Anders dan ander?
GROTE HARINGAANVOER IN
BRESKENSE HAVEN
COMMISSARIS C. V. D. MARK LEGT ZIJN
FUNCTIE NEER
Vier middelen die
betrouwbaarzijn!
Chefarine .4
GRONDAANKOOP VOOR NIEUWE
KLEUTERSCHOOL AARDENBURG
WOENtiD/VG 2 NOVEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEUWSECOURANT
6
Na 40-jarige
politie-loopbaan
„Kenmerkend voor het pu
bliek in Zeeland is, dat het
veel meer bereid is de wet en
het gezag te gehoorzamen,
dan het publiek in de grote
steden van Nederland". Deze
woorden sprak gisteren com
missaris O. van .der Mark, die
op 15 november a.s. zijn
functie als hoofd van de po
litie te Vlissingen zal neer
leggen om met pensioen te
gaan.
Hij gebruikte die woorden in
een onderhoud met een re
dacteur van ons blad, aan
wie hij iets vertelde over zijn
politieloopbaan.
„Ik geloof", zo zei hij, dat ik mijn
plicht als commissaris gedaan
heb en dat een ander nu een nieu
we organisatie voor het politie
korps moet opzetten als straks de
gemeente Vlissingen aanzienlijk
wordt uitgebreid. Dan zal ook een
nieuw gebouw voor het commis
sariaat nodig zijn".
..Het is misschien ongewoon wat
ik nu aan het einde van mijn po
litieloopbaan zeg. maar in mijn
jeugd wilde ik helemaal geen po
litieman worden. Tijdens mijn
schooljaren in Weesp ging voor
mij de keus tussen dommé worden
of banketbakker. Voor de predi
kantsstudie hadden mijn ouders
geen geld en naar de banketbak
kerij mocht ik niet, omdat mijn
vader bezwaar had tegen de
nachtarbeid.
Naar kantoor
Toen ben ik en dat zegt de
heer Van der Mark met een be
rustend handgebaar maar kan
toorbediende geworden".
De jonge Van der Mark werd in
1917 uit z'n kantoorwerk gehaald
om als militair het vaderland te
dienen. Daarbij werd hem nogal
wat gelegenheid gelaten tot stu
die. Hij haalde een diploma kan
toor-stenograaf en hij trachtte
door te dringen in de geheimen
van het boekhouden.
In 1919 behoorde hij tot de laat
ste lichting, die gedemobiliseerd
zou worden en dus keek hij uit
naar een kantoorbaan.
Dat laatste viel bitter tegen. De
plaatsen op de kantoren waren
ijlings ingenomen door gedemóbi-
liseerden. Daarnaast kwamen er
vele kantoormensen vrij van de
distributiekantoren en een eerste
vloedgolf van dames wierp zich
op de kantoorbaantjes. Een baan
was moeilijk te vinden.
De compagniescommandant van de
jonge Van der Mark raadde hem
toen aan schrijver te worden op
het stafbureau van de militaire
politic tevens van de marechaus
see.
Dat werd voor drie maanden ge
probeerd. Snel haalde hij in 1920
zijn praktijkdiploma boekhouden
met ae bedoeling om toch nog.
boekhouder te worden, maar toen
kreeg de politiedienst hem te pak
ken. Hij volgde een instructeurs
opleiding, waarna hij.... terugge
stuurd werd naar hetzelfde bu
reau „Werving" in Den Haag,
dat hem naar de instructeursop
leiding had laten
Een tegenvaller
Vier jaar studeerde hij voor het
diploma politie-inspecteur en juist
toen hij klaar was voor het exa
men, werd hem een zware slag
toegebracht: er kwam een vooi>
schrift af, waarbij- alleen nog
maar jongelui met diploma H.B.
S.-5 werden toegelaten tot het in
specteursexamen.
Curagao bood gelukkig een nieu
we kans aan de jonge politieamb
tenaar. Hij werd op dat eiland
benoemd tot inspecteur, tevens
hoofd van de recherche. Op 1
maart 1928 's avonds öfn twaalf
uur, ving hij zijn werk op Cura
sao aan... achttien uur later had
hij zijn eerste moordaangifte en
nog eens twaalf uur later had hij
de dader die een jonge vrouw
had doodgestoken achter slot
en grendel.
