BLUE BAND
Nederland werkt mee aan opbouw
van Ghana
GRATIS PAKJES
HOBBY-WERKPLAATSEN VOOR
BEJAARDEN VOORGESTELD
LONDENS „SPEAKERS CORNER'
VERHUIST NAAR DE TOWER
VRIJDAG 16 DECEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRAAG UW LEVERANCIER OM SPAARKAARTEN!
Eeuwenoude verbondenheid
Hulp op tal
van „fronten"
Op één van de verkeerswegen
van Ghana rijdt een Afrikaan,
trots als een pauw, op zijn
bromfiets. Hij voelt zich als een
koning-van-de-weg en denkt er
niet over, '11 luid claxonnerende
auto te laten passeren. Dat lukt
de automobilist, niet zonder ge
vaar, tenslotte toch. Het komt
hierna tot een woordenwisse
ling, waarbij de Afrikaan over
een machtige vocabulaire, maar
over weinig kennis van de ver
keersregels en het verkeersfat-
soen, blijkt te beschikken. Een
toevallig passerende agent,
eveneens een Afrikaan, bemoeit
zich met het geval en neemt de
donkere bromfietser mee naar
het bureau. Tijdens het verhoor
wil de agent weten, uit welk
land de automobilist afkomstig
is. „Holland? Is dat niet het
land, waar dat heerlijke bier
wordt gemaakt? Een goed land"
De agent voelt zich kennelijk ergens
verbonden niet Nederland. En hierin
staat, hij heslïst niet alleen. Tot in
de hoogste regeringskringen van
Ghana, de voormalige Goudkust,
worden nauwe relaties met ons land
onderhouden. Nederland speelt een
belangrijke rol in de opbouw van de
republiek Ghana. Nederlanders en
Nederlandse industrieën geven hun
krachten pp „tal van fronten".
Zo verricht de Nederlandse Heide
Maatschappij grondonderzoek in dit
kleine en bijzonder rijke land. De
Nedeco. een ingenieurscombinatie,
werkt aan de afwatering van Accra
en het bouwen van bruggen. The
Holland Syndicate uit Amsterdam
heeft een diamantmaatschappij in
Ghana. Een suikerplantage, incl. fa
briek, van een Nederlandse onderne
ming is in oprichting. Een Neder
landse verffabriek werkt in dit land
voor de verfcliemie. Een scheepswerf
te Vlissingen bouwt schepen voor
Ghana. Aan The University College
of Ghana zijn vijf lecturers en een
vesearchofficer uit Nederland ver
bonden. Vele Nederlanders hebben
een functie in gouvernements- en
semi-overheidsdiensten. Er zijn veel
Nederlandse handelshuizén, o.a.
Shell. Unilever, Sick. Holland-West-
Afrikalijn e.d. Dikwijls komen ei-
Nederlandse handelsmissies.
Vriendschap
Nederland importeert veel uit
Ghana, o.a. cacao, goud, man
gaan, diamant, hout, enz. heel
wat meer danhet naar dit land
uitvoert. Er is een overeenkomst
tussen de K.L.M. en de Ghana
Airways. Nederlands bier én ster
ke drank worden in Ghana veel
gedronken. Men is drulc doende,
er een grote Nederlandse brouwe
rij te bouwen. Radio Accra geeft
éénmaal per week een uitzending
uit Nederland.
De verbondenheid tussen Ghana
en Nederland dateert reeds uit
vroeger eeuwen. Daarvan getui
gen nu nog dc oude forten uit de
tijd van de Oost-Indische Com
pagnie, o.a. Ussher-fort-Aecra,
Fort Amsterdam e.a.
Er bestaat tussen de blanken uit dit
land en de inwoners een vrij nauw
contact en er zijn veel vriendschaps
banden. De onderlinge gastvrijheid
is groot en men vindt niet gauw iets
teveel, om het elkaar naar de zin te
maken.
Dienstbaarheid
Graag weiken de Ghanezen voor de
blanken. Dat ondervond het echtpaar
Van Landewijk, toen het nog maar
kort in Ghana was. Op een gegeven
ogenblik kwam een donkere jonge
man zich aanbieden als tuinjongen.
