PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Den Haag houdt vast aan recht
op zelfbeschikking voor Papoea's
Wilde stakingen in
de metaalindustrie
Hervormde Kerk streeft naar
concentratie op Schouwen
ABDOEL RAHMAN OP DE HOOGTE
VAN NEDERLANDS STANDPUNT
Nic. den Besten
en Jansma
gearresteerd
203e jaargang - no. 279
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 26 nov. 1960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359200 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9. tel. 2395,Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
Bemiddelingspoging op lange baan
(Van onze Haagse redactie)
De Nederlandse ministers De Quay en Luns zijn er waarschijn
lijk in geslaagd de Maleise premier tengkoe Abdoel Rahman er
van te overtuigen dat bemiddelingspogingen die erop gericht
zijn het conflict over Nieuw-Guinea van zijn gevaarlijke kanten
te bevrijden, alleen succes zullen hebben, wanneer het recht van
de bewoners van Nieuw-Guinea op zelfbeschikking gegaran
deerd wordt
In de tekst: van een uitgegeven com
muniqué is als slotconclusie vastge
legd dat de Maleise premier zal on
derzoeken of in een later stadium
verdere besprekingen met alle geïn
teresseerde partijen van nut kunnen
zijn, maar dat hij dat niet zal doen
dan na voorafgaande mededelingen
aan de Nederlandse regering.
Hoewel van Nederlandse zijde het
streven van de tengkoe naar een op
lossing uitdrukkelijk op prijs is ge
steld, is, zoals uit een verklaring van
minister Luns die na afloop van de
besprekingen duidelijk werd, van Ne
derlandse zijde gesteld dat het niet
P.Z.C.-zaterdagnummer
reëel zou zijn oplossingen in de rich
ting van een internationalisatie van
de kwestie Nieuw-Guinea te zoeken
zolang een van de twee partijen op
het standpunt blijft staan dat de soe
vereiniteit over Nieuw-Guinea onver
vreemdbaar bij die partij behoort.
V oorwaarden
Kort samgevat schijnt het erop neer
te komen dat de Nederlandse minis
ter in een gesprek met de tengkoe
als voorwaarde voor verdere bespre
kingen over overdracht van beheer
over Nieuw-Guinea aan de Verenigde
Naties of aan een groep van lan
den namens de Verenigde Naties
heeft gesteld dat Indonesië van zijn
kant de eis van erkenning van zijn
soevereiniteit over dat gebied laat
vallen. Aangezien nauwelijk kan
worden aangenomen dat de tengkoe
in staat zal zijn Indonesië tot een
dergelijk standpunt over te halen,
zou dat inhouden dat de kwestie op
zeer lange termijn zou zijn geraakt.
Uit het communiqué blijkt echter
dat de tengkoe zich wel heeft ver
plicht voor hij nieuwe initiatieven
neemt de Nederlandse regering
daarvan op de hoogte te stellen,
maar dat hij niet verder is gegaan
dan dat. Met andere woorden als
hij het nuttig acht om door te
V.l.n.r. premier De Quay, de tenkoe
Abdoel Rahman en minister Luns.
gaan met zijn initiatieven dan
dient hij Nederland wel daarvan
op de hoogte te stellen, maar ook
als Nederland daar niet mee inge
nomen is houdt hij zijn handen
vrij om toch nieuwe initiatieven
te nemen.
Garanties
De ministers De Quay en Luns heb
ben volgens informaties aan de teng
koe duidelijk gemaakt dat een van
(Van onze speciale verslaggever)
De geruchtmakende Socrates-affaïre
heeft gisteravond een sensationele
wending gekregen. De hoofdpersoon
in deze miljoenenzaak, de 50-jarige
Nic den Besten, werd om half zes
civielreehterlijk in bewaring gesteld
toen hij uit de raadkamer van de
reehter-commissaris rar. Van Esch
kwam, die het faillissement Socrates
in behandeling heeft.
Deze inbewaringstelling geschiedde
op grónd van het feit dat Den Bes
ten naar het inzicht van de recht
bank onvoldoende inlichtingen ver
schafte inzake zijn faillissement.
