Wetenschappelijk onderzoek van
verkeer wellicht niet ver af
Kongolese troepen
op mars m
Kasai
Gewone gemeenteleden moeten in
de kerken ook „subject" zijn
KLANKBORD
S
K. P. VAN DER MANDELE LEGT
MAANDAG ZIJN FUNCTIE NEER
ZATERDAG 29 OKTOBER I960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MINISTER ANTWOORDT A.N.W.B.
Verkeersnota aan Tweede
Kamer te verwachten
(Van onze Haagse redactie) Jpelijk verzamelde gegevens beschikt
op dit gebied. Bij het nemen van wet
telijke maatregelen, zo heeft de A.N.
WH. steeds gesteld, wordt nog al te
veel op „indrukken" en „feeling" af
gegaan en moet voorts gebruik wor
den gemaakt van gegevens uit het
buitenland, waar de omstandigheden
veelal onvergelijkbaar zijn met die in
Nederland. Engeland en de V.S. ken
nen het wetenschappelijk verkeers-
onderzoek wel en gebruiken de resul
taten hiervan voor het vaststellen
van wettelijke maatregelen.
De A.X.W.B. staat een zodanige
reorganisatie bij liet ministerie
van verkeer en waterstaat voor,
dat een verkeerstechnische afde
ling kan ontstaan, welke op grond
van wetenschappelijk verzamelde
gegevens advies uitbrengt aan
hen, die belast zijn met de prakti
sche wetgevende arbeid. Deze is
thans in handen van de afdeling
waterstaatsrecht van het departe
ment.
Nadat de A.N.W.B. reeds gedu
rende twaalf jaar zonder resul
taat heeft aangedrongen bij de
onderscheidene ministers van
verkeer en waterstaat op de in
stelling ten departemente van
een afdeling wetenschappelijk
verkeersonderzoek en ook enke
le maanden geleden nog weer
opnieuw aan minister Korthals
een brief heeft gezonden met
voorstellen, is thans een ant
woord van minister Korthals
ontvangen, dat door de A.N.W.
15. als „bijzonder welwillend"
wordt gekwalificeerd. De minis
ter deelt in dit antwoord o.m.
mede, dat hij „met zeer veel be
langstelling" kennis heeft geno
men van de voorstellen en sug
gesties van de A.N.W.B. „Wij
zijn optimistisch en hebben het
vertrouwen, dat deze al twaalf
jaar oude kwestie thans inder
daad kans heeft te worden aan
gepakt, aldus de A.N.W.B.
Bij herhaling hebben, de A.N.W.B.
en in mindere mate ook de andere
verkeersbonden er op gewezen,
dat aan de Nederlandse verkeerswet-
geving onvoldoende research ten
grondslag ligt en dat Nederland
eigenlijk niet over eigen wetenschap-
TELEFONEREN
GOEDKOPER
Met ingang van 1 november 19G0 zal
het tarief voor lokale en interlokale
telefoongesprekken worden verlaagd,
zo heeft het hoofdbestuur der P.T.T.
bekendgemaakt.
Deze tariefverlaging bestaat in de
afschaffing van de vierprocentstoe-
slag op de kosten van deze gesprek
ken, die op 1 juli 1958 werd inge
voerd. Deze tarieven zijn daardoor
1 hans weer teruggebracht tot het ni
veau dat na de verlaging van novem
ber 1955 werd bereikt.
De over 1959 bij de telefoondienst
verkregen bedrijfsuitkomsten en de
omstandigheid, dat ook over 1960 in
het bijzonder de telefoon zich in gun
stige zin is blijven ontwikkelen, heb
ben de mogelijkheid geschapen deze
tariefverlaging in te voeren niet
tegenstaande het feit, dat de loonpost
in 1960 belangrijk is toegenomen.
Aangezien de vorenbedoelde gunstige
resultaten voor het overgrote deel
zijn te danken aan de sterke groei
van de uitkomsten van het binnen
landse verkeer, werd het juist geacht
de tariefverlaging toe te passen op
de lokale en interlokale gesprekken.
Werk bij Uiiox hervat
De wilde staking bij de N.V. Hartog
in Oss, die van vorige week vrijdag
af heeft geduurd en waarbij sinds
maandag 1500 werknemers betrok
ken zijn geweest, is gistermorgen
definitief gebroken.
Sinds half acht gistermorgen stroom
den grote groepen ex-stakers de fa-
briekspoort binnen. Om negen uur
hadden reeds circa 1000 stakers het
werk hervat. Het herstel van de nor
male verhouding verliep in alle rust.