Mensah werd aangenomen omdat
men hulp best kon gebruiken. Een
dag latei' stapte een oudere jongen,
Kwaku, de bungalow binnen. „Men
sah is nog te jong om de tuin in orde
te houden. Ik kom hem helpen", was
zijn boodschap. Hij kon ook blijven
en thans worden beide knapen als
huisgenoten beschouwd. Ze zijn aan
genomen zoons geworden, een beetje
tot ontevredenheid van het andere
personeel, dat zich achtergesteld
voelt. De ouders van de beide - jon
gens zijn natuurlijk content met deze
gang van zaken. Ze vinden het heel
gewoon, - dat zij het echtpaar Van
Landewijk in de familie gekregen
hebben.
Tweede vrouw
Het huwelijksleven in Ghana is
trouwens in geen enkel opzicht te
vergelijken met dat in Nederland.
Het is gebruikelijk dat; een man,
wiens vrouw wat oud wordt, zich
een tweede aanschaft, die wat
jonger is. Zo is bijvoorbeeld Kwa
ku, de oudste jongen, een zoon
van de grootvader van Mensah,
die uit een tweede huwelijk werd
geboren.
En wat te denken van de positie van
de echtgenoot in Ghana? Hij betaalt
aan zijn vrouw eèn pond sterling per
maand voor eten. Verder moet zij,
o.a. door handel te drijven, zelf maar
zien, geld voor het huishouden en
het onderhoud van de kinderen te
verdienen. Neemt de man een tweede
vrouw, dan betaalt hij ieder een half
pond. Meer draagt hij in de lasten
van het gezin nauwelijks bij. Wel zal
hij trachten voor zijn vrouw handels-
geld te krijgen, maar dat is veelal
een eenmalig geval.
Onderhoud
De kinderen zijn voor de man een
soort A.O.W.; zij voelen zich on
derhoudsplichtig en verzaken deze
plicht nooit. Hierop ziet trouwens
de familie-oudste, die alles te ver
tellen heeft, nauwlettend toe. Als
hij wat zegt, zwijgen allen eer
biedig. De oudste zoon van de
man is ook van veel betekenis, als
stamhouder. De familie-raad van
Kwaku en Mensah besliste,, dat
de jongens bij het echtpaar Van
Landewijk als aangenomen zoons
kwamen.
De (koop) vrouwen, die algemeen
„Mammies" worden genoemd, nemen
in het leven in Ghana een eigen .(be
langrijke) plaats in.
Op mooie namen zijn de donkere be
woners van. Ghana heel erg gesteld.
De lorries, een. soort busjes, die veel,
Een kinderwagen kent men in Ghana
nauwelijks. Zó gaat het ook best.
Gedroogde vis is in Ghana zeer ge
liefd,. In deze bouwsels wordt de vis
gedroogd.
op een vrachtwagen lijken met een
paar zitbankjes, hebben klinkende
namen als „Lovely", „Why not"?,
„Abide with me", „God knows the
truth, but He waits", „Still alive",
„•Oh, Africans, why?" en „Sea never
dries".
Ook de Afrikaanse meisjes hebben
mooie namen, zoals Comfort, Mercy,
Beatrice, Vinolia e.d. Men vraagt
zich niet af, waar een naam vandaan
komt, als hij maar mooi klinkt.
Leuk bedelen
Vrijwel alle gezinnen van blanken
hebben een Ghane.es als hofmeester
in dienst. Deze post is erg in trek en
niet zonder belang ook. want een
hofmeester regelt veel in een huis
houden.
Hij voelt zich ook nogal bevoorrecht
boven de andere huisbedienden.Be
hulpzaam is hij in alle opzichten.
Bedelen kan hij als de beste. Zo
vroeg Kodjo, de bediende van - het
echtpaar Van Landewijk eens: „Ma
dame, als die sinaasappel te groot
"voór'U mocht zijn, -wil -ik -U met ple
zier met een paar stukjes helpen..."
Ook op andere wijze weet hij zijn
doel nog wel eens te bereiken.
