonder drakentanden Dit kerstfeest zullen de pelgrims naar Bethlehem voor het eerst in dertien jaar geen drakentanden" op hun weg ontmoeten. Voor het eerst sedert de vijandelijkheden tussen het nieuwe Israel en de Arabische wereld zijn de van .gewapend beton gebouwde tankvallen langs de Israëlisch-Jor- daanse grens opgeruimd. Dat opruimingswerk is gedaan niet toestemming van beide landen en men mag dit zien als .een teken, dat de betrekkingen tussen Israel t Jorda nië langzamerhand aan het verbeteren zijn. Voor de rest blijft alles bij het oude. De kerstpelgrims zullen hun visa moeten laten zien en over een weg lopen met aan weerszijden het puin van de oorlog. Dit jaar zullen ongeveer 3.500 chris tenen van Israel naar Jordanië gaan om het kerstfeest in Bethlehem te vieren. Kerstfeest en Pasen zijn de enige feesten, waarbij de hermetisch gesloten grens tussen de twee landen op een kier wordt gezet. Bethlehem ligt ongeveer zes kilometer ten zuiden van Jeruzalem, aan de Jordaanse kant. De pelgrims zullen eerst door de Is raëlische grensdistricten moeten rei zen, waar door granaten verminkte huizen en gebouwen herinneren aan de oorlog van twaalf jaar geleden, waarbij Jeruzalem in een Israëlische •n een Jordaanse helft werd verdeeld. Westduitse leger is het snelst groeiende in Enropa Volgens het tijdschrift „Time? zullen de Westduitse strijdkrachten over twee a drie jaar de gezamenlijke strijdkrachten van de andere NAVO- landen in Europa in kracht evenaren zo niet overtreffen. De Westduitse minister van defen sie, Strauss, heeft de snelst groeien de strijdmacht van Europa opge bouwd, zo meent „Time". plllllllllllllllllllllllllllllllllüll I Rendierplaag in Noord-Zweden De Zweedse staatsspoorwegen M beginnen zich een beetje be- zorgd te maken over de vele UT rendieren die door treinen in s Lapland overreden woden. De gemiddeld tweeduizend die- H ren die op deze manier per M p jaar aan hun einde komen, kosten de spoorwegen tussen H de 200.000 en J/00.000 kronen s schadevergoeding aan de Lap- pen. §1 Het ergste van alles is nog, dat vele rendieren niet onmiddellijk bij de botsing gedood worden, maar dikwijls nog dagen rond- pj lopen alvorens aan hun ver- wondingen te bezwijken. Ma- p chinist Rolf Taguistbegaan met het droeve lot van de die- E= ren, voert sinds enige tijd een M lasso op zijn trein mee. Ver- scheidene dieren die door zijn locomotief geraakt werdén, H heeft hij op die manier kunnen vangen en uit hun lijden ver- et lossen. p Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif Sjeik Abdoella Bin Hadi werd 120 jaar oud Sjeik Abdoella Bin Hadi is te Birfoe- koem, bij Aden, gestorven na „115 a 120 jaar" oud te zijn geworden. De sjeik had meer dan duizend kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen, van wie hij er velen overleefde. Prof. Verdam lid van S.E.R. Bij K.B. is benoemd tot „Kroonlid" van de Sociaal Economische Raad, prof. mr. 1'. J. Verdam, hoogleraar in het Romeins recht en het interna tionaal privaatrecht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Prof Verdam is onder meer voorzit ter van de onlangs ingestelde „com missie ondernemingsrecht". WINTERWEERPRAATJE Het mag wat vreemd klinken maar er is tussen vorst en vorst verschil. Zo onderscheiden wij transportvorst en stralingsvorst. Straliiigsvorst is enkel een gevolg van een sterke nachtelijke afkoeling, zoals wij dit ook in het voorjaar wel hebben en waarbij nachtvorst (IJsheiligen) dikwijls voorkomt. Voor stralingsvorst is een heldere en zo goed als windstille □acht noodzakelijk, want onder die omstandigheden is de afkoeling van het aardoppervlak het grootst. In de winter kan er, wanneer alle om standigheden meewerken, een vorst van meer dan 5 graden voorkomen. Wanneer er een laagje sneeuw ligt, is zelfs een vorst van