Mens Kroesjtsjew onbelangrijk op
zijn weg naar de macht
David Schaltiel breekt in stilte
Arabische boycot tegen Israël
Hedenavond 9 uur:
The Great Sebastians
HERMAN FLADE VERBLEEF 10
JAAR IN 00STDUITSE KERKER
Nederlands bezoek aan België
dit jaar weer toegenomen
DONDERDAG S DECEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
33
HONGAARSE EX-COMMUNIST SCHREEF
In communisme telt alleen apparaat,
persoonlijkheid is verwarrend
„Natuurlijk zou ik het interessant vinden om naar de Sowjet-Unie te gaan
en ook mensen als Kroesjtsjew te ontmoeten. Het lijkt me erg interessant,
maar belangrijk voor de kennis van het communisme, voor het inzicht
in de politieke ontwikkeling in Rusland is zo'n bezoek aan het land, zo'n
kennismaking met de machthebbers niet. Bij liet schrijven van mijn boek
heb ik er dan ook beslist geen last van gehad, dat ik van de persoonlijke
sfeer en gegevens weinig wist. Eerder het tegendeel. In het communis
tische stelsel en het is onverschillig daarbij of het over de Sowjet-
Unie, China of een ander communistisch geregeerd land gaat is het al
leen het apparaat dat telt, kunnen de „persoonlijkheid" en het „persoon
lijke" alleen maar verwarrend werken". Deze nogal stellige en niet door
iedere kenner van Rusland en het communisme gedeelde opinie, werd ons
verteld door de (in Loudense ballingschap levende) Hongaarse journalist
en schrijver George Paloczi-Horvath, wiens pas in vertaling van de heer
J. M. Kliphuis en bij H. J. W. Becht verschenen biografie over Kroesjtsjew
over al in de wereld nogal opzien heeft gebaard.
De heer Paloczi-Horvath, die we
ontmoetten ten huize van zijn Neder
landse uitgever, is onmiddellijk be
reid deze bewering bewijzend toe te
lichten: „Het staat vast, dat grote
kranten als New York Times, Le
Monde, London Times en The (Man
chester) Guardian ook in de periode
na Stalins dood velen van hun be
kwaamste mensen in Moskou hadden
zitten. Stuk voor stuk voorspelden
zij, zich baserend op hun persoonlij
ke indrukken en gegevens van per
soonlijke ontmoetingen, dat die
machtsstrijd door Malenkow zou
worden gewonnen. „En als ik in
Moskou was geweest zou ik hetzelf
de hebben gedaan". Deskundigen
evenwel als professor Watson en an
deren in Amerika en daar buiten, die
alleen afgingen op hun kennis en in
zicht in de „wetenschap" of „dogma
tiek" van communisme en commu
nistisch partij-apparaat voorspelden
al heel vroeg dat Kroesjtsjew zou
winnen en niet de begaafdere, knap
pere, meer persoonlijkheid bezittende
Malenkow.
Alleen is Kroesjtsjew minder be
heerst, laat hij zich gauwer onder
invloed van het ene glaasje wodka
teveel, of drift verleiden loslippig
te worden en uit zijn jeugd te ver
tellen. Bijvoorbeeld dat hij als kleine
jongen zich bezig hield met zwarte
ruilhandel, één van de ergste zonden
tegen het communisme, een zonde
ook die zelfs de hoogste machthebber
hoe ver die jeugdzonde ook achter
hem ligt, niet graag zou bekennen.
Evenzeer meende de heer Paloczi-
Horvath dat het befaamde schoenen
incident in de V.N. nooit aan Stalin
zou zijn overkomen, omdat het in
strijd is met de communistische
waardigheid.
Wanneer getrouwd?
Hoe verwarrend persoonlijke ge
gevens z.ï. op het totaio beeld
kunnen zijn, lichtte de schrijver
toe met te zeggen dat tot 't be
zoek van het echtpaar Kroesj
tsjew aan Amerika iedereen en
ook op rond van vage officiële
Russische gegevens voor .vast
en zeker hield dat dit (tweede)
huwelijk van Kroesjtsjew uit
'38 dateert, tot mevrouw Kroesj
tsjew zich in Amerika liet ontval
len dat zij al omstreeks 1924 ge
trouwd waren.