De politie had bij de fabrieksingang
slechts één enkele patrouille behoe
ven te plaatsen.
Na relletjes in Frankrijk
vele gewonden geteld
Bij ongeregeldheden die de ergste
worden genoemd sedert het aan de
macht komen van De Gaulle in juni
1958, zijn donderdag in Frankrijk
naar schatting 140 mensen gewond
en verscheidene honderden gearres
teerd.
In Parijs werden 38 politiemannen
en naar schatting S0 betogers ge
wond en 485 mensen gearresteerd.
In Lyon werden ongeveer 20 mensen
nvond en 30 gearresteerd. Ook in
usanQon, Le Havre, Angers, Brest
en Nancy kwam het tot schermutse
lingen tussen betogers en de politie
en daar vielen eveneens gewonden.
President De Gaulle heeft meege
deeld dat hij op 4 november een toe
spraak tot het Franse volk zal hou
den. Die toespraak zal een oproep tot
kalmte en rust bevatten en ook me
dedelingen over de oorlog in Algerije.
WAT ZE ZEGGEN. Kapitein Barna-
by Sambourne, commandant van de
eerste Engelse atoomonderzeeboot
Dreadnought: „Foto's van pin-up-
girls worden aan boord slechts toe
gestaan, wanneer zij fatsoenlijk in
gelijst zijn". Stewart Alsop, Ameri
kaans journalist: „Men kan een ver
kiezingsstrijd ook met het program
ma van de tegenstander winnen". De
Oostenrijkse schrijver F. T. Csokor:
„Officiële ontvangsten zijn samen
komsten waarhij mensen elkaar moe
ten zien, die elkaar niet luchten kun
nen".
Intern advies
Naar verluidt zou thans een intern
advies over deze materie zijn uitge
bracht aan de minister van verkeer
en waterstaat. Het moet niet uitge
sloten worden geacht, dat dit advies
de basis zal vormen van de nota over
deze materie, die minister Korthals
tijdens de begrotingsbehandeling
1960 in de Eerste Kamer heeft toege
zegd of zelfs reeds in feite die no
ta is. Er zijn tekenen, die er op wij
zen dat ook intern ten departemente
de behandeling van de verkeerswet-
geving door de afdeling waterstaats
recht niet als bevredigend wordt ge
voeld.
Vanouds is waterstaatsrecht een vrij
statische materie, terwijl daaren
tegen de verkeerswetgevïng veel dy
namischer is en een grote elasticiteit-
vereist. Met name het Tweede Ka-
nierlid de heer R. Zegering Hadders
(v.v.d.) heeft er bij de begrotingsbe
handeling I960 op gewezen, dat het
ontbreken van exacte gegevens over
het verkeer onbevredigend is en dat
het z.i. gewenst zou zijn, dat er een
instantie komt, die het verkeer op
wetenschappelijke wijze onderzoekt
eiv daarmee de basis legt voor de
verkeerswetgevïng.
Nog vóór hij 80 jaar wordt
Van '38 Rotterdamse Kamer
van Koophandel geleid
Van een onzer redacteuren)
Maandag aanstaande aan de
vooravond van de dag, waarop
hij tachtig jaar hoopt te wor
den, zal nu*, dr. Karei Paul van
der Mandele voor het laatst de
vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor
Rotterdam presideren. Als die
dag ten einde is. heeft de kamer
een nieuwe voorzitter en dat
zal velen vreemd zijn.
Want van 4 januari 193S af heeft
K. P., zoals hij kortweg wordt ge
noemd dio kamer geleid, en via
de kamer in belangrijke mate ook
Rotterdam, en hij was met de kamer
vergroeid, in wezen zo onafscheide
lijk verbonden, dat wie K. P. zei aan
die machtige organisatie dachten
wie de. kamer noemde de figuur van
mr. Van der Mandele voor zijn oog
zag oprijzen.
Dinsdag 80 jaar
Hij hoopt op 1 november tachtig jaar
te worden, en dit heeft hem doen be
sluiten zijn taak als voorzitter van
de kamer van koophandel neer te
leggen, niet in de eerste plaats van
wege zijn leeftijd, maar omdat hij
meent de teugels in andere, jongere
handen te moeten overgeven. Want
dit is typisch K. P.: hij gaat niet op
Veel schade door
water in
Engeland
De rivier do Severn in Engeland is
buiten haar oevers getreden en heeft
in het westelijk deel van Midden-
Engeland schade aangericht. Het wa
terpeil is 3,5 nieter boven normaal.