A dvert. entte)
Bovenstebest
ondergoed
Wereldraad van Kerken
veroordeelt apartheid
Vertegenwoordigers van dé Wereld
raad van Kerken die in Johannes
burg een conferentie hielden, hebben
woensdag een verklaring uitgegeven
waarin de apartheidspolitiek van de
Zuidafrikaanse regering- wordt af
gekeurd.
In de verklaring wordt o.m. gezegd
dat Afrikanen net recht dienen te
hebben deel te nemen in de regering
en dat gemengde huwelijken (tussen
blanken en kleurlingen) in Zuid-
Afrika verboden niet verboden
kunnen worden op bijbelse gronden.
Een van de drie op de conferentie
vertegenwoordigde Zuidafrikaanse
Gereformeerde Kerken, de Neder
duits Hervormde Kerk, distancieerde
zich van de aangenomen resoluties
en verklaarde: „het is onze overtui
ging dat afzonderlijke' ontwikkeling
de enige juiste oplossing voor ons
rassenprobleem vormt", -
De twee andere .Gereformeerde Ker
ken,. dé Nederduits Gereformeerde
Kerk van dc Kaapprovincie en van
de provincie Transvaal, verklaarden
dat in „blanke" gebieden wonende
niet-blanken, het recht dienden te
hebben in de regering deel te nemen
indien zij geen andër vaderland heb
ben.
I11 de slotverklaring van de conferen
tie wordt gezegd dat alle acht deel
nemende Zuidafrikaanse-kerken „on-
rechtvaardigde Öiscrimatie" afwijzen
maar wordt toegegeven dat de Ker
ken het Jiiet-eena.zijn over apartheid.
PLANNEN NAAR MINISTER
Produktieve besteding
van vrije tijd
De heer 1-1. Soumier uit Driebergen
heeft een door hem uitgewerkt plan
voor produktieve en hobby-actieve
vrijetijdsbesteding voor bejaarden
toegezonden aan de minister van so
ciale zaken en volksgezondheid, en
de sociale raden van de 35 grootste
gemeenten van Nederland.
Geruime tijd geleden heeft de heer
Sommer oen voorlopig plan tot het
stichten van eenof meer centrale-
hobby-werkplaatsen aan de open
baarheid gebracht. Hierop heeft hij
van vele zijden positieve reacties
ontvangen, onder meer van verschil
lende sociale raden. Vooral de sociale
raad te Rotterdam was enthousiast
en animeerde dc heer Sommer zijn
plannen verder uit te werken.
Het plan van de heer Sommer
omvat de bejaardenzorg, de vrije
tijdsbesteding en de jeugdvor-
mlng. Doel van het plan is een^of
meer centrale hobby-werkplaat-
sen in de daarvoor in aanmerking
komende gemeenten té stichten,
waar jeugdigen en bejaarden af
wisseling op basis van •-vrijwillig-
WEGENS „WERK IN UITVOERING"
Hyde Park krijgt
ondergrondse parkeerplaats
Wie Londen kent, kent ook de open-
luchtredenaars, die zich zondags
naar de hoek van Ilyde Bark te
genover Marble Arch begeven,
daar hun spreekgestoelte opzetten
en de menigte onderhouden over
alle mogelijke ondetfwerpen, poli
tieke of godsdienstige. Hoe fel
hun uitlatingen ook mogen zijn,
de twee of drie politieagenten, die
1 een oogje in het zeil houden,
grijpen vrijwel nooit in. De Brit
ten zijn trots op hun vrije woord
en dulden daarop geen inbreuk.
Nu wordt echter de rijweg op die
plaats verbreed en bovendien is
de Londense overheid voornemexts
om de gehele hoek van het park
af te graven, zodat er een onder
grondse parkeerplaats voor twee
duizend auto's zal kunnen ko
men. Dat geeft voor de redenaars
van „Speakers' Corner" wel enige
moeilijkheden erf sommigen van
hen hebben reeds de wijk geno
men naar het pleintje, dat voor
het grimmige kasteel, de Tower,
ligt. Op weekdagen kan men
daar tijdens het lunchuur steeds
meer sprekers vinden en zij telr
len zowel bankbedienden als ha
venarbeiders onder hun gehoor.