„Drie jaar", zegt de heer Van
der Mark. heb ik daar prachtig
gewerkt en enorm veel gedaan.
Het was er een wilde boel, want
veel schuim uit Midden-Amerika.
kwam naar Curasao om een baan
tje te zoeken in do opkomende
olie-industrie.
Het recherchekorps groeide snel
uit tot veertig man. Ik heb er van
alles meegemaakt en ik zou Cu
rasao zeker niet hebben verla
ten. wanneer ik daartoe niet was
gedwongen door ziekte in mijn
gezin".
De oorlog
Teruggekeerd in Holland kwam
de grote teleurstelling voor de
inspecteur Van der Mark. Hij kon
wel bij de politiedienst terugkeren,
maar slechts in de rang van op
perwachtmeester.
Tijdens de meidagen van 1940
was hij in functie te Rhenen
Een der eerste ttbmmen. die voor
do Grebbelinie bestemd waren,
verwoestte zijn huis.
Via een plaatsing bij de mare
chaussee in Oorschot kwam hij
begin 1941 naar Middelburg en
dat werden moeilijke jaren, die
uitliepen op onderduiken in Se-
rooskerke (W.).
Op SO oktober 1944 haalde de il
legaliteit hem naar Middelburg,
waar hij verborgen in een boek
handel aan de Nieuwe Burg, de
bevrijding meemaakte.
Naar Vlissingen
Een paar dagen later nodigde bur
gemeester C. van Woelderen hem
uit de leiding van het politie
korps te Vlissingen op zich te ne
men, omdat door verschillende
omstandigheden geen enkele po
litieofficier in Vlissingen beschik
baar was.
Op maandag 13 november 1944
begon te Vlissingen het politie
korps, dat met hulpagenten was
aangevuld, weer volledig te func
tioneren.
„Ons ideaal was", aldus commis
saris Van der Mark, „een echt-
Nederlands politiekorps voor een
vrij Nederlands volk en dat is ook
wel aardig gelukt".
In 1947 werd commissaris Van
der Mark definitief belast met de
leiding van het Vlissingse politie
korps.
Wanneer hij zijn oordeel geeft
over zijn diensttijd in Vlissingen,
dan heeft hij het in Vlissingen
heel wat rustiger gehad dan in
Curagao. Echte, grote misdaden
komen in Vlissingen praktisch
niet voor.
Toch is het een havenstad en in
zo'n stad kan men elk ogenblik
voor verrassingen komen te staan.
Het gaat er levendig toe en men
moet actief blijven.
De misdaad
„Zeeland is", merkt -de heer Van
der Mark op, „niet aantrekkelijk
Vpor beroepsmisdadigers. Ze ko
men bij een snelle vlucht niet ge
makkelijk weg over de veren of
de dammen".
Dan werpt commissaris Van der
Mark dc vraag op of er eigenlijk
wel beroepsmisdadigers zijn.... Bij
na nooit wordt iemand met voor
bedachte rade een beroepsmisda
diger.... het is meestal een proces
van langzaam afzakken, waarbij
de omstandigheden een hoofdrol
spelen
„Ik durf te zoggen", constateert
commissaris Van der Mark met
nadruk... „dat ik in Zeeland geen
beroepsmisdadigers ken".
Blijven
Reclassering
En wat de andere plegers van
misdaden betreft, doet thans de
reclassering veel cn goed werk
dat maakt de politietaak prettiger
dan voor 1940.
Men kijkt meer naar de achter
gronden van de misdaden en men
geeft de gestraften nieuwe kan
sen, zodat ze de misdaad kunnen
verlaten en fatsoenlijke mensen
worden.
m in Zeeland
Ik heb, zo besloot de heer Van
der Mark, in Vlissingen prettig
gewerkt.... het liep allemaal goed...
het liep lekker. Ik ben ook ge
hecht geraakt aan Vlissingen.
Toen ik mij jaren geleden verloof
de met mijn tegenwoordige echt
genote. die uit Den Haag komt,
bestond het plan om als gepensio
neerde naar Den Haag terug te
keren.