Hoe moeizaam het speuren naar de
juiste gegevens, ook en vooral om
trent het partij-apparaat, inzake het
communisme is, lichtte de heer Pa
loczi-Horvath toe met een tweetal
voorbeelden. Op het ogenblik houdt
hij zich bezig met Mao Tse Toeng,
aan wie hij een volgende biografie
wil wijden. Alle officiële gegevens
willen doen vermoeden dat Mao op
een bepaalde conferentie in 1935 tot
voorzitter der partij werd gekozen.
Vergelijking met het bronnenmate
riaal deed bij Paloczi-Horvath al vrij
snel de veronderstelling groeien
dat de verkiezing in deze functie in
dat jaar en oo die conferentie niet
kon kloppen. Op het ogenblik, na nog
nieuwe vergelijkingen en studies,
houdt hij het vrijwel voor zeker dat
heel die befaamde conferentie nooit
is gehouden.
Een ander „schoolvoorbeeld" is de
befaamde rede van Kroesjtsjew
op 't partijcongres van 14 tot 23
febr. 1956, waarin Stalin van
zijn voetstuk werd gestoten en
welke rede pas geruime tijd daar
na, het eerst door nublikatie in de
Manchester Guardian, in de vrije
wereld bekend werd. Deze gehei
me rede, die een geheel nieuwe
koers inluidde, was in beperkte
aantallen verspreid voor het par
tijkader in Rusland en ook „ver
taald" voor de buitenlandse com
munistische leidingen. De heer
Paloczi-Horvath, die destijds na
vijf jaar gevangenschap werkte
voor het Historisch Instituut in
Boedapest, kreeg toevallig zowel
de Russische alsook de Hongaar
se de Poolse cn de Duitse „verta
lingen" van deze één en dezelfde
rede in handen. Ze waren stuk
vor stuk verschillend: de Poolse
bijv. was veel feller dan de
(kennelijk met het oog op de bin
nenlandse verhoudingen afge
stemde) Hongaarse „vertaling",
terwijl de O.-Duitse de meeste
overeenkomst vertoonde met die
zoals ze was gepubliceerd door dc
Guardian en het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken.
Luchtledig
De heer Paloczi-Horvath. 52 jaar. be
weeglijk, bijna lusteloos in gebaar
en uitdrukking, heeft ook zelf een
allermerkwaardigste levensloop ach
ter de rug, waarin het „dogmati
sche" of „het apparaat" een zeer be
langrijke rol speelde: geboren en op
gegroeid In de Hongaars-calvinisci
sche sfeer, werkte hij vele laren voor
de liberale krant „Pcstl Naplo" als
redacteur buitenland. In 1941 ont
snapte hij aan de fascistische druk
en tot 1945 deed hij dienst bij „Spe
cial Operations" in het Britse leger.
In 1946 repatrieerde hij en sloot zich
als overtuigd communist bij de par
tij aan. De zuivering van 1949, toen
terreur de plaats innam van idealis
me, bracht ook hem achter de tralies
en de ommekeer in 1954 stelde hem
op vrije voeten. Intussen had hij in
de gevangenis intellectueel zijn com
munistisch inzicht overwonnen en
afgezworen. Na een periode van
geestelijke „luchtledigheid" voelt hij
zich nu weer meer aangetrokken tot
de sfeer, en niet de leer, van het ou
derhuis: „Voor mijn zoontje van vijf
vieren we kerstfeest en ook Goede
Vrijdag zoals we dat thuis deden".
Het grote gevaar van en voor deze
wereld, een gevaar dat hij zowel in
Rusland als in Amerika meent te
onderkennen, acht de heer Paloczi-
Horvath het onwankelbare geloof
in de almacht van de mens, dit in te
genstelling tot de mystiek en het
Miss Blanche
herkent u
aan de
goudgele tabak
cyf^dé^^nc/ie,
„natuurgevoel" van bijvoorbeeld In
dia.
Amerika en speciaal Eisenhower
kan hij moeilijk waarderen. Op een
vraag of hij voor zijn boek over
Kroesjtsjew ook geput heeft uit ge
heime documenten zegt hij: „Neen,
dat was niet nodig. De onwetendheid
over niet geheime documenten is al
zo ontstellend groot, dat daarmede
voldoende voorlichting is te geven.
