Zuid-Slavië, Ceylon en de V.A.R.
trekken zich uit Kongo terug
Nog geenszins zekerheid over
vestiging tweede staalbedrijf
KLANKBORD
SPECTACULAIRE BOUW VAN
KRAAN IN HARINGVLIET
DUITSE PRESIDENT „HEILIGE
TAT" IN ARREST
V1
DONDERDAG 8 DECEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEWSB COURANT
8
Rapport commissie Van Berkum
Naast Europoortgebied komen
andere plaatsen in aanmerking
(Van onze Haagse redactie)
Zal er binnen afzienbare tijd bijvoorbeeld over een jaar of
vijf in Nederland 'n tweede- hoogoven- en staalbedrijf wor
den gevestigd? De sleutel op het antwoord op die vraag moet
liggen in een rapport waarvan de Tilburgse hoogleraar, prof.
mr. P. P. van Berkum eind vorige week do kort samengevatte
conclusie aan minister De Pous (economische zaken) heeft ter
hand gesteld. De minister had daarom gevraagd omdat hij vol
gende week in de Kamer daarover zeker zal worden onder
vraagd bij de behandeling van zijn begroting.
De conclusies zijn niet openbaar ge
maakt. Wel is over deze conclusies
het een en ander uitgelekt, maar tot
een uniform duidelijk beeld heeft dat
niet geleid. 'In sommige Rotterdamse
kringen meent men al hoera te kun
nen roepen in de klaarblijkelijke
veronderstelling, dat de door prof.
Van Berkum aan minister De Pous
overlegde conclusies de bouw van eeh
hoogoven en staalbedrijf op Rozen
burg in het Europoortgebied over een
jaar of vijf, de weg vrij zou zijn ver
klaard. Volgens goed ingelichte an.
deren is deze conclusie echter op zijn
minst genomen voorbarig. Daarop
wijst ook de reactie in andere Rot
terdamse kringen waar men wees op
onduidelijkheden in de conclusies
van de commissie Van Berkum en te
kennen gaf dat als deze onduidelijk
heden voortvloeien uit het in stand
houden van uitwijkmogelijkheden
deze Rotterdamse geïnteresseerden
desnoods in het buitenland naar de
benodigde financiële steun zullen
gaan zoeken.
Geen zekerheid
Er schijnt inderdaad voldoende
grond voor de conclusie dat het
rapport van de commissie-Van
Berkum aan Rotterdam bepaald
niet de zekerheid van vestiging
van een hoogoven en staalbedrijf
iu liet Europoortgebied zal ver
schaffen. De uitgangsstelling voor
het gehele complex van conclusies
:is niet alleen de thans aan de
gang zijnde uitbreidingen van het
hoogoven eit staalbedrijf van
Hoogovens In IJmuiden tot een
capaciteit van 1,9 miljoen ton in
1962 dient te worden voltooid,
maar dat lxivendien voor de be
drijven te IJmuiden nog een be
langrijke verdergaande uitbrei
ding van produlïtie dient te wor
den verzekerd.
Die verdere uitbreiding behoeft ech
ter volgens het rapport van de com
missie-Van Berkum niet te worden
gezien als een factor welke de vesti
ging van een tweede groot hoogoven-
en staalbedrijf in Nederland op de
duur overbodig en zelfs ongewenst
zou maken. Zeker zou echter zo'n
tweede hoogoven- en staalbedrijf niet
binnen vijf jaar In produktie mogen
komen, teneinde de uitbouwingsacti-
viteiten in IJmuiden niet op ongele
gen tijdstppen gevaarlijk te onder
mijnen.
Niet voltooid
Prof. Van Berkum heeft zijn rapport
nog niet volledig voltooid. Wel ech
ter zijn de drie opdrachtgevers, te
weten Hoogovens. Staatsmijnen en
de in het Rotterdamse project zeer
geïnteresseerde Nederlandse Kabel-
fabrieken, in de door hem geleide
commissie tot de gemeenschappelijke
conclusies gekomen, waarvan prof.
Van Berkum minister De Pous nu
intussen op dé hoogte heeft gesteld.
Dat is gegeven het uiteenlopen
van de belangen van de drie partijen
een prestatie waarvoor prof. Van
Berkum allerwege zeer wordt gepre
zen.
