John F. Kennedy - Amerikaans president
Vier jaar geleden voor het
eerst in de publieke belangstelling
In 1946 in
de politiek
LYNDON B. JOHNSON: BIJ VELE
AMERIKANEN ONBEKEND
KENNEDY'S EERSTE TAAK IS
OPBOUW VAN NIEUW BESTUUR
PROGRAMMA VAN PRESIDENT
EN DEMOCRATISCHE PARTIJ
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1960 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Kennedy is een belezen man. Na
de oorlog is hij een tijdje journa
list geweest en heeft drie boeken
geschreven: „Why England slept"
(1910), over het gebrek aan voor
bereiding van Engeland op de
laatste wereldoorlog, „Profiles in
courage" (1956), een serie biogra
fische essays waarvoor hij de Pu-
litzer-prijs kreeg, en „The strate
gy of peace" (1960), een bundel
redevoeringen.
Nieuwe leider van V.S. vocht in
tweede wereldoorlog tegen Japan
Hij werd 29 mei 1917 in Brookline,
Massachusetts, geboren als tweede
zoon van Joseph Kennedy, Ame
rikaans ambassadeur in Enge
land van 1937 tot 1940, die als fi
nancier een groot fortuin vergaar
de en reeds bij zijn leven op elk
van zijn negen kinderen een mil
joen dollar vastzette. Hij genoot
zijn opleiding aan de Harvard uni
versiteit en de economische school
van Londen. In de tweede wereld
oorlog diende hij als luitenant bij
de marine. Nadat bij een actie bij
de Salomons-eilanden zijn motor
torpedoboot door een Japanse des
troyer in tweeën was gevaren,
werd hij als vermist opgegeven.
Achteraf bleek dat hij een grote
rol had gespeeld bij het redden
van de bemanning van zijn boot.
Hij had een zwaar gewonde over
een afstand van drie mijl met zijn
tanden meegesleept naar een
eiland.
Zelf liep hij bij deze gelegenheid
een rugkwetsuur op, die hem, te
zamen met dc gevolgen van een
hem destijds bij het voetballen
overkomen ongeluk, bijna een po
litieke carrière onmogelijk had
gemaakt. De operatie liet een
wonde achter die niet wilde helen
en toen hem bleek dat hij met
krukken zou moeten blijven lopen
verkoos hij een tweede operatie
ondanks het grote risico voor zijn
leven. Wekenlang was hij zwaar
ziek, maar nu kan hij weer ais
vanouds aan sport doen en ber
gen werk verzetten.
Senator
Hij kwam in 1946 in de politiek
door zijn verkiezing als afgevaar
digde van een district ln Boston.
Hij werd tweemaal herkozen en
werd in 1952 senator voor Massa
chusetts.
Ondanks zijn nederlaag op de con
ventie in 1956 werd hij toen reeds
als toekomstig kandidaat voor het
presidentschap aangemerkt.
JOHN F. KENNEDY
Als senator lieèft Kennedy ge
makkelijk begrip voor moeilijke
kwesties getoond; gezond ver
standen evenwichtigheid. Zijn col
lega George Smathers van Florida
zei van hem dat zijn grootste po
litieke troef was dat de mensen
hem mochten en hem wilden hel
pen. In de verkiezingscampagne
toonde hij grote gevatheid. Hij
versiert zijn redevoeringen met
aanhalingen uit de klassieken en
weet interrupties handig te pare
ren.
Opschudding
Arbeidslcwesties en sociale verze
kering heben altijd zijn bijzondere
belangstelling gehad. Wat de bui
tenlandse politiek betreft heeft hij
vooral de hulpverlening aan het
buitenland gesteund, met name
aan India. Enige tijd geleden ver
wekte hij opschudding door ten
gunste van de Algerijnse opstan
delingen te spreken.
De Kennedy's en hun dochter Ca
roline.
Kennedy's echtgenote is Jacqueline
Bouvier, dochter van 'n Newyork-
se financier. Zij hebben een doch
tertje van drie jaar, Caroline.
Kennedy's zuster Patricia is ge
huwd met de Britse acteur Peter
Lawford.
Tijdens de tweede wereldoorlog
deed Kennedy dienst bij de Ame
rikaanse marine in de Pacific,
waar hij een tijdlang comman
dant van een motor-torpedoboot
was. Op de foto staat Kennedy
uiterst rechts met zijn bemanning
aan boord van zijn schip.
