Veerdienst op Engeland mogelijk
met „aquabuss" voor 400 mensen
BEROEP OP „SMARTEGELD" NIET
UITGESLOTEN IN PLANTA-ZAAK
COMMENTAREN VAN OMROEPEN
OP DE TROONREDE
INVOERING PARKEERMETERS
WORDT MOGELIJK GEMAAKT
ZEVEN GOESE SPECIAALZAKEN
BRACHTEN DE HERFSTMODE
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1960
f H OU I N C I A L b Abbl'WHh. V O U lf- 4 N 1
Draagvleugelboten op de Waterweg
Amerikanen
toonden
draagvleugelboot
met turbinemotor
(Van een onzer verslaggevers)
Met een kleine vloot van op de
golven dansende, zwevende en
wolken schuim opwerpende,
heel snelle scheepjes is woens
dagmorgen op de Nieuwe Wa
terweg tussen Maassluis en De
Hoek een beeld gegeven van de
huidige en ook toekomstige
ontwikkeling van de draag
vleugelboot. Deze demonstratie
werd gegeven ter gelegenheid
van het derde „symposion" over
scheeps-hydrodynamica dat
deze week in Scheveningen
wordt gehouden en dat is geor
ganiseerd door het „Neder-
landsch scheepsbouwkundig
proefstation" te Wageningen en
het „Office of naval research"
te Washington, het wetenschap
pelijk ontwerpbureau van de
Amerikaanse marine.
Terag van verre reis
Een viertal draagvleugelboten werd
„voorgevaren". Daar was in de eer
ste plaats de „Shellfoil", een draag
vleugelboot van het type Supermar,
gebouwd door de werf Gusto, Dit
schip, dat 70 voet lang is (21 meter),
een snelheid haalt van 35 knopen of
68 km/uur en vijftig passagiers kan
bergen, had zojuist een fikse tocht
achter de rug, namelijk van Noorwe
gens noordelijkste haven Hammer-
fest naar Rotterdam. Het is daar ge
weest voor demonstratiedoeleinden
en heeft de tocht heen en terug bui
tenom, zij het onder de kust ge
maakt. Hierbij heeft men op ver
schillende trajecten een zeer fraai
gemiddelde van 60 kilometer per uur
weten te halen. Het is, voorzover be
kend. de grootste reis op eigen
kracht en over open zee, die ooit door
een draagvleugelboot werd gemaakt.
Dit schip, dat een zeer stabiele in
druk maakt en waarvan,men het ge
voel "heeft, dat het 't experimentele
stadium reeds lang te boven is, zal
volgende week overgebracht worden
naar Venezuela, waar het in dienst
wordt gesteld bij de Shell. Het oor
spronkelijke ontwerp van dit soort
schepen is van Noorse origine. De
patenten kwamen echter in handen
van een Fransman, die in een ver
dere ontwikkeling kapitaal stak.
Hierbij is nauw betrokken Aquavion
Holland N.V., het „Bureau d'Etudes"
studiebureau van een belangen
groep, die zich bezig houdt met het
houwen van of laten bouwen van
draagvleugelboten.
Kleinste zeeschip
Dit bureau demonstreerde woens
dagmorgen met de „Waterman",
een kleiner scheepje van een ge
heel nieuw ontwerp. Deze draag
vleugelboot van het type Aquavit,
heeft een lengte van ruim zeven
meter en is het kleinste officiële
zeeschip, dat ooit als zodanig is,
geclassificeerd en als volledig'
zeewaardig een internationale
meetbrief kreeg van het bureau
Veritas en Lloyds. De constructie
ls er geheel op gericht, het
scheepje niet te laten voorover-
duiken, wat bij oudere typen nog
wel het geval is. Een aantal van
deze kleine draagvleugelboten is
reeds in gebruik. Er worden gro
te mogelijkheden in gezien voor
rijkspolitie te water, werven, aan
nemers en het is bekend, dat bij
voorbeeld bij de Deltawerken gro
te belangstelling voor deze boten
bestaat.
Intussen liggen de plannen klaar
voor grotere typen volgens hetzelfde
principe, namelijk een model voor 80
passagiers en een voor 400 passa
giers. Dit laatste schip „Aquabuss"
zou kunnen dienen voor bijvoorbeeld
aanvullend vervoer van passagiers
tussen Hoek van Holland en Har
wich. Een Amerikaanse deskundige
heeft het draagvleugelsehip genoemd
„de schakel tussen schip en vlieg
tuig". Algemeen wordt voorshands
niet gedacht aan het inzetten van
deze schepen op zeer grote afstan
den. De oversteek naar Engeland zou
met de Aquabuss" in twee en een
half uur gemaakt kunnen worden.