Volgens onze inlichtingen houden
deze conclusies in dat er onge
acht de vraag of er een tweede
hoogoven- en staalbedrijf in Ne
derland dient to worden gevestigd
geen bezwaar tegen is om vóór
de uiteindelijke beslissing daar
over valt, In het Europoortgebied
wel reeds een groot ertsoverslag
bedrijf te vestigen. Dat wordt eco
nomisch verantwoord geacht zelfs
indien er tenslotte toch geen
tweede hoogoven- en staalfabriek
in Nederland zou komen en ook
wanneer, indien het er wel komt,
dat bedrijf niet in Rotterdams j
gebied zou worden gevestigd.
Vooral dit laatste is niet van be- i
lang ontbloot.
Geen geheim
Het is allang geen geheim meer dat
in de kringen van de regering men
er eigenlijk de voorkeur aan zou ge
ven als er indien er dan toch een
tweede groot Nederland hoogoven-
en staalbedrijf zou moeten worden
gevestigd, dat. niet in het Rotterdam
se havengebied zou geschieden. Van
minister De Pous is bij ingewijden
bekend dat hij met name Delfzijl als
plaats van vestiging van een tweede
hoogoven en staalbedrijf gunstig
acht om een complex van redenen,,
hoewel er zekere bezwaren omtrent
de bodemgesteldheid zouden bestaan
die door sommigen zwaarder en door
anderen als weinig overtuigend wor
den beoordeeld.
Naast Delfzijl hebben dan echter ook
het Sloeplan, Terueuzen en Roer
mond sterke aantrekkelijkheden als
vestigingsplaats die te bevoegder
plaatse wel zijn onderkend en
waaraan te meer aandacht wordt ge
geven gezien de wenselijkheid van
industriële spreiding en een aantal
andere factoren samenhangend met
het hele complex van vraagstukken
voortvloeiend uit de aanpak van
ruimtelijke ordening.
FIT. Het centraal station van Stock
holm heeft er een nieuwe werknemer
bij die 9-4 jaar oud is, maar zich nog
te jong en te fit voelde om achter
de gordijntjes met zijn duimen te
gaan zitten draaien.
De krasse grijsaard, Johan August
Lundin, baarde enig opzien, toen hij
zich als werkzoekende aanmeldde bij
het Stockholmse arbeidsbureau.
„Maar U bent bijna honderd jaar...",
zei de ambtenares uit Lundins papie
ren opziende. „Nog niet", zei hij. „Ik
ben 94, maar kan nog lezen zonder
bril en U mag me een proef afnemen
als U wilt".
Lundin had binnen vijf minuten een
baan. Dat hij hiertoe nog in staat is,
schrijft hij toe aan de kop heet wa
ter en het stuk oud brood die hij elke
morgen als ontbijt nuttigt.
LILLIPUTTER GEVRAAGD. Bij de
arbeidsbureaus in de Amerikaanse,
staat Florida werd een rondschrij
ven ontvangen van een „grote indus
trie" in dezelfde staat. De boodschap
luidde: „Gevraagd: een lilliputter.
Moet in liet bezit zijn van een bewijs
van goed gedrag. Voor tijdelijke
werkzaamheden in Californië.
Bij nader onderzoek bleek, dat het
bedrijf een lilliputter nodig had voor
de werkzaamheden in een neuskegel
van ruimtevaartuigen.
De miniatuurmens die voor dit werk
geschikt zou zijn, zou door een ope
ning van 25 cm in de neuskegel moe
ten kruipen en de binnenkant schoon
maken met een pneumatische
schuurmachine.
Als betaling werd een loon van 3 a
vier dollar per uur in het vooruit
richt gesteld,
GROOTSTE IN NEDERLAND
Nodig bij bouw van brug
Op het „Kunsteiland" In het Haring
vliet wórdt op het ogenblik een vrij
spectaculair werk uitgevoerd. Men
Is er namelijk bezig met de laatste
fase van de constructie van Neder
lands grootste brugkraan.
De brugkraan zal worden gebruikt
bij de bouw van de brug over de
spoi-sluis in het „Kunsteiland". De
brug zal een onderdeel gaan vormen
van de vierenhalve kilometer lange
dijk die het Haringvliet gaat afslui
ten en die de verbinding gaat vormen
tussen Voorne en Putten en Goeree-
Overflakkee.
