Kathedraal van Doornik is een fonkelend
juweel in de nacht
FANATICI VERNIELEN KANTOOR
VAN DAGBLAD IN SEOEL
OPENBARE DISCUSSIE IN
S.E.R. OVER P.B.0. IN APRIL
DINSDAG 13 DECEMBER 1960 PBOVINOIALB ZEEUWSE) O O U tt A N
Boeket der vijf torens
Feestelijke champagne bij een
luguber schilderij
(Van een onzer redacteuren)
Tijdens de vallende schemer bereikten wij Doornik (Tournai)
In liet uiterste westen van de provincie Henegouwen en laatste
Belgische stad aan de grote weg naar het belangrijke Franse
industriegebied om Lille. Doornik met Tongeren de oudste stad
des lands, ook een der in de laatste oorlog zwaarst getroffen ste
den. Granaten en bommen sloegen hier onzegbaar veel schoons
in puin, hels vuur verteerde onvervangbare boekerijen tot as...
Slechts door een mirakel, zo vertelde ons de beminnelijke
kanunnik Jean Cassart, bleef de vermaarde kathedraal met zijn
vijf torens, als een beschermende hand boven de stad rijzend,
voor verwoesting gespaard. Het dak brandde al, maar kon
worden geblust.
den. Later was het koning Clovis,
hier geboren, die uit deze plaats ver
trekkend Gallië veroverde. Feit,
waarom men Doornik graag aan
duidt als de plek waar de wieg stond
der latere Franse koninkrijken of
als eerste hoofdstad van het Wes
ten.
Lokaal chauvinisme Wellicht,
maar feitelijk komt Doornik dit
historisch aureool echt wel toe.
Haar verleden was groots en be
wogen en ook nauw verbonden
met de ontwikkeling onzer eigen
Lage Landen. Een verleden, nog
maals, waarvan de kathedraal
de zichtbare, glorieuze apotheose
vormt.
De kathedraal, zoals zij nu voor ons
oprijst is de vierde, welke sinds het
jaar 500 op deze plek verrees. De
tweede werd door de Noormannen
verwoest, de derde in romaanse stijl
kwam in de twaalfde eeuw tot stand,
waaraan nog' eens honderd jaar la
ter het indrukwekkende gotische
koor werd toegevoegd.
Onvoorstelbaar
Waar eens de hertogen van Bour-
gondië met hun luisterrijke hofhou
ding, Philips de Schone, Jeanne
d'Arc, keizer Karei de Vijfde en de
befaamde Spaanse koning Philips de
Tweede deze illustere kathedraal be
traden, bewogen nu1 ook wij ons in
minstens nog even eerbiedige be
wondering door het inmense schip
van de kerlc, waar het licht binnen
stroomde door het kleurenvlammend
roosvenster en de zich in drie reek
sen boven elkaar verheffende ro
maanse ramen. Dieper nog kwamen
we in het ruim dertig meter hoge
gotische koor onder de indruk van
de schoonheid, hier zovele eeuwen
terug door grotendeels onbekende
ambachtslieden en bouwmeesters ge
schapen. Door de deels gebrandschil
derde glazen vulde de ruimte zich
met een onvoorstelbaar stil licht, dat
glansde op het grote marmeren
hoofdaltaar, wegdoezelde tussen de
stijlvolle ltanunnikbanken en in ver
re hoeken zijn taak overdroeg aan
wijdingsvol kaarlicht, strijkend
langs een uit de achtste eeuw da
terende muurschildering... Wij spre
ken U dan nog niet over de kostbare
en unieke voorbeelden van zeer
Ook het in klassieke stijl opgetrok
ken stadhuis, liggend in een stille
intieme tuin, is nog steeds een sinis
tere bouwval, waarvan enkele mo
numentale brolïken muur getuigen
van de vroegere voornaamheid. Er
was liier zoveel te herbouwen, te
restaureren, denkend slechts aan de
reeksen historische gevels aan de
Grote Markt, dat het stadhuis nog
altijd moet wachten.