KROESJTSJEW KENT HEM
John Fitzgerald Kennedy krijgt door zijn verkiezing
tot president van de V.S. de reusachtige taak om in
de 73 dagen vóór zijn installatie een nieuw bestuur
op te bouwen, opdat er op 20 januari als Eisenhower
het Witte Huis verlaat, geen vacuüm ontstaat. Op
die dag treden namelijk ook de voornaamste advi
seurs van de regering af en zelfs alle stukken, die
volgens de traditie eigendom zijn van de aftredende
president, zullen zijn verdwenen.
Vóór die tijd moet Kennedy de belangrijkste van de 1200
functionarissen en medewerkers kiezen, van wie hij de be
noeming in de hand heeft. Als staatshoofd heeft hij de leiding
over 3.400.000 burgerambtenaren, bijna twee en een half
miljoen man militair personeel en over een land met een
jaarlijkse begroting van omstreeks tachtig miljard dollar
(bijna 305 miljard gulden). Voorts is hij verantwoordelijk
voor de diplomatieke betrekkingen met ruim zeventig landen.
Als Amerikaans staatshoofd .leidt hij In feite ook de gehele
westelijke wereld. In het binnenland heeft hij te maken met
een congres, dat traditioneel zijn tegenspeler is.
GEMAKKELIJKER
Gezien het feit, dat de democraten zowel in het huis van af
gevaardigden als in de senaat de meerderheid bezitten, zal
hij het in dit opzicht gemakkelijker krijgen dan zijn voor
ganger, wiens partij in het congres in de minderheid was.
Aangenomen mag worden dat hij zijn verkiezing dan ook
voor een deel te danken heeft aan mensen, die menen dat
een democratische regering, met naast zich een democratische
meerderheid in het congres, de belangen van de V.S. het
beste kan dienen.
De tijd dat president Woodrow Wilson tot drie dagen voor
zijn installatie in 1913 kon blijven optreden als gouverneur
van de staat New Jersey, is lang voorbij.
De nieuwe begroting, die al voorbereid en aangekondigd door
de aftredende president, is altijd een bron van zorg voor het
nieuwe staatshoofd. Deze wenst namelijk vaak amendementen
aan te brengen om de begroting aan te passen aan zijn eigen
politieke opvattingen.
HULP VAN IKE
President Eisenhower heeft al te kennen gegeven, dat hij
bereid is zijn opvolger te helpen bij de voorbereiding van de
machtsovername. Verwacht wordt dat hij Kennedy zal uit
nodigen, een vertegenwoordiger aan te wijzen die deel kan
nemen aan de uitwerking van de begroting.
Kennedy heeft Clark Clifford, een voormalig raadgever van
president Truman, al benoemd voor het opstellen van alge
mene aanbevelingen voor de overgangsperiode.
Invloedrijkste politicus
na president Eisenhower
De 52-jarige senator Lyndon Bai-
nes Johnson uit Texas, de leider
van de democratische meerderheid
in de senaat, werd door senator
Kennedy gekozen als kandidaat
voor het vice-presldentschap, na
dat hij diens sterkste tegenstan
der was geweest in de strijd om
de democratische kandidatnur
voor het presidentschap. Deze
keuze werd algemeen beschouwd
ais een poging van de „noordelij
ke" Kennedy om de zuidelijke kie
zers voor zich te winnen.
Hoewel Johnson de laatste paar
jaar de reputatie heeft gekregen
van de invloedrijkste politicus in
de V. S. na president Eisenhower,
te zijn, weten duizenden Amerika
nen waarschijnlijk niet wie hij is.
Buiten zijn land is hij zeker niet
erg bekend. Dit geldt echter niet
voor het Kremlin. Premier Kroesj-
tsjew begroette hem namelijk
eens bij een ontmoeting in Wash
ington met de woorden: „Ik ken
U weliswaar niet, maar ik heb al
uw redevoeringen gelezen en geen
enkele ervan bevalt mij".
Genie
Sommigen van zijn collega's in 't
congres beschouwen Johnson als
een politiek en parlementair genie.
Met grote vaardidgheid leidde hij
sinds 1953 de democratische frac
tie in de senaat, waarin de onder
linge geschillen vaak dieper gaan
dan de meningsverschillen met de
republikeinen.
Zijn streven als hoofd van de de
mocratische meerderheid in de se
naat tegenover de republikeinse
regering was nog steeds geba
seerd op een politiek van con
structieve oppositie. Hij was de
man die in 1957 vrijwel alleen het
eerste wetsvoorstel op het gebied
van de burgerrechten sinds 1875
door de senaat aanvaard wist te
krijgen. Ook toen dit jaar een
aanvulling van deze wet aan de
Amerika's invloed in
buitenland vergroten
De pas gekozen democrati
sche president, John Kenne
dy, heeft in zijn verkiezings
campagne gepleit voor een
sterk Amerika, dat van uit
een positie van militaire en
economische superioriteit
met de Sowjet-Unïe kan pra
ten. Hij gaf als zijn mening
te kennen, dat de V.S. in het
buitenland prestige hebben
verloren en dat het tijd is
om de Amerikaanse invloed
in de wereld te versterken.
