„Studievrijheid wordt niet beperkt door gewraakte artikel 60" f mmoRD MOTIE VAN WANTROUWEN TEGEN STREVEN VAN DE GAULLE: VRIJDAG 21 OKTOBER 1960 PRO VIN C1 ALE ZEEUWSE COURANT MINISTER CALS LEEST IN KAMER STUDENTEN DE LES: „Redelijk dat verlangd wordt dat de studenten studeren" (Van onze parlementaire redacteur) Het is donderdag; in de Tweede Kamer duidelijk geworden: de minister ^au onderwijs, kunsten en wetenschappen inr. Cals//,al niet zwichten voor de agitatie die de studentenorganisaties hebben ontketend over wat zij noemen de aantasting van de vrijheid van onderwijs. Ook zal hij niet uit de weg gaan voor de kritiek, die enkele afgevaardigden op artikel GO van het wetsontwerp oj» het wetenschappelijk onderwijs de nieuwe hoger- onderwijswet waarvan hij donderdag de verdediging begonnen is en waar over hij volgende week dinsdag verder zal spreken, geoefend hebben. Ar tikel GO bepaalt dat een faculteit, een interfaculteit, een afdeling of een tussenafdcling, indien dit noodzakelijk is ter bevordering van de goede gang van het onderwijs, een regeling kan vaststellen die de mogelijkheid opent aan een student die niet binnen tenminste tweemaal de daarvoor aangeduide studieduur het eerste examen met goed gevolg heeft afgelegd, het recht tot het bijwonen van de colleges te ontzeggen. Minister Cals voerde een aantAl ster ke argumenten aan voor de handha ving van dit artikel in zijn ontwerp. Hij vestigde er de aandgcht op dat de nieuwe regeling met veel waar borgen is omkleed. De belangrijkste daarvan is wel, dat zij facultatief gesteld is. De vrees was uitgesproken dat vooral de werkstudenten door de bepalingen getroffen zullen wor den. De bewindsman vond echter dat men niet in gemoede kan aannemen dat een werkstudent door enige fa culteit zal woi'den uitgesloten als hij tweemaal de normale studietijd no dig heeft. Meer bescherming „De bepaling geeft zelfs een grotere bescherming aan de student dan hij thans al heeft", zo redeneerde de mi nister min of meer sofistisch", want nu is in de wet vastgelegd dat een student alleen maar op grond van artikel 60 in zijn studie getroffen kan worden en niet op andere gron den Tegenover de vermeende aantas ting van de studievrijheid stelde mr. Cals verder de vrijheid van de universiteit. Deze zou name lijk aangetast worden, wanneer zij in het geven van hoger onder wijs aan studenten die in staat zijn dit onderwijs met vrucht te volgen, belemmerd werd doordat studenten, die bijzonder lang over de studie doen de plaatsen die de universiteit biedt, blijven bezets ten. De bewindsman vond het re delijk dat verlangd wordt dat de studenten studeren. Dan kunnen ook zelfs langzame studenten meekomen. Hij was ervan over tuigd dat het deelnemen aan het studentenleven door artikel 60 niet in gevaar gebracht wordt. De minister was niet in staat cijfers te noemen voor het aantal studenten dat misschien door de bepaling ge troffen kan Worden. Die cijfers han gen namelijk af van de wijze waar op de studenten zich gedragen. In middels geloofde hij niet dat veel studenten van de colleges verwijderd zouden worden. De betekenis van ar tikel 60 ligt voor een belangrijk deel in de preventieve werking ervan. M iljard enkwestie Hij wees erop, dat binnen tien jaar een bedrag van anderhalf miljard in het hoger onderwijs geïnvesteerd is, dat per student f (10.000 a f 75.000 is geïnvesteerd, dat talrijke kostbare maatregelen ten bate van de studen ten zijn getroffen, zoals de oprich ting van stmideutentehuizen en de in stelling van de mogelijkheid om met een beurs te studeren. Van de hoog leraren en de bestuurders van de uni versiteiten wordt dag en nacht werk gevraagd. Kan men er dan