Tweede Kamer na een bewogen debat voor Nieuw-Guinea Raad „GEEN LOONSVERHOGING UIT INFLATOIRE BRONNEN" Twee nieuwe onderzeeboten en tanker-voorraad-vaartuig L0NDENSE POLITIE BESTORMDE GEBARRIKADEERDE FLATS VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1960 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 8 GEWICHTIGE STAP IN RICHTING VAN ZELFBESCHIKKING Het Wereldgebeuren Vijf amendementen en twee moties van De Kadt (Van onze parlementaire redacteur.) In een nogal bewogen debat, waarin de socialistische afgevaardigde, de heer De Kadt zich felle verwijten van katholieke, liberale, christelijk- historische en anti-revolutionaire sprekers en zelf van minister Toxopeus op de hals haalde, heeft de Tweede Kamer donderdag het wetsontwerp tot partiële herziening van de bewindsregeling Nieuw-Guinea, dat de ver snelling van de zelfstandigheid van dit gebiedsdeel op het oog heeft, be handeld en nagenoeg ten einde gebracht. Enkele stemmingen zullen dins dag a.s. gehouden wordon, doch vast staat, dat liet ontwerp zal worden aangenomen. Daarmee zal dan een gewichtige stap in de richting van de zelfbeschikking van Nieuw-Guinea gezet zijn. De voornaamste bedoeling van het wetsontwerp is om door de instelling van een Nieuw Guinea raad een werkelijke gesprekspartner te creëren. In nauwe samenwerking daarmee zal dan de politieke ontwikkeling van land en volk van Nieuw-Guinea ter hand kunnen worden genomen. Tot voor kort was de mogelijkheid tot deelneming aan het politieke le ven in Nieuw-Guinea beperkt tot het lidmaatschap van enkele advise rende raden op lokaal- en streekni- veau. Verdere democratisering van liet land van onderop, acht de rege ring een gebiedende eis, maar zij vindt het onjuist met de democratise ring aan de top van de staatkundi ge opbouw te wachten totdat de evolutie van onderop voldoende, voortgeschreden is. Over haar plannen heeft de rege ring overleg gepleegd met vertegen woordigers van de inwoners van Nieuw-Guinea, zowel autochtone als niet autochtonen, in een vertrouwe lijk beraad. Daarbij vonci de opzet van de Nieuw-Guinea raad algemeen instemming. Instemming De vertegenwoordigers van de K.V. P., de V.V.D., de C.H.U. en de A.R. P., respectievelijk de heren De Graaf, Geertsema, v. d. Wetering en Kieft betuigden hun instemming met het wetsontwerp. Zij juichten het toe, dat de regering een begin van uitvoering wenst te geven aan het zelfbeschikkingsrecht van de bevol king van Nieuw-Guinea. Zij hadden geen bezwaar tegen de haast, die de regering daarmee maakt, maar waarschuwden wel tegen overhaas ting. Op een aantal detailpunten hadden zij enige, kritiek. De grote tegenstanders van het wetsontwerp, althans in de vorm waarin liet was ingediend; bleken te zijn de heren De Kadt, van de P.v.d.A., Bakker van de C.P.N. en v. d. Veen van de P.S.P. De heer De Kaclt kon de instelling van een Nieuw-Guinea raad heel moeilijk losmaken van de interna tionale aspecten die aan de kwestie Nieuw-Guinea vastzitten. Wel was besloten deze zaken pas te behan delen bij de algemene politieke be schouwingen over de rijksbegroting voor 1961, maar zo merkte hij op de regering heeft het wetsont werp zelf in de internationale sfeer getrokken door haar verzoek het ontwerp spoedig goed te keuren, om dat dit op de in New Yoiic vei-ga- derende Verenigde Naties een goede indruk zal maken. Hij vreesde dat de regering niet be zig is de zelfstandigheid van Nieuw- Guinea te organiseren, maar een an dere positie van, dit gebiedsdeel in het koninkrijk voor te bereiden. Eisenhower met een plan voor Afrika (Slot van pag. 1 De