Gedeelten van deze betonnen weg
moeten met behulp van de reuzen,
brugkraan op hun plaatsen worden
gebracht. De kraan werd gisteren
femonteerd op een zogenaamde fun-
atieplaat, die vijfenhalve meter on
der zeeniveau ligt. De twee „poten"
ieder veertig meter hoog staan
overeind en worden met tuien op liun
Stakingen in de
metaalindustrie
Slot van pag1
ka iu de Domstad werd gestaakt.
Daar legde het merendeel der arbei
ders het werk neer.
Stakers ran deze twee bedrijven be
gaven zich vervolgens laugs andere
metaalindustrieën in Utrecht onf te
trachten de werknemers daar uit die
bedrijven te halen. Dit gelukte voor
een deel. De optocht van circa dui
zend stakers slaagde er in arbeiders
van de N.V. machinefabriek Stork-
Jaffa en van de N.V. Machinefabriek
Frans Smulders bij zich to doen aan
sluiten. Gezamenlijk ging men ver
volgens langs kantoren van metaal
bedrijfsbonden.
Amsterdam
In Amsterdam heeft het overgrote
deel van de arbeiders van Verschure
en Co's Scheepswerf en Machinefa
brieken gisterochtend het werk ver
laten. Driehonderd van de vijfhon
derd man van Kromhouts Motoren-
fabriek legden eveneens het werk
neer, evenals circa honderd van de
zevenhonderd man van twee bedrij
ven van Stork en Co's Apparaten-
fabriek in Amsterdam-Noord. Een
honderdtal arbeiders van de Amster
damse Droogdok Maatschappij heeft
na de lunchpauze een korte protest
staking gehouden, maar heeft daar
na het werk hervat.
Bij- C. van der Giessen en Zoons'
Scheepswerven N.V. te Krimpen aan
de IJssel heeft gistermorgen, het me
rendeel van de circa twaalfhonderd
man eigen personeel voor de hele
dag het werk neergelegd.
Bij de Hollandse Constructie
werkplaatsen te Leiden hebben
gisterochtend ongeveer driehon
derdvijftig arbeiders gestaakt,
maar in de loop van de middag-
zijn zij wederom aan de arbeid
gegaan. Driekwart van de onge
veer honderdtachtig man perso
neel van T. Duijveudljks Seheeps-
werf te Opperduit onder Lekker-
kerk heeft gisterochtend het werk
neergelegd.
Voor zover bekend deden zich
weinig of geen moeilijkheden voor
in metaalindustrieën te Rotter
dam en in overige centra.
Culturele prijs Arnhem
De culturele prijs der gemeente Arn
hem (duizend gulden) voor 1960 is
toegekend aan de schrijfster me
vrouw Henriëtte de Beaufort, dou
airière Laman Trip, te Bennekom.
Van haar hand verschenen onder
meer de literair-historische biogra
fieën Gijsbert Karei van Hoogen-
dorp Willem de Zwijger en Cornelis
van vollehhoven en do roman Dolly-
van Arnhem-,
plaatsen gehouden. De poten staan
75 meter uit elkaar op een rail. De
enorme holle legger van 5.20 meter
hoogte en vier meter breedte, die op
de beide poten gaat steunen wordt:
langzaam omhoog gebracht. Deze
zal een veertig meter boven zeeni
veau komen.
Op de legger bevinden zich twee
lieren, de zogenaamde löopkatten.
Ieder van hen heeft een draagver
mogen van 125 ton en samen zul
len. ze dus lasten tot 250 ton kun
nen verplaatsen. In de legger zal
een machinekamer worden ge
bouwd.
De brugkraan zal worden gebruikt
om negentien enorme platen beton
die samen liet wegdek van de brug
over de spuisluis gaan vormen, op
Straaljagers op
Soesterberg
in botsing
(Van' onz.e correspondent).
~f Met een militair vliegtuig -uit Madrid
is dona Fabiola de Mora y Ardgon
I in Brussel aangekomen voor haar
I huwelijk op december a.s. met
i koning Boudewijndie haar verwel-
j komüe.
j Foto: na de begroeting aan boord van
het vliegtuigdalen de koning en- do-
I nu. Fabiola, de trap af.
i
Twee straaljagers van het type Haw
ker-Hunter zijn zeer ernstig bescha
digd, toen zij bij een gelijktijdige
landing op de vliegbasis te Soester
berg met elkaar in botsing- kwamen.