meer dan tien graden mogelijk. Stralingsvorst is zeer kwetsbaar voor depressies. Het is wel voorgekomen dat er twee a drie nachten waren met een matige stralingsvorst. Zo zelfs dat enkele ijsbanen al konden worden openge steld voor kinderen. Maar... de daarop volgende nacht was zwaar be wolkt met iets meer wind en... weg is de vorst. Vooral in kwakkel- winters hebben wij,meestel met stralingsvorst te doen. ben wij midden december een vorstperiode gehad, waarbij geen sneeuw viel en waarbij door tran sportkou wel 15 graden vorst is gemeten. Dit komt in ons land maar zelden voor. Zolang er geen sneeuw ligt, is strenge vorst vrij zeldzaam. Eerst wanneer alles onder een wit sneeuwdek ligt en 't wordt 's nachts helder en windstil dan kunnen zeer lage minima voorkomen. In de re cord koude februarimaand van 1956 in noord-Groningen nog 24 C op 27 januari 1942 te Winterswijk zelfs 27 C. Bij dergelijke temperaturen zouden wij al eens het woord „Si berisch" kunnen laten vallen, al is daar een vorst van meer dan 50 gra den geen zeldzaamheid. Transportvorst, de naam zegt het al, is vorst die al een lange weg uit Rusland of Scandinavië achter de rug heeft. Hiervoor is in de eerste plaats een hogedrukgebied boven Skandinavië noodzakelijk zodat er boven Polen, de Oostzee en Duits land sterke noordoostelijke winden voorkomen. Deze kunnen binnen twee dagen de vorst van Zweden of Rusland tot boven de Noordzee bla zen. Deze transportkou is heel wat on aangenamer. Vooral door de veel sterkere wind die de kou meer de huizen injaagt. Een vorst van 8 graden door stra lingskou (vrijwel windstil weer) is minder erg dan 4 graden vorst bij een krachtige tot harde oostenwind want in dit laatste geval kan er al heel wat (waterleiding, radiateurs) bevriezen, voor wij er erg in hebben. Sneeuw Van grote invloed op de nachtelij ke minima is ook de aanwezig heid van sneeuw. De strengste vorst wordt altijd boven een sneeuwdek gemeten. In 1938 heb- ADVOKAAT 1662. Nu het kielvlak gere pareerd was en zij hier bui ten niets meer te zoeken hadden, bezielde 't tweetal nog slechts één gedachte, n.l. zo snel mogelijk weer de luchtsluis in te komen, want een langdurig buitenverblijf in deze meteorietgeladen re gionen leek minder gezond. In zijn ijver om al het ge reedschap vlug bijeen te pakken, vergat Charley een ogenblik zijn magnetische laarzen op de buitenwand van het schip te houden, met het gevolg-, dat toen hij een onbeheerste beweging maak te, hij opeens contact met de raket verloor!Verbijsterd grepen zijn handen naar enig houvast, maar iedere bewe ging leek hem verder van zijn doel te brengen. Langzaam maar onverbiddelijk dreef Charley weg van de Terra I. Een ontzettende angst be ving hem, zijn ogen puilden hem bijna uit het hoofd en het duurde werkelijk enkele seconden voordat hij een schorre noodkreet uit zijn toe- geschroefde keel kon persen. „Help! Arend, help! Ik val... ik stijg... ik drijf weg... Man, doe toch wat! Oh, moedertje, ik ben ver lorenPiloor Storm die zich al in de luchtsluis bevond, luisterde verbaasd naar de jammerklachten van zijn kameraad. Hij keek omhoog en zag opeens Sharley als een hulpe loos Michelin-manneke wegdrijven... Toen be gon hij onbedaarijlk te lachen! Scheveningse pier voor 1 juni 1961 gereed De bouwers van de Scheveningse pier hebben gegarandeerd, dat de pier uiterlijk op 1 juni 1961 in ge bruik kan worden genomen. Bij deze garantie is men uitgegaan van weers omstandigheden, die voor een Neder landse winter normaal worden ge acht. De exploitatie maatschappij Sche- veningen heeft een premie uitgeloofd voor het geval het door bijzondere krachtsinspanning zou lukken de pier zoveel eerder gereed te krijgen, dat deze reeds met Pinksteren van het volgende jaar (21 mei) voor het publiek kan worden geopend. Naar het zich op dit ogenblik laat aanzien zal de heistelling deze week de verst in zee staande paal in de zeebodem zetten. Zoals bekend ligt dit verste punt van de pier 381 meter van de boulevard. 