enige oplossing zag hij in een geleidelijke ontbinding van de be staande militaire bondgenootschap pen. Oponthoud door geweer Met betrekking tot de ontwapening zei president Eisenhower, dat de Amerikaanse regering besprekingen over dat onderwerp niet als „hope loos" ziet. „De mensheid wil ontwa pening", aldus de Amerikaanse pre sident. „Zij wil dat haar rijkdom en arbeid niet ten goede komt aan de oorlog, maai- wordt aangewend voor voedsel, kleding, onderdak, medicij nen en scholen". „De Verenigde Sta ten zijn bereid elk redelijk ontwape ningsvoorstel in overweging te ne men. Wij vragen slechts dat een ontwapeningsprogramma niet een bepaalde natie in militair opzicht be voordeelt en dat de ontwapening van andere landen kan worden gecontro leerd. Een ontwapeningsprogramma zonder toezicht en garanties zou het oorlogsgevaar niet verkleinen, maar vergroten". Behalve voor Afrika, bepleitte hij hulp voor Latijns-Ame- rika, Azië en liet Midden-Oosten. Op weg van het New Yorkse vlieg veld naar het Waldorf Astoria ho tel was Eisenhowers gezelschap eni ge tijd voor een tunnel opgehouden omdat de politie daarin kort tevo ren een man had aangehouden die in het bezit, was van een geweer. Het was een Hongaar die zei dat hij op weg was om in bet geweer, dat niet geladen was, veranderingen te laten aanbrengen. Na de vergadering heeft Eisenhower gesproken met vertegenwoordigers van achttien Latijns-Amerikaanse landen. Zij zaten met hem aan aan een lunch in zijn hotel. De vertegen woordigers vaii Cuba en de Domini caanse republiek waren niet uitge nodigd. Na de lunch ontving Eisenhower Kwame Nkroemah, president van Ghana. Nadat Nkroemah het onderhoud met Eisenhower beëindigd had, is hij Kroesjtsjew gaan opzoeken. Onvoldoende De socialistische afgevaardigde noemde liet wetsontwerp totaal onvoldoende om tot zelfbeschik king te komen. In de eerste plaats wenste hi,j een termijn vastgelegd te zien waarbinnen de zelfstan digheid van Nieuw-Guinea tot stand moet komen hij noemde .1970 in de tweede plaats ver langde hij dat in de Nieuw-Gui nea raad uitsluitend autochtonen zullen worden opgenomen, opdat het land als het zelfstandig is, zelf kan uitmaken welke bevol kingsgroepen het in de raad wil opnemen en in de derde plaats wilde hij dat een speciale commis saris zou worden aangesteld om het proces van de zelfstandigvvor- diug te bevorderen. De heer De Kadt had weinig ver trouwen in de betekenis van de Nieuw Guinea raad voor cle zelf standig wording van de bevolking, omdat in die raad ook anderen zul len zitten, o.a. Nederlandse ambte naren, die een overwicht hebben op de papoea-leden en dus in feite alle zeggenschap zullen uitoefenen. Hij noemde het zelfs onbehoorlijk om anderen dan autochtonen in de raad op te nemen en vroeg, hoe de rege ring de autochtone bevolking denkt te overtuigen dat het haar ernst is als onder hen een beweging zou ontr staan die naar zelfstandigheid dringt. Vijf amendementen De P.v.d.A. vindt het nodig, zo zei hij, dat het wetsontwerp zodanig wordt gewijzigd, dat het bruikbaar is voor een versnelde ontwikkeling naar zelfbeschikking. Ter bevorde ring van deze wijziging diende hij (Zie slot pag. 7 kol. 1 VOORZITTER N.V.V.: Waarschuwing tegen overinvestering „De regering- heeft zelf perspectieven geopend voor grotere verantwoorde lijkheid voor de partners in de be drijfstakken. Wanneer er derhalve in een bedrijfstak op grond van de aan wijzing ruimte is voor verbetering van arbeidsvoorwaarden, de werkge vers bereid zijn die ruimte voor dat doel te besteden en daartoe daadwer kelijk ook overgaan, zal de regering de goedkeuring van een dergelijke verbetering niet kunnen weigeren. Anders plaatst zij de bona fide vak beweging ïn een onmogelijke positie bevordert een eMos op loongebied cn speelt extremistische la-achten in kaart. De regering zal de moed die nen te tonen overeenkomstig de in houd van de Troonrede vast to hou den aan de grondslagen van haar be leid". Begroting van marine Voor voorbereiding van atoomonderzeeboot is vier miljoen nodig Op de bcgrc.