Na zestien overplaatsingen en het
lange verblijf in Vlissingen be
staat dat plan niet meer. Wij blij
ven in Vlissingen wonen. Wij wil
len de uitbreiding van de stad tot
40.000 inwoners meemaken....
Op 15 november a.s. des middags
te vijf uur biedt het gemeentebe
stuur van Vlissingen aan com
missaris' C. van der Mark een af
scheidsreceptie aan in hotel Bri
tannia le Vlissingen. Te drie uur
's middags zal hij in een intieme
bijeenkomst afscheid nemen van
het Vlissings politiekorps.
Chopin-recital in
Concertzaal te Middelburg
Maandag 7 november a.s. zal de be
kende jeugdige Poolse pianist Adam
Harasiewics onder auspiciën van de
Zeeuwse Volksuniversiteit in de Con
cert- en Gehoorzaal te Middelburg
een Chopin-rccital verzorgen. Adam
Harasiewics is 28 jaai oud en stu
deerde onder meer aan het conserva
torium te Krakow. In 1955 maakte de
Pool naam, toen bij bet internatio
nale Chopin-concours te Warschau
won. Nadien maakte hij verschillende
concertreizen door geheel Europa en
verzorgde in 1958 onder meer enkele
concerten op de Expo te Brussel.
A.dam Harasiewics wordt gerekend
tot een van de beste Chopin-vertol-
kers. Dit concert, dat om acht uur
begint, wordt gegeven in verband
met dc viering Van de 150ste geboor
tedag van de componist.
Eerste buitenlandse
mosselen aangevoerd
De mosselverzending was in oktober
bijzonder goed. Dit heeft tot gevolg,
dat de standaardcapaciteitscijfers
van verschillende kwekers gestadig
in de richting van dc 100 gaan.
Toch zijn ook hier uitzonderingen
van kwekers, die nog pas aan de le
veringen begonnen zijn.
Of in november de verzending van in
Nederland gekweckto mosselen ge
lijke tred zal houden niet, die iri dc
afgelopen maand is niet te verwach
ten. In het laatst van vorige week is
namelijk de eerste kustvaarder met
buitenlandse mosselen gearriveerd.
Deze mosselen werden aangevoerd
om de handelaren in staat te stellen
hun buitenlandse contracten na te
komen. Maar uiteraard gaat de im
port van deze mosselen ten koste
van de Nederlandse kwekers.
(Advertentie)
Kopschoffel en rooitang
gedemonstreerd
Geen vuile kleren bij
bietenrooien
De tijd van dc vuile modderige kle
ren, de bevroren handen en de kruip-
houding bij het bietenrooien lijkt
sinds de démonstratie van de kop
schoffel, de rooitang en enkele een
voudige bietenlichters, zaterdagmid
dag te Koewacht gehouden, voorbij.
Groot was de belangstelling voor de
ze demonstratie die onder auspiciën
van dc Rijkslandbouwvoorlichtings-
dienst voor Zecuwsch-Vlaandereii
werd gegeven.
De vele bezoekers werden verwel
komd door ir. Scholtens die op het
belang van de demonstratie wees. Hij
meende dat de landarbeiders zich te
genwoordig op technisc"h niveau die
nen te bekwamen en hij onderstreep
te de noodzaak van het gebruiken
van doelmatig gereedschap dat het
werk moet veraangenamen. De heren
Vroon en Impens van de Rijksland-
bouwvoorlichtingsdienst gaven een
korte technische uiteenzetting van de
demonstratie.
Met kopschoffel en rooitang kan on
der zo goed als alle weersomstan
digheden worden gewerkt. Er blijft
weinig grond aan de bieten hangen
en ook koppen en blad blijven mooi
schoon. Genoemde werktuigen vra
gen vanzelfsprekend een aangepaste
rooimethode. Het werken met de
rooitang is niet alleen aangenamer
maar ook minder vermoeiend. Na
oefening kan het rooitempo hoger
komen te liggen dan bij de tot nu
toe gebruikelijke werkwijze het ge
val was.
