Angola is nog net als vroeger In Zeeland werken acht „ambassadeurs5' van „Kerk en Wereld" 00ST-AFRIKA IS HET LAATSTE BOLWERK VAN HET WILD iets te verbeteren valt! n DONDERDAG 10 NOVEMBER 1960 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 17 DE BUREN VAN KONGO (Advertentie) Lichtkroon van 16 ton in aanbouw H Een Weense firma heeft een M bestelling voor een nog niet na- der genoemd land onder handen voor een glazen lichtkroon die de grootste ter wereld moet worden. Deze lichtkroon zal een ruimte innemen bijna zo groot als de gehele toneelruimte van de Weense opera De bestelling komt eind juni aanstaande ge- H reed. Het wordt een samenstel van vijftigduizend met cle hand geslepen stenen. Er moeten n 2300 gloeilampen in van elk honderd watt, waarvoor dus een hoeveelheid stroom nodig is waarmee men een gehucht van duizend inwoners geheel zou kunnen voorzien. De order voor §1 dit glazen monstrum is bij in- ternationale aanbesteding ver- kregen. Voor het vervoer der m H onderdelen zullen vier spoorwa- gens nodig zijn. Het gewicht ee van de lichtkroon zal zestien eee ton bedragen, de doorsnede zeventien meter. liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Twee doden in haven: werk stilgelegd In de Noord-Deense haven Aal borg1 zijn dinsdag twee havenarbeiders om het leven gekomen, toen zij bedolven raakten onder verschillende balen veevoeder, met een gewicht va ge tonnen. Zij waren aan het werk in liet ruim van het motorschip „Venezuela" van de United Steamship Company. Een derde arbeider werd ernstig gewond. Het ongeluk gebeurde doordat de ba- j len uit een hijs schoten. Het werk in de haven werd onmiddellijk voor de rest van de dag gestaakt. 1 minste nog zwarte klerken opgeleid, maar in Angola is zelfs daarvan nog maar nauewlijks sprake. Immigranten De Portugezen hebben verder gepro beerd de wijzers van de klok tegen te houden door immigranten te stu ren; de laatste vijf jaren zijn er zo'n zestigduizend mensen heengetrokken, voornamelijk boeren. De balans is daardoor echter niet in beweging geraakt: er zijn meer dan vier mil- Portugal kent de minste koloniale moeilijkheden en vooruitgang Er komen de laatste maanden af en toe berichten uit de Portu gese koloniën in Afrika, die liet vermoeden doen rijzen, dat het nationalisme ook daar om zich heen grijpt. In het begin van september zijn de Portegese troepen in Angola versterkt, toen de ontwikkelingen in Kongo naar het aangrenzende gebied van Angola dreigden over te slaan. In het bijzonder in de noord westelijke hoek van Angola heerst enige spanning, aangezien het hier wonende deel van het volk der Bakongo nauwe banden onderhoudt met de Bakongo, die in de vroegere Belgische kolo nie wonen. De Bakongo van Angola beschouwen evenals hun stamgenoten in de Kongolese provincie Leopoldstad de huidige Kongolese president Kasavoeboe als hun hoofdman, maar ook Loemoemba heeft zich in zijn korte bloeiperiode met hen bezig gehouden. Hij verleende de aanvoerder der nationalisten uit Angola, Roberto Holden, asiel in Leopoldstad en riep de vijf miljoen Angolezen op het Portoguse juk af te werpen. Voor alle zekerheid hebben de autoriteiten in Angola daarop de Bakongo in hun koloniale troepen ontwapend en naar huis gestuurd. Portugal is niettemin de Europese koloniale mogendheid met de minste koloniale moeilijkheden. Men kan hiervoor vier oorzaken aangeven. In de eerste plaats is het Portugese re giem streng patriarchaal (en als zo danig tot nu toe niet in strijd met de overgeleverde zéden en gewoon ten), ten tweede is het onderwijs achterlijk, waardoor de voor de ko lonisator gevaarlijke groep der half- intellectuelen bijzonder klein is ge bleven, ten derde hebben strenge ves- tigingsregels de vorming van een zwart proletariaat in de steden voor komen en in de vierde plaats heb ben de Portugezen nooit een echte op vooroordeel gebaseerde rassen discriminatie gepraktizeerd. Zij ma ken wel een sociaal onderscheid; de neger, die aan een aantal voorwaar den voldoet, krijgt