DE KERKEN maatschappij De avonturen van Stikkeltje en Bruunke Maar liefde won Teruggang Rooms-Katholicisme in landen van Zuid-Amerika Ontwerp Omroepwet 1958 voor kerken onaanvaardbaar AMERSFOORT IS IN CONFLICT MET WOONWAGENBEWONERS MAÏZENA DU RYEA 16 PROVINCIAL E ZEEUWSE COURANT VRIJDAG 23 SEPTEMBER I960 Advertentie) de WANTROUWEN TEGEN KERK ALS INSTELLING Onder meer gebrek aan priesters Driehonderd jaar lang; heeft Zuid- Amerika bekend gestaan als een rooms-katholiek continent. Thans echter zijn de kerken het er over eens, dat de Zuidamerikaanse lan den het grootste missiegebied ter wereld vormen. Men komt immers meer en meer tot de slotsom, dat achter het rooms-katholicisme-in- naam een groot godsdienstigva- cuüm ligt en zowel rooms-katlio- lieken als protestanten doen thans hun best om dat vacuüm te vul len. R.-k. bisschoppen in de Verenigde Staten hebben een speciaal Zuid amerikaans bureau te Washington opgericht om ordenend op te tre den bij het verzamelen van geld en mankracht voor het nieuwe missiegebied. Soortgelijke maat regelen zijn door de r.-k. hiërar chie in Canada getroffen. Ook de protestantse kerken be steden aan Zuid-Amerika meer aandacht dan ooit tevoren. In het verleden waren het voornamelijk twee protestantse secten, die in de Zuidamerikaanse landen zen dingswerk verrichtten: de Bap tisten en de Zevendags Adventis ten. De meeste andere protestant se kerken beschouwden Zuid-Ame rika als „rooms-katholiek" en wierpen zich op andere delen van de wereld. In deze houding is thans een grondige wijziging ge komen. Oorzaken Wat zijn er de oorzaken van? Op papier lijkt Zuid-Amerika nog steeds aanspraak te kunnen ma ken op de naam van bolwerk van het rooms-katholicisme. Ongeveer 170 miljoen mensen dat is meer dan negentig procent van de to tale bevolking zijn er katholiek gedoopt. Zij vormen tezamen een derde van de rooms-katholieke wereldbevolking. Kerkelijke ge zagsdragers zeggen echter, dat niet meer dan een vijfde en in sommige gebieden wellicht slechts een tiende de leerstellingen van de kerk kent. Volgens de autoriteiten is dit on der meer toe te schrijven aan een nijpend tekort aan priesters. Er zijn meer dan tienduizend dor pen en steden, die hetzij geen kerk hetzij geen terplaatse wonende priester hebben. Pogingen om meer jongens uit de streek zelf tot priester op te lei den stuiten dikwijls af op het veelal wijdverbreide analfabe-, tisme. Een tweede factor, die volgens de kerkelijke autoriteiten heeft bij gedragen tot de ontkerstening, is het Spaanse karakter van de kerk in Zuid-Amerika. Het Spaanse rooms-katholicisme is van ouds her mystiek geweest, weinig van deze wereld en daarom ongeïnte- reseerd in de sociale problemen van thans. Een derde factor is naar de woor den van een Zuidamerikaanse priester „het betreurenswaardige en tragische wantrouwen in de kerk als instelling". Deze priester de eerwaarde Carlos Rankin, die thans rector is van het seminarie van het heilige kruis in Notre Dame, Indiana, is van mening, dat de arme bevolkingsgroepen de kerk beschouwen als „een in stelling. die bij de rijken en be voorrechten behoort". Toename protestantisme De protestantse beweging in Zuid- Amerika is nog weinig talrijk. Er zijn wellicht niet meer dan vijf miljoen protestanten op het gehe le continent. De protestanten zeg- Advertentie) gen