Aanvoor in september
van de Zeeuwse stromen
De totale aanvoer van de Zeeuwse
stromen was in september 1.791,460
kg. die in totaal 1.190.687 opbracht
(vorig jaar september 5.175,289 kg.,
1.433,618). Hiervan was 174.783 kg
garnaal voor consumptie, die 308.455
opbracht (300.468 kg, 425,493). De
aanvoer van garnaalnest bedroeg
338.303 kg- en leverde 23.667 on, (vo
rig jaar 800.461 kg, 55.233). Er was
249.648 kg oesters voor 642.664
(195.574 kg. 519.549) en er kwam
709.400 kg. 80.289 (3.358.500
kg, 375.887) aan wal. De aanvoer
van tong beliep 32.381 kg, 87.228
7.845 kg, 20.368).
(Advertentie)
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en doen wonderen I
De vier geneesmiddelen van Chefarine
1 „4" worden ïh de hele wereld op grote
schaal gebruikt. Ze hebben hun vol
komen betrouwbaarheid wel zeer af
doende bewezen. Stuk voor stuk hebben
zij millioenen mensen baat gebracht.
Tezamen in één tablet verenigd werken
zij nog beter en helpen vaak waar
andere middelen falen. Chefarine „4"
is een middel tegen pijnen en griep,
dat Uw vertrouwen inderdaad waard is.
Tegen pijnen en griep. Gescltikl voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefaror.
20 tabl. 10,80.Voordelige gezinsverpakking 100 tab). <3.50
(Slot van pag. 1
Vierspannen
Vroeger hebben familie-kongsies
nog wel eens vierspannen ge
vormd, dat wil zeggen dat 3
tweespannen vlak bij elkaar „ope
reerden". Van ieder tweespan
laadde één schip de haring in.
Waren die volgeladen, dan koer
sten ze samen op de thuishaven
aan, terwijl de achterblijvers een
nieuw tweespan vormden. Deze
vorm van samenwerking leidde
wel eens tot moeilijkheden in de
berekening van de besomming en
dat is wel de reden, dat men het
maar liever bij de tweespannen
houdt
De vangst gaat met de nodige hoe
veelheden zout en ijs de ruimvakken
in en dan wordt koers gezet naar de
dichtst bijzijnde vissershaven, in dit
geval Breskens.
Het kan best gebeuren dat op zo'n
moment in Scheveningen of IJmui-
den de kilo-prijs van de hariitg één
of twee cent hoger ligt, maar de reis
naar die havens betekent ook res
pectievelijk 12 tot 16 uur langer va
ren, dus hogere brandstofkosten en
meer tijdverlies.
Zware karren
In de drukke haring-maanden (no
vember en december) maken zo'n 70
tot 80 kotters uit Texel, Urk en
Scheveningen gebruikvan Ereskens
als tijdelijke thuishaven. Er zijn bij
zonder fraaie vaartuigen bij "(vooral
onder de Urkers), spulfetjes, die
nieuw ongeveer driehonderdduizend
gulden hebben gekost en die voort
gestuwd worden door zware „karren"
van 2 a 300 paardekrachten. Gemid
deld maken zij twee reizen per week
vanuit Breskens. En het is beslist
geen zeldzaamheid als de schepen ge
zamenlijk vierhonderdduizend kilo
verse haring op één dag aanvoeren.
Een topdag werd nog vorig jaar be
reikt, toen op één dag 682 ton haring
werd verwerkt. Maar die dag duurde
dan ook van 's morgens 7 uur tot
's avonds 11 uur!
De Stichting „Elha", die onder
meer het lossen der schepen ver
zorgt, beschikt daarvoor over 8
ploegen van 5 man, allen uit Bres
kens en omgeving. Verder ver
schaft deze bedrij'vigheid uiter
aard het nodige werk aan de
Breskense groothandelaren in vis.
Daarnaast wordt de vismijn in het
haringseizoen regelmatig bezocht
door vishandelaren uit IJmuiden
en België.
HOEK ST.-B AVO STRAAT
Raad behandelde
gemeentebegroting 1961
BLOEDARMOEDE!