Dat betekent, dat men de passagiers
het comfort van een vliegtuig zou
kunnen geven of van een moderne
bus: dranken en eenvoudige hapjes
kunnen worden geserveerd en een
„zit" van deze duur is niet te lang.
Men ziet op het ogenblik als maxi
male afstand 1000 kilometer, dat is
twaalf uur varen. Zodra de vaart
langer wordt, moet men hutten, eet
zalen en allés wat bij een normaal
schip behoort, inbouwen en dan
wordt het vervoer, althans volgens
de huidige berekeningen, onecono
misch.
Gasturbine
Intussen hebben van de oudere ty
pen, zoals bijvoorbeeld ook het type
„Supermar" reeds een groot aantal
exemplaren hun geschiktheid bewe
zen als snel vaartuig voor alle moge
lijke doeleinden. De beide eerste ty
pen, die woensdag werden gedemon
streerd waren het experimentele sta
dium reeds voorbij. Dit was niet het
geval met twee Amerikaanse scheep
jes, de „X.C.H. 6", door het „Office
of naval research" ontworpen en de
„High pockets", een draagvleugel
boot van de Amerikaanse marine.
Deze ontwerpen hebben geen enkele
commerciële betekenis de marine
vraagt slechts om snelle betrouwbare
boten voor verbindingsdoeleinden.
Het nieuwste ontwerp is de „X.C.H.
6", een experimenteel ontwerp met
een gasturbine voor aandrijving, die
dit model een snelheid kan geven van
80 km per uur, die later wordt opge
voerd tot 120 km.
Ofschoon de eerstgenoemde typen
draagvleugelboten niet meer nieuw
zijn en incidenteel reeds werden ge
demonstreerd is deze demonstratie
op de Nieuwe Waterweg de eerste
gelegenheid geweest, waarbij aan
een groot internationaal gezelschap
van deskundigen een „show" is gege
ven van de verschillende mogelijkhe
den op dit gebied. Deze sloot aan op
verschillende inleidingen die op het
symposion zijn gehouden. Naar wij
hier en daar konden vernemen, wa
ren vele buitenlandse deskundigen
buitengewoon goed te spreken over
wat zij gezien hebben van de Neder-:
landse produkten op dit gebied.
Van den Bergh Jurgens antwoordt
Commissie 7al uitgaan Van!ïustitie weliswaar geen bevoegdheid
oommissie zat uu aan van hadden de leden van die commissie
normen die m rechtspraak 1 te benoemen en deswege ook geen
i .i ï-M aansprakelijkheid konden aanvaar-
gebruikellJK zijn den, wel enige namen hebben ge-
noemd van personen die, op grond
„Hef begrip „smartegeld is in wet van klJ1£ crvarirl™n s„„af.
en rechtspraak aanvaard. W ordt hankelijke positie tegenSver het con
ti aarop een beroep gedaan, dan aal de cem_ oordfE, van deze de_
commissie bi, de toepassing uitgaan pal-tementen voor een benoeming
van de normen, die daarvoor in de 5001. Van den Bersh Juraens jg
rechtspractijk gebruikelijk zijn". Al
dus een mondelinge toelichting van
de zijde van de firma Van den Bergh
en -Jurgens N.V. bij de beantwoor
ding van vragen, die hot A.N.P. had
gesteld over de schadevergoeding
aan particulieren die via een medi
sche verklaring kunnen aantonen te
hebben geleden aan de huidaandoe
ning welke aan het gebruik van
„Planta" wordt toegeschreven.
De „commissie met bindend advies"
die Unilever heeft ingesteld is in we
zen, volgens dit bedrijf, vergelijkbaar
met een normaal rechtscollege als
een rechtbank, die onafhankelijk
recht spreekt.
„Hieruit vloeit tevens voort, dat het
bedrijf zelf geen mededelingen kan
doen, noch zou willen doen, over
richtlijnen, welke de commissie voor
zichzelf eventueel zou willen uitstip
pelen. Het bedrijf heeft zich voorts
bij voorbaat gebonden aan de beslis
singen, welke de commissie te zijner
tijd zal nemen".
