PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DODEN BIJ ONLUSTEN IN KATANGA
Zeeland brengt in 1961 proeve van
nijverheid en kunst in Antwerpen
Kritiek op België
in Kongo-rapport
Ultra's uit Algiers
voor hun rechten
BILT
Na een vals
radiobericht
203 jaargang - no. 260
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 4 nov. I960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4.—,
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 3 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, teL 6140 (b.g.g. adv. 5213); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Baloeba staken winkels in brand
Nobelprijzen voor
twee Amerikaanse
geleerden
„GREEP NAAR DE MACHT"
„Adviseurs
belemmeren
werk V.N."
De Amerikaanse professor Williard
F. Libby.
De Nobelprijs voor natuurkunde is
voor .1.960 toegekend aan de Ameri
kaanse professor Donald A. Glaser
en de prijs voor scheikunde is toege
kend aan de Amerikaanse professor
Willard F. Libby, die verbonden is
aan de universiteit van Los Angeles.
Professor Glaser lieeft de prijs ge
kregen voor zijn uitvinding van de
„bellenkamer". De prijs bedraagt on
geveer 160.000 gulden. Hij zal tien
december door koning Gustaaf Adolf
de zesde van Zweden in het Concert
gebouw van Stockholm worden uit
gereikt.
Professor Glaser is in 1926 te Cleve
land, in de Amerikaanse staat Ohio,
geboren. Hij was van'1949 'tot 1960
verbonden aan de universiteit van
Ann Arbor, in Michigan. Dit jaar
trad hij toe tot de befaamde groep
voor wetenschappelijk onderzoek van
de universiteit van Berkeley, in Ca-
lifornië.
De 51-jarige, in Colorado geboren
Amerikaanse scheikundige, kreeg de
prijs toegekend wegens zijn aanwen
ding van koolstof 14 als element om
in de archeologie, de geologie, de geo
fysica en andere takken van weten
schap de ouderdom van gesteenten en
dergelijke vast te stellen.
Professor Libby is van 1954 tot 1959
lid van de Amerikaanse commissie
voor de kernenergie geweest. Hem is
in 1959 de Albert Einstein-prijs toe
gekend. Daarnaast zijn hem nóg vele
andere wetenschappelijke onderschei
dingen verleend.
Van luchtincident
geen sprake
meent Bonn
De Westduitse minister van defensie,
Strauss, heelt donderdagmiddag in
Bonn verklaard dat het onderzoek
heeft aangetoond dat de twee West
duitse straaljagers geen enkele
moeilijkheid hebben kunnen veroor
zaken voor de Engelse „Cornet",
waarin koningin Elizabeth en prins
Philip onderweg waren naar Enge
land. Er is geen enkele reden voor
bestraffing van de beide Westduitse
vliegers, zei minister Strauss.
..Het rapport van de gemengde com
missie van onderzoek toont aan dat
er op geen enkel ogenblik wezen
lijk gevaar van een luchtincident
heeft bestaan. Ik ben bereid het rap
port woord voor woord openbaar vte
maken, maar de Engelse regering
schijnt de volledige publikatic tc wil
len tegenhouden", zei hij.
De Iioge vertegenwoordiger van
de Verenigde Naties in Kongo
heeft aan Hammarskjöld gerap
porteerd dat Belgen pogingen
doen oin de macht in Kongo
wéér over te nemen. België en
Katanga spannen samen om
met de hulp der Baloeba de wa
penstilstand in Zuid-Kasai on
gedaan te maken, door de op
standige stam te voorzien van
wapens en leiders.
Hammarskjöld maakte in New
York het rapport van Rajesh-
war Dayal openbaar, terwijl
Day als adjudant, generaal Rik-
hye, in Leopoldstad tijdens een
persbijeenkomst ook medede
ling deed van het rapport. Hij
bediende zich hierbij van een
door Rajeshwar Dayal opgestel
de verklaring.
In het rapport, zoals dat in New
York ter beschikking van de leden
van de V.N. kwam, wordt gemeld dat
steeds meer Belgen na hun vlucht uit
Kongo weer terugkerei).
„Ongelukkigerwijs", zo vervolgt het
rapport, „zijn er velen onder hen die
een overheersende invloed trachten te
krijgen in het bestuur en trachten de
invloed va.n de technische bijstand
van de Verenigde Naties teniet te
doen, of de V.N. geheel te weren.
„Men gelooft dat enkele Belgen
de separatistische strijdgroepen
in Kongo gewapend hebben en in
enkele gevallen hebben Belgische
officieren deze groepen geleid. In
verscheidene gebieden zijn deze i
groepen verantwoordelijk voor
wrede en onderdrukkende daden
van geweld".
