Angola is nog net als vroeger
In Zeeland werken acht „ambassadeurs5'
van „Kerk en Wereld"
00ST-AFRIKA IS HET LAATSTE
BOLWERK VAN HET WILD
iets te verbeteren valt!
n
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
17
DE BUREN VAN KONGO
(Advertentie)
Lichtkroon van
16 ton in aanbouw
H Een Weense firma heeft een M
bestelling voor een nog niet na-
der genoemd land onder handen
voor een glazen lichtkroon die
de grootste ter wereld moet
worden. Deze lichtkroon zal een
ruimte innemen bijna zo groot
als de gehele toneelruimte van
de Weense opera De bestelling
komt eind juni aanstaande ge-
H reed. Het wordt een samenstel
van vijftigduizend met cle hand
geslepen stenen. Er moeten n
2300 gloeilampen in van elk
honderd watt, waarvoor dus een
hoeveelheid stroom nodig is
waarmee men een gehucht van
duizend inwoners geheel zou
kunnen voorzien. De order voor
§1 dit glazen monstrum is bij in-
ternationale aanbesteding ver-
kregen. Voor het vervoer der m
H onderdelen zullen vier spoorwa-
gens nodig zijn. Het gewicht
ee van de lichtkroon zal zestien
eee ton bedragen, de doorsnede
zeventien meter.
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Twee doden in haven:
werk stilgelegd
In de Noord-Deense haven Aal borg1
zijn dinsdag twee havenarbeiders om
het leven gekomen, toen zij bedolven
raakten onder verschillende balen
veevoeder, met een gewicht va
ge tonnen.
Zij waren aan het werk in liet ruim
van het motorschip „Venezuela" van
de United Steamship Company. Een
derde arbeider werd ernstig gewond.
Het ongeluk gebeurde doordat de ba- j
len uit een hijs schoten. Het werk
in de haven werd onmiddellijk voor
de rest van de dag gestaakt. 1
minste nog zwarte klerken opgeleid,
maar in Angola is zelfs daarvan nog
maar nauewlijks sprake.
Immigranten
De Portugezen hebben verder gepro
beerd de wijzers van de klok tegen
te houden door immigranten te stu
ren; de laatste vijf jaren zijn er zo'n
zestigduizend mensen heengetrokken,
voornamelijk boeren. De balans is
daardoor echter niet in beweging
geraakt: er zijn meer dan vier mil-
Portugal kent de minste koloniale
moeilijkheden en vooruitgang
Er komen de laatste maanden af en toe berichten uit de Portu
gese koloniën in Afrika, die liet vermoeden doen rijzen, dat het
nationalisme ook daar om zich heen grijpt. In het begin van
september zijn de Portegese troepen in Angola versterkt, toen
de ontwikkelingen in Kongo naar het aangrenzende gebied van
Angola dreigden over te slaan. In het bijzonder in de noord
westelijke hoek van Angola heerst enige spanning, aangezien
het hier wonende deel van het volk der Bakongo nauwe banden
onderhoudt met de Bakongo, die in de vroegere Belgische kolo
nie wonen. De Bakongo van Angola beschouwen evenals hun
stamgenoten in de Kongolese provincie Leopoldstad de huidige
Kongolese president Kasavoeboe als hun hoofdman, maar ook
Loemoemba heeft zich in zijn korte bloeiperiode met hen bezig
gehouden. Hij verleende de aanvoerder der nationalisten uit
Angola, Roberto Holden, asiel in Leopoldstad en riep de vijf
miljoen Angolezen op het Portoguse juk af te werpen. Voor alle
zekerheid hebben de autoriteiten in Angola daarop de Bakongo
in hun koloniale troepen ontwapend en naar huis gestuurd.
Portugal is niettemin de Europese
koloniale mogendheid met de minste
koloniale moeilijkheden. Men kan
hiervoor vier oorzaken aangeven. In
de eerste plaats is het Portugese re
giem streng patriarchaal (en als zo
danig tot nu toe niet in strijd met
de overgeleverde zéden en gewoon
ten), ten tweede is het onderwijs
achterlijk, waardoor de voor de ko
lonisator gevaarlijke groep der half-
intellectuelen bijzonder klein is ge
bleven, ten derde hebben strenge ves-
tigingsregels de vorming van een
zwart proletariaat in de steden voor
komen en in de vierde plaats heb
ben de Portugezen nooit een echte
op vooroordeel gebaseerde rassen
discriminatie gepraktizeerd. Zij ma
ken wel een sociaal onderscheid; de
neger, die aan een aantal voorwaar
den voldoet, krijgt echter de status
van Portugees burger met alle daar
aan verbonden rechten: hij wordt ge
rekend tot do rond 5000 „assimila-
dos", terwijl hij anders tot een on
tevreden zwarte voorhoede zou be
horen.