bezwaar tegen maken dat alleen maar de mo gelijkheid wordt geopend om stu- Jury liet Lady Chatterley in gerechtsgebouw Donderdag is in de Londense „01(1 Bailey"' hel geding begonnen dat door de uitgeversmaatschappij „Pen guin Books Ltd" is uitgelokt over de voorgenomen uitgave van do onver korte tekst van D. II. Lawrence's boek „Lady Chatterleys lover". Die. onverkorte uitgave is in vele andere landen reeds geschied doch 32 jaar lang in de Britse landen verboden gebleven. Penguins lokte het proefge- dïug uit door exemplaren van de on verkorte uitgave aan de politie te zen den. Deze uitgave zal echter niet in verkoop komen voordat in het geding een beslissing gevallen is. Penguins verklaarde zich niet schul dig aan het publiceren van een por nografisch geschrift zoals in de dag vaarding was gesteld; Na de opening van liet geding ver daagde de rechter de behandeling tot volgende week donderdag. Hij gaf de jury opdracht vandaag terug te ko men naar de „Old Baily" om hun exemplaren van het boek in de jury kamer te lezen. Alvorens hon te la ten vertrekken waarschuwde hij ech ter de exemplaren van het bock in het gerechtsgebouw achter te laten. DANK U. Op dc achterzijde van de bioscoopkaartjes die onlangs uit een theater in Bricrley Hill in Engeland werden gestolen stond: „danlc U, komt U nog eens?" FEESTJE. De 24-jarige Harvey Kay en de 28-jarige Harvey Mansell wer den door een gerechtshof te Liver pool veroordeeld tot drie maanden gevangenis, wegens inbraak in de... gevangenis, om er een bierfuif te hou den met dezelfde vrienden met wie zij tot voor kort hun cel hadden gedeeld. denten die minstens tweemaal de normale studietijd nodig hebben de toegang tot de colleges te ontzeg gen? Bovendien worden door de ver wijdering van deze studenten dc kan sen voor de goede studenten ver groot. Rijke landen zoals Amerika en Zwe den kunnen zich niet veroorloven om alle studenten toe te laten. Daar wordt wegens gebrek aan plaats de helft van de studenten afgewezen. Nederland is vrijwel het enige land, waar ieder vrij tot de studie aan een universiteit"" wordt, toegelaten. Het gaat niet aan de minieme beperking nog wel van facultatieve aard die nu is voorgesteld als een beper king van de studievrijheid te be stempelen. Op de Handelshogeschool in Rotter dam is het nog veel erger, zo deel de mr. Cals mee. Als men daar twee maal voor 't, propaedeutisch examen gezakt is, wordt men niet meer tot dit examen toegelaten. Aan de rijks universiteiten wordt de deelneming aan examens in geen opzicht beperkt. Wil men de vrijheid van het hoger onderwijs en van de student in Ne derland bewaren, dan moeten we ons zelf beperkingen opleggen, vond de bewindsman. Doen we dat niet dan staan we binnen enkele jaren voor de noodzakelijkheid nog veel verder te gaan. Dan komt de studievrijheid eerst recht in gevaar. Wat overigens de strekking van het wetsontwerp in zijn geheel betreft maakte minister Cals de afgevaar digden erop attent dat het liet eerste wetsontwerp is dat in het parlement behandeld wordt met een stuctuur die afwijkt van al onze onderwijs wetten, die uitgaan van het open bare onderwijs als regel en daar naast het bijzonder onderwijs. G elijkwaardigheid De nieuwe hoger-onderwijswet heeft dezelfde structuur als de mammoet wet: beide vormen van onderwijs zijn gelijkwaardig. Het bevreemdde hem, dat hij niet dezelfde kritiek te verduren gekregen had als in zo rui me mate op de mammoetwet is uit geoefend. Hij toonde zich verheugd, dat enkele afgevaardigden hebben meegedeeld dat zij voor het wets ontwerp zullen stemmen, al betekent dit niet dat zij ook hun stem aan de mammoetwet zullen geven. De bewindsman had geen behoefte