echter de status van Portugees burger met alle daar aan verbonden rechten: hij wordt ge rekend tot do rond 5000 „assimila- dos", terwijl hij anders tot een on tevreden zwarte voorhoede zou be horen. De voorwaarden, waaraan hij moet voldoen zijn: 1. Beheersing van het Portugees, ook schriftelijk; 2. leven volgens Europese normen; 3. finan cieel hiertoe in staat zijn; 4. een smetteloze reputatie genieten. Over de toelating beslist een lichaam van cehtc Portugezen en „assimilados". Onwankelbaar De Nederlanders wordt wel eens een zekere stijfhoofdigheid in koloniale aangelegenheden verweten, maar de Portugezen zijn nog onwankelbaar der van hun overzeese rechten over tuigd. Men heeft dat al eerder kun nen merken, toen zij en tot dus ver met succes vasthielden aan hun bezittingen aan de kust van India. Strikt genomen hééft Portugal zelfs geen koloniën, want al zijn overzee se gebieden zijn overzeese provincies, ook al is dan de „provincie" Angola ruim twaalf maal zo groot als het moederland. Na de tweede wereldoor log hebben de Portugezen zich wat meer aan de economie van hun bui tengewesten gelegen laten liggen, maar de achterstand zelfs bij een land als Kongo is groot. In Kongo stortte het hele bestuurs- stelsel in, toen de Belgen wegtrok ken; de openbare diensten zijn al ver lamd of leiden nog een moeizaam bestaan. Met de waterleiding in Leo poldstad loopt het nu, vier maanden na de vrijwording, op een eind. Wan neer Angola en Mozambique aan de vrijheid zouden worden prijsgege ven, zal daar de teruggang nog he viger zijn. De Belgen hadden ten- joen negers in Angola en slechts een 200.000 blanken, assimilados, ge- mengd-bloedigen en andere bevol kingsgroepen die eveneens tot de ge- privilegeerde bovenlaag behoren. Er worden op grote schaal heren diensten van de bevolking gevraagd, die een steeds sterkere tegenstand opwekken. Er zijn hoogverraads- processen gevoerd er hebben ook blanke Portugezen in de hoofdstad Loeanda terecht gestaan maar dan wegens separatistische neigingen en die zijn niet onopgemerkt geble ven. Portugal begint zich heel lang zaam bewust te worden van moge lijke moeilijkheden, of die nu van binnenuit zullen ontstaan of van bui tenaf zullen worden aangesticht. In Lissabon hoopt men voordien nog te komen tot een Zuidatlantisch pact met deelneming van de Verenigde Staten, een verdrag dus, dat het be houd van Angola zou moeten garan deren. Er is niet veel kans op, dat het tot stand zal komen, hoe sym pathiek Brazilië ook naar het oude moederland moge kijken en hoe graag het dit in de komende moei lijkheden ook zou willen bijstaan. Dit voorjaar traa een nieuwe onderstaatssecretaris voor kolo niën op in Lissabon die bij zijn intrede zei, dat het toch wel goed zou zijn wanneer de Portugezen zich zouden realiseren, dat Por tugal als overzees imperium een uitzonderingsgeval dreigt te wor den. Het is dat reeds door liet vasthouden aan die inertie, die politieke onbeweeglijkheid, waar door het tot dusver zijn koloniën buiten de stroom van het wereld gebeuren kou houden. Oost-Afrika is vandaag de dag liet laatste bolwerk van het wild in onze wereld. Een groot gebied in dit deel van Afrika is voor de dieren gereserveerd en duizenden toeristen met foto- en filmcamera's bezoeken jaar lijks de nationale parken en re servaten. Ze zijn een bezoek dan ook dubbel en dwars waard. Men treft er alle soorten wild aan. Alles wat loopt, kruipt, zwemt of vliegt in Afrika is in de reservaten vertegenwoordigd. Nergens op cle wereld, zo schrijft Steve Libby in de Chi'istian Science Monitor heeft het dier zo'n uitgestrekt domein, waarin het ten volle beschermd is. In totaal telt Oost-Afrika 12 be schermde gebieden. Negen ervan liggen in Kenia, twee in Oegan da en een in Tanganyika. Het nationale park van Nairobi is het kleinst. Het ligt circa acht kilo meter van de stad verwijderd en wildebcesten, bartebecstcn, gazel len, giraffes en bavianen leven cr ongestoord. De voornaamste at tractie van dit park is echter