Eisenhower is er het ideale voorbeeld
van hoe je met onkunde van beken
de communistische feiten kunt blun
deren".
Als een vulkaan
Onder de titel „De weg naar macht"
heeft Paloczi-Horvath de biografie
van Kroesjtesjew het licht doen zien.
Ten eerste is er dan de figuur van
Kroesjtsjew zelve, van wie zoals van
de meeste Russische leiders niet veel
bekend is, terwijl bovendien de ge
geven soms „gepromoveerd", soms
„gedegradeerd" zijn. De schrijver
heeft de figuur van. de huidige Rus
sische premier daarom geprojecteerd
tegen de achtergrond van de ge
beurtenissen in Rusland in de afge
lopen veertig jaar en een beschrij
ving gegeven van de macht in Rus
land, met daar omheen het netwerk
van zuiveringen, intriges, liquidaties
en kuiperijen. Het is daardoor alsof
men door dit boelc in een vulkaan
kijkt, waarin op ordeloze wijze men
sen en feiten in de communistische
geschiedenis dooreen vallen en schui
ven, een kokende borrelende massa
van vuur, gif en stenen mensen.
Soms meent men een vaste lijn in de
gebeurtenissen te ontdekken, om
even later de grillen van de dictatuur
tegenovergestelde feiten te zien ge
ven. Het boek schildert de enige lijn
in de afgelopen veertig jaren als een
stijgen van de moeilijqheden in het
binnenland en tenslotte de eruptie
van het 20ste partijcongres, waarbij
een deel van het vuil tot een uit
barsting kwam. De dood van Stalin
en diens ontluistering hebben zich
bijna gekeerd tegen de machthebbers
die niet onderweg zijn omgekomen,
maar met de vulkaan naar de opper
vlakte werden gesmeten. De „dooi"
na Stalin, heeft zich als een golf lava
verspreid en men heeft in Moskou
alle zeilen moeten bijzetten om de
moeiijkheden het hoofd te bieden.
Het boek is door dit alles niet alleen
een levensbeschrijving geworden van
Kroesjtsjew zelve. Feitelijke gege
vens, uitgezonderd dan zijn functies
en zijn uitlatingen, worden weinig of
niet gegeven. Ze zijn in de Russische
maatschappij van geen betekenis.
Des te meer waarde hecht men aan
de daden welke iemand doet, voor of
tegen de maatschappij en zijn men
sen. Het boek is daarom een geschie
denis geworden van het Rusland na
1917, waarbij niet helemaal duidelijk
wordt waarom nu juist Kroesjtsjew
de zuiveringen met enkele anderen
heeft overleefd om daarna tot zo'n
hoge post te worden geroepen.
Soms heeft bet er de schijn van of
Kroesjtsjew, ondanks zijn trouw aan
Stalin en zijn verguizing daarna, is
omhoog geschoven door het spel van
oncontroleerbare krachten, dat we
met een vulkaan hebben vergeleken.
Als dwarsdoorsnede van de jongste
Russische geschiedenis heeft het
boek dan ook zijn grootste verdien
ste.
Een T.V.-blijspel van
Fris en 2acht van smaak
Robuust van karakter
Rijp en vol van geur
f 8.35 PER HELE LITER
In de handige knoeplles
GENEVER
tWTlde geheide gebeide van Wyuand Fockink - Anno 1679
GRATIE VOOR 27-JAR1GE
Nu - ernstig ziek -
op vnje voeten
(Van onze speciale verslaggever)
De vroegere gymnasiast Hermann-
Josef Flade uit Olbernhau (Oost-
Duitsland) is. na een straf van tien
jaar te hebben uitgezeten in het
tuchthuis Waldheim in Saksen op
vrije voeten gesteld. Flade die in
19S1 op' 18-jarige leeftijd door de
oost zonale terreur-justitie ter dood
werd veroordeeld een straf die
later in revisie in 15 jaren tuchthuis
werd gewijzigd kreeg amnestie,
naar aanleiding van het feit dat Wal
ter Ulbricht werd benoemd tot pre
sident van de „Staatsraad" het
lichaam dat in de plaats is gekomen
van wijlen de Oostduïtse president
Wilhelm Piech.
Flade was een van de rond 12.000
politieke gevangenen in de tuchthui
zen van de communistische oost-zqne.
