„Hordenloop", zwaarste oefening
in ons land, is begonnen
TELEVISIEFILM VOOR DUITSE
JEUGD OVER HITLERPERIODE
ONDERZOEK INGESTELD NAAR
BEHOEFTE AAN H.T.S.-ERS
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 13 OKTOBER 1960
VIERDE DIVISIE TWAALF DAGEN IN TOUW
Na tanktraining in Frankrijk nu werk
met „dummies" in oost-Nederland
(Van een onzer verslaggevers).
Ruim 9000 infanteristen met 1300 voertuigen van de vierde divisie zijn
maandag de. kazernes uitgetrokken en zijn in het doornatte donkere
Brabantse land in bivak gegaan. Zij houden zich gereed voor een groot
scheepse aanval mot hun pantsermnterieel, die ze ieder ogenblik kunnen
gaan uitvoeren. Deze aanval zal de eerste zijn in de oefeningen „Hor
denloop", een oefening die de vierde divisie na de zomerse training met
tanks in het Franse La Courtine, thans met „dummies" in Nederland
houdt. Donderdagmiddag zal dat weet Jan Soldaat nog niet het
eerste grote treffen van de 4e Pantser Infanterie Brigade (behorende
tot de vierde divisie) op de militaire hei bij Oorschot plaatsvinden met
de uit het oosten komende vijand op de militaire hei bij Oorschot.
In het brigade hoofdkwartier te velde
ergens tussen Gilze Rijen en Breda
lichtte divisie-commandant generaal-
majoor F. J. van der Veen ons in
over deze oefening, die in haar soort
de grootste is die tot nu toe in Neder
land werd gehouden.
Diepte en afstand
De taak van de vierde divisie in zijn
nieuwe hoedanigheid komt neer op
het uitvoeren van aanvallen met gro
te diepte, gepaard gaande met ver
plaatsingen van troepen en materieel
over grote afstanden. De andere Ne
derlandse divisie, de eerste divise,
heeft een meer defensieve taak. Zo
als bekend is de organisatie van de
divisies onlangs beter aan de moder
ne oorlogvoering aangepast.
Dit houdt in dat de vierde divisie is
uitgerust met veel gepantserd mate
rieel, waarmee de infanteristen (het
voetvolk) gelijk met de tanks voor
uit naar de frontlinies worden ge
bracht. De benodigde pantservoertui
gen zijn er nog niet. Zij zullen pas
volgend jaar ter beschikking komen.
Tot zolang oefent men met normale
militaire vrachtwagens. Dat gebeurt
ook bij deze oefening ..Hordenloop".
Het tankmaterieel bijvoorbeeld wordt
voorgesteld door houten dummies op
vrachtwagens, daar anders wegen en
oefenterrein te veel zouden lijden.
Wat men bij de oefenende vierde di
visie te zien krijgt is dus geen pant
serdivisie, maar een in feite van dum
mies voorziene gemotoriseerde infan-
terie-divisïe, zo vertelde generaal van
der Veen.
Veel particulier terrein
Aan deze oefening „Hordenloop''
heeft enorm veel voorbereiding vast
gezeten. Niet alleen op militair, maar
ook op burgerlijk gebied. Meer dan
8000 brieven met het verzoek om be
paalde terreinen voor de oefening be
schikbaar te stellen zijn gestuurd
aan particulieren en gemeentebestu
ren. Het resultaat is geweest, dat hei-
beschikbare terrein voor „Horden-
loop" in Brabant alleen voor 5/6 deel
«>p particulier terrein wordt uitge
vochten.