0 Een negentienjarige laborant van een grote fabriek in Essen heeft een premie van 325 mark ontvangen voor zijn ont dekking, dat het mogelijk is ertsmon sters in een elektrische koffiemolen klei ner te maken. Tot nu toe moest dit in speciale en kostbare machines gebeuren. (Advertentie) Rowenta. 37,SO Incl. veiligheidssnoer special Modern strijken. 800 grams „streamline" strijkautomaat - instelbaar voor elke stof. Strijkautomaten v.a. 23.50 Rowenta-perfectle I MAÏZENA DU RYEA maakt Uw groenten zo lekker FEUILLETON DOOR: BARBARA STANTON „Serena Granelle, de filmster. Ik dacht eerst, dat ze met Charles Pal frey was meegekomen, maar ze scheen met Hugh bevriend te zijn, of schoon ik moet zeggen, dat hij tegen haar nog knorriger was dan tegen Charles en mij". Blijkbaar wist Trudy niet, dat Hugh en Serena vroeger verloofd waren ge weest. Maar wat kwam de laatste in vredesnaam op Cherry Tree House uitvoeren? Had Hugh haar uitgeno digd of was ze onverwacht komen opdagen Betekende haar tegenwoordigheid dat ze zich verzoenden en opnieuw zouden verloven? Sally had dikwijls vermoed, dat Hughs prikkelbaarheid ten dele was toe te schrijven aan het feit, dat hij nog steeds Serena lief had. Anderzijds was het toch wel een vreemde manier van doen om haar en Trudy tegelijkertijd uit te nodi gen en dan tegen allebei onhebbelijk te zijn! Hoe meer Sally erover na dacht, hoe raadselachtiger zij het vond. Was Trudy soms jaloers ge weest en Serena eveneens? Hadden ze het land aan elkaar gehad Na wat Trudy al gezegd had, durfde Sal ly wel de vraag stellen: „Je had blijkbaar niet veel met Serena op, weJ? „Ik kon haar niet uitstaan. Ben je met haar bevriend?" „Neen, ik heb haar zelfs nooit ge zien, behalve op de film". „Hoe vind je haar?" „O, heel knap, maar geen actrice om over te roemen". „Dat zei Estelle ook al. Ik herinner me vaag, dat ik haar vóór mijn onge luk eens in een prullig pikant toneel stukje heb gezien. Zc was toen nog was ze nijdig, toen lk haar daaraan herinnerde en ze werd nog bozer toen Hugh zei, dat dit al heel lang geleden moest zijn! Alsof Serena nu zo lang zamerhand een oude heks was ge worden Heus, Sally, ze kookte letter lijk van woede". Sally, die Trudy's zachtmoedigheid kende, was benieuwd, waarom ze dit maal zo vinnig was geweest. „Nu, ze heeft je zeker op een gevoe lige plek getroffen, Truay", vroeg ze uitdagend. „Dat is zacht uitgedrukt. Zc deed lief jes beschermend toen ze het over mijn radio-uitzendingen had; je begrijpt 't wel: filmster moedigt een graag voor uit willend, maar slechts matig be gaafd ex-koormeisje aan! Nu, ik heb het haar betaald gezet toen ik later heel vriendelijk opmerkte; „Ik vond U zo'n prachtig type in ..Achter de tralies" juffrouw Granelle". „Neen toch, Trudy", lachte Sally. „Dat is immers de film waarin ze voor de handlangster van een boef speel de?" „Juist!" „Hoe nam ze het op?" „Niet al te best! Er ontstond een ge spannen stilte tot Charles Palfrey heel naïef vroeg, welke rol Serena in die film had gespeeld. O, ik weet, dat het erg slecht van me was, maar ze had er letterlijk om gevraagd". Benieuwd in hoeverre Trudy's boos heid uit billijke verontwaardiging en voor welk deel uit jalouzie was voort- gevloeid, informeerde Sally listig, voor Iwie Hugh partij had gekozen. „Zijn eigen partij! Hij zei alleen: „Nu ik laat jullie meisjes je maar met el kaar amuseren" enging naar z'n ka mer. Maar ik had heus medelijden met Charles, die vermoedelijk hang was, dat Serena en ik elkaar naar de keel zouden vliegen! Grappig, dat je haar nooit hebt ontmoet, is ze nooit op Cherry Tree House verschenen zo