echter en katholieke lei ders zijn het daarmee eens dat de protestantse kerken de laatste jaren in snel tempo volgelingen hebben gekregen. Zo is bijvoor beeld het aantal protestanten in Chili over de laatste tien jaar ver dubbeld, terwijl in Brazilië de pro testantse bevolking de laatste vijf jaar met 200.00 zielen gegroeid is. Protestantisme is echter slechts een van de nieuwe machten, die zich in Zuid-Amerika hebben doen gelden. Het communisme heeft eveneens aanhang verworven. Bo vendien hebben geestenaanbidding en totemisme opnieuw terrein ge wonnen bij de Indiaanse stammen, die slechts in naam christen zijn, en bij de verpauperde bevolkings groepen in de grote steden. Naar schatting zijn er in Brazilië alleen al twee miljoen mensen, die zich aan heidense godsdienstprak tijken overgeven, hoewel de mees ten van hen katholiek gedoopt zijn. Tenslotte wordt bij de beter gesitueerde klassen in de grote steden (ook katholiek in naam) 'n materialistische levensopvatting zonder enige religieuze inhoud meer en meer gebruikelijk. VOORZITTER IKOR, MR. H. MULDERIJE: Tijdens conferentie oecumenische raad te Amersfoort OP de jaarlijkse conferentie Aan de „Oecumenische Raad van ker ken" in Nederland, die te Amersfoort is gehouden en waar een kleine honderd deelnemers aanwezig waren, sprak de voor zitter van het IKOR, mr. H. Mul- derije in een inleiding over „De omroep in dienst van de kerk". Mr. Mulderije noemde het ont werp 1958 voor een nieuwe om roepwet voor de kerken onaan vaardbaar. Met klem wees hij op de noodzaak, dat de kerken overeenkomstig de nieuwe visie van haar taak over eigen zend tijd beschikken voor kerkelijke uitzendingen, hetgeen impliceert, dat in deze uitzendingen naast kerkdiensten plaats moet zijn voor evangeliserende program ma's. Met het ontwerp 1958 dreigt een beknotting van de rechten van de kerk, omdat in de wet zou wor den vastgelegd dat de kerken •slechts recht hebben op het uit zenden van kerkdiensten, inplaats van recht op „kerkelijke uitzen dingen" (uitzendingen waarin zo wel de woordverkondigende als de evangeliserende taak van de kerk tot hun recht komen). Deze beknotting zou in strijd zijn met de bij de sedert de beschikking- Gielen van 1947 verkregen rechten van het IKOR. We mogen aan de overheid de eis stellen aldus mr. Mulderije om, alvorens het ontwerp-1958 voor een omroepwet in de Kamer wordt behandeld, eerst te overwe gen of op een andere wijze de om roep nationaal te regelen is. Hij noemde in dit verband de moge lijkheid van een nationale om roep, die alleen te verwezenlijken is wanneer de vrije omroeporga nisaties hun stringente opvatting van „verkregen rechten" laten varen. De voorzitter van 't IKOR gewaagde met waardering van het streven van de VPRO naar een nationale omroep, aangezien de zendtijd in beginsel nationaal is, zendtijd van ons volk. Ook mr. Mulderije pleitte voor een alge meen landelijk overleg in radio aangelegenheden, hetgeen te ver wezenlijken zou zijn in een fede rale raad, waarin naast de be staande omroeporganisaties de kerk, als gerechtigde op eigen zendtijd, haar plaats zou inne men. Aan het begin van zijn inleiding had de spreker een historisch overzicht gegeven waarin hij er op wees hoe de kerk dertig jaar geleden de mogelijkheden van de omroeptechniek niet gezien heeft. Individuele cimstenen gingen