-ug van marine is een bedrag van 90 miljoen gulden uitge trokken voor de bouw vau twee nieu we onderzeeboten met conventionele aanstuwing. Op dezelfdo begroting is een bedrag van vier miljoen gulden uitgetrokken voor de voorbereiding- van de bouw van een atoom-onder zeeboot. Voor de bouw van deze a- boot. is echter op deze begroting geen geld gevraagd. Behalve voor de bouw van de twee nieuwe onderzeeboten voor de Kon. Marine is op deze be groting- 17 miljoen gevraagd voor de bouw van een tanker-voorraad-vaar tuig bestemd om de eenheden van de vloot in volle zee te kunnen bevoor raden met brandstof en materieel. Over een dergelijk schip heeft de ma rine niet de beschikking en voor de reis van de Karei Doorman en de twee jagers naar Nieuw-Guinea moest dan ook een koopvaardijschip worden gehuurd om voor de bevoor rading op zee van dit smaldeel te zorgen. In cle bouwplannen van de marine is nieuw opgevoerd de finan ciering van een aantal kleine sche pen voor de mariniers in Nieuw- Guinea terwijl voor de bouw van vier fregatten van nieuw model gelei is uitgetrokken voor voorbereidende studie (vier miljoen). Uitstel verbouwing Uit de marinebegroting blijkt tïaans na een periode van veel geheimzin nigheid terloops, dat de grote ver bouwing die de tweè kruisers Hr. Ms. Zeven Provinciën en Hr. Ms. De Ruy- ter tot geleide projectielen-kruisers moet maken langdurig uitstel onder vindt. Indertijd zijn bij speciale wet gelden voor deze verbouwing uitge trokken en blijkens de toen bekend gemaakte platanen zou de verbou wing' van de eerste van de twee krui sers reeds eind 1959, uiterlijk begin 1960 hebben moeten beginnen. De memorie van toelichting op de de- fensie-begi-oting zegt thans: „Met de inbouw (van de geleide1 projectielen installaties) zal in het jaar 1962 een aanvang kunnen worden gemaakt"'. Een reden voor dit aanzienlijke uit stel wordt niet gegeven. Dit betoogde de voorzitter van het N.V.V., de heer D. Roemers, gister ochtend in een begroetingstoespraak tot de deelnemers aan het driejaar lijkse congres van de algemene be drijfsgroepen centrale (A.B.C.), dat tot en met zaterdag a.s. in Amstei'- dam wordt gehouden. De heer Roemers constateerde dat er opnieuw spanningen zijn in de loonpolitieke sector. „Nederland en zijn regering koesteren zich in de zon van de hoog-conjunctuur, die voor een groot deel zijn oorzaak vindt in de gunstige exportvraag" aldus de heer Roemers. „Een dergelijke situ- atie kan r.iet alleen verleiden tot fi losoferen, zij kan ook tot zelfvoldaan heid voeren, terwijl vooral in Neder land velen er als de kippen bij zijn om te betogen, dat de situatie met ernst en voorzichtigheid onder het oog moet worden gezien". De N.V.V.