lang als jij er woonde?" „Neen". „Hm! Ik zou anders aan haar manier van praten gedacht hebben, dat zij en Hugh al jarenlang dikke vrienden of meer! waren geweest, of schoon hij van zijn kant helemaal niet de indruk wekte, dat hij verliefd op haar was". Na zich snel beraden te hebben, be sloot Sally, dat ze Trudy maar niet op de hoogte moest brengen van de mislukte verloving. Deed ze het wel, dan zou Trudy ook te weten komen, hoezeer Hughs gezicht in de oorlog was verminkt en tot nu toe was niet gebleken, dat zij daarvan iets afwist. t Had er alle schijn van dat Serena geenszins prijs had gesteld op Tru dy's aanwezigheid in Cherry Tree House, maar andersom was het allicht evenzo. Trouwens, Trudy zelf liet daaraan geen twijfel, toen ze zei: „Ik kan zulke heerszuchtige vrouwsper sonen, die proberen je uit te schakelen door maar telkens „herinner je je nog?" te roepen tegen een man en daarmee hun jarenlange vriendschap met hem te demonstreren, gewoonweg niet uitstaan. Estelle gelooft... maar neen, ik ben vandaag al venijnig ge noeg geweest". „Wees het nog een klein beetje meer", lachte Sally. „In elk geval zal het je goed doen als je je hart ten volle ge lucht hebt". „Nu dan, Estelle heeft een paar we ken terug in de krant gelezen, dat de filmmaatschappij, waaraan Serena is verbonden, haar ten gevolge van de malaise niet opnieuw zal engageren. O, dat betekent niets in haar nadeel; minstens de helft van alle Britse film sterren deelt hetzelfde lot. Natuurlijk kan ze misschien werk vinden bij een andere onderneming of zelfs een aan bod van Hollywood krijgen, maar als dat eens niet gebeurenKortom, Estelle denkt, aat Serena, nu ze ge hoord neeft van het vermogen, Hugh door zijn tante nagelaten, zou kunnen speculeren op zijn financiële steun voor haar loopbaan. Zeg eens, hoorde ik je daar miauwen, alsof je zeggen wilt dat ik een echte kat ben?" „Dat verbeeld je je maar", verzeker de Sally lachend. „Och, ik verdiende het anders wel, maar ik vind het jammer, als er ge tracht wordt Hugh te exploiteren". „Geloof je niet, dat hij best op zich zelf kan passen?" vroeg Sally scher per dan ze besefte. Eerst na enkele seconden antwoordde Trudy: „Dat weet ik zo zeker niet. Hij is lang niet _r£kee„x ze half verontschuldigend voort, „ken zo hardvochtig als hij zich probeert voor te doen. Maai- natuurlijk", ging jij hem veel beter dan ik. Misschien is hij alleen maar vriendelijk voor me, omdat ik niet zien kan". Trudy had dit wel op ernstige toon, maar zonder enig zelfbeklag gezegd en Sally was benieuwd of de blinde inderdaad verliefd op Hugh zou zijn. Zou Estelle het inzake Serena bij het rechte eind hebben Maar als nu eens Hugh en niet zij de eerste stap tot verzoening had gedaan En dan nog? vroeg Sally zich wreve lig af, gaat het dan nog mij aan? Uiteraard niets, maar toch zou ze, evenmin als Trudy gaarne zien, dat Hugh zichzelf weggooide. Instinctma tig gevoelde ze, aat Serena Granelle zijn gehele leven zou kunnen bedex*- ven, maar anderzijds had ze dat meis je nooit ontmoet en dus eigenlijk geen recht een oordeel te vellen. Niette min „Lieve help, wat ben ik een klets kous", klonk Trudy's stem weer. „Ik heb je toch niet van afgehouden, Sally?" „Natuurlijk niet „Tot eer van Hugh moet ik er nog bijvoegen dat hij de dag na mijn be zoek telefonisch 'zijn excuus heeft ge maakt vooi' zijn slechte humeur. Ik voor mij geloor dat al zou hij mij erom uitlachen hij zo overstuur was omdat het huis zou worden ver kocht; toch zou het voor hem alleen veel te groot zijn geweest. En ik kan me Serena Granelle niet als een pis telandshuisvrouw voorstellen. Zij is beter geschikt voor een weelderige flat met dito bediening!" „Zou je dan denken, dat ze kans heeft op een huwelijk met Hugh?" (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 18