Deze openbare bijeenkomsten, die
nooit georganiseerd worden en al
tijd zo maar spontaan ontstaan,
hebben doorgaans twee „vleu
gels", een voor politieke redenaars
en een voor degenen, die de een of
andere godsdienstige sekte aan de
heid hun vrije tijd produktief of
hobby-actief kunnen besteden. De
heer Sommer wil een overkoepe
lend lichaam in de vorm van een
Naamloze Vennootschap oprich
ten, dat coördinerend optreedt.
Met de produktieve vrijetijdsbeste
ding wil hij de vitale bejaarden, wier
loon of pensioen een aanvulling be
hoeven, in de gelegenheid stellen
iets bij te verdienen. De hobby-actie
ve vrijetijdsbesteding is bestemd
voor bejaarden, die enige uren per
dag of per week willen deelnemen
aan handenarbeidscursussen. De
werkplaatsen, waarin de bejaarden
hun hobby's beoefenen, wil de heer
Sommer gedurende de avonduren be
schikbaar stellen aan ter plaatse ge
vestigde organisaties en verenigin
gen voor jeugdwerk.
De heer Sommer heeft van hel Cen
traal bureau voor de statistiek ver
nomen, dat Nederland thans 500.000
gepensioneerde mannen van 65 jaar
en ouder telt. De initiatiefnemer
neemt aan, dat biervan de helft niet
geïnteresseert zal zijn, zodat een
kwart miljoen bejaarden wel voor
zijn plan zal voelen. De kosten van
een en ander schat de heer Sommer
op 85 miljoen gulden.
man willen brengen. Er loopt
tussen beide groepen altijd een
denkbeeldige grenslijn en wrij
ving ontstaat alleen, wanneer een
godsdienstige „voorganger" zijn
gehoor zo enthousiast meekrijgt
bij het zingen van een psalm, dat
hij zijn „politieke" buurman daar
mee overstemt.
Naast deze twee groepen zijn er dan
de grappenmakers en de filosofen
en de toehoordei's wandelen be
daard van de een naar de ander
om zichzelf zodoende wat afwis
seling te bezorgen. De „presiden
ten" van partijen, waarvan nie
mand ooit gehoord heeft, geven
hun inzichten te kennen over de
crisis in Kongo, dc ruimtevaart
en geboortebeperking, terwijl an
dere sprekers een campagne staan
te voeren voor het Britse impe
rium, tegen de apartheid, voor
een topconferentie of tegen Duit
se militaire bases in Groot-Brit-
tannië.
Niet elke spreker blijft echter bij
zijn gekozen onderwerp. Onlangs
begon er een een betoog over het
:,,schandaal" van Amerikaanse
raketbases in Schotland, maar hij
eindigde met een uiteenzetting
over spiritisme. Soms ontstaan
er heftige debatten onder de om
standers, zelfs zo heftig, dat zij
daarbij het bestaan van de re
denaar zelfs vergeten.
Buitenlanders, die niet beter weten,
of de Britten zijn uiterst flegma
tieke, gereserveerde mensen, be
grijpen er doorgaans niets van.
Dat bleek ook uit de grote ogen,
die een Amerikaanse toerist op
zette, toen een paar studenten uit
Oxford hem een paar raketbases
op het eiland Wight aanboden in
ruil voor Amerikaanse politieke
steun bij liet streven van Wight
om „vrij" van Engeland te raken.
Franse soldaten hebben de wacht be
trokken in cle Kasbah van Algiers.
De straten bieden een trieste aanblik.
Nota over misbruik
van veilingfust
Het centraal bureau van de tuin
bouwveilingen heeft enige tijd gele
den het produktschap voor groenten
en fruit gevraagd, maatregelen te
beramen die paal en perk kunnen
stellen aan het misbruik van veiling
fust: het te laat aan de veilingen te
rugleveren van groente- en fruitkïs-
ten en liet gebruiken, daarvan voor
doeleinden, waarvoor ze niet be
stemd zijn. Dit ver-zoek is voor het
secretariaat van het produktschap
aanleiding geweest, een nota over
dit probleem op te stellen, die in de
dezer dagen gehouden bestuursver
gadering werd-behandeld.