Uit de toon
Dicht erbij ligt het wel in tact zijn
de „Museum voor Schone Kunsten",
waar burgemeester Casterman ons
een welkom toeriep, al vonden wij
het wel wat uit de toon vallen er ter
verbroedering een feestelijk glas
champagne te moeten ledigen, staan
de bij een de gehele wand bedek
kend, enorm schilderij op zeer realis
tische wijze de pestepidemie voor
stellend, waardoor Doornik in het
jaar 1092 werd overvallen. Toen
monsieur Casterman (als particu
lier uitgever van de Belgische tele
foongids, de bekende kinderstrip
„Kuifje", missalen en toeristische
folders, derhalve een rijk man en
vrij zeker daarom verkozen voor de
erepost van burgemeester) was uit
gesproken, ontvluchtten wij snel het
zo sombere schilderij om in een
andere zaal van het museum te: ge
nieten van enige der beroemdste
doeken van Ed. Manet als diens
„Liefdespaar", het tedere doek „Ar-
genteuil" en een prachtig zeè-stuk
van Monet.
Champignons
Doch (men vergeve het ons) hier
voor trokken wij niet naar Door
nik, noch om U te vertellen van
de kostelijke champignonschotel,
die mon ons voortoverde of over
liet bezoek, dat wij omstreeks het
middernachtelijk uur brachten
aan een der weinige toen nog
open zijnde taveernes, waar een
jonge neger uit Senegal ons, tus
sen de juke-box-klanlftn door
wondere verhalen deed.
Ons doel in Doornik, hoe zou het an
ders kunnen, was de kathedraal.
Immers om deze romaans-gothische
kerk, zelfs nog iets omvangrijker
dan de Notre Dame in. Parijs en de
beroemde kathedraal van Chartres,
met zijn uniek 83 meter hoog to
rencomplex, grandioos juweel der
westelijke cultuur, cirkelen zich de
historiedraden van de stad zelve.
Een verleden teruggaand tot de eer
ste helft van de eerste eeuw onzer
jaartelling toen de Romeinen er een
belangrijk handelscentrum vestig-
Achter Doorniks Grote Markt rijst
als 'n beschermende hand het boeket
der vijf torens van de kathedraal
boven de stad. Rechts het sierlijke
Belfort, symbool van de vrijheden
der burgers.
oude religieuze kunst: wandtapijten,
een gouden Byzantijns kruis uit de
vijfde eeuw bedekt met edelstenen
en paarlen, een verguld koperen
schrijn uit de dertiende eeuw, waar
op met meesterhand zijn aange
bracht uitbeeldingen uit het leven
van Christus... Alles tezamen ge
bracht in de schatkamers van de
kerk.
Luisterrijk
De kathedraal! Zij rees weder
om in al haai- luisterrijke pracht
voor ons op toen de avond was
gevallen en zelfs alle stadslich
ten en rumoer aan de Scheldezij-
de van het bouwwerk waren uit
gebannen. Dit om gebruik ma
kend van steeds wisselende bun
dels licht uit enorme schijnwer
pers, aanflitsend in en buiten de
kathedraal, het trotse boeket dei-
torens, het massale romaanse
transept en de gotische, gebeeld
houwde bogen van het noordpor
taal een hoofdrol te doen spelen
in een subliem klank- en licht
spel. Een spel, waarin stereofo-
nische geluidseffecten, koorzang,
orgel en spreekstèmmen de rij-
lte historie van stad en kathe
draal uitermate suggestief deden
herleven.
Hoe U een indruk te geven van het
moment, waarop in het diepe don
ker plotseling als fonkelende stuk
ken levend licht tachtig meter bo
ven ons de. kruizen op de torenspit
sen zichtbaar werden? Van het ge
zang, de gregoriaanse hymnen, die
ons deden delen in de vele vreugden,
die stad en kerk beleefden? 1-Iet da
verend geluid van voorbijtrekkende
ruiterstoeten of dé tegen de muren,
tussen de torens en in de gebrand
schilderde ramen oplaaiende angst
wekkend wilde rode gloed op ogen
blikken, dat grote branden en oor
logen stad en land teisterden? Of
van het slottafereel, waarin de ka
thedraal nogmaals beschenen door
honderden lichtbundels tegen de
zwart fluwelen fond van de nacht
stond als een uniek, reusachtig lich
tend juweel?