zich organiseren in vrije omroep organisaties. Zo kon het gebeuren dat de zendtijdverdeling in 1930 geschiedde via de vrije organisa ties. De Tweede Wereldoorlog bracht de liquidatie van de vrije omroep organisaties en na de oorlog het rechtsherstel van die organisa ties. Bij de herverdeling van de zendtijd in 1947 kregen ook de kerken zendtijd en op 1 januari 1947 is het IKOR gestart. Mr. Mulderije wees er op. dat een verantwoorde presentatie van de kerkdiensten een enor me voorbereiding vereist. Ook die mensen moet men trekken die anders niet' naaf de kerk gaan. Gezien de bijbelse belof te dat het woord Gods niet le dig wederkeert, moeten we niet al te bang zijn aldus de spreker voor het feit dat niet ieder buitenkerkelijke de eigen verschijningsvorm van de kerk aanstonds begrijpt. Naast de woordverkondigende taak van de kerk is echter ook de evangeliserende taak bui tengewoon belangrijk. De voor zitter van het IKOR noemde het volkomen legaal dat dit omroeporgaan kerkelijke uit zendingen verricht en dat het niet gebonden is aan kerk diensten in enge zin. Wel moet men zich bewust blijven dat de uitzendingen van het IKOR een kerkelijk karakter moe ten dragen. B. EN W. NEMEN MAATREGELEN Standplaatsen in kamp drastisch verminderd (Van onze correspondent) In en rond het Amersfoorts woonwa genkamp is sinds dinsdag grote dei ning. Een kraanwagen. vergezeld van drie auto's met politie, is naar het kamp gekomen om wagens te verwijderen. Dit is in verband met een besluit van B. en W. van Amers foort een kamp in te richten voor ten hoogste 60 wagens. De woonwagens, die buiten het kamp op de toegangs weg standplaats hadden ingenomen moesten verdwijnen. Een tot twee maal toe gegeven bevel werd niet opgevolgd, waardoor B. en W. tot de daad zijn overgegaan. Aanvankelijke plannen voor liet ma ken van een groot regionaal kamp moesten terzijde worden gelegd, om dat de gemeente niet voldoende fi nanciën beschikbaar kon stellen en Den Haag er niet voor voelde hier voor gelden te voteren. Besloten werd ""toen in samenwerking met Soest en Doorn een kamp te maken voor ten hoogste genoemde zestig wagens. In het plan hiervoor, dat rond de 300.000 gulden gaat kosten zijn o.a. het verharden van het ter rein, het maken van een toilet bij el ke wagen, riolering, goede verlich ting en betere watervoorziening op genomen. De bewoners van drie wagens werden gesommeerd de gemeente te verlaten en elders oen stand- Advertentie) plaats te zoeken. Dinsdagmiddag zijn deze wagens verwijderd en onder begeleiding van politie naar de grens van de gemeente ge bracht. Dit moest tweemaal ge beuren, want de kampbewoners kwamen terug. Ook na de tweede keer zochten zij hun oude plaats op de toegangsweg naar het kamp op. B. en W. van Amersfoort laten het er niet bij en gaan door met de wa gens naar de grens van de gemeen te te brengen. „Eerst alle wagens buiten het kamp weg, alvorens wij met de uitvoering van het plan tot verbetering beginnen", aldus de bur gemeester van Amersfoort. Het ziet ernaar uit dat ongeveer zeventig woonwagens eigens in ons land een nieuwe standplaats moeten vinden. Amersfoort telde in de vorige winter ruim 130 wagens en in de toekomst mogen er nog slechts zestig zijn. LEZERS SCHRIJVEN Nationale reclasseringsdag Het is 25 jaar geleden, dat voor de eerste maal de Nationale reclasse