De voorwaarden, waaraan hij moet
voldoen zijn: 1. Beheersing van het
Portugees, ook schriftelijk; 2. leven
volgens Europese normen; 3. finan
cieel hiertoe in staat zijn; 4. een
smetteloze reputatie genieten. Over
de toelating beslist een lichaam van
cehtc Portugezen en „assimilados".
Onwankelbaar
De Nederlanders wordt wel eens een
zekere stijfhoofdigheid in koloniale
aangelegenheden verweten, maar de
Portugezen zijn nog onwankelbaar
der van hun overzeese rechten over
tuigd. Men heeft dat al eerder kun
nen merken, toen zij en tot dus
ver met succes vasthielden aan
hun bezittingen aan de kust van
India.
Strikt genomen hééft Portugal zelfs
geen koloniën, want al zijn overzee
se gebieden zijn overzeese provincies,
ook al is dan de „provincie" Angola
ruim twaalf maal zo groot als het
moederland. Na de tweede wereldoor
log hebben de Portugezen zich wat
meer aan de economie van hun bui
tengewesten gelegen laten liggen,
maar de achterstand zelfs bij een
land als Kongo is groot.
In Kongo stortte het hele bestuurs-
stelsel in, toen de Belgen wegtrok
ken; de openbare diensten zijn al ver
lamd of leiden nog een moeizaam
bestaan. Met de waterleiding in Leo
poldstad loopt het nu, vier maanden
na de vrijwording, op een eind. Wan
neer Angola en Mozambique aan de
vrijheid zouden worden prijsgege
ven, zal daar de teruggang nog he
viger zijn. De Belgen hadden ten-
joen negers in Angola en slechts een
200.000 blanken, assimilados, ge-
mengd-bloedigen en andere bevol
kingsgroepen die eveneens tot de ge-
privilegeerde bovenlaag behoren.
Er worden op grote schaal heren
diensten van de bevolking gevraagd,
die een steeds sterkere tegenstand
opwekken. Er zijn hoogverraads-
processen gevoerd er hebben ook
blanke Portugezen in de hoofdstad
Loeanda terecht gestaan maar dan
wegens separatistische neigingen
en die zijn niet onopgemerkt geble
ven. Portugal begint zich heel lang
zaam bewust te worden van moge
lijke moeilijkheden, of die nu van
binnenuit zullen ontstaan of van bui
tenaf zullen worden aangesticht. In
Lissabon hoopt men voordien nog te
komen tot een Zuidatlantisch pact
met deelneming van de Verenigde
Staten, een verdrag dus, dat het be
houd van Angola zou moeten garan
deren. Er is niet veel kans op, dat
het tot stand zal komen, hoe sym
pathiek Brazilië ook naar het oude
moederland moge kijken en hoe
graag het dit in de komende moei
lijkheden ook zou willen bijstaan.
Dit voorjaar traa een nieuwe
onderstaatssecretaris voor kolo
niën op in Lissabon die bij zijn
intrede zei, dat het toch wel goed
zou zijn wanneer de Portugezen
zich zouden realiseren, dat Por
tugal als overzees imperium een
uitzonderingsgeval dreigt te wor
den. Het is dat reeds door liet
vasthouden aan die inertie, die
politieke onbeweeglijkheid, waar
door het tot dusver zijn koloniën
buiten de stroom van het wereld
gebeuren kou houden.
Oost-Afrika is vandaag de dag
liet laatste bolwerk van het
wild in onze wereld. Een groot
gebied in dit deel van Afrika is
voor de dieren gereserveerd en
duizenden toeristen met foto-
en filmcamera's bezoeken jaar
lijks de nationale parken en re
servaten. Ze zijn een bezoek
dan ook dubbel en dwars waard.
Men treft er alle soorten wild aan.
Alles wat loopt, kruipt, zwemt of
vliegt in Afrika is in de reservaten
vertegenwoordigd. Nergens op cle
wereld, zo schrijft Steve Libby in
de Chi'istian Science Monitor heeft
het dier zo'n uitgestrekt domein,
waarin het ten volle beschermd is.
In totaal telt Oost-Afrika 12 be
schermde gebieden. Negen ervan
liggen in Kenia, twee in Oegan
da en een in Tanganyika. Het
nationale park van Nairobi is het
kleinst. Het ligt circa acht kilo
meter van de stad verwijderd en
wildebcesten, bartebecstcn, gazel
len, giraffes en bavianen leven cr
ongestoord. De voornaamste at
tractie van dit park is echter de
leeuw.
Het grootste reservaat van Kenia,
het Tsavo-park herbergt onder meer
nijlpaarden en olifanten. Ook hier
treft men echter leeuwen aan. Dit
deel van Afrika is bijzonder woest
en met recht spreekt men er van het
„zwarte continent".