E.E.G.-commissie:
voorzichtig prijsbeleid is
noodzakelijk
deskundigen
is tot de conclusie gekomen dat een
krachtige economische ontwikkeling
van de gemeenschap niet alleen de
grondslag zal leggen voor een dyna
misch landbouwbeleid, waardoor de
landbouw haar produktievermogen
zal kunnen ontplooien in de richting
die de ontwikkeling van de vraag aan
geeft, doch dat zij tevens aan de in
voer een redelijk aandeel zal overla
ten.
Men dient immers niet uit het oog te
verliezen, aldus de deskundigen, dat
de conjunctuur binnen de E.E.G. gro
tendeels wordt bepaald door de uit-
voermogelijkheden voor andere dan
landbouwprodukten. Over het geheel
genomen bevestigt de studie de me
ning dat een over het algemeen voor
zichtig prijsbeleid moet worden ge
voerd, teneinde de hoofdzakelijke uit
de technische vooruitgang en de pro-
duktiestijging voortvloeiende ontwik
keling niet op kunstmatige wijze te
versterken.. Voorts is duidelijk dat
uiteindelijk de afzetmogelijkheden
voor de landbouwprodukten (met na
me voedergranen en rundvlees) zullen
worden bepaald door de ontwikkeling
van de economie als gèheel.
Hillary weet zeker
dat de yeti bestaat
Sir Edmund Hillary, de bedwinger
van de Mount Everest, is de vorige
week in de hoofdstad van Nepal aan-
gekomen na een expeditie die een
jacht was op de „verschrikkelijke
sneeuwman". Donderdag heeft Sir
Edmund te Katmandoe getoond wat
lijj aan sporen van de yreti gevonden
heeft.
Hillary heeft een botloze leerach
tige hoofdhuid, begroeid met ruig
bruin haar. een aantal huiden die in
kleur en afmetingen uiteenlopen, en
een aantal verhalen en legenden ge
oogst.
Hij zei dat het bestaan van de ver-
schikkelijke sneeuwman een feit is
en dat hij met de geringe middelen
waarvan hij zich tijdens zijn tochten
op de Mount Everest meester heeft
kunnen maken, op 12 december in
Chicago de wetenschap wil overtui
gen.
De hoofdhuid heeft hij „de scalp van
Khumjung" gedoopt, naar de man
die hem al jarenlang in zijn bezit
heeft, Khumjung Elderman. Deze
reist met Hillary mee.
J. J. van Doormaal in
Groningen overleden
Op 86-Jarïge leeftijd is in Groningen
overleden de heer J. J. van Doormaal,
oud-directcur van de „Friesch-Gro-
ningsehe Coöperatieve Beetwortelsui
kerfabriek" in Groningen.
De heer Doormaal was een van de
frondlèggers van de Nederlandse
eetwortelsuikerindustrie. In het be
gin van zijn loopbaan bouwde hij een
beetwortelsuikerfabriek in Italië, in
1909 werd hij directeur van de .beet
wortelsuikerfabriek in Sanddaarbui-
ten in Noord-Brabant. De „Friesch-
Groningsche Beetwortelsuikerfabriek"
is in 1913 gebouwd naar een ontwerp
van de heer Van Doormaal, onder zijn
leiding is de fabriek ook gebouwd. De
dagcapaciteit, aanvankelijk 1,8 mil
joen kilogram, is door de heer Van
Doormaal geleidelijk uitgebreid. De
„Friesch-Groningsche" was vele jaren
de grootste beetwortelsuikerfabriek
van Nederland. De heer Van Door
maal was ridder in de orde van Oran-
je-NasSau. De begrafenis heeft plaats
aanstaande woensdag op de rooms-
katholieke begraafplaats in Gronin
gen.
Een uit de middeleeuwen daterend
huis, in het oudste deel van Btoölc-
liölm, is afgebrand. Vijf mensen zijn
in de vlammen omgekomen. De
brandweer heeft nog tien bewoners
kunnen redden.