ringsdag inet de daaraan verbonden Nationale reclasseringscollecte werd georganiseerd. De actieperiode loopt nu van 19 sep tember tot 2 oktober. In die tijd hoopt men er nu van te maken een echte jubileumopbrengst, en dat kan als een ieder een steentje wil bijdragen. Dit kan geschieden door te tekenen op een intekenlijst, het kopen van een speldje, of storting op gironum mer 160150 t.n.v. Nationale reclas seringsdag, 's-Gravenhage. Zo steunt men het reclasseringswerk voor alle gezindten. Middelburg. J. C. Everse, seer. G. Reel. Commissie. 0 De 45-jarige Josef Milnar. die aan het werk was op een bouwterrein in Hradec Kralove en daar werd geëlektro- cuteerd, is door hartmassage tot het le ven teruggekeerd. De man voelt zich weer helemaal goed na zijn „klinische dood", aldus het Tsjechoslowaakse pers bureau Ceteka. HOOG EN LAAG WATER 24 september Vlissingen Tcrneuzen Hansweert Zierikzee Wemeldinge nap uur meter 3.52 2.33 4.19 2.47 5.03 2.59 5.41 1.63 5.54 1.96 nap uur meter J6.03 2.24 16.33 2.39 17.08 2.45 17.40 1.50 18.09 1.78 10.10 1.90 10.36 2.07 11.12 2.20 10.54 1.40 11.12 1.64 nap uur meter 22.41 2.10 23.07. 2.26 23.41 2.40 23.20 1.59 23.40 1.86 60. „Mevrouw Brandschoon, wilt UI „Tjonge jonge, wat zijn jullie vuil! Ivoor de deur; die zal ik dan onder-1 schoon. Mevrouw Brandschoon is on- onze kleren even stomen... en kunt U zegt ze. „Maar jullie mogen wel even handen nemen!" derhand druk jn de weer bij haar óns ook stomen?" vraagt Stikkeltje. hier in bad en leg je kleren maar De vriendjes soppen zich lekker wasmachine en haar centrifuge en 1 1 haar strijkplank (Advertentie) Want de o.b.-methode is beter om de volgende redenen: o.b. geeft Onmerkbare Bescherming o.b. tampons, inwendig gedragen, voelt men niet, merkt men niet, ziet men niet. Gemakkelijke toepassing: Bij o.b. tampons heeft men geen schuif- koker nodig. Men kan ze meenemen in het kleinste tasje en na gebruik onge merkt wegdoen. Volkomen bewegingsvrijheid: Niet langer gehinderd door gordel, zwachtel of spelden, kunt u gewoon alles blijven doen: sport, fietsen, dan sen, uitgaan, baden enz. Onopvallend: o.b.tamponskunnenzichnïetaftekenen onder dunne, nauwsluitende kleding of badpak. Absoluut safe: Men voelt zich overal en onderallgom- standigheden veilig beschermd. Medisch verantwoord: Wetenschappelijk onderzoek in Ame rika en vele Europese landen heeft aan getoond, dat de o.b. methode aan alle eisen van de moderne hygiëne voldoet. GRATIS Het zal u .methodehie'rkun- I alles omtrent de o.b. rfus |jever de I nen vertellen V'",fulsUeetdebrochure meer uitvoerige, gei O.b.-tampons. blanco envelop. tampons jij'l ce moderne hygiëne J Per pakje van 10 tampons voldoende voor maandelijks gebruik. a Normaal f 1.-, Speciaal I 1.25 I "Hierlangsuitknippen" Aan Drogerijen Mij, Mijdrecht Gelieve mij te zenden, gratis en (rancot I uw brochure met proefpakje o.b. tampons' I Naam Adres (Blokletters s v.p.) z O Margaret Malcolm „Op het ogenblik heb ik het gevoel dat ik alles en iedereen zou kunnen vergeven", zei hij nadenkend en toen trad dr. Stalham binnen. Hij luisterde zwijgend naar Christo pher's relaas van het gebeurde en knikte ernstig. „Ja", zei de dokter, „ik vermoed, dat Braunton iets dergelijks verwachtte. O. natuurlijk niet. dat de japon van Lady Thirlby vlam zou vatten, maar wel iets. dat een impuls, een