In de oefening „Hordenloop" neemt
men aan dat de eerste divisie zich
heeft opgesteld achter de Zuid-Wil
lemsvaart. als reserve staat de ge
mechaniseerde vierde divisie klaar
achter de Mark in de omgeving van
Breda. De uit het oosten komende
vijand slaat een bres .in de verdedi
gingslinie van de eerste divisie en
de legerkorpscommandant geeft in de
nacht van woensdag op donderdag
het bevel aan de commandant van de
vierde divisie: tegenaanval in de rich
ting Oorschot. De 41ste pantser bri
gade van de vierde divisie maakt een
bocht door België vlak langs Turn
hout en bij Oorschot (na ongeveer
60 km optrekken) komt het tot een
treffen. Tevens neemt men aan dat
de 13e brigade, die een noordelijke
route neemt, de vijand de 42ste
brigade gelijktijdig aanvalt. De
twee pantserbrigades van de vierde
divisie, waarvan dus slechts de 41ste
aan de oefening deelneemt en de
13e pro-memorie meerijdt, hebben de
vijand dus in de tang.
Oprukken
De vijand wordt teruggedreven, maar
is niet verslagen. De 41ste brigade
rukt op, de pionier compagnie ruimt
hindernissen op, de genie-compagnie
slaat bij Meerveldboven een brug
over de Dommel, er worden atoom- en
gasaanvallen uitgevoerd, al niet al
het gaat er hard toe.
Bij Budel komt het vrijdag tot een
tweede treffen. De commandant van
de 41ste brigade, kolonel J. Rothui
zen verzamelt zijn troepen en nadat
de laatste vijandelijke weerstand is
opgeruimd gaat de 41ste brigade tus
sen Horst en Venlo aan de Maas voor
het weekeinde in bivak.
Naar het oosten
Maandag begint in het oosten deel
twee van oefening „Hordenloop". Na
het vervoeren van de 41ste brigade
onder yredesomstandigheden naar de
omgeving van Loclteni en Borculo
wordt een opmars van ongeveer 160
km naar de omgeving van Assen
gemaakt, waar als vijand thans de
43ste infanterie brigade optreedt, die
vooral vertragend zal werken.
Bruggen en wegen worden bijvoor
beeld vernield. De genie en de pionier
compagnie krijgen het bijzonder
zwaar. Bij Havelte komt het nog
maals tot een grote slag, de 41ste
brigade stoot door en bevindt zich
volgende week woensdagavond ten
noorden van Assen. Dan trekt men
zich terug op de Hoogenveense vaart,
waar een verdedigingslinie wordt in-
fericht. Van donderdag op vrijdag
rekken dc 41ste en de 43ste brigade
naar de kazernes terug, ongetwijfeld
doodvermoeid want in de twaalf da
gen dat dc oefening duurt zal er van
slapen bijzonder weinig komen.
We weten nu hoe er met de tanks
gewerkt wordt, die ervaring deden
we op in La Courtine. Nu zullen we
merken hoe de commandanten erin
slagen snel elk een brigade van 4000
man met ruim 6000 voertuigen over
flinke afstanden te verplaatsen, al
dus divisie commandant generaal
Van der Veen. 'Eén brigade, de 41ste
zal dus twaalf dagen in touw zijn, de
42ste en de 43ste respectievelijk in
het zuiden en in het oosten elk 6 da
gen. In totaal zullen dus ongeveer
13.000 militairen aan de oefening
deelnemen, echter slechts 9000 ge
lijktijdig. Het wordt de hardste op
gave in vredestijd die de brigadecom
mandanten. de kolonels Rothuizen,
Coors en Holl tot nu toe uit te voe
ren kregen.
WAAR SCHOOL IN GEBREKE BLIJFT
De oefening „Hordcnloop" wordt
geleid door de commandant vierde
divisie, generaal-majoor F. van der
Veen.
Foto: generaal'majoor F. van der
Veen met zijn officieren in de staf-
wagen te velde.
Scholieren leren
verleden kennen
Een verschrikkelijke geschiedenis
van liet Hïtlertijdperk zal gedu
rende. de komende zeven maanden
aan miljoenen Duitse televisiekij
kers ontvouwd worden in de vorm
van een uit veertien episoden be
staand documentair programma.