Montgomery wil graf
in El Alamein
Volgens het Egyptische blad „Al
Ahram" heeft maarschalk Montgo
mery besloten voor zichzelf een graf
kelder te laten bouwen in El Ala
mein, op de militaire begraafplaats
waar de doden van de compagnie in
de Libische woestijn rusten. De
maarschalk heeft de wens geuit te
midden van zijn vroegere strijdmak
kers begraven te worden.
Papoea vrijgesproken na
doden van scheepsofficier
De papoea-kok uit Soengeibila, die
vorige maand een scheepsofficier in
Wewak (Australisch Nieuw-Guinea)
met een bijl doodde, werd op een
rechtszitting in Wewak vrijgespro
ken en op vrije voeten gesteld.
De verdediger, Webb, voerde aan dat
de kok uit zelfverdediging handelde
aangezien de officier hem met een
mes bedreigde.
IN JUNI IN TWEEDE KAMER
Grondige voorbereiding
in eigen kring
(Van onze Haagse redactie)
In april van het komende jaar zal de
Sociaal-Economische Raad in het
openbaar gaan discussiëren over de
vertraging in de ontwikkeling van
de Publiekrechtelijke Bedrijfsorgani
satie. Deze discussie zal plaatsheb
ben aan de hand van een nota, die
door de organisatiecommissie van de
S.E.R. wordt voorbereid. De organi
satiecommissie beraadt zich reeds
geruime tijd over de ontwikkeling
van de P.B.O., zowel voor wat betreft
de vertraging in het tempo van de
instelling van nieuwe bedrijfslicha-
men als voor wat betreft de functio
nering van de bestaande bedrijfsli-
chamen.
Aanleiding hiertoe is het feit, dat in
de laatste tijd weinig resultaten zijn
bereikt in het overleg dat gevoerd is
in bedrijfstakken van de industrie,
waarover de S.E.R. de bewindslieden,
die met de zorg voor de P.B.O. be
last zijn geweest regelmatig heeft
gerapporteerd.
Om de leden van de S.E.R. in de
gelegenheid te stellen kennis te
nemen van de punten, welke de
organisatiecommissie zich voor
stelt in haar nota te behandelen,
heeft de commissie deze punten
gegoten in een aantal vraagpun
ten, die aan de leden van de raad
zijn gezonden, waardoor de dis
cussie in april door nader beraad
in eigen kring grondig kan wor
den voorbereid.
De organisatiecommissie zal in fe
bruari 1961 haar nota aan de leden
van de S.E.R, doen toekomen. Het
ligt niet in de bedoeling, dat de S.
E.R. in april aan het eind van de
discussie over de nota zal stemmen
maar wel wil men, dat de leden van
de raad zich nu eens openlijk uit
spreken over de oorzaken, die naar
hun mening de vertraging in de ont
wikkeling van de P.B.O. bewerkstel
ligen.
Ongeveer gelijk met de nota aan de
raad, zal de organisatiecommissie 'n
rapport, over de trage gang van za
ken bij de ontwikkeling van de P.B.
O. zenden aan de staatssecretaris
van algemene zaken.
Zoals bekend hebben verschillen
ende Kamerleden tijdens de be
handeling van de begroting om
een debat gevraagd over de P.B.
O. Het ligt in de bedoeling, dat
dit debat in juni van het komen
de jaar in de Tweede Kamer zal
worden gehouden.
Agenten van voetbalpools
in Haarlem aangehouden
Wegens overtreding van de loterij-
wet heeft de politie te Haarlem pro
ces-verbaal opgemaakt tegen zes
Haarlemmers die optraden als agent
van de voetbalpools Continental Pooi
en Contilotto. Onderzocht wordt of
hier geen sprake is van oplichting.
De politie twijfelt aan de honafiditeit
van de organisatoren. Er werd iede
re week een prijs toegezegd van
150.000 maar in werkelijkheid werd
slechts eenmaal een prijs van 1000
uitbetaald. Deelnemers aan de pools
konden zowel de uitslagen raden van
wedstrijden in Nederland als in En
geland. Het hoofdkantoor van beide
voetbalpools zou in Den Haag geves
tigd zijn. Ook in andere plaatsen van
ons land werken agenten, die zich
belasten met de verspreiding der for
mulieren.