Over de aard en het ontstaan van de
„commissie schadevergoeding" heeft
de N.V. Van den Bergh en Jurgens
verklaard, dat de departementen van
sociale zaken en volksgezondheid en
UITEENLOPENDE REACTIES
Optimisme en bittere
teleurstelling
In de gisteren gepubliceerde Troon
rede wordt in alle (alen gezwegen
over geluids- en beeldradio. In 1946
al werd beloofd dat de omroep (toen
alleen nog maar geluidsomroep) bij
de wet zou worden geregeld, maar
tot nog toe is het er niet van geko
men. Er bestaat een concept-om
roepwet. die in 1953 tentoon is ge
steld. maar tot het indienen van een
wet is het nog steeds niet gekomen.
En het ziet er gezien de zwijgzaam
heid van de Troonrede op dit punt
naar uit dat in de komende zitting
van de Staten-Generaal ook "een om
roepwet in behandeling zal komen.
Wij hebben ons daarom om com
mentaar gewend tot vertegenwoordi
gers van de omroepverenigingen.
AVRO
Jhr. Th. Rtfell voorzitter van de
AVRO sprak van,, een onaangename
verrassing", en hij zei het „uiter
mate te betreuren dat de Troonrede
geen omroepwet aankondigt".
VPRO
Dr. J. A. de Koning, voorzitter van
vle VPRO zei zeer sceptisch te staan
tegenover wat er wel en wat er niet
in de Troonrede wordt gezegd. „Vier
maal heeft er wol in gestaan dat de
omroep in het komende zittingsjaar
ter sprake zou komen, en is er niets
gebeurd. En de ene keer dat er niets
in de Troonrede werd aangekondigd,
kwam er juist wel wat van. We
wachten maar in lijdzaamheid af".
KRO
Drs. A. J. W. van der Made di
recteur van de KRO is van me
ning dat het onvermeld blijven
van de omroep in de Troonrede
moet worden gezien als een aan
wijzing dat niet op korte termijn
een omroepwet tegemoet kun
worden gezien.
„Dit is in tegenstelling tot de
verwachtingen. Daarom valt de
Troonrede ons (op dit punt) te
gen", aldus de heer Van der Ma
de.
VARA
Minder pessimistisch was de heer J.
B. Broeksz, omroepsecretaris van de
VARA. „Ik heb nog geen gelegen
heid gehad ,om de miljoenennota te
bestuderen, maar ik heb ergens ge
lezen, dat er meer voor radio en tele
visie zal worden uitgetrokken. Het
is zeer wel mogelijk, dat de staats
secretaris zover zal zijn dat de wet
aan de orde komt. ook al wórdt er in
de Troonrede niet van gesproken.
NCRV
Mr. A. B. Roosje», voorzitter van de
NCRV en evenals de heer Broeksz
parlementariër, was evenmin pessi
mistisch gestemd. „Dat de Troon
rede zwijgt over de omroepwet vind
ik niets verontrustends. Er zijn nog
zoveel onderwerpen waarover niet in
de Troonrede wordt gesproken. Ik
heb de indruk dat er over radio- en
televisïezakcn intens overleg wordt
gepleegd", aldus de voorzitter van
de NCRV.
aanmerking kwamen. Zij deden dat
in verband met de bijzondere aspec
ten van deze zaak en de daarbij be
trokken belangen.
Alle drie de door Van oen Bergh en
Jurgens benoemde commissieleden
zijn mensen, van wie de namen op
deze wijze door de departementen
zijn genoemd.
Het zijn, zoals bekend mr. J. van
Vollenhoven, voorzitter, oud-presi
dent der arrondissementsrechtbank
te Rotterdam; mr. J. J. Hage, oud
directeur van het Gemeenschappelijk
Administratiekantoor en van de
coöperatieve vereniging Centraal Be
heer en prof. mr. P. Sanders, hoogle
raar in het burgerlijk en handels
recht aan de Nederlandse Economi
sche Hogeschool te Rotterdam.
Van den Bergh en Jurgens heeft
betoogd, dat aan deze regeling de
voorkeur is gegeven daar een af
doening via een civiele procedure
altijd tijdrovend is. formaliteiten
meebrengt en ook kosten voor de
aanvrager. Hier en daar heeft
men zich afgevraagd of met deze
regeling elk beroep op de gewone
civiele rechter wordt uitgesloten.