Op 21 oktober zal het eerste deel
worden uitgezonden en men ver
wacht, dat acht a negen miljoen
Duitsers het programma zullen
zien. Het is getiteld „Het Derde
Rijk". De serie is vervaardigd
door Hans Hartmann en Hans
Bausch en men heeft aangekon
digd, dat zij bestemd is voor de
„jonge generatie". In een toe
lichting op het programma wordt
gezegd, dat het de jeugd ,.zal
helpen begrijpen wat het vader
land naar de catastrofe heeft ge
voerd".
„Veronica" niet
onder vlag van
Guatemala
Het voor de kust van Schcveningen
liggende radioschip „Veronica", dat
volgens de leiding van deze com
merciële zender sedert juni j.l. de
vlag van Guatemala voort, slaat ech
ter niet in dit land geregistreerd. Dit
laatste heeft de regering van Guate
mala aan het Nederlandse ministerie
Aan buitenlandse zaken medegedeeld.
Een woordvoerder van dc .A'eroni-
ca" zeide gisteravond in zijn com
mentaar op deze mededeling o.m.
„ieder daartoe bevoegd consulaat kan
ter plaatse vlagpapieren uitschrijven.
Het consulaat van Guatemala te Ant
werpen heeft dit voor de „Veronica"
gedaan. De gezegelde en gestempekle
papieren zijn aan boord van het schip
en wij hebben daar fotocopieën van.
Het schip is bepaald niet statenloos.
Een van de bepalingen kan zijn. dat
een schip dat van dergelijke papieren
voorzien is binnen een jaar de haven
van het betreffende land moet heb
ben aangedaan en dan pas geschiedt
de definitieve registratie". Deze be
paling is volgens de woordvoerder
van ae Veronica in principe ook in
Guatemala van kracht. „Dit is ech
ter niet zo'n ramp en daar is gemak
kelijk een mouw aan te passen.
Mochten wij de vlag van Guatemala,
verliezen, dan hebben wij binnen drie
a vier dagen weer een andere vlag.
Dat is geen probleem", aldus de
woordvoerder van de „Veronica".
Men heeft er reeds dikAAijls over
geklaagd, dat de Duitse scholen
nauwelijks aandacht besteden aan
de Duitse geschiedenis van na
1933, het jaar dat Hitier aan do
macht kwam. Deze televisiedocu
mentaire zal er toe bijdragen, zo
hoopt men, om dat hiaat aan te
vullen. Bovendien zal een brochu
re, waarin het programma is sa
mengevat, naar alle scholen Avor-
den gezonden.
Dit zal dit jaar de tweede maal
zijn, dat de Duitsers gelegenheid
hebben de ware geschiedenis van i
het nationaal-socialisme in beeld t
te zien. Aan het begin van dit I
jaar werd de Zweedse film „Mein I
Kampf" voor het eerst in dc
Westduitse theaters vertoond en
de film bleek zulk een succes, dat
zij thans nog te zien is.
De Duitse telcAisieserïe is samenge- j
steld uit meer dan drieduizend I
meter film en tAveeduizend foto's.
Elk deel zal A'ijftig minuten du- j
ren. De delen zullen om de an
dere ATijdag Avorden A'ertoond om
kAvarfc over acht 's aA'onds. Het
eerste deel is getiteld „De greep
naar de macht". Volgens de in- i
leiding zal het tonen, hoe Hitler
zijn macht bevestigde en hoe hij,
van liet begin af deze macht mis-
bruikte en geweld boven recht
stelde.
ANTWOORD STAATSSECRETARIS
U.t.s.-abiturïënten zullen
lager kader bezetten
Als laatste punt van de agenda der
Tweede Kamer, welke volgende Aveek
behandeld zal Avorden komt AToor de
nota betreffende de spreiding van
hogere technische scholen (h.t.s.-
plan). De vaste commissie voor on
derwijs, kunsten en wetenschappen
hcel't een aantal vragen, welke hij
enkelen Aan haar leden waren gere
zen, aan de staatssecretaris schrifte
lijk A-oorgelegd. De bewindsman
heeft deze A-ragen in een brief van 5
juli heantAvoord. Dc commissie heeft
thans A-erslag van dit schriftelijk
0A-erleg uitgebracht.