- voorzitter vroeg zich af wie dit laat ste zou willen ontkennen. Hij constateerde voorts, dat het levenspeil van de werknemers het laatste jaar is gestegen. Hij had de indruk dat de winsten in niet mindere mate omhoog zijn ge gaan, De lieer Roemers wees voor deze gunstige ontwikkeling drie oorzaken aan, te weten de gun stige economische conjunctuur, de ruime plaats die liet zgn. beleid (dat wil zeggen de afwijkingen van de spelregels) bij de toetsing van de loouvoorstellen heeft inge nomen, en de grote activiteit van de vakbeweging. Met name toonde de heer Roemers begrip voor de wens van de regering om pas op een later tijdstip defini tief over de mogelijkheid van belas tingverlaging te beslissen. „Hoezeer de regering op onze steun kan rekenen bij het voeren van een doelmatige conjunctuur-politiek, dat wil niet zeggen, dat de lonen tot de sluitpost van de rekening moeten worden gemaakt. Wij willen geen loonsverhoging ge financierd door inflatoire bronnen, wij willen loonsverhoging gefinan cierd uit de winsten van de onderne mingen" zo merkte de heer Roemers tenslotte op. „Wij zijn niet vergeten dat de overbesteding in 1956 ook niet in de eerste plaats haar oorzaak vond in de loonsector, hoezeer men van daag tracht die opvatting ingang te doen vinden". De overspanning vond volgens de- heer Roemers haar oor sprong in de sector van de investe ring. 4 Woensdag is in Frankfort de boeken beurs 1960 geopend, waarop een dertigtal landen met inzendingen in totaal een zeventigduizend boeken vertegenwoor digd zijn. In üe Tweede Kamer is het wetsont- I werp, houdende partiële herziening bewindsregeling Nieuw-Guinea behandeling genomen. Op de foto minister Toxopeus en staatssecretaris Bot in een kort. on derling overleg. I Kees van Bruggen in Amsterdam overleden Gistermiddag is te Velsen ïn alle stü- te het stoffelijk overschot gecre meerd van de maandag op 85-jarige leeftijd te Amsterdam overleden journalist en letterkundige, do' heer C. J. A. (Kees) van Bruggen. Kees van Bruggen, op 14 november 1874 in Den Helder geboren, kwam na de h.b.s. te hebben doorlopen eerst in de laandel en daarna in de journa listiek. Achtereenvolgens was hij werkzaam bij het Algemeen Han delsblad, Het Voile, de Deli-courant, o.a. als toneel-recensent en kunstre dacteur. Hij schreef vele romans en verhalen, waarvan „Het verstooi'de mieren nest" (1916), en „Als ge niet... dan" (1917) herinnei'en aan de romans, van H. G. Wells. Verder verschenen van zijn hand onder meer „Een goed huwelijk", „Zondvloed", „Koning Adam", „Het leven van Joost Welge moed", ,,0p dood spoor", „De droge koetjes", „Fontana Marina", „Krui dentuin" (poëzie). Kees van Bruggen schreef ook onder pseudoniem R. van Zanten. Grootste oogst in tien jaar Het Centraal Bureau voor de Statis tiek heeft thans uitkomsten gepubli ceerd van een op 10 september 1960 gehouden voorlopige oogstramïng voor enkele akkerbouwgewassen. De gemiddelde opbrengst, aldus het C.B.S., ligt vrijwel voor alle gewas sen boven het, gemiddelde over de laatste 10 jaren. De tarwe-opbrengst ligt zelfs 19 procent daarboven en 9 procent boven liet vrij hoge gemid delde van 1959. Doordat ook het tar- we-areaal was uitgebreid (met 7000 ha) steeg de totale tarweopbrengst ten opzichte van het vorig jaar met ruim 77.000 ton tot 571.000 ton. De gemiddelde aardappelopbrengsten lal ijken eveneens aanmerkelijk boven die van 1959 te liggen, en 'wel eoia- sumptieaardappelen op klei met 12 pet, op zand met 48 pet en fabrieks aardappelen met 11 pet. Een beoor deling" van de totale opbrengst van consumptieaardappelen zal eerst zin hebben wanneer ook het percentage uitval beschikbaar zal zijn. Verdronken visser gevonden In het HoIIandseh Diep ter hoogte van Willemstad is gisterochtend het stoffelijk overschot gevonden van de heer <1. L. van Seben, die woonde te Zwijndrecht. De man, die nogal eens giiag vissen, is vermoedelijk verdronken, doordat zijn bootje omgeslagen is. VERDEDIGING MET EIEREN EN FLESSEN Staat van beleg na een maand