de leeuw. Het grootste reservaat van Kenia, het Tsavo-park herbergt onder meer nijlpaarden en olifanten. Ook hier treft men echter leeuwen aan. Dit deel van Afrika is bijzonder woest en met recht spreekt men er van het „zwarte continent". Het Amboseli-reservaat in hetzelfde gebied is uniek en dat niet alleen om het indrukwekkende decor, dat ge vormd wordt door de met sneeuw bedekte Kilimanjaro. Verder heeft men in het noorden van Tanganyika tussen het Vietoriamecr en de Rift- vallei de Serengetivlakte met, mid den in een vulkanisch gebied, de enorme en dichtbegroeide Ngorongo- ro-krater, die een middellijn van on- f;eveer vijftien kilometer heeft, lier zijn ook verschiedene histori sche vondsten gedaan. Maar het boeiendst zijn de levende dieren, die hier tegen uitroeiing worden be hoed. Want dat gevaar dreigt overal in Afrika. ledereen mag dan nog zo tevreden zijn over Kerko shirts, Kerko blijft ze kritisch bekijken. Kerko blijft streven naar een nóg grotere per fectie, een nog betere afwerking. Het nieuwe maatsysteem - altijd èn de juiste hemdlengte èn Kerko shirts in alle prijsklassen 13-50 - 15-90 17.90 - 19-75 - 22.5L 25-50 - 29.75 de juiste mouwtengte èn de juiste boordmaat - is daar een sprekend voorbeeld van. En het be faamde Doublefront, dat doorschijnen voorkomt en het voorpand prachtig glad houdt. En de haarscherp gesneden boord met de speciale voe ring en de ingenaaide Kerkostay baleinen. Als laatste snufje is er nu de Kerko brillezak (octrooi aangevraagd). Zonder rits, zonder knoop jes! En tóch... buk maar, Uw bril valt er niet uit! Koop kritisch, kies Kerko. Nederlands beste shirt- dat nog steeds beter wordt! voor mannen die er kijk op hebben ZEVEN AFGESTUDEERDEN UIT DEZE PROVINCIE Wika Best en haar Zonnebloem-werk WANNEER in het huis van wika C. F. Best in Goes de telefoon rinkelt kan het ge beuren, dat aan de andere kant van de lijn een stem vraagt: „Ik heb hier iemand met een Zonnebloem-diploma. Hoe zijn haar prestaties eigenlijk?" Voor het bureau van de fabriekschef, de was serijdirecteur of de winkelier, die hiernaar informeert, zit een sollicitante. En bij het doornemen van haar „papie ren" stuit de toekomstige chef op een bewijsstuk, waarop in feite maar één per soon hem een afdoende toe lichting kan geven: de vor mingsleider van de Zeeuwse bedrijfsjeugd in Goes. Twee jaar lang heeft wika Best de sollicitante elke week een avond onder haar hoede gehad in dé Zon nebloem-opleiding, die het mid den houdt tussen een club en een school. Twee jaar lang beeft deze werkster in kerkelijke arbeid meisjes als deze bet „overslagbe drijf van school naar maatschap pij" beheerd. Telefoontjes als deze zijn dan ook een meer dan gewone belangstel ling naar liet hoe, het wat en liet waarom van „baar" vormings instituut voor werkende meisjes. Met dit woordje „haar" tussen aanha lingstekens. is dan niets teveel ge zegd. Wie in Goes en omgeving praat over het Zonnebloem-werk noemt daarbij' vast en zeker een keer de naam van wika Best. An dersom is bet net zo. Wanneer iemand tegenover haar het onder werp Zonnebloem werk aansnijdt, vertelt zij honderd uit over de meisjes, die twee seizoenen lang met veel enthousiasme en animo iedere week weer terugkomen om toch maar zoveel mogelijk te we ten te komen over huishoudelijke vorming, kleding en verzorging van uiterlijk, expressie, handen arbeid, muziek, sport, spel Kortom, die graag zo gauw mo gelijk een volwassen mens in de maatschappij willen worden! En steeds staat tussen deze werken de meisjes als een voortdurende parate vraagbaak deze wika. Als een ambassadrice van „Kerk en Wereld", het.opleidings- en evan gelisatie-instituut van de Neder landse Hervormde Kerk. Niet alleen Mej. Best staat in Zeeland met deze opdracht niet alleen. Zeven andere werkers en werksters in kerke lijke arbeid gaan op 20 november met haar naar „De Horst" in WIKA C. F. BEST ..Goes„De Horst"Goes.. Driebergen om er het derde lus trum van hun opleidingsschool mee te vieren. Want deze