Naar de voorzitter, de heer Van
Arcken ter vergadering opmerkte,
kan uit de nota geconcludeerd wor
den dat het zeer moeilijk zal zijn,
doeltreffende maatregelen tegen fust-
misbruik te nemen.
De bepaling in de fustverordening,
dat fust zo spoedig mogelijk moet
worden ingeleverd, is volgens de no
ta moeilijk voor verbetering vat
baar.
Ultracentrifuge-proces
„eenvoudig noch goedkoop"
De voorzitter van de Amerikaanse
commissie voor kernenergie, McCo-
ne, heeft dinsdag verklaard, dat 't
ultracentrifuge-proces voor de pro-
duktie van splijtbaar materiaal „een
voudig noch goedkoop" zal zijn. Vol
gens hem is het niet waar, dat het
voor elk land betrekkelijk gemakke
lijk zal zijn zelf kernwapens te ver
vaardigen.
Zoals bekend wordt dit procédé ont
wikkeld in Nederland, West-Duits-
land en de V.S.
Volgens het rapport van McCone
overweegt de Nederlandse regering,
naar verluidt, maatregelen tot con
trole op het ultracentrifuge-proces
Westduitse woordvoerders hebben al
eerder bekendgemaakt, dat de bonds
regering od Amerikaans verzoek het
procédé geheim houdt.
In een kazerne van de Amerikaanse
troepen in Mainz is een omvangrijke han
del in Marihuana ontdekt. Naar bekend
is geworden, zijn grote hoeveelheden van
het verdovende middel in beslag geno
men en verscheidene Amerikaanse mili
tairen in Mainz gearresteerd.
Pierenbouw /(maiden
met kracht aangepakt
Dc werkzaamheden voor de verbre
ding van de IJmuidense havenmond
van 250 tot 750 meter gaan in IJmui
den thans een grote omvang aanne
men. In het voormalige badpaviljoen
IJmond op de duinen bij de kust
wacht te IJmuiden is vorige week
het bouwbureau IJmond van rijks
waterstaat onder directie van inge
nieur L. W. Lievensé ondergebracht.
De lengte van de IJmuidense zuider-
picr, die thans 1500 meter is, zal
3500 meter worden. De noorderpier,
die 1500 meter lang is, zal 2500 nie
ter lang worden. Het gehele pieren-
complex van IJmuiden zal de vorm
van een notenkraker krijgen. De pie
ren zelf zullen de vorm krijgen van
een „T". De gedeelten van dé beide
pieren die er thans nog liggen na de
knikken zullen mettertijd worden
opgeblazen. Ook zullen nog enkele
wrakken verwijderd moeten .worden,
zoals van het passagiersschip „J. P.
Coen", de „Tjikini" en „Van.Rense-
laar". Door de bouw van deze nieu
we havenmond zullen de haven van
IJmuiden en de haven van Amster
dam toegangelijk worden voor sche
pen van 70.000 tot 80.000 ton met een
maximale diepgang van veertig voet.
Gen. Heusinger voorzitter
militair comité Navo
Generaal Adolf Heusinger, oud 63
jaar en vroeger chef van de generale
staf van Adolf Hitler, is benoemd
tot voorzitter van liet permanent mi
litair comité van de NAVO,
Heusinger was inspecteur-generaal
van het Westduitse leger. Hij zal
zijn nieuwe functie op 1 april 1961
aanvaarden. Dan volgt hij de Neder
landse generaal B. Hasselman op.
De voorzitter van het permanent mi
litair comité van de NAVO is de
militaire evenknie van de secretaris
generaal en staat als zodanig boven
de opperbevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten, de Amerikaanse ge
neraal Norstad. Hij is rechtstreeks
ondergeschikt aan het „standing
committee" van de NAVO, dat be
staat uit een. Amerikaan, een Brit
en een Fransman en liet hoogste be
velsorgaan van de Noordatlantische
Verdragsorganisaüe is.
(Advert