In Worcester staat het water een me
ter hoog, en ook in Gloucester zijn
enkele plaatsen en grote oppervlak
ten bouwland overstroomd.
In de gebieden waar reeds eergisteren
overstromingen voorkwamen begint
het water te zakken. In Exeter, De
von. wordt de schade die het water
heeft aangericht geraamd op 500.000
pond sterling (ruim 5 miljoen gul
den).
Weer regen tijdens weekend
§j Oktober begint ook in Zeeland |j
een te natte maand te worden
hetgeen in het westen en zui-
den van Nederland reeds enke- j§
H le weken het geval .is. Vrijdag
passeerde een rug van hoge-
luchtdruk, die in een groot deel
H van ons land opklaringen
p bracht. Toch is oktober een
sombere maand, met ongeveer
p 70 uren zonneschijn, tegen p
normaal 90 uren. Êen kleine
depressie, die vrijdag boven
m Spanje tot ontwikkeling kwam,
p trekt naar West-Europa en het p
regengebied zal nog vandaag
onze omgeving bereiken met
§f tijdelijke krachtige oostenwind.
Zodra dit regenfront is gepas-
seerd, draait de wind weer
§1 naar zuidoost tot zuid en
p wordt er zondag weer iets p
zachtere lucht aangevoerd. De
H depressie blijft echter in de L
p buurt en het algemene weer- p
beeld is sterk wisselvallig. Bo-
ven Scandinavië blijft de lucht-
p druk aan dé hoge kant, maar p
p daar is het belangrijk kouder p
dan in ons land met 's nachts
op tal van plaatsen matige
p vorst en overdag temperaturen p
die enkele graden boven het
vriespunt komen.
illlllllll1lllllllllllll|lllllllllllllllllllllllllll!!!i||lllllllllllllllllllllllllllllllit
zijn lauweren rusten, hij trekt zich
niet uit de openbaarheid terug, hij
blijft met zijn tachtig jaren actief,
op andere fronten blijft hij strijden,
in het beursgebouw wordt zelfs een
werkkamer voor hem ingericht.
Mr. van der Mandele is in de loop
der jaren een legendarische figuur
geworden. Men kent hem in alle krin
gen. een eerbiedwaardige figuur, wie
de energie uit de ogen straalt, een
man, met een enorme liefde voor stad
en haven en toch geen Rotterdam
mer van geboorte, zijn geboorteplaats
is Delft een man ook met een
grote visie en een feilloze intuïtie,
een magistraat, die het woord: rege
ren is vooruitzien, altijd in de prak
tijd heeft gebracht.
Onderscheidingen
Zijn verdiensten zijn meermalen j
erkeml. Maar, naast de konink- I
lijko onderscheidingen, kwam die
erkenning wel het duidelijkst tot
uitdrukking in de verlening van
hot ere-doctoraat in de economi-
sche wetenschappen, waartoe de j
senaat van de Nederlandsche Eeo-
nomische Hogeschool in 1958 be- i
sloot.
Gezag
Voor niet-Rotterdammers is de in-1
vloed die een figuur als Van der!
Mandele in Rotterdam en eigen
lijk ver daarbuiten heeft bijna
niet voor te stellen. Buitenstaanders
die hem hebben geobserveerd, ver
klaren dat menig minister van finan
ciën en economische zaken jaloers is
op de invloed die Van der Mandele
aan zijn gezag weet te ontlenen.
Het is diezelfde positie van onbetwist
gezag gebaseerd op kennis en in
zicht die Van der Mandele een domi
nerende vol laat spelen in het inter
nationale economische leven. In de
laatste jaren is dat vooral tot uit
drukking gekomen in zijn koortsach
tige activiteiten op het gebied van
de E.E.G. en de Europese Vrijhan
dels Associatie. Van der Mandele is
altijd een voorstander van de E.E.G.
geweest en hij heeft de totstandko
ming ervan gesteund, maar hij ziet
het als een vooral economische aan
gelegenheid: als een middel om ban-
dcls-J en verkeersbelemmedingen die
de ontplooiing van „zijn" Rotterdams
bedrijfsleven in de weg staan te ver
wijderen.