aan de uitbreiding van liet artikel dat omschrijft wat het hoger onder wijs omvat met een bepaling die voorschrijft waarop dit hoger onder wijs gericht dient te zijn. Hij verde digde de subsidiëring van de Am sterdamse universiteit en de gevol gen die daaruit zullen voortvloeien en de subsidiëring van de theologi sche faculteit aan de bijzondere uni versiteiten. Die subsidiëring vloeit namelijk voort uit de gelijkwaardig heid van liet ODenbaar en het bijzon der hoger onderwijs. „het Voorbereid onder leiding van Guy Mollet Een motie van wantrouwen tegen liet voorstel van de Franse regering tot oprichting van een eigen atoora- strijdniacht, is met de handtekenin gen van 67 leden van de oppositie, donderdagavond gedeponeerd bij de voorzitter van de Franse Nationale Vergadering. In de motie beschuldigt de oppositie de Franse regering er van misbruik te maken van de ver- trouwensstemmingen om het parle ment te dwingen tot het goedkeuren van een nieuwe opvatting van de Europese en Atlantische politiek. De Franse Nationale Vergadering, aldus de motie, wenst het regeringsbeleid af te keuren om daarmee zijn wensen op diplomatiek, Europees en Atlan tisch terrein duidelijk te maken en in liet bijzonder de voorgestelde atoom strijdmacht af te keuren. De motie is ondertekend door 22 socialisten, 19 onafhankelijken, 23 radicalen en 3 Algerijnse afgevaardigden die lid zijn van De Gaulles „Unie voor dc Nieuwe Republiek". De regering heeft 24 uur tijd van beraad, hetgeen bete kent dat de motie van afkeuring ver moedelijk maandag in stemming zal worden gebracht. De motie van wantrouwen is voorbe reid onder leiding van oud-premier Guy Mollet, leider van de machtige socialistische partij. Debré kondigde 'de vertrouwens kwestie aan tegen het einde van het tweedaagse debat, dat veel oppositie tegen het ingediende wetsontwerp aan het licht had gebracht. Maar de mate van vijandigheid kwam pas volledig tot uiting in een spontane uitbarsting van geschreeuw gejoel en slaan op de lessenaars, die volgde op Debré's mededeling. Mollet zelf schreeuwde: „treed, af, treed af" en het tumult verspreidde zich tot in de wandelgangen toen de afgevaardigden uiteen gingen. Zaal wachters hadden grote moeite enke le gaullistische afgevaardigden ervan te weerhouden om tegenstanders van het wetsontwerp te lijf te gaan. Het toneel deed denken aan de vele rumoerige en soms op vechtpartijen gelijkende scènes die tijdens de der de en vierde republiek 'zo veelvuldig voorkwamen. Maar liet was de eerste maal dat een dergelijke vertoning te zien was sinds Dè Gaulle de macht had overgenomen. Nobelprijs voor Australische en Britse geleerden De Nobelprijs voor dc geneeskunde is toegekend aan de Britse hoogle raar in de biochemie Peter Bryau Medawar en de Australische hoogle raar Sir Frank MacFarlane Burnet voor hun ontdekking van de „ver worven immunologische verdraag zaamheid van het lichaam tegenover weefsels, die van vreemde lichamen overgeplant worden. De 45-jarige professor Medawar, die in Oxford heeft gestudeerd, is een specialist op het gebied van de im munologie en transformatie van cel len. In 1951 werd hij benoemd tot hoogleraar in de zoölogie en vergelij kende anatomie aan de universiteit van Londen. In 1955/1956 maakte hij deel uit van de commissie, die belast was met het onderzoek naar de ge volgen van radioactiviteit op de mens. Prof. Medawar is gehuwd en vader van vier kinderen. Sir Frank Burnet is een deskundige óp het gebied van besmettelijke ziek ten, en infecties door virussen. Hij studeerde aan de universiteit in Mel bourne en is sinds 1944 hoogleraar in de experimentele geneeskunde aan deze zelfde universiteit. In 1957 