De vliegers konden bun toestellen
ongedeerd verlaten, daar er geen In de Veiligheidsraad van de Ver.
o ul0JlAlo ,nt.it vutuiwi, brand, uitbyak. Naties beeft de Sowjetunïe gister-
him plaatsf te brengen. Iedere plaat i Dé .beide Hunters zijn zo zwaar be- i avond een resolutie ingediend waar-
hrtftff nnn .lil.-f a i-am flot 'all TIÏaI 1a aaa llAVC'lolfl i UI Hall 1 nlïirSK.IOl (I \V0TUt l CPZOCttt ..llf
Kongo-resolutie
van de Russen
weegt 250 ton, heeft een dikte van
1.80 meter en een breedte van 23 me
ter. De brug komt achttien meter bo
ven zeeniveau. Ze zal een lengte krij
gen van ongeveer 1100 meter en zal
komen te rusten op pijlers die op
afstand van 62 meter van elkaar ko
men.
schadigd. dat zij niet meer hersteld. ,n -a1n,1I!!'V/ J? verzocht, „de
kunnen worden. Zo verloor een der onmiddellijke invrijheidstelling" van
vliegtuigen de linkervleugel en liet Loemoeniba te bewerkstelligen.
Iiegtuigen de linkervleugel
gehele staartstuk. De botsing was
het gevolg van een stuk gesprongen
band van een landingswiel toen de
beide jagers terugkeerden van een
oefen vlucht.
(Van onze speciale verslaggever).
De politie van Mainz (Dtl.) heeft Ar
nold Tli. Dreis (59) gearresteerd. De
zich ingenieur noemende Duitser, die
de laatste tijd van zich heeft doen
spreken vanwege zijn presidentschap
van de geheimzinnige wereldorgani
satie „Die Heilige Tat", waarvoor
Soerates-directeur Niek den Besten
middels de eerder in Amsterdam ge
arresteerde Nederlanders Jansma en
Volraat 850.000 gulden op tafel leg
den.
Dreis is aangehouden omdat hij uit
1956 nog vijf maanden gevangenis
straf te goed heeft wegens oplichting
van een dertigtal hotels, waar. hij
logeerde zonder te betalen. Hij had
zich nimmer aangemeld om die straf
te ondergaan en; zou misschien ook
nooit achterhaald zijn, wanneer de
Nederlandse hoofdinspecteur van po
litie, H. Molenkamp, niet bijzonder
belangstelling voor hem had gehad
vanwege de Heilige Tat-arrcstatie in
Amsterdam. De heer Molenkamp
reisde dezer dagen naar Duitsland
om Dreis te kunnen horen over zijn
heilige daad-initiatieven. De Duitse
politie assisteerde hierbij, isij een
routineonderzoek bleek dat deze
sinds van de, zomer al met vrouw en
kind in een luxueus hotel wonende
elektro-ingenieur, nog vijf maanden
te goed had. Ten aanzien van „Die
Heilige Tat" heeft hij bereids ver
klaard, dat het nog geen bestaande
organisatie is, maar een in oprich
ting, Zijn kennismaking.met Jansma,
Volraat en Den Besen dateert van
1959, dus jaren na zijn veroordeling.
De raad was op verzoek van de Sow-
jetunie bijeengekomen om zich over
de toestand in Kongo te beraden.
Na een debat van twee uur werd be
sloten de verklaring van de Sowjet-
I regering na het rapport van Ham-
j marskjöld als „spoedeisende maatre-
gelen met betrekking tot de recente
gebeurtenissen in Kongo" op de
agenda te plaatsen.
C^root-Brittannië, de Verenigde Sta-
ten, Italië en Argentinië hebben
woensdag in de Veiligheidsraad een
I ontwerp-resolutie ingediend waarin
de hoop tot uitdrukking wordt ge-
bracht dat vertegenwoordigers van
het internationale Rode Kruis toe
stemming krijgen overal in Kongo
gevangengehouden mensen te onder
zoeken.
Siamese tweeling overleden
Te Johannesburg is dinsdag een Sia
mese tweeling overleden, nadat één
van de twee "meisjes longontsteking
had gekregen.