In antwoord op de vraag of hij be
schikt over gegevens uit Bet bedrijfs
leven ten aanzien van de behoefte
aan h.t.s.-ers in de komende jaren,
zegt de staatssecretaris, dat hij niet
over deze gegevens be-schikt.
Ter departeniente van economische
zaken doet men een poging tot de
opstelling van een prognose ter zake
te geraken. Daar ook bij het bedrijfs
leven zelf veelal onvoldoende inzicht
omtrent deze behoefte op langere ter
mijn bestaat, moet echter worden af
gewacht of de bedoelde poging zal
slagen.
Onder meer Averd nog gevraagd
hoe de staatssecretaris de verhou
ding ziet, tussen de afgestudeer
den van h.t.s. en u.t.s. voor de
praktijk en welke behoeften het
bedrijfsleven heeft afin elk van
deze soort afgestudeerden.
1 De staatssecretaris meent, dat het
ontstaan en dc groei van dit: school-
type met zich mede brengt, dat. in de
toekomst het lager kader in het be
drijfsleven steeas meer door u.t.e.-
abiturlënten zal kunnen worden be
zet. De ontwikkeling zal zich waar
schijnlijk op ongeveer dezelfde wijze
i voltrekken als die bij het middenka
der. dat thans reeds grotendeels door
h.t.s.-abituriöntc» Avordt bezet.
De staatssecretaris zegt tc moeten
ontkennen, dat aan de behoefte aan
confessionele h.t.s.-en praktisch geen
aandacht zou zijn besteed. In de slot-
beschouAA-ing Aan het h.t.s.-plan is
uitA'oerig op deze materie ingegaan.
Concrete gegevens, Avaaruit de be
hoefte aan dergelijke h.t.s.-en zou
kunnen worden afgeleid, zijn niet be
kend. Hetzelfde geldt, met betrekking
tot de percentages van dc (verwach
te) aantallen leerlingen, die afkom
stig zijn (en zullen zijn) van de
rooins-katholickc, resp. protestants-
christelijke u.l.o.- en v.h.m.o.-scholen.
Protest tegen verlaging
subsidie studentenmaaltijden
Naar aanleiding van het door de mi
nister Aan O. K. en W. aangekondig
de A-oornemen de subsidie op de stu-
dentenmaaltijden te A-erlagen heb
ben Aertegenwoordigers van studen
ten-eettafels in den lande in een
brief aan de voorzitters dor Tweede-
Kamerfracties en aan de leden van
de vaste commissie voor onderwijs,
kunsten en Avetenschappen hun be
denkingen tegen deze subsidievcrla-
ging geuit.
Deze brief ging vergezeld van een
memorandum, dat door do besturen
cler gesubsidieerde studenteneettafels
tijdens een op 6 okt. in Utrecht ge
houden vergadering avqs opgesteld.
Zoals bekend wil de minister de sub
sidies op studentenmaaltijden per 1
september 1961 verlagen van 40 op
30 cent en deze in de daarop volgen
de jaren tot nul reduceren: het stre
ven Aran de regering is er- op gericht
de overheidssubsidies in de consump
tieve sector te beëindigen. Sinds 1
oktober bedraagt de toegestane ver
koopprijs per maaltijd f 1,20. De
eventuele subsidieverlaging per 1
september 1961 mag worden doorbe
rekend, waardoor de- prijs op f 3,30
komt. Na volledige afschaffing van
het subsidie wordt de prijs f 1,60.
Tarweverbouwers lijden
door schot grote schade
Volgens een Aoorlopige, voorzichtige
schatting van het produktschap A'oor
granen, zaden en peulvruchten heeft
ten minste een zesde deel A'an de
600.000 ton grote tarwe-oogst 1960
meer dan vijftien procent schot, zo
dat het niet geschikt geacht Avordt
voor consumptie en dus de garantie
prijs niet kan opbrengen.