Macmillan pleit
voor kernzwaard
De Britse premier Macmillan heeft
vrijdagavond in een toespraak tot de
conservatieve studentenvereniging
van de universiteit van Cambridge
onder meer verklaard: „Indien het
westerse kernzwaard inderdaad een
afschrikwekkende uitwerking wil
hebben, moet elke mogelijke aanval
ler weten dat zijn gedwongen gebruik
snel en zeker zal zijn".
Hij vervolgde: „Zolang er nog geen
daadwerkelijke ontwapening is, moét
het ons doel zijn het westerse kern
zwaard te versterken eft niet het te
verzwakken".
De premier zei ook: „Ik geloof dat
het. ondanks de recente tegenslagen,
thans het gunstige tijdstip is om met
vastbeslotenheid te pogen een aan
vaardbare oplossing te vinden voor
het ontwapeningsvraagstuk. Ik ge
loof dit omdat elke verstreken dag de
grote mogendheden duidelijker tot
het besef moet brengen, dat zij allen
slechts kunnen verliezen bij een in
standhouding van de bewapening op
het huidige peil".
In een zinspeling op de huidige me
ningsverschillen in de boezem van de
Britse socialistische partij verklaar
de Macmillan: „Niets is onlogischer
dan de veronderstelling, dat men te
gelijkertijd kan pleiten voor een een
zijdig aan de kant zetten van het
westerse kernzwaard en tevens kan
venvachten op voet van gelijkheid
over ontwapening te kunnen onder
handelen".
Vrijduf/ was hel jaar geleden, dot
het echtpaar StellingHofstra uit
Oosterxvolde (Fr.) in de echt verbon
den werd. Beide echtelieden zijn nog
bijzonder kras: de- heer Stelling, die
nu 9', jaar is, rijdt nog regelmatig
op de fietszijn drie jaar jongere
eega zorgt voor het huishouden.
Voorlopig nog
geen baby
De geboorte van de keizerlijke jf
baby wordt deze week in Tehe- M
ran niet meer verwacht. De
M doktoren van koningin Farah
H Dibali zijn van mening, dat het
nog wel een week kan duren.
De toestand van de koningin is
H normaal. M
lllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllU
Bezwaren tegen het
Nederlands-Duitse-verdrag
De Westiluitse deelstaat Xeder-Sak-
sen heeft zicli vrijdag in de bonds
raad waarin de deelstaten zijn ver
tegenwoordigd, van stemming ont
houden, toen bet Nederlands-Duitse
verdrag in eerste lezing werd behan
deld.
De minister-president van Neder-
Saksen, Kopf. zei dat zijn regering
van oordeel is dat enkele punten van
het in Den Haag ondertekende ver
drag niet zo geredigeerd zijn als Ne-
der-Saksen het nodig oordeelt. De
bezwaren betreffen vooral de con
currentiepositie van Emden. zei Kopf.
Het Wereldgebeuren
Prijzen
Miar is er nu wel iets /.otters le
bedenken dan om de een of an
dere oorzaak zulk een strijd le
I ondernemen, waarbij elk van beide
partijen altijd meer schade dan voor-
I deel heeft?" Dit schreef de Neder-
landsc „Europeaan" Desiderius Eras
mus (1466—1536) in zijn beroemde,
zojuist in pocketeditie heruitgegeven,
boek „De lof der zotheid". Hij betrok
op die manier de oorlog in zijn be
faamde satire, die niets en niemand
spaarde. Toch heeft de wereld sedert
dien tot haar schade en schande nog
heel wat ervaring in het oorlogvoeren
opgedaan. Daarvóór had men overi
gens ook het grote gebod der liefde
al bij voortduring naast zich neerge
legd. En :iu, na twee wereldoorlogen,
is de verwarring toch nog zo groot.
(iat de Nobelcommissie van het
Noorse parlement gisteren heeft vei -
i klaard. voor I960 géén Nobelprijs
j voor de vrede te zullen uitreiken.
1 an communistische zijde werd in
het begin van dit jaar gesugge
reerd, dat de Russische premier Ni-
kita S. Kroesjtsjew wel voor de Vre
desprijs in aanmerking kon worden
gebracht. Maai- sedert zijn vorig
i jaar in de Verenigde Naties uitgc-
j sproken pleidooi voor algehele ont-
wapening (waarbij de kwestie van de
I controle vaag bleef) hcel'L hij zich al-
i les behalve vreedzaam gedragen. Het
betreurenswaardige U-2-incident in
mei van dit jaar heeft hij propagan
distisch willen uitbuiten door de top
conferentie in Parijs te torpederen.