De 41-jarige heer J. Jansma, de „di
plomaat van Die heilige Tat" werd
twee uur later gearresteerd op het
hoofdbureau van politie te Amster
dam na een verhoor door hoofdin
specteur H. Molenkamp, dat onafge
broken van 's morgens half elf had
geduurd. Hij werd aangehouden ter
zake oplichting en verduistering, dus
op zuiver strafrechterlijke gronden.
De heer Jansma heeft geen bekente
nis te dezer zaken afgelegd, maar in
het verhoor zijn talloze gronden voor
arrestatie terzake van verduistering
en oplichting aan het licht gekomen,
aldus hoofdinspecteur Molenkamp.
de Verenigde Naties afgeleide be-
heersopdracht op zichzelf onvoldoen
de garanties inhoudt. Een zich neer
leggen van Indonesië bij dat stand
punt w;ordt van Nederlandse zijde
essentieel geacht. Zelfs de totstand
koming van een tweederde meerder
heid in de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties voor het
overnemen van de verantwoordelijk
heid voor de ontwikkeling van
Nieuw-Guinea tot zelfbestuur en de
belasting met de uitvoering1 van die
taak door een drietal Aziatische lan
den wordt van Nederlandse zijde
niet beschouwd als een redelijke ga-
rantie.
U itgangspunt
Alleen als de Indonesische regering
zich met het principe van zelfbe
schikking ook voor de bevolking van
Nieuw-Guinea volledig akkoord zou
verklaren een principe dat de
tengkoe thans blijkbaar wel tot uit
gangspunt wil nemen zou daar
mee voor de Nederlandse regering
voldoende garantie zijn geschapen.
Luchtmacht brengt carbidkanon
tegen vogels in stelling
(Van onze Haagse redactie)
De koninklijke luchtmacht heeft een achttal zogenaamde carbid-
kanonnen aangekocht om de proefnemingen met dit afweermiddel
tegen vogels op militaire vliegvelden verder uit te breiden. Deze
aankoop is geschied na een proefneming op kleine schaal op Ypen-
burg. Deze was mogelijk doordat de landbouwer Vos van het eiland
je Tiengemeten in het Haringvliet de luchtmacht zo'n kanon in
bruikleen had afgestaan. Het is nu, nadat de eerste proeven succes
hadden, per helikopter door luitenant-kolonel J. L. Flinterman in
eigen persoon teruggebracht aan de heer Vos.
Met de acht bestelde kanonnen, zeer eenvoudige, maar bijzonder
lawaaierige apparaten, gaat men nu verdere proeven nemen. Zouden
déze slagen, dan wordt de aankoop van een groter aantal overwo
gen. Vogels vormen een toenemend gevaar voor straalvliegtuigen.
In de tijd van de nog niet zo snelle propellervliegtuigen konden zij
deze ontwijken. Sinds de straalmachines in gebruik kwamen, nam
het aantal botsingen, vaak met ernstige gevolgen, snel toe. Er zijn
reeds vele afweermiddelen geprobeerd, o.a. door via luidsprekers de
angstkreten van de eigen soort te laten weerklinken. De narigheid
bij al deze afweermaatregelen is echter, dat zij in het begin helpen
doch dat de vogels er na enige tijd aan gewend zijn en er zich niets
meer van aantrekken. .Of dit ook met het carbidkanon het geval
zal zijn, weet men nog niet. De komende proeven moeten dit uit
wijzen.
.VAN STOOMTRAM tot mo
dern busbedrijf" is een stap
geweest, die nader belicht
wordt in een uitvoerige repor
tage op pagina 23.
Verder in dit 28 pagina's tel
lende P.Z.C.-zaterdagnummer:
Stemmen uit de kerken (pag.