Als veevoeder brengt deze tarwe on
geveer acht gulden per honderd kg
minder op dan de garantieprijs, zo
dat de schade voor de tarweverbou
wers op ten minste acht miljoen
gulden in'totaal kan worden ge
raamd. De verbouwers zijn verder
dit jaar genoodzaakt bun tarwe tc
laten drogen. Het gemiddelde vocht-
percentage bedraagt, volgens de in
druk van het produktschap, zeker 19
a 20 procent, terwijl de prijs op 17
procent vocht is gebaseerd. Dat dro
gen kost dc boeren naar schatting
ten minste vijf miljoen gulden.
Borculo beraamt betoging
tegen bioscoopslaiting
In Borculo Avordt een demonstratie
van jeugdige bioscoopgnngers A-er-
wacht, omdat de enige bioscoop die
deze plaats heeft reeds vier maanden
gesloten is, als gevolg van een Acr-
hoging A'an do A'ermalcclijkhejdsbe-"
lasting. Datum, tijdstip en plaats
zijn nog niet vastgesteld.
De exploitant van het bedrijf vernam
enkele maanden geleden uit kranten
berichten, dat de gemeenteraad plan
nen had de belasting op het bioscoop
bezoek met vijf procent te verbogen.
Hij liet toen weten, zijn bedrijf te
sluiten. De raad stelde evenwel de
belastingverhoging toch in en de
bioscoop sloot zijn deuren.
Sindsdien zijn besprekingen aan de
gang tussen de Nederlandse Bios
coopbond en de gemeenteraad.
De Borculose .icügd echter schijnt
Aveinig- fidutie te hebben in het effect
daarvan. Informele groepen hebben
de hoofden bijeen gestoken en het
Clan gemaakt een demonstratie te
ouden. De jeugd ln Borculo meent,
dat aangezien nergens in het land de
belasting verhoogt wordt en in
sommige gemeenten zelfs gedacht
wordt aan verlaging - het in Bor
culo ook niet nodig- is.
Studentenprotest
tegen hoger-
onderwijswet
(Van onze speciale verslaggever.)
Meer op principiële gronden dan uit
praktische overwegingen is dc Ne
derlandse Studentenraad een actie
he.gonncn om artikel 60 van het
herzieningsontAverp van de nieuAve
hoger onderwijSAvet voorlopig ge
schrapt te krijgen. Dat artikel 60
opent de mogelijkheid studenten
het recht tot het A'olgen van liet
onderwijs te ontzeggen. Minder dit
feit zelve, gehanteerd door de mi
nister om het studierendement te
verbeteren, dan AA'el de negatieve
Avijze waarop de minister van O.,
K. en W. hot beoogde doe! tracht
te bereiken, heeft do Nederlandse
Studentenraad in hoge mate ver
ontrust.
In een uitvoerige motie heeft de
raad dit de leden van de Staten-
Generaal laten weten.
Dat dit probleem de studentenwereld
terdege beroerd, wordt middels
pamfletten en aanplakbiljetten tot
uiting gebracht. Luchtig, maar
navrant suggereren deze biljetten
dat artikel 60 de studie vrijheid
beperkt.
Meegedeeld werd tijdens een te Am
sterdam gehouden persconferen
tie, dat ook het huis van minister
Cals ermee behangen werd. De
actie van de Studentenraad blijft
echter niet beperkt tot deze pam
fletten en de tot de Kamerleden
en ministers gerichte motie.
Drieëndertigduizend briefkaarten
met de tekening van een dooi' het
getal zestig gebonden academicus
en dc tekst, dat „in de wet slechts
hoort wat nodig Is en niet wat
ovei'hodig is", zijn op alle hoge
scholen en universiteiten in Ne
derland verspreid. Voorzien van
handtekeningen zullen deze kaar
ten do Kamerleden op een geijkt
moment in de Kamer worden aan
geboden.
Voorts wil de Studentenraad d
Tweede Kamerleden op 19 okto
ber de dag van de behandeling
van het wetsontwerp in de Twee
de Kamer een lunch aanbieden
in dc Rolzaal.