werd hij benoemd tot voorzitter van de Australische commissie voor radio activiteit. Sir Frank Burnet is 61 jaar oud. ge huwd en vader van drie kinderen. Marten Luther King bij betoging gearresteerd Do Amerikaanse politie heeft woens dag de bekende negerleider Martin Luther King en tien anderen gear resteerd tijdens een aantal betogin gen die in de stad Atlanta werden gehouden voor geïntegreerde caféta- rla's. Donderdag is met een openbare Jes een uiterst modern ingericht bak kersbedrijf in de lagere technische school te Middelburg in gebruik ge nomen. In dit lokaal kunnen de leer lingen van de opleiding tot brood- en banketbakker voortaan de benodigde praktijk opdoen. Hoever de leerlin gen al gevorderd zijn hebben 's mid dags- en 's avonds de genodigden voor deze openbare les zelf kunnen constaterentoen eigen baksel ge proefd kon worden. Foto P.Z.C.). Militaire oefening „Hordenloop" geëindigd De militaire oefening „Hordenloop" van de vierde divisie, die vorige week dinsdag bij Breda was begonnen, is gistermorgen ten noorden van Assen geëindigd. Rondom bet midduguur ving de thuisreis van de troepen naar hun legerplaatsen aan. De staf is naar Harderwijk vertrokken. De eerste pantserinfanteriebrigude was de aanvallende partij, die is op getrokken van het zuiden, waarbij een klein stukje over Belgisch grond gebied, via het oosten naar het noor den. Bezuiden de rivieren was de 43ste brigade de tegenpartij, in het oosten en het noorden de 42ste ge vechtsgroep. De strijd was moeilijk omdat het vorige week bijzonder slecht weer was. De Oirseholse heide waar de terugtrekkende troepen een tegenaanval ondernamen, was ver anderd in een drassig moeras. In het oosten van het land raakte men aan vankelijk een beetje achter op het tijdschema. Een brug die over de Vecht moest worden geslagen was 2% uur later klaar dan de bedoeling was. In de nacht van woensdag op donderdag werd de oefening beëin digd ten noorden van Assen. De sol daten hebben daar gebivakkeerd. BIJ JUBILEUM BRUSSELS BANKET VOOR KONING Delegaties uit zes Europese landen Koning Boudewïjn en zijn verloofde, dona Fabiola. zijn donderdagmid dag eregasten geweest aan een reusachtig banket, dat de Belgi sche bank voor gemeentekredieten in Brussel heeft aangeboden ter gelegenheid van het 100-jarig be staan. Ruim 1600 genodigden, die een vrijwel ongekende vertegen woordiging vormden van het ge- hele Belgische politieke en be stuurlijke apparaat, woonde deze unieke gebeurtenis bij. „Ik ben gelukkig aan deze bijeen komst die alle provinciale en ge meentelijke overheden van het land verenigt, mijn verloofde uw toekomstige koningin voor te stellen", zei koning Boudewijn in een korte toespraak. „Ik wil haar zonder uitstel in dc uitingen van ons openbaar leven betrek ken". In de enorme hal van het „Stadium" in de Belgische hoofdstad waren voor deze feestmaaltijd lange rijen tafels opgesteld, waaraan minis ters, provinciale gouverneurs en burgemeesters uit vele honderden gemeenten in uniform of jacquet hadden plaatsgenomen; rozen, an jelieren, margrieten en chrysanten in alle kleuren sierden de tafels en het glaswerk. De wanden waren voor deze gelegenheid bedekt met een cyclaamkleurig en wit behang, speciaal uitgekozen ter vermijding van een associatie met de kleuren van enige provincie of gemeente. Boven het podium voor een orkest waren met rode rozen de letters „B" en „F" aangebracht. De eerste letters van Boudewijn en Fabiola. Tot de vele autoriteiten, die aan de koninklijke verloofden werden voorgesteld, behoorde ook de com missaris van de koningin in Noord-Holland, dr. M. J. Prinsen. Hij leidt de Nederlandse delegatie, I BANKINSTELLING BOUDEWIJN EN