opgeheven Een maand geleden besloot de eigenaar van een aantal flats in Noord-Londen de huur ervan te verhogen. Dit zinde twee der be woners, de voormalige valscherm jager Donald Cook en do 58-jarige weduwnaar Arthur Rowe, hele maal niet. Zij weigerden de hogere huur te betalen en verschansten zich in hun flats, waarbij Rowe gezel schap kreeg van zijn twintigjari ge zoon. De buurt sympathiseerde volledig met de weigeraars. Er werd een waarschuwingssys teem georganiseerd, compleet met posten, om liet hoofd te bieden aan een (verwachte) actie van de poli tie. Donderdagochtend was het dan zover. De politie.voerde een zorg vuldig uitgewerkt plan uit, waar bij donderdag in alle vroegte a rachtauto's vol politiemannen, voor de bewuste flats verschenen, bijgestaan door agenten te paard, voor het uitvoeren van (lc „opera tie-ontruiming". De „verdediging" was aanvanke lijk door deze vroege en onver hoedse aanval verrast. Doch het goed georganiseerde waaa'scliu- wingssysteeiaa zorgde ervoor dat weldra honderden buurtgenoteia vechtlustig uit hun huizen stroom den. Het werd een strijd, die er wezen mocht. Eén man zwaaide vol geestdrift zijn rijwiel boveia zijn hoofd eia viel daarmede een bere den agent aan. 1-Iij boekte nog succes ook, want het paard schrok van deze ongewone charge en wierp zijn berijder af. De politie wierp versterkingen in de strijd en wist tenslotte meester van liet terrein te blijven. Ver scheidene politiemannen en een aantal betogers, onder wie vrou wen, werden gewond. Er werd aaieer dan een dozijn dcnaonstraia- ten gearresteerd. Vaia één politieman was laet vol komen duidelijk, dat hij in het heetst van het strijdgewoel had gestaan. Zijn uniform zat van on der tot boven onder de eierstruif. Toen de politie er tenslotte in ge slaagd was de hardnekkige huur ders met de sterke arm te verwij deren, werd zij op „boe"-geroep en een fluitconcert verhaald. Hier was een aanval op een der poütie-auto's met lege flessen en eieren aan voorafgegaan, die zo hevig was. dat de bestuurder van de auto zijn wagen moest keren. De buurtgenoten werden in hun gevecht door een man met een luidspreker aangemoedigd. De po litie vilde hem ïnrekénen, hetgeen Na üe uitzetting trachtte een gees telijke de woedende buurtbewoners tot kalmte te manen. de buurtgenoten even vastbesloten probeerden te beletten. Tenslotte wasten de politiemannen, door hun armen in elkander te ha ken, de omroeper te isoleren, waarna hij werd gearresteerd. Na de strijd werden Cook en Ro we op do schouders van juichende buurtgenoten weggedragen. „Karei Doorman" zal Sydney bezoeken Het Australische departement van buitenlandse zaken heeft donderdag bekendgemaakt, dat de „Karei Door man" van 18 tot 22 oktober, op de terugreis via Zuid-Amerika naar Ne derland, een. informeel bezoek aan Sydney zal brengen. JUSTIN BOMBOKO ...steeds erbij.... Matiging Justin Bomboko, die nu In New- York zit omdat hij, na uit de re- «ering-Loemoemba te zijn ont slagen. door premier Ileo tot minister van buitenlandse zaken en delegatie leider naar de Verenigde Naties werd benoemd, is inmiddels door de nieuwe machthebber in Kongo, kolonel Mo- boetoe, benoemd tot voorzitter van het „college van commissarissen dat hot land tijdelijk zal besturen, zolang de politici zijn ..gcMieutraUisceid Uit deze ene, wat langademige zin blijkt het wisselvallige lot van de elkaar in vlot tempo afzettende Kongo-i egerha gen. En tegelijk blijkt daaruit, dat Bomboko er telkens weer „b>J was in de gunstige zin van het woord. Weliswaar heeft Loemocmba hem verstoten, maar dat was oen gevolg van het