Adviseurs
„Adviseurs, die de Belgische nationa
liteit dragen, zijn teruggekeerd naar
ministeries in Leopoldstad en de pro
vincies. Gedeeltelijk is hun komst
voortgevloeid uit iets dat een georga
niseerde wervingscampagne in België
lijkt".
In Leopoldstad uitte Rajeshwar Day
al de beschuldiging dat Belgen de
Baloeba in Zuid-Kasai bewapenen.
„De laatste rapporten van de V.N.-
troepen in Zuid-Kasai", zo verklaar
de de hoge vertegenwoordiger van de
V.N., „bewijzen opnieuw dat de mili
tante aanhangers van Kalondji de be
palingen van de wapenstilstand ge
schonden hebben".
Meer wind en regen
(Van onze weerkundige
medewerker.)
De slormdepressie, waarvan
het centrum gisteren nog bij
Ierland lag bereikt vandaag
de Noordzee en zal opnieuw
plaatselijk flink wat regen
brengen, met later op de dag
weer een tot hard of storm
achtig toenemende wind. Don
derdagavond passeerde er een
randstoring, die hier en daar
ook hagel en onweer bracht.
De eerste novemberdagen heb
ben in een deel van ons land al
de helft van de neerslag ge
bracht, die er normaal in de
hele maand valt. Vooral de
bietencampagne ondervindt
thans schade van deze zware
regenval en voor vele sport
velden zijn de vooruitzichten
voor het komende weekeinde
opnieuw ongunstig.
lilHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Sir Allen Lane (foto), directeur van
Penguin books, heeft reden tot
lachen. Tijdens een opzienbarend
iroces in de Londense Old Bailey
eeft de jury beslist dat D. H. Law
rences boek „jLady Chatterley's Lo
ver" niet obsceen is. De uitgeverij
heefs reeds 200.000 exemplaren in
sakboekuitgave op de markt ge
bracht.
Wapensmokkel
„Het is eveneens duidelijk dat Ka-
tanga voortgaat een belangrijke bij
drage te leveren tot de burgerstrijd
in Zuid-Kasai. Er zijn voortdurend
Belgische officieren aanwezig en Bel
gische burgers doen actief aan wa
pensmokkel.
In het rapport verklaart Dayal dat
er geen feitelijk gecentraliseerd re
geringsapparaat voor Kongo bestaat.
Sinds september stort het openbaar
gezag geleidelijk, soms in snel tem
po, ineen. De raad van hoge commis
sarissen is verantwoordelijk voor een
aantal problemen.
„Deze jongemannen werden altijd
vergezeld door meerdere Belgische
raadgevers, dikwijls uit de krin
gen van hun eigen leraren afkom
stig. De onontkoombare conclusie
is dat de hoge commissarissen
meer geneigd waren gehoor te ge
ven aan hun eigen raadgevers,
dan om samen te werken met de
raadgevers van de V.N., die in
vele departementen merkten dat
een muur van verzet rond hen
werd opgetrokken.
„Het Kongolese leger werd de be
langrijkste aanstichter van onge
regeldheden".
Conclusie
Dayal besloot zijn rapport aan de al
gemene vergadering als volgt:
„Wat de toekomstvooruitzichten be
treft: als het leger onder enig toe
zicht kan worden geplaatst en andere
wetteloze elementen gekalmeerd kun
nen worden, is het wellicht mogelijk
het normale politieke leven opnieuw
te activeren. Dit impliceert een vrije
pers en een vrije radio, vrijheid van
meningsuiting en politieke associatie.
„In de verwarde politieke toestand
welke thans heerst zijn de twee enige
instellingen, welker grondvesten nog
bestaan het staatshoofd en het par
lement".
Een woordvoerder van de V.N.
heeft donderdag in Leopoldstad
bekendgemaakt, dat vijftien
mensen zijn gedood en meer dan
twintig gewond bij onlusten in
de mijnstaat Kohvezi in Katan
ga ten noordwesten van Eliza-
betlistad.
De slachtoffers, allen Baloeba's,
waren doodgeschoten door gen
darmerie, die het vuur had ge
opend nadatBaloeba's in de
Afrikaanse wijk hadden geplun
derd en winkels in brand had
den gestoken. Enkele gewonde
vrouwen hadden hun toevlucht
genomen bij de V.N. in Kolwezï.