Weer bemanningsleden
van „Oranje" ontslagen
Het Nederlandse passagiersschip,
„Oranje", is zondag uit Singapore
vertrokken, nadat opnieuw een deel
van zijn bemanning moest worden
vervangen.
Toen het schip zaterdag in Singapore
aanlegde werden zestig leden van de
bemanning ontslagen en aan wal ge
zet. Deze werden gevolgd door hon
derd anderen, die ontslag hadden ge
nomen. Nadat nieuwe bemanningsle
den waren aangenomen, vertrok het
schip precies volgens het reisschema,
een scheepsofficier deelde mede dat
de zestig waren ontslagen, omdat zij
een wanordelijke troep vormden en er
herhaaldelijk gevechten onder hen
uitbraken. 'Nog geen twee maanden
feleden varen eveneens in Singapore
20 Indonesische bedienden én zeelie
den van boord van de Oranje gegaan.
Het ging toen om het geschil om Ne
derlands Nieuw-Guinea.
Mogelijk conferentie over
sluiting Spandau
Volgens Reynolds News zullen begin
volgend jaar vier-niogendheden-be-
sprekingen worden gehouden over
sluiting van de gevangenis voor oor
logsmisdadigers te Berlijn-Spandau.
In die sombere gevangenis in de Brit
se sector van Berlijn, bevinden zich
nog slechts drie top-nazis: Hitiers
vroegere plaatsvervanger Rudolf
Hess, 67 jaar, de voormalige minister
van bewapening Albert Speer, 56 jaar
en de vroegere leider van de Hitler-
jeugd Baldus von Schirach, 54 jaar.
Tienduizend mark voor wie
Auschwitz-beul vindt
Voör het vatten van de laatste com
mandant van het voormalige nazi
concentratiekamp Auschwitz, Richard
Baer uitFloss in de Palts, is een
beloning van tienduizend mark uit
geloofd.
De openbare aanklager Heinz Wolf
verklaarde in Frankfort dat de voor
malige SS Sturmbannführer zeer
waarschijnlijk nog in leven is en zich
verborgen houdt. Óp 21 oktober is een
arrestatiebevel tegen de 49-jarige
Baer uitgevaardigd.
Nieuwe investeringen
De directie van de Koninklijke Neder-
landsche Hoogovens en Staalfabrieken
N.V. en Van Breedband N.V. deelt me
de dat met goedkeoiring van de betref
fende raden van commissarissen is
besloten tot nieuwe investeringen ter
opvoering van de produktïecapaciteit.
Een groep godsdienstige fanatici
heeft het kantoor van Znid-Korea's
grootste dagblad bestormd en gro
te vernielingen aangericht.
Vijftienhonderd agenten hadden ruim
een half uur nodig om de ruim
zeshonderd aanhangers van de
„Olijfboomkerk", uit het gebouw
te verdrijven. Zij gebruikten de
gummistok en zeventien traangas-
bommen en arresteerden 439 per
sonen. De rest van de menigte
vluchtte.
De fanatici hadden zich opgewonden
over een foto in het dagblad, van
hun leider Pak Tae Soen. De on
geveer twee jaar oude foto toonde
een „heilig vuur" boven de hoof
den van de congregatie van Pak,
die zich opwerpt als incarnatie van i
Christus. De krant had aan de
echtheid van de foto getwijfeld.
Zij was verschenen in een artikel
uit een reeks over de bevindingen
van een wetenschappelijk onder
zoek van regeringswege.
Een delegatie van dc olïjfboomkerk
had de directie van de krant eer
der bezocht, en gevraagd een „cor
rectie" te willen opnemen onder
aanbieding van verontschuldigin
gen voor het twijfelen aan de
echtheid van de foto van Pak.
De fanatici kwamen uit een dorp dat
de sekte heeft gebouwd aan de ri-
vier de Han op vijftien km van
Seoul, De meesten van hen waren
vrouwen.
?- die zelf niet aan de demon
stratie deelnam, is al eens veroor-
cLjkl wegens moord, zwendel en
andere onwettige praktijken, sa
menhangend met zijn „zending."