stoot, in de goede richting, zou geven, 't Spreekt vanzelf, aat je vooral nu geen malle streken moogt uithalen Het wachtwoord is: kalm aan. Uiter aard moet Braunton hierheen komen en ik zal proheren hem nu dadelijk op te bellen. Ondertussen vvil ik geen spelbreker zijn, maar ik vind, dat je verstandig zou doen met weer te gaan liggen. O, ja, het kan geen kwaad als je zelf naar je bed loopt!" Christopher moest zich duchtig in spannen om op te staan, maar het lukte hem, zonder hulp en hij liep langzaam de kamer door. „U denkt toch niet, dat het maar een opflikkering was, nietwaar?" vroeg hij angstig. ,,Ik bedoeldat ik daareven als bij ingeving heb gehan deld precies alsof me niets mankeer de. Terwijl deze keer „Je vergeet, dat in de omstandighe den van zoeven je er natuurlijk al leen aan dacht, lady Thirlby te red den", viel dr. Stalham hem opgewekt in de rede. „Nu echter heb je tijd ge had om weer aan je zelf te denken. Daarenboven iis het een schok op zichzelf iemand in vlam te zien staan. Ik heb het ook eens gezien en herinner me, dat ik me nog uren la ter compleet van de wijs voelde". „Daar steekt iets in", gaf Christo- Sher toe. elukkig was Forster Braunton thuis en toen hij hoorde wat gebeurd was, stond hij er op, dadelijk over te komen. „Ik zal wel moeten overnachten", voegde hij eraan toe, „en de vol- Eende morgen weer vroeg naar onden terug moeten, maar dit nieuws is te wonderlijk om iets aan het toeval over te laten." Dr. Stalham nam de verantwoor delijkheid op zich, de specialist te verzekeren, dat hij natuurlijk kon blijven logeren en ging toen zijn komst aankondigen. „Als ik jou was, zou ik nu slapen gaan", zei hij tot Christopher, na dat Karan zich verwijderd had om de kamer voor dokter Braunton in orde te laten maken. Dr. Stalham sprak enigszins weifelend, er blijk baar niet zeker van, dat Cliis- tophem zijn raad zou opvolgen, maar laatstgenoemde verzekerde lachend: „U behoeft zich niet on gerust te maken, dokter. Ik zal een uiterst volgzame patiënt zijn. Per slot van rekening heb ik daar alle aanleiding toe!" „Ja, dat is zo", hernam dr. Stal ham peinzend, de ogen op de deur, waardoor Karen do kamer verla ten had, gericht. „Nu, ik zal Pannister verzoeken, je te komen helpen en ga dan eens naar lady Thirlby kijkend. Denk je, dat ze zich erg bezeerd heeft?" „Helemaal niet, geloof ik", zei de blijkbaar opgeluchte Christopher. „Maar natuurlijk was het een schok voor liaar." „Juist", beaamde de dokter droog jes. Hij was niet bijster gesteld op Stella, die hij zowel hardvoch tig als zelfzuchtig vond. Ook lier pen er vreemde praatjes over dat haastige huwelijk met Fred, die ar me kerel. Nu ja, wat ging het hem, Stalham ook eigenlijk aan? Hij ontmoette Fred op de trap; een tamelijk bezorgde, ongelukkige Fred, wiens gezicht echter oplicht te toen hij de dokter zag. „Ik kwam juist naar heneden om U te vragen, eens naar Stella te kijken", zei hij. „Ze doet hoe zal ik het zeggen? nogal vreemd en schijnt niets of niemand te zien. 