Als deelnemer aan de V.N.-assemblöe
van dit jaar heeft hij met interrup
ties, gebons met vuisten en zelfs met
een schoen op zijn tafel en met felle
kritiek de koude oorlog opnieuw aan
gewakkerd. Overigens kon niemand
serieus menen, dat Kroesjtsjew voor
een Nobelprijs in aanmerking zou
komen, zolang zijn redevoeringen nog
tot de categorie demagogie" en tot
de leninistische ondermijningstactiek
bleven behoren. Eerder zou de serieu
ze en voorzichtige secretaris-gene
raal der Verenigde Naties Dag Hain-
marskjöld, die na zijn tactische
optreden in de Kongolese kwestie het
mikpunt van Kroesjtsjews kritiek is
geweest, met een Nobelprijs te belo
nen zijn. Misschien heeft alleen de
kritieke politieke positie waarin de
ze mede-Scandinaviër zich thans be
vindt. voor de Nobelcommissie de
doorslag gegeven om hem (nog) niet
te onder scheiden voor de diensten, die
hij bij deze en bij voiige gelegenhe
den (zoals de kwestie-Suezaan de
wereld bewezen heeft.
Strijd ontbrandt weer
Moordpartijen
in Katanga
Een Kongolese troepenmacht
van 1000 man is op weg naar
Bakwanga, in het zuiden van
Kasai, aldus is in Leopoldstad
vernomen. De marsorders zijn
kennelijk afkomstig van de pro
vinciale autoriteiten te Loeloea-
burg, de hoofdstad van Kasai,
en niet van kolonel Moboetoe.
Het zou reeds tot enkele scher
mutselingen zijn gekomen.
Voorts werd meegedeeld dat de Gha-
nese soldaten die reeds een maand
het gebouw van radio Leopoldstad be
waakten, vrijdag zijn vervangen door
Soedanese troepen van de Verenigde
Naties.
In de omgeving van Kabalo, noord-
Katanga, blijft de toestand gespan
nen. Gewapende benden hebben rege
ringsbureaus geplunderd en enkele
aanhangers van Tsjombe vermoord,
aldus heeft het Katangese ministerie
van binnenlandse zaken meegedeeld.
Het ministerie stelt de Verenigde
Naties verantwoordelijk voor de ver
slechtering van de situatie, omdat de
volkerenorganisatie niets zou hebben
gedaan om de bewegingen van de
benden te beletten en het gezag van
bestuur en politie te herstellen.
De Zuid-Slavische zaakgelastigde in
Leopoldstad heeft bij het Kongolese
ministerie van buitenlandse zaken
krachtig geprotesteerd tegen de wij
ze waarop Kongolese troepen Zuid-
Slavische diplomaten hebben behan
deld. Een auto met leden van de staf
van de Zuid-Slavische vertegenwoor
diging zou twee maal zijn aangehou
den en doorzocht, terwijl de inzitten
den met een machinegeweer weiden
bedreigd.
Voorts zou een Belgische politieman
een correspondent van het Zuid-Sla-
visehe persagentschap Tanjug op het
vliegveld van Elizabethstad hebben
teruggezonden naar Leopoldstad.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Gelukkig viel deze week iri dé
kranten te lezen, dat wél prij
zen zijn uitgereikt waaraan (ie
naam is verbonden van do grote
j Erasmus, die bepaalde conclusies
j over de kwestie van oorlog en vrede,
welke in dit, atoomtijdperk algemeen
I worden aanvaard, al voor zichzelf ge-
j trokken had in de Renaissance. Bij
j alle spanningen in de wereld gaat dé
j opbouw van Europa voort, ondanks
j de verschijnselen die Erasmus al in
zijn zotheidslof opnam: „Verder ben
j ik overtuigd, dat de natuur, zoals zij
j in ieder mens zijn bijzondere-, zo ook
I in ieder volk en haast iedere stad
i een eigenliefde heeft ingeplant, die ik
een gemeenschappelijke zou kunnen
j noemen". Hij noemt diverse voorbccl-
den en concludeert dat „allen zich op
deze grond vermeien in de verbeet-
ding. dat zij alleen ter wereld geen
t barbaren zijn".
ttx rins Bcrnhard kon in Kopenha-
jF gen de Erasmusprijs een
waardig pendant van de Eras
musprijs uitreiken aan de schil
ders Marc Chagall (een 73-jarige
Franse Rus) en Oskar Kokoschka
(een 74-jarige Oostenrijker). In de
statuten van de Europese cultuur
stichting die de prijs heeft ingesteld,
is vermeld dat personen onderschei
den kunnen worden die door hun
werk de geestelijke eenheid van Eu
ropa hebben bevorderd of gemanifes
teerd. en men vond dat deze woorden
op de beide kunstenaars van toepas
sing zijn.