feeste lijke gebeurtenis is op een van de leiders-weekends in het vor mingscentrum „Hedenesse" te Cadzand in het midden van het hechte Zeeuwse team zeker eens ter sprake gekomen. Als de dag van gisteren ziet wika Best zich nog zitten in een klein kamertje van het „Horst"-inter- naat. Toen zij in 1951 in Middel burg de h.b.s. afliep spookten er plannen door haar hoofd om on derwijzeres te worden. In zekere zin is daarvan wel wat uitgeko men. Aan honderd leerlingen van de vakschool voor meisjes geeft zij godsdienstonderwijs. Maar daarbij blijft het niet In 1953 kwam mej. Best in contact met een wika en enige tijd later zat zij met twintig anderen in een ontgroeningsgroep van „De Horst". Jeugd- en vormingswerk was de richting, die zij een jaar later op het instituut koos en dat bracht haar in 1955 in Goes, waar zij werd toegevoegd aan de lei ding van de hervormde jeugdraad. Deze zelfde hervormde jeugdraad was het, die nog tijdens de stage van adspirant-wika Best in sa menwerking met enkele kerken en bedrijven de Zonnebloem stichting in het leven riep. „Een commissie had dertig meisjes voor mij opgetrommeld", vertelt zij nu, „en we konden starten..." Dat het een vlotte start was en dat de zaak daarna „gesmeerd" liep, ondervond mej. Best in haar laatste college-jaaraan „De Horst". Vaak kreeg zij brieven uit Goes met het verzoek toch terug te komen. „Nu was ik dat echt niet onmiddellijk van plan", geeft zij openlijk toe. Want met het wika- diploma op zak is mej. Best eerst nog naar andere functies op in formatie uitgegaan. Twee groepen Het aantal meisjes, dat wekelijks naar de Zonnebloemcursus komt is inmiddels opgelopen tot 63. i Waarom wika Best de deelnemers heeft gesplitst in twee groepen, j die eenmaal per week een deel van een middag en een avond present zijn. Om dit speciale onderwijs to doceren heeft wika Best dus vier jaar op „De Horst" doorgebracht. .Wat1 Half jaar voor in bezit hebben van marihuana De rechtbank te Amsterdam heeft woensdag de 27-jarige Indonesische zeeman S., alias S. uit Malang we gens het opzettelijk in zijn bezit heb ben van hennep (marihuana) ver oordeeld tot zes maanden gevange nisstraf met aftrek van de preven tieve hechtenis alsmede verbeurdver klaring van de in beslag genomen hennep. De officier van justitie had veertien dagen geleden acht maan den gevangenisstraf met aftrek ge ëist. De zeeman was op 30 augustus van dit jaar op het terrein van de Maat schappij Nederland in de Amster damse haven aangehouden terwijl 345 gram hennep in zijn bezit was. Volgens een controleur van de be- drijfsbewaking van de Maatschappij Nederland, die de Indonesiër bij een willekeurige controle had betrapt, had deze de marihuana in een plas tic zak tussen zijn broeksband ver borgen. De zeeman ontkende gewe ten tc hebben dat hij marihuana in zijn bezit had. In Port Said zou hij van een Arabier voor twee pakjes Amerikaanse sigaretten een zak met Chinese thee hebben gekocht en die thee wilde hij nu in Amsterdam aan de man brengen. De waarde van de 345 gram hennep werd geschat op enige duizenden guldens. zij daar heeft opgestoken bestond echt niet alleen uit dorre theorie. Nee, mej. Best heeft clubavonden georganiseerd, in een fabriek aan de lopende band gestaan en va kantiekampen geleid. Behalve deze Goese wika heeft Zee land sinds de oprichting van „Kerk en Wereld" nog zes andere afgestudeerden afgeleverd. Allen zijn buiten de provincie werk zaam: als directrice van een in ternaat, maatschappelijk werk ster, huisvrouw, jeugdwerkleider, assistent cultureel werk in lan delijk verband en hoofdleider vor mingswerk bedrijfsjeugd. Er worden op het ogenblik in Drie bergen zes leerlingen uit deze provincie opgeleid. Van het totaal van 240 (161 werkende wika's en ongeveer 80 studerenden) is het Zeeuwse aandeel 13 dus 5,2 De Zeeuwse „ambassade" van „Kerk en Wereld" mag, gezien bet bevolkingsaandeel in het lan delijk geheel, niet onderbezet worden genoemd 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 17