't Lijkt wel, alsof haar ogen zijn vervuld van iets, waarover ze aan houdend denkt. Ik geloof, dat het van de pas doorstane schok komt". „Nu moet U niet proberen, me mijn baantje afhandig te maken", zei dr. Stalham opgewekt. „Als 'LJ 't goed vindt, stel ik de diagnose. Gaat U mee naar boven?" „Neen. dat geloof ik niet", ant woordde Fred aarzelend. „Ik schijn haar met mijn heen- en weergeloop nogal gehinderd te hebben want ik ben een van die grote, lompe ke rels" voegde hij er wat gedwongen glimlachend aan toe. „Een vent, die een vrouw alleen maar zenuwach tig maakt. U kent de weg wel; het is Kit's oude kamer, aan de hoofd gang. De kamenier is bij haar." Dr. Stalham vond Stella in bed overeind zitten en moest nu wel toegeven, dat Fred geen ongelijk had gehad, want zijn eigen diag nose kwam vrijwel met de mede delingen van haar echtgenoot over een. Toen de dokter het bed nader de scheen Stella nog volkomen on bewust van zijn tegenwoordigheid. Ze leek totaal in gedachten ver diept en een ogenblik vroeg de ge neesheer zich vol schrik af, of de schok haar soms van 't verstand zou hebben beroofd. Vastbesloten, zich onmiddellijk daarvan te ver gewissen, noemde hij op tamelijk scherpe toon haar naam. „Lady Thirlby". Ze schrikte even en keek naar hem op. Tot zijn vreugde zag hij geen spoor van de onnozele, angstige ge laatsuitdrukking, die hij half-en-half had verwacht. In plaats daarvan trof hem iets anders, iets nogal raadsel achtigs. Hij had er een eed op kun nen doen, dat ze niet slechts in het volle bezit van haar geestvermogens was, maar ook, dat de gedachten, waarin ze zozeer verdiept scheen van hoogst prettige aard waren. Het leed geen twijfel, of lady Thirlby was de schok van het gebeurde volkomen te boven, wel leek het vreemd, dat ze in dit geval de arme Fred had wegge stuurd. Alleen maar omdat ze zich in haar eigen overpeinzingen en het woord drong zichzelf als het wa re op berekeningen kon verdie pen? Haastig de band uitstrekkend, vroeg ze dringend: „Zal Kit heus beter worden?" De dokter aarzelde. Beneden had hij de twee die Christopher het naast stonden gezegd, dat hij weinig twij felde aan diens algeheel herstel. Nu echter voelde hij zich geneigd tot de- verklaring dat dit herstel nog alles behalve vaststond. Niet omdat hij dit werkelijk geloofde, maar omdat z.i. lady Thirlby al te veel gewicht hechtte aan Christopher's beterschap. Enkele ogenblikken daarna kwam hij bij zichzelf tot de conclusie dat hij zich wat verbeelde en dat haar ang stige vraag heel natuurlijk was. In elk geval zou ze gauw de waarheid weten en het had geen zin, die voor haar te verbergen. „Ik geloof van wel", zei hij dus. „Dok ter Braunton komt hem vanavond nog bezoeken. Dan zullen we het ze ker weten, of ten minste zo zeker als ons mensen mogelijk is". Stella knikte langzaam. ,,'t Is ongelofelijk", sprak ze bijna onhoorbaar. „Wie zou dat ooit heb ben gedacht?" Hier hield ze plotse ling op en zag hem scherp aan toen ze besefte dat zijn ernstige ogen haar onderzoekend opnamen. Ze liet zich tegen de kussens zakken en vroeg met zwakke stem: „Kunt U me geen slaapmiddel geven, dokter? Ik heb het gevoel dat ik anders de hele nacht geen oog dicht zal doen". De vraag was redelijk genoeg en toen de dokter langzaam in gedach ten verzonken de trap weer aïdaalde liet hij een paar slaaptabletjes ach ter. Hij besloot niet huiswaarts te Ïfaan, omdat dr. Braunton had be- oofd, dadelijk te zullen komen. Circa een uur later verscheen de spe cialist inderdaad. Het nieuws had hem klaarblijkelijk buitengewoon verheugd en hij klopte dr. Stalham joviaal op de schouder. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 18