3): Zeeuwen bij de Deltawer
ken (pag. 9): 'Radio en T.V.
plus Films in Zeeland (pag. 11);
letterkundige kroniek en kunst
i (pag. 17); „Uw pagina me-
I vrouw!" (pag. 19); „Van
stoomtram lol modern busbe-
drijf' tpag. 23): feuilleton en
i prof. Renier uit Londen over
i Kipling (pag. 24) en de kinder-
i krant met puzzel cn Klanken
I uit de ether op pagina 26.
KLEINE GEMEENTEN IN MOEILIJKHEDEN
In toekomst wellicht op het gehele
eiland één hervormde gemeente
DE CLASSIS Zierikzee Schouwen-Duiveland van de
Hervormde Kerk onderzoekt thans in hoeverre zij de ontwik
keling kan en moet volgen, die zich momenteel aan de grenzen
der burgerlijke gemeenten op het eiland voltrekt. Zoals bekend
worden bij de komende jaarwisseling zestien gemeenten tot
vier. samengevoegdWesterschouwen, Brouwershaven, Midden-
schouwen en Duiveland. In de zestien samen te voegen burger
lijke gemeenten liggen vijftien hervormde kerkelijke gemeen
ten.
Hoewel men er bij dit onderzoek niet van uitgaat, dat de kerke
lijke gemeenten de nieuwe grenzen van de burgerlijke gemeen
ten moeten volgen, wordt evenals dat bij de burgerlijke ge
meenten geschiedde, naar mogelijkheden tot concentratie ge
zocht.
Het is daarbij zelfs niet uitge- i
sloten, dat men over een aantal I
jaren de voorkeur zal geven aan
de vorming van één grote Her
vormde gemeente Schouwen-Dnï-
veland met verschillende predi-
kantsplaatsen. Eén eilandgemeen-
le dus, met „wijkpredikanten" op
de dorpen.
Een andere mogelijkheid ligt in de
samenwerking van verschillende ge
meenten, met concentraties van kust
en plattelandsgemeenten. In een der
gelijk geval zou dus een figuur ont
staan, die verwantschap vertoont met
de concentratie, zoals die zich thans
aan de burgerlijke gemeenten vol
trekt.
Studie
Beide mogelijkheden vormen een
object van studie, dat de classis
in handen heeft gegeven van ds.
A. van de Ban te Scharendijke,
lid van de „Commissie voor de
kleine gemeenten" van de clas
sis.
In deze naam, „kleine gemeenten"
ligt liet probleem van de Hervormde
gemeenten op Schouwen-Duiveland
besloten: vooral op Midden-Schou
wen worstelen de kerken met het
probleem van de ontvolking en komt
Zie slot pag. 2 kol. 5
In Amsterdam
en Rotterdam
In een aantal metaalbedrijven
ïn Amsterdam en Rotterdam is
gisteren gestaakt als gevolg
van het onbevredigende resul
taat der loonbesprekingen in de
metaalsector. De staking wordt
niet gesteund door de bonafide
vakbonden.
Bij de N.V. Werkspoor te Am
sterdam werd in de loop van de
ochtend in meerdere werkplaatsen
door de arbeiders het werk neer
gelegd. De reden van deze, niet
tegen de directie gerichte staking,
was volgens deze zegsman een
dagbladpublikatie, dat de rege
ring niet bereid is de loonsverho
gingen toe te staan.
Na de lunchpauze ging bij Werk
spoor het grootste deel van de circa
2000 arbeiders tegen de verwach
ting in niet aan het werk. Aan
het eind van de middag ging twee
derde van het totaal aantalarbei
ders van de avondploeg aan het
werk. Het waren ongeveer 400 man.
Ook bij de Amsterdamse Droog
dok Maatschappij N.V. weigerden
arbeiders gisteren aan het werk
te gaan. Na de lunchpauze zag
men grote samenscholingen rond
het directiekantoor. Een actie
comité vroeg de directie om een
vergadering van de ondernemings
raad te beleggen, maar de direc
tie wilde daar niet op ingaan. Wel
verklaarde zij zich bereid om na
de acties op normale wijze de on
dernemingsraad bijeen te roepen.