Semakaleng en Diniakatso werden op
28 juli van dit jaar te Odendaalsrus
in Oranje-Vrijstaat geboren. Dokto
ren hadden de mogelijkheid overwo
gen van operatief ingrijpen om de
tweeling te scheiden, toen Semaka
leng maandag longontsteking kreeg.
Gisteren is zij gestorven. Haar zusje
stierf enkele minuten later.
Het Wereldgebeuren
Geen bruiloft
Als er in België één man is die
naar de kerstdagen verlangt,
dan is dat zeker de grootmaar
schalk van koning Boudewijn. Want
tijdens het kerstfeest zal hij kunnen
terugzien op het huwelijk van zijn
koning met een Spaanse gravin. Er
zullen in deze dagen heel wat brieven
bij het Belgische hof komen van
mensen die om één of andere reden
menen dat zi j toch zeker een per
soonlijke uitnodiging voor het feest
moeten krijgen. Natuurlijk zullen
vele Spanjaarden zich plotseling her
inneren eeuwenoude familierelaties
te hebben met het huis van Aragon
of het Belgische hof. De meeste, zo
niet alle, aanvragen om uitnodigin
gen zullen in Brussel wel zonder
meer in de map „Onbeantwoorde
brieven" verdagen. Moeilijker is ech
ter het probleem met de officiële
Spaanse bruiloftsgasten. Dona Fabi
ola is een Spaanse en zij heeft er
nooit bezwaar tegen gemaakt dat zij
een inwoonster is van het land van
Franco. Maar hoffunctionarissen
hebben met de ministers van België
overleg gepleegd, voor wat de Spaan
se invitaties betreft. En men was het
êr over eens dat er enkele belangrij
ke Spanjaarden zijn die er beter aan
doen op de trouwdag, volgende week
donderdag, in Madrid dan in Brussel
te zijn. Want op de gala-uniformen
van deze Spaanse autoriteiten prij
ken nog steeds de met hakenkruisen
versierde eikenloofbladeren. die Hit-
Ier aan zijn dapperste Rusland-krij
gers placht te geven. Het zou een
pijnlijke ontmoeting worden in Brus
sel: ridderkruisdragers tegenover le
den van het voormalig Belgische ver
zet. Vandaar ook de beslissing: leden
van de blauwe divisie, van Rusland
soldaten dus, worden uit de bruiloft-
stad Brussel geweerd. Zij kunnen
volgende week donderdag een wan
delingetje in de omgeving van Ma
drid maken in gezelschap van de her
tog van Alva, die als afstammeling
van de hertog die het in 1572 tegen
de watergeuzen moest afleggen, bij
na vierhonderd jaar later ook is „ver
geten" op de lijst van genodigden
uit de Spaanse society.
De beslissing van het Belgische
hof, die weloverwogen en onzes
inziens juist is genomen, stelt de
figuur van Franco, zijn Faiange en
de Spaanse semi-dictatuur aan de or
de. De Spaanse regeringschef heeft
de tijd mee: zijn strijd tegen de com
munisten in de burgeroorlog kan hij
in deze tijd van koude oorlog op zijn
.politieke debeizijde schrijven. Man
nen als de generaal Salan eri Lagail-
larde zijn er even welkom en veilig
als de Belgische leider der nationaal-
söeialisten, de rexist Lcon Degrelle.
Daarbij komt nog dat de R.K. Kerk
het Franco-regime steunt. Ondanks
de opstand enkele jaren geleden lijkt
het alsof de deze week 68 jaar ge
worden Caudillo vaster in het rege-
ringszadcl zit dan ooit enig Spaans'
monarch zat. Kritiek is in Spanje, uit
den boze. Een hoogleraar die in een
Frans blad een mening over Franco
gal' die niet strookte met die van de
minister van onderwijs, werd de laan
uitgestuurd onder het motto. „Spanje
erkent geen derde macht."