Hij is inmiddels 27 jaar geworden en
heeft in Waldheim tuberculose opge
lopen.
De rode rechters hadden in 1951 de
EENS STRIJDER IN DE HAGANAH
Altijd functies bekleed waar moed
en zin voor avontuur nodig waren
Abad él-Karim el Aidi is de naam van de chef van liet Panarabische boy
cotbureau, dat in naam van de Arabische Liga reeds 15 jaar lang een
sterke strijd levert tegen het Zionisme en Israël. Dagelijks verbreiden
kranten en radiostations in het Midden- en Nabije Oosten nieuwe aanwij
zingen van de hand van El Aidi, dagelijks worden schepen uit ongeveer
30 landen in verband met bun verbindingen met Israël op de zwarte lijst
geplaatst, dan wel er afgeschrapt, als ze doen zoals EI Aidi dat wil.
Dagelijks spelen er zich op het gebied van handel, politiek en cultuur
duidelijke of onzichtbare strijdtonelen af tussen het boycottende Arablë en
het zich eveneens verwerende Israël.
Verwereu de Israëli's zich nog wel?
zo vraagt R. W. Schloss zich af in
een artikel in het Zwitserse weekblad
„Die Weltwoche". Of laten zij de te
genwerking op internationale zeewe
gen, het vaarverbod in het Suezka-
naal rustig langs zich heengaan?
Sedert 1960 hebben ze aan het on
zichtbare front van de boycotoorlog
een man Ingezet, die weliswaar het
doel van zijn streven niet in een pro
clamatie bekendmaakt en nooit oor
logsberichten de wereld inzendt,
maar die in het verleden heeft bewe
zen dat hij in staat is de slagen van
El Aidi te pareren.
Legionair
De 57-jarige generaal David Schaltiel
hoeft zich naar hét schijnt steeds
met die zaken bezig te honden, die
slechts afgewikkeld kunnen worden
met moed, doorzettingsvermogen en
een grote zucht naar avontuur. Zijn
jeugd bracht hij in Hamburg door;
havens, zeelui en schepen uit alle de
len van de woreld bobben ai vroeg
zijn lust tot zwerven opgewekt.
Als jonge man keerde hij de roman
tische Wandervogelbeweging de rug
toe en zocht zijn geluk als land
arbeider in Palestina. Maar de rusti
ge arbeid in de sinaasappeltuinen be
viel hem slecht liij voelde zich
aangetrokken tot het vreemdelingen
legioen. In het meest onprettige van
ale legers van deze tijd bracht hij het
zelfs tot officier. Zijn vuurproef on
derging hij in de zware strijd, die het
legioen voortdurend moest voeren te
gen de Riffijnen van Abd-el-Krim;
hij maakte de capitulatie van deze
gevaarlijke tegenstander nog mee,
maar kort daarna trok hij weer naar
Palestina. Zijn Zionistische ideologie
diende hij met de ervaring, die hij in
het leger had opgedaan. In Palestina
trad hij dadelijk toe tot dc gelederen
van de Haganah, een beweging van
voornamelijk jonge Joden, die vóór
de oprichting van de staat Israël het
Joodse bevolkingsdeel in Palestina
bevestigde.
Wapeninkoper
De jengdige leden van de Haganah
bezaten wel veel geestdrift, maar
geen wapens; Schaltiel was de aan
gewezen man, die daarvoor moest
ging naar Europa en kocht, maar
toen hij zijn eerste zending in .Jaffa
aan land wilde brengen roken de-
Britten lont; de-hele zending werd
ontdekt: en in beslag genomen. Schal
tiel gaf het echter niet op, ging te
rug en kocht nieuwe wapens.
In Duitsland was inmiddels Hitier
aan de macht gekomen. Schaltiel
ging van Frankrijk uit heimelijk over
de grens naar zijn oude vaderland.