In Rotterdam was gisteren de span
ning in de metaalbedrijven eveneens
merkbaar. Woensdag hielden de ar
beiders bij een scheepswerf in Zuid
en bij een machinefabriek in Bolnes
reeds protestdemonstraties, waarna
het werk werd neergelegd. Gisteren
kwam het er niet tot nieuwe uitbar
stingen, maar de spanning was voel
baar.
Bij Wilton-Fcyenoord gingen onge
veer duizend arbeiders in staking. De
bedoeling was het werk gedurende
een uur neer te leggen, maar nadat
dit uur was verstreken, ging men
niet aan liet werk.
Bij Braat en Netam aan de Waal
haven werd eveneens niet gewerkt.
Bij „Industria" werd een protestde
monstratie gehouden van elf tot
twaalf uur.
Groothertogin Olga
van Rusland overleden
Groothertogin Olga van Rusland, de
laatste telg van de Ronianofs, is don
derdag in Toronto overleden. Zij is
78 jaar geworden.
Zij was de jongste dochter van tsaar
Alexander de derde en de zuster van
tsaar Nikolaas de tweede, die in juli
1918 met zijn gezin door de bolsje
wieken is vermoord.
Een aantal arbeiders vitn Werkspoor
in Amsterdam is vrijdagochtend in
staking gegaan.
Foto: Op het fabrieksterrein groep
ten de stakers bijeen oni de situatie
te bespreken.
KORTE PREDIKATIE
.Naakt ben if: uit de schoot
mijner moeder gekomen,
naakt sal ik, daarheen ■we
derkerenDe Here heeft ge
geven, de Here heeft geno
men, de naam des Heren zij
geloofd."
Job 1 vs 21.
Komende week: Dankdag voor het
gewas. Ieder kent: tijden van winst
tijden van verlies. Materieel en gees
telijk. Hoe staan wij daar tegen
over. Dat ligt eraan, op wie wij
vertrouwenop onszelf, of op de Ge
ver van alles! Wat is het onze, als
we ter wereld komen? Niets! Zelfs
het leven hebben we niet van ons
zelf. In alle opzichten komen we
naakt ter wereld. Wat nemen we
mee, als we sterven? Niets! Het le
ven moet ons als een gave opnieuw
geschonken worden. Dat. wil niet
ieder zo zien. Job heeft die waar
heid geleerd: de weg van een mens
op aarde is de weg van naaktheid.
Job leerde dit, toen hem al zijn be
zit ontnomen werd. Hij verviel van
grote rijkdom tot bittere armoede.
Wie zal hij nu aanklagenDoor
gaans is de Here God de eerste die
wij aanklagen. We menen recht te
hebben op ons bezit! We willen er
niet aandat ons leven er een is
„van naaktheid tot naaktheid." Toch:
wie ait inziet, staat sterk tegen
over- de slagen van het leven.
Ook als een jaar ons niet gebracht
heeft, wat wij ervan verwachten.
Alleen wie weet: .Niets, niets is 't
mijn, 't is alles Gods geschenke"kan
het Job nazeggen: De Here heeft
gegeven, de Here heeft genomen, de
naam des Heien zij geloofd".
,JDe Here heeft gegeven": menen wij
dat, of denken wij, dat het ons
toekomt? Weten wij, dat wij reken
schap moeien afleggen van wat de
Here ons gaf? Moeilijker is: ,De
Here heeft genomen.'' Dun moeten
toe danken kunnen voor wat ons
overbleef! Wat doet de mens, aan
wie de Here eerst veel gaf, maar
daarna veel ontnam? Gods naam
vergeten Of vervloeken Zoals Jobs
vrouw hem aanraadde. Het is al heel
wat, als iemand dan de naam des
Heren vreest! Maar Job zeide: ,fle
vaam des Heren zij geloofd." Zon
der te weten, dat hij het volgend
jaar weer rijk zou zijn!
Schore. A. J. Mooy.
AANHOUDEND ZACHT
Half tot zwaarbewolkt met enkele
buien. Matige tot krachtige en langs
de kust krachtige tot stormachtige
zuidwestelijke wind. Aanhoudend
zacht.