Het Amboseli-reservaat in hetzelfde
gebied is uniek en dat niet alleen om
het indrukwekkende decor, dat ge
vormd wordt door de met sneeuw
bedekte Kilimanjaro. Verder heeft
men in het noorden van Tanganyika
tussen het Vietoriamecr en de Rift-
vallei de Serengetivlakte met, mid
den in een vulkanisch gebied, de
enorme en dichtbegroeide Ngorongo-
ro-krater, die een middellijn van on-
f;eveer vijftien kilometer heeft,
lier zijn ook verschiedene histori
sche vondsten gedaan. Maar het
boeiendst zijn de levende dieren, die
hier tegen uitroeiing worden be
hoed. Want dat gevaar dreigt overal
in Afrika.
ledereen mag dan nog zo tevreden zijn over
Kerko shirts, Kerko blijft ze kritisch bekijken.
Kerko blijft streven naar een nóg grotere per
fectie, een nog betere afwerking. Het nieuwe
maatsysteem - altijd èn de juiste hemdlengte èn
Kerko shirts in alle
prijsklassen
13-50 - 15-90
17.90 - 19-75 - 22.5L
25-50 - 29.75
de juiste mouwtengte èn de juiste boordmaat -
is daar een sprekend voorbeeld van. En het be
faamde Doublefront, dat doorschijnen voorkomt
en het voorpand prachtig glad houdt. En de
haarscherp gesneden boord met de speciale voe
ring en de ingenaaide Kerkostay baleinen.
Als laatste snufje is er nu de Kerko brillezak
(octrooi aangevraagd). Zonder rits, zonder knoop
jes! En tóch... buk maar, Uw bril valt er niet uit!
Koop kritisch, kies Kerko. Nederlands beste shirt-
dat nog steeds beter wordt!
voor mannen die er
kijk op hebben
ZEVEN AFGESTUDEERDEN UIT DEZE PROVINCIE
Wika Best en haar
Zonnebloem-werk
WANNEER in het huis van
wika C. F. Best in Goes de
telefoon rinkelt kan het ge
beuren, dat aan de andere
kant van de lijn een stem
vraagt: „Ik heb hier iemand
met een Zonnebloem-diploma.
Hoe zijn haar prestaties
eigenlijk?" Voor het bureau
van de fabriekschef, de was
serijdirecteur of de winkelier,
die hiernaar informeert, zit
een sollicitante. En bij het
doornemen van haar „papie
ren" stuit de toekomstige
chef op een bewijsstuk,
waarop in feite maar één per
soon hem een afdoende toe
lichting kan geven: de vor
mingsleider van de Zeeuwse
bedrijfsjeugd in Goes.
Twee jaar lang heeft wika Best de
sollicitante elke week een avond
onder haar hoede gehad in dé Zon
nebloem-opleiding, die het mid
den houdt tussen een club en een
school. Twee jaar lang beeft deze
werkster in kerkelijke arbeid
meisjes als deze bet „overslagbe
drijf van school naar maatschap
pij" beheerd.
Telefoontjes als deze zijn dan ook
een meer dan gewone belangstel
ling naar liet hoe, het wat en liet
waarom van „baar" vormings
instituut voor werkende meisjes.
Met dit woordje „haar" tussen aanha
lingstekens. is dan niets teveel ge
zegd. Wie in Goes en omgeving
praat over het Zonnebloem-werk
noemt daarbij' vast en zeker een
keer de naam van wika Best. An
dersom is bet net zo. Wanneer
iemand tegenover haar het onder
werp Zonnebloem werk aansnijdt,
vertelt zij honderd uit over de
meisjes, die twee seizoenen lang
met veel enthousiasme en animo
iedere week weer terugkomen om
toch maar zoveel mogelijk te we
ten te komen over huishoudelijke
vorming, kleding en verzorging
van uiterlijk, expressie, handen
arbeid, muziek, sport, spel
Kortom, die graag zo gauw mo
gelijk een volwassen mens in de
maatschappij willen worden!
En steeds staat tussen deze werken
de meisjes als een voortdurende
parate vraagbaak deze wika. Als
een ambassadrice van „Kerk en
Wereld", het.opleidings- en evan
gelisatie-instituut van de Neder
landse Hervormde Kerk.
Niet alleen
Mej. Best staat in Zeeland met deze
opdracht niet alleen. Zeven andere
werkers en werksters in kerke
lijke arbeid gaan op 20 november
met haar naar „De Horst" in
WIKA C. F. BEST
..Goes„De Horst"Goes..