De onlusten zouden veroorzaakt zijn
door een vals bericht van radio-Ka-
tanga, dat Jason Sendwe, de leider
van de Baloebakat en tegenstander
van president Tsjombe van Katanga,
gearresteerd was.
Sendwe is op het ogenblik op een
„pacificatietournee" door de woelige
gebieden van Noord-Katanga, onder
auspiciën van de V.N.
Andere berichten over moeilijkheden
in Katanga komen uit Kabongo, waar
onlangs zeven Baloeba's waren ge
dood en een gewond door de Katan-
gese gendarmërie. Een groep van 150
gendarmes van Tsjombe zijn naar
verluidt op weg naar de plaats, V.N.-
troepen hebben het consigne gekre
gen dubbel waakzaam te zijn, aldus
de V.N.-woordvoerder.
Sendwe heeft alle Baloeba gevraagd
de wapens neer te leggen en zelfs
niet te strijden in geval van een aan
val. Zestig stamhoofden van de Ba
loeba hebben al beloofd aan dit ver
zoek gehoor te zullen geven. De re-
gering-Tsjombe heeft zich verzet te
gen Sendwe's aanwezigheid in noor
delijk Katanga, maar de steun van
de V.N. maakt Sendwe sterk.
In Leopoldstad hebben de Kongolese
autoriteiten donderdag maatregelen
bekendgemaakt om terreurdaden te
gen te gaan. Burgers moeten binnen
een week alle wapens inleveren en
ieder die gewelddaden pleegt of ter
reur uitoefent zal in het openbaar te
rechtgesteld worden.
In Parijs is het proces-Lagaillarde
begonnen. Politie visiteert de burgers
die het proces -willen bijvjonen.
„Barricadenproces" begonnen
Delouvrier tot
duel uitgedaagd
Op de chaotische openïngszït-
ting van het zogenoemde barri
cadenproces in Darijs, heeft gis
teren een der beklaagden pre
sident De Gaulle's rechterhand
in Algerije tot een duel uitge
daagd.
De raddraaiers van de tiendaag
se kolonistenopstand in Algiers
in januari van dit jaar versche
nen voor de krijgsraad in het
zelfde lokaal waarin de proces
sen gevoerd zijn tegen Pierre
Laval en maarschalk Plülippe
Petain in 1945.
De zitting duurde vier uur en werd
verdaagd tot Vrijdagmiddag èèn uur.
De voorlezing van de 25Ö pagina's
omvattende aanklacht tegen de vijf
tien aanwezige beklaagden en de vijf
afwezigen, vorderde slechts tot op de
helft.
Een van de twee sleutelfiguren van
de Franse kolonistenopstand, de 29-
Jarige afgevaardigde Pierre Lagail-
larde, vormde het middelpunt van de
zitting.
Een andere beklaagde, de vroege
re rechtse afgevaardigde Jean De-
marquet verklaarde dat de Franse
vertegenwoordiger in Algerije,
Paul Delouvrier, verantwoordelijk
moest worden geacht voor alles
wat in januari in Algiers had
plaatsgevonden. „Ik moet zeggen
dat hij als ambtenaar middelma
tig is", zei Demarquet. „Ik ben
een man van eer, zodra ik vrij zal
zijn zal ik hem tot een duel uit
dagen. Daar ik mijzelf als de be
ledigde partij beschouw, zal ik de
wapens uitkiezen waarop wij elk
aar zullen ontmoeten".
Kennedy wil vredeskorps stichten
Senator Kennedy heeft woensdagavond te San Fransisco, op de
laatste dag van zijn verkiezingsveldtocht door California, voorgesteld
een vredeskorps op te richten van jonge mannen. Zij zouden voor de
keus moeten worden gesteld tussen militaire dienst en een driejarige
hulpverlening dan de onderontwikkelde gebieden in de wereld.
Naar zijn mening waren de Verenigde Staten onder het republikeinse
bestuur slecht voor den dag gekomen op het terrein van de ontwape
ning, de diplomatieke en de buitenlandse dienst, en de technische hulp
aan de onderontwikkelde landen.
Kennedy zei, dat zijn „vredeskorps" zou moeten worden samengesteld
uit vrijwilligers begaafde jonge mannen cn eventueel ook vrou
wen van elk ras en elke levensbeschouwing."
„Ik ben er ten volle van overtuuigd" aldus Kennedy." dat onze jonge
mannen en vrouwen in staat zullen zijn om de werkzaamheden van
mr. Kroesjtsjews zendelingen, die er slechts op gericht zijn om de
vrijheid in gevaar te brengen, teniet te doen."