Overleg tussen „neutrale" landen
>or de Westeuropeaan telt nog
steeds het aan de macht komen
van Franco met behulp van in
fanterie van Mussolini en luchtmacht
troepen van Hitier. Deze heide dicta
tors die Franco enkele malen tijdens
de oorlog ontmoetten, Iconden het
niet zover krijgen dal een SS-divï-
sïe „met verlof" in Spanje kon door
marcheren naar Gibraltar. In zijn
dagboek lucht de Duitse propaganda-
minister wel zijn woede op „die
Spaanse opgeblazen kikker die op een
troon zit, waarop hij geen recht
heeft", maar de .„blauwe divisie", de
soldaten van Spanje in de strijd te
gen Rusland bleven doorvechten en
werden herhaaldelijk in de Duitse le-
gerberichten met ere genoemd. Onder
de druk van de buitenlandse opinie
draaide Franco na de Duitse neder
laag wat bij naar geallieerde zijde.
De Amerikanen waren ook bereid
Franco te helpen en de blaüwe-divi-
sië-affaire werd vergeten. Even leek
het erop, dat de Faiange, de storm
troepen van het Franco-regime, zou
den verdwijnen, maar deze ingreep
zou Franco's „troon" wat wankel
doen staan. Dus marcheert de Faian
ge weer door Spaanse steden en dor
pen. Al of niet getooid met Duitse
onderscheidingen. Brussel weigert
echter moordenaars van de in 1941
tot 1945 met de geallieerden op le
ven en dood samen vechtende Russen
in de officiële t rouwstoet op te ne
men. Eén ridderkruis, zelfs zonder
een eikeblaadje, zou de aanleiding
t kunnen zijn voor een tweede Belgi-
sche koningskwestie.
Telegram van
ongeruste Tito
Zuid-SIaviö Iieel'fc meegedeeld
dat het zijn diplomatieke missie
uit Kongo en 't Zuidslavisclie V.
N.-personcel in dit land „onmid
dellijk" zal terugtrekken.
In een nota aan Hammarskjöld
wordt voorts geëist dat de Ver
enigde Naties „de snelste en
meest energieke stappen nemen
om de invrijheidstelling van het
hoofd van de centrale regering,
Patrice Loemoemba en andere
gearresteerde leden van rege
ring, parlement, openbaar en
politiek leven te bewerkstelli
gen^
Gisteren heeft ook de Verenigde
Arabische Republiek besloten haav
bataljon dat bij de V-N.-stvijdmacht
in Kongo dienst doet, terug te trek
ken. Het Blad Al Ahram. maakte gis
terochtend melding van dit besluit
en het werd van de zijde van het
bureau van president Nasser beves
tigd.
Volgens de doorgaans welingelichte
politiek© correspondent van Al Ah
ram wil de V.A.R. haar contingent
terugtrekken, omdat „do V.N. onder
imperialistische controle is geko
men". De V.A.R. zou rnet andere
Afrikaanse staten van gedachten
wisselen over de positie van hun mi
litaire eenheden in Kongo.
Ook Ceylon heeft besloten zijn
militairen uit <le V.N.-strijdkrach-
ten In Kongo terng te trekken, zo
is woensdag in règerïngskringen
te Colombo vernomen.
Ceylon heeft Indertijd een symbo
lische eenheid van elf man naar
Kongo gestuurd. De terugtrek
king van deze militairen houdt i-sfaud iu Kongo",
een afkeuring van het beleid van
de V.N. in Kongo in.
Leden van de conventie volkspartij,
de regeringspartij in Ghana, hebben
er bij president .Nkroema ook al op
aangedrongen de Ghanese troepen in
Kongo terug te trekken, zodat zij
de basis zouden kunnen vórmen van
een Afrikaans opperbevel.
Het regeringsgezinde blad „Ghanaian
Times" heeft geschreven, dat het op
perbevel van de V.N. in Kongo niet
langer vrijuit kan gaan wat betreft
„de zeer ongelukkige gebeurtenissen"
in Kongo.
Tito ongerust
President Tito van Zuid-Slavië heeft
een boodschap gezonden aan presi
dent Nkroema van Ghana, president
Toere van Guinea, keizer HaUle Se
lassie van Ethiopië, premier Nehroe
van India, president Soekarno van
Indonesië en president Nasser van
de V.A.R. over „de uiterst veront
rustende ontwikkeling van de loe-
GENERAAL FRANCO
bijgedraaid....—
Nederland behartigt in
Ghana Belgische belangen
De Nederlandse regering heeft zich
bereid verklaard de Belgische belau-
gen in Ghana te behartigen, nu de
diplomatieke betrekkingeu tussen
België en Ghana verbroken zijn.