Hij wist, dat daar nog gelden aanwe
zig waren van gevluchte Joden en hij
wilde met deze gelden wapens kopen,
maar hij viel in handen van de Ges
tapo. Kort daarvoor was in Davos de
gouwleider Wilhelm Gustloff neerge
schoten. Was David Schaltiel mis
schien een zekere David Frankforter,
die Gustoff neergeschoten had? Zijn
verdediging werd in elk geval niet
voldoende geacht en hij maakte ken
nis met de concentratiekampen van
Dachau en München, maar hij had
geluk en was na drie maanden weer
op vrije voeten. Spoedig werd hij toen
leider van de geheime dienst van de
Haganah in Tel Aviv. Hij moest zon
der voldoende middelen strijden te
gen de Britse geheime dienst in Pa
lestina en tegen de spionage van de
Arabieren. De werldoorlog brak uit,
Rommel trok door Afrika tot in de
onmiddellijke omgeving van Palesti
na, de Britten dachten" al aan terug
trekken, maar de Joden bereidden
zich voor op een partizanenoorlog te
gen de Duitsers. Schaltiel moest na
het terugtrekken van de Britten de
haven en de stad van Haifa verdedi
gen, hij wilde, als dat noodzakelijk
mocht blijken er zelfs een „Joods
Tobroek" van maken.
Generaal
Maar het kwam anders uit. Achter
de geallieerde troepen aan trok
Schaltiel naar Frankrijk verzamelde
ronddwalende Joden om zich heen en
bracht ze naar Palestina over en
met- de vluchtelingen ook weer een
handjevol wapens. Iu Palestina be-
Tivoli balzaal in Dresden gekozen
als plaats, waar in een van de groot
ste showprocessen der oostzone Her-
mann-Josef Flade moest terecht
staan, aangeklaagd wegens onder
grondse activiteit tegen het commu
nistisch regime en poging tot moord.
Wat had Hermann-Josef Flade ge
daan? Hij had In zijn eentje een
campagne gevoerd tegen de oost-zo
nale staatspartij de S.EJD., die in
oktober 1950 verkiezingen" liet hou
den voor het zogenaamde parlement
van Oost-Duitsland, de Volkskammer
in Oost-Berlijn. Bij zijn arrestatie
pleegde Hermann-Josef Flade verzet:
hij trok zijn zakmes. Een lid van de
volkspolitie werd daarbij licht ge
wond.
In de oost-zone gistte het toen al.
Het was twee en een half jaar
voor de opstand van 17 juni 1953
en de rode rechters kregen van
de „minister van justitie Hilda
Benjamin (rode Hilda) opdracht
om hard toe te slaan. De officier
van justitie eiste de doodstraf.
Oberrichter Hartlich sprak dat
vonnis uit en de vrouwelijke
„rechter" Taubert motivieerde
het.
Maai' de wereld kwam tegen dit af
schuwelijke vonnis in opstand. De
ontsteltenis in de vrije wereld heeft
Flade vermoedelijk het leven gered.
De communisten in Oost-Duitsland
hadden de moed niet Flade ter dood
te brengen. Hij kreeg in revisie vijf
tien jaren tuchthuisstraf. Daarvan
heeft hij er tien cellulair in de ker
kers van Waldheim uitgezeten.
Sinds 1956 lijdt Flade aan tubercu
lose. Toen zijn toestand zo ernstig
was, dat voor zijn leven moest wor
den gevreesd, kreeg zijn moeder toe
stemming hem te bezoeken. Dat was
de enige maal in tien lange jaren.
Voor de rest mocht hij elke maand
twintig regeltjes post schrijven. Alle
verzoeken om genade voor Flade
die ook door de Westduïtse bonds
regering werden ingediend bleven
zonder resultaat.
160.000 NEDERLANDSE KAMPEERDERS
Ondanks het ongunstige weer van
deze zomer is het Bezoek van Neder
landse toeristen aan de Belgische
kust in vergelijking met 1959 toege
nomen met 25 Het aantal Neder
landse kampeerders in geheel België
kan voor liet afgelopen seizoen ge
steld worden óp 160.000, dat is GO
van alle buitenlandse kampeerders.
Deze cijfers verstrekte, vóór de trek
king van de prijswinaars van de
„Actie Mooi België" de heer M.
Six, adjunct-commissaris-generaal
voor toerisme van het Belgische Mi
nisterie van Verkeerswezen. De heer
Six vertelde, dat steeds meer Neder
landers naar de Belgische kust trek
ken. Een vergelijking tussen de jaren
1953 en 1959 leert, dat in die zeven
jaren het bezoek van Nederlandse
toeristen met 148 toenam. Het
bezoek aan de kunststeden, te weten
Brugge, Gent, Antwerpen, Brussel en
reikte inmiddels de strijd tegen de
Britten zijn hoogtepunt en zijn einde.