Driebergen om er het derde lus
trum van hun opleidingsschool
mee te vieren. Want deze feeste
lijke gebeurtenis is op een van
de leiders-weekends in het vor
mingscentrum „Hedenesse" te
Cadzand in het midden van het
hechte Zeeuwse team zeker eens
ter sprake gekomen.
Als de dag van gisteren ziet wika
Best zich nog zitten in een klein
kamertje van het „Horst"-inter-
naat. Toen zij in 1951 in Middel
burg de h.b.s. afliep spookten er
plannen door haar hoofd om on
derwijzeres te worden. In zekere
zin is daarvan wel wat uitgeko
men. Aan honderd leerlingen van
de vakschool voor meisjes geeft
zij godsdienstonderwijs. Maar
daarbij blijft het niet
In 1953 kwam mej. Best in contact
met een wika en enige tijd later
zat zij met twintig anderen in een
ontgroeningsgroep van „De
Horst". Jeugd- en vormingswerk
was de richting, die zij een jaar
later op het instituut koos en dat
bracht haar in 1955 in Goes, waar
zij werd toegevoegd aan de lei
ding van de hervormde jeugdraad.
Deze zelfde hervormde jeugdraad
was het, die nog tijdens de stage
van adspirant-wika Best in sa
menwerking met enkele kerken
en bedrijven de Zonnebloem
stichting in het leven riep. „Een
commissie had dertig meisjes
voor mij opgetrommeld", vertelt
zij nu, „en we konden starten..."
Dat het een vlotte start was en
dat de zaak daarna „gesmeerd"
liep, ondervond mej. Best in haar
laatste college-jaaraan „De
Horst".
Vaak kreeg zij brieven uit Goes
met het verzoek toch terug te
komen. „Nu was ik dat echt niet
onmiddellijk van plan", geeft zij
openlijk toe. Want met het wika-
diploma op zak is mej. Best eerst
nog naar andere functies op in
formatie uitgegaan.
Twee groepen
Het aantal meisjes, dat wekelijks
naar de Zonnebloemcursus komt
is inmiddels opgelopen tot 63. i
Waarom wika Best de deelnemers
heeft gesplitst in twee groepen, j
die eenmaal per week een deel
van een middag en een avond
present zijn.
Om dit speciale onderwijs to doceren
heeft wika Best dus vier jaar op
„De Horst" doorgebracht. .Wat1
Half jaar voor in bezit
hebben van marihuana
De rechtbank te Amsterdam heeft
woensdag de 27-jarige Indonesische
zeeman S., alias S. uit Malang we
gens het opzettelijk in zijn bezit heb
ben van hennep (marihuana) ver
oordeeld tot zes maanden gevange
nisstraf met aftrek van de preven
tieve hechtenis alsmede verbeurdver
klaring van de in beslag genomen
hennep. De officier van justitie had
veertien dagen geleden acht maan
den gevangenisstraf met aftrek ge
ëist.
De zeeman was op 30 augustus van
dit jaar op het terrein van de Maat
schappij Nederland in de Amster
damse haven aangehouden terwijl
345 gram hennep in zijn bezit was.
Volgens een controleur van de be-
drijfsbewaking van de Maatschappij
Nederland, die de Indonesiër bij een
willekeurige controle had betrapt,
had deze de marihuana in een plas
tic zak tussen zijn broeksband ver
borgen. De zeeman ontkende gewe
ten tc hebben dat hij marihuana in
zijn bezit had. In Port Said zou hij
van een Arabier voor twee pakjes
Amerikaanse sigaretten een zak met
Chinese thee hebben gekocht en die
thee wilde hij nu in Amsterdam aan
de man brengen. De waarde van de
345 gram hennep werd geschat op
enige duizenden guldens.
zij daar heeft opgestoken bestond
echt niet alleen uit dorre theorie.
Nee, mej. Best heeft clubavonden
georganiseerd, in een fabriek aan
de lopende band gestaan en va
kantiekampen geleid.
Behalve deze Goese wika heeft Zee
land sinds de oprichting van
„Kerk en Wereld" nog zes andere
afgestudeerden afgeleverd. Allen
zijn buiten de provincie werk
zaam: als directrice van een in
ternaat, maatschappelijk werk
ster, huisvrouw, jeugdwerkleider,
assistent cultureel werk in lan
delijk verband en hoofdleider vor
mingswerk bedrijfsjeugd.
Er worden op het ogenblik in Drie
bergen zes leerlingen uit deze
provincie opgeleid. Van het totaal
van 240 (161 werkende wika's en
ongeveer 80 studerenden) is het
Zeeuwse aandeel 13 dus 5,2
De Zeeuwse „ambassade" van
„Kerk en Wereld" mag, gezien
bet bevolkingsaandeel in het lan
delijk geheel, niet onderbezet
worden genoemd 1