DONA FABIOLA die op uitnodiging van de Belgi sche bank voor gemeentekredieten de feestelijke herdenking van het 100-jarig bestaan bijwoont. Er wa ren ook delegaties uit zes andere Europese landen. Na de eerste of ficiële begroetingen, waarbij mi nister-president Eyskens voor het eerst naai- hij zelf zei voortijdig - dona Fabiola met een „leve de. klanken van. 18e-eeuwse muziek het menu te serveren. Ruim 80.000 schalen, borden, vorken, messen en lepels en .1.0.000 glazen waren klaargezet om de kreeft, Dona Fabiola is weer bij koning Boudewijn in Brussel. Foto: het gé lukkige paar op het vliegveld van Brussel. braadkip/paté de foie en de par fait praline, besproeid met Franse wijnen en champagne, op te die nen. Als herinnering aan dit ge denkwaardige banket werden ko ning Boudewijn en dona Fabiola gouden, zilveren en bronzen me dailles aangeboden, die ter gele genheid van het eeuwfeest van de geméentekredïetbank zijn gosla- Tankschip zinkt na aanvaring met brug op de Rijn Donderdagmorgen is in B3zel op de Rijn het Zwitserse tankschip -,Ba- della" tegen ccn pijler van de Jo- lianniterbrug geslagen en vervolgens gezonken. Dc zes opvarenden van de „Badclla" moesten met een shock in het zie kenhuis worden opgenomen. Het zijn dc Nederlandse schipper Chrïstoffel Melsen, 36 jaar, uit Rotterdam, zijn vrouw Thercsïa, hun vierjarig zoontje Rudi, de Oostenrijkse matroos Fried- rich Bergner, 23 jaar, en de Zwitser se matroos Hcinrich Iluesler, 16 jaar. Ook de rivierloods Giuseppe Fabri, (geen leeftijd bekendmoest met een shock naar het ziekenhuis." Volgens de politie zouden zij weer spoedig daaruit kunnen worden ont slagen. De tanker „Badella" werd stroomop waarts gesleept door de sleper „G!a- rus" toen de laatste me torpeeh kreeg. Beide schepen werden door de stroom meegesleurd en tegen een pijler van de Johanniterbrug gesmeten. De „Ba della" die geladen was met ruwe olie welke zij in Duitsland had'ingenomen zonk vrijwel onmiddellijk. De rederij Muttenz, heeft laten weten dat zij eerst de lading in veiligheid zal brengen voordat een poging zal worden gedaan om het schip te lateo lichten. De oïie is evenwel zo dik dat men ze eerst zal moeten ver warmen voordat men-re .zal kunnen j oppompen. De rederij zal met behulp van een I stoommachine proberen de olie die zich vijf meter onder- water in de ■tanks van de ..Badella"' -bevindt - te verhitten. Het Wereldgebeuren Proces Fi raudulcuze verkoop van re Afghaanse hond" e doden van ven pasgeboren bui- j tencehtelijk kind" zijn punten, die- veel nadruk krijgen in het proces van Yassiada. Yassiadn is een eiland niet vele marino-e.tablisseinenten in dc Zee van Marmora. In en rond een 1 militair gvmnasaieklokaal wemelt i het nu van' de met machinepistolen gewapende militairen. Daar staat „alles wat Turkije tot eind mei van dit jaar regeerde" thans terecht. I Voor de bij de militaire staatsgreep - afgzetle president Celal Bayar en premier Adnan Menderes is aan d:t proces een maandenlange eenzame opsluiting voorafgegaan. De zestien leden van hun ex-regering moesten vier bij vier de britsen in enkele ge- vangenenverblijven delen; de vollcdi- j ge parlementsfractie van de Deino- cratische Partij, die vroeger de I dienste uitmaakte, en de voormalige provinciale gouverneurs, officieren. 