MANIFESTATIE VAN 3 TOT 7 JUNI
Zeeuwse produkten in etalages; films
over Deltawerken in de bioscopen
ZEELAND zal zich presenteren in het buitenland. Op zaterdag
3 juni 1961 zal in een van de grootste zalen van Antwerpen
een expositie worden geopend met stands van Zeeuwse indus
trieën, land- en tuinbouw en visserij. Daarnaast zal in de Schel-
destad een culturele manifestatie worden geleverd met de wer
ken van Zeeuwse kunstenaars, opgeluisterd door folkloristische
activiteiten, zoals ringrijden, boogschieten, muziekuitvoeringen,
dans en het optreden van Zeeuwse zangkoren. Kortom een vol-
i komen Zeeuwse week, die op zaterdag 3 juni wordt geopend
j met een cocktailparty, waarbij vertegenwoordigers van het
J Zeeuwse en Belgische bedrijfsleven elkaar zullen ontmoeten.
1 Op woensdag 7 juni zullen de Zeeuwse dagen worden gesloten
met een banket voor de leden van het erecomité en verdere ge-
nodigden.
Naast de expositie in de erote Ant
werpse feestzaal oppervlakte 1950
vierkante meter zullen tijdens de
ze Zeeuwse dagen produkten van de
Zeeuwse nijverheid in de étalages land in het alge
van de Antwerpse winkels worden I werken In het bijzonder.
tentoongesteld. Verder zullen aan de
Antwerpse bioscoopexploitanten tien
films in bruikleen worden afgestaan,
die een indruk zullen geven van Zee
land in het algemeen en de Delta-
Daarnaast zullen voor hen, die daar
voor meer dan gewone belangstelling
tonen in de expositiehal maquettes
over de Deltawerken worden ge
plaatst, De tentoonstelling beoogt
aan de produkten van de Zeeuwse
nijverheid en kunst een ruimere be
kendheid te geven en bovendien nut
tige contacten te leggen tussen ko
pers en verkopers, waarbij eventueel
orders kunnen worden geplaatst. Er
is ook volop gelegenheid om kennis
te maken met de Zeeuwse kunst,
folklore enz.
Het inmiddels opgerichte werkco
mité, samengesteld uit het ..Comité
Zeelandweek te Antwerpen", dat
donderdagmorgen zijn plannen ont
vouwde aan een tiental Belgische en
Nederlandse journalisten in Terneu
zen, heeft liet voornemen om op de
openingsdag de deelnemers aan de
folkloristische programmanummers
per provinciale boot naar Antwerpen
te vervoeren.
Aankomst van mevrouw Lagaillarde
met de advocaat mr. Vignolles, bij
het gerechtsgebouw.
Alain le Moyne de Serignv, redacteur
van „Echo d'Algcr", werd beschul
digd van het gebruiken van een tele-
verbinding om in code in verbinding
te kunnen staan met Parijs tijdens
de opstand.
De zetter Georges Lopinto, eveneens
gedagvaard, was niet verschenen we
gens ziekte.
Bij verstek
Joseph Ortiz, en drie andere beklaag
den worden bij verstek berecht. Zij
zijn sinds het einde van de barrica-
denopstand voortvluchtig. De Franse
autoriteiten in Algiers hebben op de
dag dat in Parijs het proces tegen
Lagaillarde en de zijnen begon,
twaalf extremisten, van wie men zegt
dat zij een groepje vormden dat bom
aanslagen zou gaan plegen, aange
houden en per vliegtuig overgebracht
naar een plaats in Frankrijk. Men
verwacht nog meer van deze depor
taties uit veiligheidsoverwegingen.
Zesduizend Europese studenten aan
de universiteit van Algiers zijn don
derdag voor 24 uur in staking ge
gaan. In de vroege namiddag tracht
ten rijf tig links-georiënteerde stu
denten zich een toegang te verschaf
fen tot de gebouwen van de universi
teit, maar na schermutselingen niet
de politie die de gebouwen bewaakte,
zagen zij van hun plannen af.
VERWACHT.
Daar zuiien zij na ontscheping 'n
optocht door een deel van de stad
maken, begeleid door een of meer
Zeeuwse harmonie- of fanfare
korpsen. Na deze intocht zullen op
(Zie slot pag. 3 kol. 3)
ONBESTENDIG.
i t°t zwaar bewolkt met nu en
UptOCht Jan regen. Vrij krachtige tot harde,
aan de kust mogelijk stormachtige
wind tussen zuidwest en zuidoost,
graden.
ZON EN MAAN
5 november
Zon cp 07.41 onder 17.05
Maan er 18.44 onder 09,26