Gebruik'dan liet
bloedvormend
krachttonicum
3evat naast haemoglobine,alle nood
zakelijke stoffen zoals leverextract
en mineralen dia voor de opbouw
van het bloed noodzakelijk zijn.
In Aardenburg komt een nieuwe
rooms-katholieke kleuterschool op de
hoek van de St. BavostraatSchei
dingspad. De raad van deze gemeen
te heeft maandagavond besloten hier
aan medewerking te verlenen. Men
kwam op dit punt overeen de voor de
school benodigde grond, voor zover
deze niet in het bezit van de gemeen
te is, aan te kopen van het r.k.-arm-
bestuur.
Hoofdmoot van deze vergadering
was verder de behandeling van de
gemeentebegroting voor het ko
mende dienstjaar. De heer E. Lan-
su (k.v.p.) stelde naar aanleiding
daarvan de schrikbarende achter
uitgang van het bevolkingscijfer
in het afgelopen jaar aan de orde.
Hij vroeg of B. en W. zich al heb
ben beraden deze achteruitgang
zo mogelijk te stuiten.
De heer Lansu wees daarbij op het
werk van de Stveekverbeterings-
commissie Ecde, die reeds voor de
tuinbouw aardige resultaten heeft
geboekt. De heer Lansu vroeg zich af
óf het soms raadzaam zou zijn een
commissie van belanghebbenden te
vormen om zich te beraden over te
nemen stappen, waardoor de werkge
legenheid in de gemeente verbeterd
kan worden. Burgemeester J. M. A.
C. van Dongen voelde wel ïets voor
deze suggestie. Hij moest de heer
Lansu overigens wijzen op de nood
zaak van samenwerking tussen de
gemeenten in West Zeeuwsch-Vlaan-
aeren en het gevaar dat er dreigt,
wanneer iedere gemeente deze za
ken zuiver op eigen houtje gaat re
gelen.
Van de „Elderscbans" wil de gemeen
te Aardenburg geen stadspark maken
en ook geen bos, maar een „kruising"
van beide. Op een vraag van mer
vrouw E. P. van den Broecke—de
Man naar de mogelijkheid de „Elder-
schans" ook voor andere doeleinden
bijvoorbeeld het houden van con
gressen dan alleen voor de huis-
vesting van de landbouwschool te ge
bruiken, antwoordde de raadsvoor
zitter dat dit al een onderwerp van
gesprek is geweest. Grote investerin
gen zijn daarvoor nodig cn de mid
delen ontbreken op het ogenblik nog
daarvoor.
Hamerstukken
Een serie kleine voorstellen ging nog
onder de hamer door. De vergoeding
voor het uurwerk .in de toren te Eede
werd van 100.op 350,ge
bracht. Met de N.V. iBank voor Ne
derlandse Gemeenten ging de raad
een rekening-courant overeenkomst
van 90.000 aan. De klokkenluider
van de St.-Baafstoren, de heer A. P.
Leenhouts krijgt op zijn verzoek met
ingang van 1 januari a.s. ontslag.
Voor het aanstellen van een onder
wijskracht aan de v.g.l.o.-school voor
het geven van huishoudlessen zal een
bedrag van 2000 per jaar worden
uitgetrokken. Een nieuwe regeling
voor de heffing en regeling van be-
grafenisrechten werd vastgesteld.
Hetzelfde gebeurde met een nieuwe
bouwverordening.
Dè gemeentebegroting voor 1961 ten
slotte wees op de g vone dienst een
bedrag aan inkomsten en uitgaven
van 1.0-0.654,45 aan met 'n post on
voorzien van 2.214,49 en 'n bijdrage
uit de algemene reserve van f 10.000.
De kapitaalclïenst gaf aan inkomsten
2.150.4 .07 en aan uitgaven
2.385.159,12 aan. Zoals aangeboden
werd deze begroting oolc vastgesteld, i
Nu de Noordzeeharing tceer ver tot
het zuiden is doorgedrongen, vinden
véle Nederlandse vissers dicht bij
hun „jachtterrein' in Breskens de
haven, die hun met de goed ver
zorgde outillage binnen de kortst
mogelijke tijd van hun verse zeeban
ket afhelpt.
(Poto P.Z.C.)