Bruggen gingen de lucht ïn, spoor
wegen werden opgeblazen en een
van de onzichtbare mannen was Da
vid Schaltiel.
In mei 1948 werd toen de staat Israël
gesticht; Jeruzalem werd van alle
kanten ingesloten en Schaltiel werd
commandant van deze egelstelling.
Het ontbrak hem zowe' aan water
als aan meel, als aan wapens, maar
de mensen van Schaltiel waven be
trouwbaar, ze zetten met een bijna
legendarische heldenmoed door tot de
verbindingen met het Israëlische
achterland hersteld waren.
Na de wapenstilstand ging de tot ge
neraal bevorderde Schaltiel als mili
tair attaché naar Zuid-Amerika en
werd daarna ambassadeur in Brazilië
en Venezuela. Naar Mexico overge
plaatst vertegenwoordigde hij zijn
land van daaruit in negen Zuidame-
rikaanse landen.
En plotseling, volkomen onver
wachts, werd hij naar Israël te
ruggeroepen; weer naar Jeruza
lem, do stad die hij eens uit het
isolement verloste. Zijn nieuwe
taak kwam voor een groot gedeel
te overeen met zijn vroegere,
maar nu dreigden geen kanonnen
en granaten, maar een langzaam
aangetrokken onzichtbaar net van
Arabischo boycot. Schaltiel moest
de draden van dat net doorhakken.
Hoe hij dat doet? Over zijn stra
tegie zwijgt hij; dat het voor zijn
tegenstanders een harde noot is
om te kraken, blijkt wel uit het
verleden van de zwijgende gene
raal.
Luik, bleef in die jaren praktisch ge
lijk, terwijl bezoeken aan de streek
ArdennenMaas met 3 stegen.
Van de 100 Nederlanders, die in de
loop van een heel jaar België bezoe
ken, gaan er 16 naar de kust, 50
naar de kunststeden, 24 naar de Ar
dennen en 10 naar andere plaatsen.
Voor het zomerseizoen zijn deze cij
fers respectievelijk 16, 32, 44 en 8.
Ook andere nationaliteiten weten de
weg naar de Belgische kust te vinden.
In de maanden juni, juli en augustus
van 1960 boekte men in totaal
9.439.135 overnachtingen, tegen
8.842.224 in dezelfde periode in 1959,
wat een toeneming van 6,7 bete
kent. In 1958 boekte men 7.567.692
overnachtingen
Tal van gelegenheden in de Ardennen
hebben wel geleden onder ongunstige
weersomstandigheden. In het gehele
gebied is het toeristenverkeer over
het algemeen bevredigend geweest, in
talrijke plaatsen is het aantal over
nachtingen nog gestegen en in slechts
weinige moest men met een kleine
vermindering genoegen nemen. Het
aantal buitenlandse bezoekers aan de
Ardennen, dat omstreeks 40 a 50
van het totaal bedraagt, wordt ruw
geschat als volgt verdeeld25 35
Nederlanders, 10 h 20 Duitsers, 5
a 15 Fransen en 5 Engelsen en
andere nationaliteiten.
Een grote vooruitgang ten slotte
boekte ook Brugge, dat, waar
schijnlijk ten gevolge van de ten
toonstelling „De Eeüw der Vlaam
se Primitieven", een toeneming
van liet bezoek met 20 geeft te
zien.
Fascistenrel in Italië
Neo-fascistische studenten in de
Italiaanse stad Bologna hebben
dinsdagavond onder het uitroepen
van „Lang leve de parachutisten
een meeting verstoord ten gunste
van onafhankelijkheid voor de Al
gerijnen in de universiteit.
Het incident was het zesde in zijn
soort binnen twaalf dagen. Personeel
van de universiteit slaagde erin de
neo-fascisten uit de vergaderaula te
krijgen en hen op te sluiten in een
vertrek, tot de gemoederen waren
bekoeld.
De politie was bulten het universi
teitsgebouw op post. ingrijpen kon
zij niet. aangezien een oud privilege
haar verbiedt universitaire gronu
te betreden zonder toestemming van
tie- rector.