feit. dat Bomboko s handte kening prijkte onder president Kasa- vocboe's ontslagbrief aan de wildste van alle premiers. In dit geval was de verstoting dus wederzijds. Overigens is blijkbaar tot nu toe iedere macht- hebben ervan overtuigd, Bomboko nodig te hebben. Hij behoeft zich met in allerlei boch ten te wringen om te passen bij het gezelschap waarvoor luj bij terug keer uit New York dc voorzittersha mer zal zwaaien als dat college van academici dan tenminste nog be staat! Hij heeft immers aan de Brus selse universiteit rechten en sociale wetenschappen gestudeerd. Bomboko mag zich verheugen in een wijdver breide achting, ook in de westelijke wereld. Was hij het niet, die tijdens de muiterij van juli de levèns van ve le Belgen redde? Misschien is zijn pal staan temidden van de bewogen ont wikkeling wel voornamelijk toe te schrijven aan zijn gematigde opvat tingen. wee personages, aan wie niet In het minst enige matiging kon worden toegeschreven, hebben intussen bet Kongo-tonecl moeten verlaten. Zij delen in het prestigever lies, dat Loèmoemba in de Kongo zelf en de Sowjet-Unie zowel daar als in de Verenigde Naties heeft geleden. Beiden waren adviseurs van Loe- moemba: de 50-jarige, in de commu nistische tactiek bedreven Fransman Serge Michel, wiens functie officieel „perschef" was, en de raadselachtige, 42-jarige madame Renée Blouin, die in de nog onuitgegeven Kongolese staatsalmanak had moeten verschij nen als chef van het protocol. Michel is gisteren via Rome te ruggekeerd naar Tunis, waar hij voor een radiostation werkt en nauwe betrekkingen onderhoudt met de Algerijnse verzetsorganisatie F.L.N., die hem aan Loemoemba had „uitgeleend". Hij ontkende gisteren op het vliegveld van Rome, waar hij in een vliegtuig naar Tunis overstap te. da't hij ooit communist is ge weest. Vaia hem is bekend dat hij zijn journalistieke carrière begon bij con servatieve kranten, zoals de Echo d'Oran. In de tweede wereldoorlog wist hij uit een krijgsgevangenkamp te ontsnappen en zich bij de vrije Fransen van De Gaulle te voegen. Van 1945 tot 1954 heeft hij bij com munistische bladen gewerkt, eerst te Algiers, waar hij hoofdredacteur was vaia dc Alger Républicain en later bij Ce Soir in Parijs. In Tunesië heeft hij, na uit de communistische partij te zijn getreden, geholpen bij de op lichting van een voorlichtingsdienst. Hij is ook hoofdredacteur van radio- Tuuïs geweest. Van mevrouw Blouin zijn niet zo veel gegevens bekend. Zij heeft toen zij na de Brusselse Ronde- Tafel-Conferentie in Kongo ver scheen, voorgegeven te zijn gehuwd met een Franse ambtenaar. Zij is een familielid van president Sekou Toure van Guinee. Als mulatte wilde zij een Afrikaanse vrouwenbeweging oprich ten, maar voor dat doel heeft zij zich helemaal niet ingespannen. Waar zij de miljoenen francs vandaan haalde om zich naar de laatste Franse mode te kleden, in opvallend gekleurde ca- dïllacs i'ond te rijden en grote fuiven te geven, is tot nu toe een raadsel ge bleven. Zij redigeerde alle toespraken van Loemoemba's aanhanger Antoine Gïzenga. Voor de soevereiniteitsover dracht werd zij door de Belgen uitge wezen aoaaar later keerde zij terug en er is wel gezegd, dat zij de feitelijke leiding had van het muitende leger. Haar uitwijzing moet worden toege schreven aan Moboetoe's opvatting, dat zij veel van de ellende die over Kongo is gekomen op haar geweten heeft. Van Bomboko kan dat niet gezegd v/orden. Het zou gunstig zijn. als zijn matigende invloed nu meer dan voor heen tot zijn recht kon komen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 5