Hij beloofde te zullen ijveren voor
een toenemende economische ex
pansie en een verhoging van de
nationale produktie, zonder de
kracht van het land of de waarde
van de dollar in gevaar te bren
gen. Ook sprak hij zich uit voor
uitbreiding van de taak de rege
ring op het gezied van de socia
le voorzienningen, zoals medische
hulp aan mensen boven de 65 jaar
en de bouw van woningen en
scholen.
Voorts is hij voorstander van sub
sidieverlening aan de boeren. In
dit verband heeft hij beloofd de
kwestie van vraag en aanbod ten
gunste van de landbouw te zullen
regelen.
Kennedy is de eerste democraat
die in het Witte Huis zal zetelen
sinds in 1952 Eisenhower als kan
didaat van de republikeinen tot
opvolger van president Truman
werd gekozen.
De nieuwe president ls het eerste
rooms-kathol!ek» staatshoofd dat
orde was, wist hij met succes het
hoofd te bieden aan de fillbuster-
actie van de zuidelijke senatoren-
Vóór de N.A.V.O.
Zijn kennis en ervaring op het ge
bied van de buitenlandse politiek
zijn enigszins beperkt, maar hij
ls een internationalist en een er
kend deskundige in defensiezaken.
Hij is een overtuigd aanhanger
van de N.A.V.O. en andere defen
sieve bondgenootschappen en hij
heeft krachtig geijverd voor aan
vaarding van Eisenhowers voor
stellen voor hulp aan het buiten
land. Zijn opvatting is, dat hand
having van de status quo met de
communisten niet het hoogste doel
mag zijn, maar dat de V. S. er toe
moeten bijdragen, dat op doeltref
fende wijze aan de uitdaging van
het communisme het hoofd wordt
geboden.
Geboren uit een vooraanstaande,
maar weinig vermogende boeren
familie in Texas ging hij na een
onderwijzersopleiding in 1931 als
secretaris van een congreslid naar
Washington.
LYNDON B. JOHNSON
de V.S. krijgen. Ook heeft dit
land nog niet eerder een presi
dent van zuiver Ierse afkomst
gehad.
In het economische programma
van de democraten wordt gewe
zen op de noodzakelijkheid van
het tot ontwikkeling brengen der
produktieve krachten van 't Ame-
kaanse volk. John Kennedy wees
er in een verkiezingsrede op, dat
de economische groei in de Ver
enigde Staten van 1953 tot eind
1959 slechts 2,4 procent bedroeg
tegen 7 procent in de Sowjet-
Unie. Op dit gebied moet als
doel gesteld worden 5 procent. Een
van de middelen, waarmede dit
bereikt kan worden, is volgens
de democratische kandidaat aan
passing van de rentevoet aan de
conjunctuur. Deze moet in een
periode van economische terug
gang verlaagd worden en wanneer
zich weer inflatoire druk gevoe
len doet omhoog gebracht worden.
Ook zou de begroting als stabi
liserende factor gebruikt kunnen
worden.
In een periode van welvaart
moet er plaats zijn voor een be
grotingsoverschot en moet de
staatsschuld verminderd kunnen
worden. Daartegenover is Ken
nedy van mening, dat het in een
periode van recessie noodzakelijk
kan zijn, zijn toevlucht te nemen
tot deficit-financiering ter bevor
dering van de algemene bedrij
vigheid.
Het democratische economische
programma verzet zich tegen on
bezonnen loonsverhogingen, maar
wenst een volledige werkgelegen
heid. De partij wijst op de nood
zakelijkheid de minder ontwikkel
de gebieden van de Verenigde
Staten te helpen.
AMERIKA's NIEUWE PRESIDENT, John Fitzgerald Kennedy,
de 43-jarige politicus met liet jongensachtig uiterlijk, was de
eerste rooms-katholiek die sedert 1928 toen gouverneur Al
Smith uit New York, ook een democraat, door Herbert Hoover
verslagen werd naar het presidentschap dong. Vier jaar ge
leden kwam hij juist 38^> stem tekort voor de kandidatuur voor
het vice-presidentscliap tegenover senator Estes Kefauver. Dat
was de eerste gelegenheid dat hij, als betrekkelijk onbekend
politicus, in de publieke belangstelling kwam op de democra
tische partijconventie.