Hoewel hij niet voor een vredesprijs
in aanmerking komt. getuigt een man
als Chagall toch van een geest, die
aan veel spanning in de wereld een
eind zou maken als de mensen aan
beide zijden van het IJzeren Gordijn
massaal ervoor toegankelijk warén.
Zoals de prins tot Chagall zei: „Wij
lezen in een prachtig, helder kleuren-
palet van uw liefde voor men en dier.
I wij lezen van uw kinderlijke verruk-
king voor de schepping Gods. waar
U speels mee tovert. U neemt ons
mee in uw dromen, die wij in deze
harde tijd zelf niet meer droomden
maar waar wij toch naar verlangden.
U schiep voor ons een wereld die wij
als kinderen beleefd hadden, maai"
waar wij uit verdreven waren, doch
die U als een begenadigd mens bleef
bewonen".
Prof. Kraemer stelde in zijn boek
„vergeten ambt der kerk" aan de orde
In de oude en middeleeuwse kerk is veel theologie bedreven. God de Vader,
zijn almacht en de schepping van hemel en aarde heeft heel wat aandacht
gehad. Op God de Zoon is de grootste nadruk gevallen, hetgeen ook blijkt
uit het feit dat in de drie oud-christelijke belijdenisgeschriften, die ook door
do kerken der hervorming zijn overgenomen, dit tweede deel bet meest
uitgebreide is. Over bet derde deel, de leer van God de Heilige Geest, heeft
men niet zoveel nagedacht en geschreven. Dit is pas begonnen met de kerk
hervorming. Wanneer men in de oude middeleeuwse kerk niet zoveel met
de leer van de H. Geest en met de leer van de ene heilige algemene christe
lijke kerk. die hiervan een onderdeel is heeft gebracht had dit zijn oorzaak.
Daarover had men vastgezette meningen.
De bisschoppen, wanneer zij in con
cilie bijeen zijn, vertegenwoordigen
de kerk en zijn gezamenlijk het or
gaan van de H. Geest. De kerkher
vormers hebben hier enige vraagte
kens gezet Zij zijn teruggegaan naar
de oudste bronnen van de kerk, die
wij kenr-3" en vooral naar de schrif
ten van het Nieuwe Testament. Wan
neer Lu kas vertelt hetgeen er ge
schiedde op liet grote pinksterfeest
te Jerusalem, legt Petrus* met-aan
haling van een woord uil de profeten,
er nadruk op dat het bijzondere wat
er nu geschiedt is. dat de H. Geest
niet wordt uitgestort op enkelen,
maar op alle vlees. Wanneer Luther
in den beginne denkt aan de toe
komst der Kerk, ziet liij het visioen
werkelijkheid worden dat al het volk
profeten des Heren zou zijn en dat
alle leden der Kerk priesters des He
ren zouden wezen, omdat de 1-1. Geest
was- uitgestort.
God behoeft niet speciaal gebruik
te maken van mensen die gestu
deerd hebben in de godgeleerdheid
en in deze kerk een hoger of la
ger ambt beltleden. Waar de H.
Geest werkt, kan hij gebruik ma
ken van ieder mens. Deze ge
dachte is dynamiet geweest onder
de kerk van Rome. Naast deze
zijn er toen andere kerken ont
staan. Er is een ander kerklied ge
komen. Andere staten zijn er ont
staan. Het onderscheid tussen
geestelijken en leken wilde men
niet meer.
Zoals bij een lekenspel de spelers op
komen uit de zaal waar het publiek
zit, zo komen de ambtsdragers uit de
gemeente. Het gebruik van de Bijbel
is een ander geworden en daardoor
is ook de prediking veranderd. In
de kerken der hervorming kreeg de
school een speciaal accent. Iedereen
moest leren lezen en schrijven, voor
al opdat hij zelfstandig de Bijbel zou
kunnen lezen. Mensen die daarvoor
niet speciaal opgeleid waren, zijn
leraars der kerk geworden. De
jurist Calvijn is daarvan het
meest bekende voorbeeld.
(Zie slot pag, 4 kol. 5)
MARC CHAGALL
...dromen waarnaar .wij verlaiiRdeu.j