1 polïtickader. partijfunctionarissen en aanhangers van het oude regime 1 hebben bij het dozijn in kazerncver- blijven gebivakkeerd. Voor de maal tijden in deze ecvangenis moesten zij zelf betalen. Wet kregen zij de ver zorging die voor officieren geldt, maar zij werden zo radicaal van de buitenwereld geïsoleerd, dat het zelfs verboden was om Turkse kranten te lezen. Aan ex-president Bayar en aan ex-premier Menderes is ten las te gelegd, de hand te hebben gelicht met de grondwet, goederen van de oppositie te hebben uitgebuit, verkiézingsuitslagen te hebben ver valst. rechters te hebben beïnvloed, openbare bijeenkomsten te hebben verboden, enzovoort. De 76-jarige Bayar zou bovendien verraad hebben gepleegd en getracht hebben, de Na tionale Vergadering het zwijgen op te leggen. Menderes moet zich in het bijzonder ook verantwoorden omdat hij een speciale commissie tot onder zoek van de gedragingen der opposi tie had benoemd. Zoals bekend, was de instelling van deze als breidelma chine beschouwde commissie aanlei ding tot een toeneming van de stu denten- en kadetfehdemonstraties die in mei de steden rijp maakten voor 't verzetten van de politieke ba kens. Jonge officieren hebben dat karwei geklaard. Aan de populaire grijze generaal Cental Gurscl hebben zij na de staatsgreep dc leiding van het staatsapparaat toevertrouwd. Deze generaal was door de regering de maand tevoren ontslagen ómdat hij zijn officieren niet had laten schieten op deelnemers aan een beto ging voor oppositieleider Ismet Inö- nü in de provinciale hoofdstad Kay- seri. Al met al zijn er wel aankno pingspunten voor de beschuldi ging van ongrondwettige hande lingen. Menigeen heeft zich daarom over verwonderd, dat de kwestie van de Afghaanse hond en de be weerde consequenties van Menderes' Overspel mot een Turkse operazange res zo sterk op dc voorgrond worden gesteld. Men heeft het plaatje van dc bewon derenswaardige hond in de krant kunnen zien. Bayar zou hem cadeau hebben gekregen van de Afghaanse koning en hem naar de Ankarase dierentuin hebben gestuurd. Aan de minister van landbouw, onder wie de dierentuin ressorteert, zou hij daar voor een nota van zo om en' nabij 8000 gulden hebben gestuurd. Dat bedrag zou hij aan lagere politieke functionarissen hebben verschaft, die het gebruikten om een dorpsfontein te laten maken. Het openbaar minis terie heeft aangevoerd, dat de hond al van de staat was omdat Bayar hem kreeg tijdens een officieel be zoek en. dat de hond niet meer waard was dan zo'n gulden of 400. Bayar heeft nu zelf een hondele ven, zo ernstig, dat hij geen ge schikte advocaat heeft kunnen vinden en aan de rechtbank heeft moeten vragen om hem er een be schikbaar te stellen. Na twee ver geefse zelfmoordpogingen in gevan genschap verzuchtte hij: „Zelfs de dood wil mij niet hebben". Menderes. wie de maanden geïsoleerde opslui ting moeilijk heeft kunnen verkrop pen, wordt beschreven als „een scha duw van zichzelf". Ook hij heeft j over de verdediging geklaagd: pas twee dagen voordat het Droccs begon kon hij (kort) met zijn advocaat spreken. De verdediging klaagde, dat het haar aan procespapieren ont- j brak. En zo kreeg men de indruk. dat het nieuwe bewind zichzelf in de- I vingers snijdt dooi- democratische rechten, waarvoor het zegt te strij den. nu zelf te schenden. Hier en daar wordt al beweerd, dat Gursel en en de zijnen dit showproces nodig hebben omdat hun regeringsmaatre gelen tot nu toe hebben geleid to! het tegendeel van de verwachte eco nomische opbloei en omdat zij onder de bevolking een terugverlangen vre zen naar het op zij gezette "regime. Interessant was in dit opzicht de me dedeling van een Turkse journalist aan een buitenlandse collega die bij hem informeerde waarom bijzaken in dit proces zo'n belangrijke plaats innamen. Hij zei: „Als wij onze on geletterde massa's vertelden, dat Ba yar en Menderes de constitutie heb ben vertrapt, zouden zij menen dat e«:n soort vloerkleedje werd bedoeld". ADNAN MENDERES in het heetst van dc verhoren

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 5