Proviand nodig
Ook de Breskense middenstand vaart
wel bij de bedrijvigheid rondom het
haringseizoen. Immers, de tientallen
kotters, met elk 5 bemanningsleden,
hebben heel wat proviand nodig,
scheepsbenodigdheden en grote voor
raden brandstof en smeermiddelen.
En het mag als vanzelfsprekend wor
den verondersteld, dat bij overnach
ting te Breskens de bemanning niet
op een droogje blijft zitten in de nog
al kleine kotters-kajuiten. Maar vrij
dagsavonds gaat het gros van de vis
sers naar huis. Naar moeder-de-
vrouw, de kinderen en het vissers
dorp.
Toch zoekt men ook hier al naar an
dere wegen. De vissers hebben een
vermoeiende week achter de rug en
de reis naar Urk en Texel is bijzon
der lang. Sommigen laten dan ook
hun gezin overkomen naar de tijde
lijke thuishaven.
Naast de eigen garnalenvisserij, die
overigens ook nog door zo'n kleine
40 vissers hoofdzakelijk uit Bres
kenswordt uitgeoefend, geeft het
haringseizoen aan dit dorp toch wel
echt de allure van een grote visserij
plaats. Goed, de omzetten benaderen
nog niet de .jaargemiddelden van
Scheveningen (f 25 miljoen) en
IJmuiden 40 miljoen) maar met
zijn omzet van gemiddeld 4 miljoen
gulden neemt Breskens onder de Ne
derlandse vissersplaatsen toch de
derde plaats in.
Geslaagden aan de
„De Ruyterschool"
In oktober zijn de volgende leerlin
gen aan de „De Ruyterschool" te
Vlissingen geslaagd:
S.W.T.K. diploma B-IT: D. Coppool-
se, J. J. F. Reitsma, D Horning en
P. Witte.
S.W.T.K. diploma C-l: W. M. Ver
kerk, J. J. C Hoosemans, J. Bu.vze
(met lof), L. Prinsen. J. v. d. Ak
ker (met lof), J. Kleinepier, P. van
Anraad.
S.W.T.K. diploma C-H: H. P. I. v.
d Boogaart.
3e stuurman G.H.V.: J. W. Kleyn.
J. M. T. M. Blokdijk. L. Rlsseeuw.
2e stuurman G.H.V.: F. W. H. Hus-
sem (theor. ged.), .T Hiddinga (theor.
ged.).
Ie stuurman GH.V.: W. M. v. Weert
Radiotelegrafist 2e klasse: W. van
Iren, A. J. den Huls'er, L. J. Jansen,
A. H .Govers.
Radarcursus: A. C. van Broekhoven,
E. Veres, E. A. Flipse^ L. R. H. Ron-
kes. J. A. Leunis, R J. M. v. d. Poel,
L. j. Pennarts. S. J. de Fouw.
W. F. v. d. Lee aanvulling K.H.V.
Examens
Aan de r.-k. universiteit te Nijmegen
slaagde voor het artsexamen de heer
J. A. Rammeloo uit Hulst.
Benoeming in Kamer van
Toezicht notarissen
Bij beschikking van de minister van
justitie is de heer G. van Dijk, hoofd
inspecteur-titulair van 's Rijks Belas
tingen, hoofd van de inspectie dei-
registratie en successie te Goes, met
ingang van 26 oktober 1960 benoemd
tot plaatsvervangend lid van de Ka
mer van Toezicht over de notarissen
en kandidaatnotarissen te Middel
burg.
Subsidie voor verbetering
sportveld Vlissingse h.b.s.
Het coördinatiecollege voor openba
re werken (C.O.W.) heeft subsidie
toegezegd aan de rijksgebouwen
dienst te Middelburg voor het ver
beteren van het sportveld van de
r-h.b.s. te Vlissingen. Het aantal
manweken van het in D.A.C.W.-ver
band uit te voeren werk bedraagt bij
een gemiddelde bezetting van twintig
man gedurende tien weken 204.
Herbenoeming aan het
kantongerecht Zierikzee
Tot plaatsvervangend kantonrechter
in het kanton Zierikzee is herbe-