In beginsel luidt het antwoord
op deze vraag „neen". Zulk een
beroep blijft mogelijk maar wordt
wel zeer moeilijk. In zulk een ge
val zou men de rechter ervan
moeten overtuigen, dat de com
missie in haar „bindend advies"
zozeer is ingegaan tegen de rede
lijkheid en billijkheid, dat men in
strijd met de goede trouw han
delt door de wederpartij daaraan
gebonden te houden. Zulks nu is,
volgens Van den Bergh en Jur
gens, moeilijk te verwachten.
Uitkeringen
Wat de uitkeringen betreft wordt on
der meer het volgende gezegd: Ver
meldt bijvoorbeeld een formulier vijf
posten, en worden er drie reeds diT
reet akkoord bevonden, dan wordt
voor drie posten reeds onmiddellijk
een postwissel niet het corresponde
rende bedrag afgezonden. De twee
punten in de aanvrage, die betwist
baar zijn of waaromtrent twijfel be
staat met betrekking tot de hoogste
der vordering, worden doorgezonden
naar de commissie.
Een ander markant punt in de rege
ling is, dat op de formulieren, waar
van de eerste dezer dagen zijn afge
zonden, nergens een formule voor
komt, waarin men verklaart het be
drijf „finale kwijting" te hebben ge
geven. Dit houdt natuurlijk aller
minst in, dat men na een jaar nog
eens zou kunnen komen met vorde
ringen en declaraties, die „vergeten"
werden. Wel echter wordt hiermee de
mogelijkheid open gehouden, dat ie
mand. die „hetgeen men overigens
niet verwacht", na jaren nog nadeli
ge gevolgen In zijn gezondheid zou
ondervinden, door later optredende
complicaties bijvoorbeeld, nog een
vordering tot schadevergoeding kan
indienen.
Het simpele feit, dat men aan de be
doelde huidaandoening heeft geleden
(mits blijkens uit de In het aanbod
voorgeschreven medische verklaring)
zal, aldus Van den Bergh en Jurgens
reeds voldoende zijn om vergoeding-
Vragen aan minister over
ontsnapte psychopaten
Het Tweede-Kamerlid de heer Van
den Heuvel (k.v.p.) heeft aan de mi
nister van justitie schriftelijk ge
vraagd:
Is het juist, dat het aantal gees
telijk gestoorden, dat uit inrichtin
gen voor psychopaten is ontsnapt en
buiten de noodzakelijke controle op
vrije voeten is, zeventig bedraagt?
Onderschrijft de bewindsman de
mening, dat het sub 1 genoemde aan
tal niet uitzonderlijk hoog is in ver
gelijking met „momentopnamen" in
de afgelopen jaren?
Wil de bewindsman nadere inlich
tingen geven omtrent de mogelijk
heid tot een dergelijke omvangrijke
ontsnapping
Welke maatregelen denkt de rege
ring te némen om in de toekomst
ontsnapping van geestelijk gestoor
den uit inrichtingen voor psychopa
ten tegen te gaan?
Dona Fabiola de Mora y Aragon, toekomstig koningin du-
Belgen, heeft, een grote familie. Haar broers en zusters heb
ben zeer veel kinderen. Haar oudste zuster, de markiezin
van Aguilar, heeft er zelfs tien. Een maand geleden werd
Bona Fabiola linksbovenop het landgoed van haar broer,
de markies van Casa Riera, in Zaraus (Noord-Spanje) gefo
tografeerd met haar neven en nichten.
VVV\*/VVWVWVWVVWVVV*VVVV\\<VWVV\'VVV^vVWvV'V
Pletvrij fluweel in een abstract des
sin was het materiaal voor dit „op
gespelde" japonnetje, dat gisteravond
tijdens de najaarsmodeshoiu der ze
ven Goese speciaalzaken getoond
werd. Er werd een ivoorkleurig flu-
welen hoedje bij gedragen.
Foto P.Z.C.)
SPOEDIG BETERE VOETGANGERSREGELING
In overweging: algemene
maximum-snelheid
In het begin van 1961 zal de invoe
ring van parkeermeters mogelijk
gemaakt worden door de indiening
van een ontwerp tot wijziging van
de niotor rijtuigenbelast in givet. Dit
deelt de minister van verkeer en wa
terstaat lïiedc in zijn memorie van
toelichting op de begroting 1961 van
zijn departement.
Ten aanzien van de eerder reeds
aangekondigde betere regeling van de
to verkrijgen van de geleden schade.
De omvang van deze vergoeding zal
echter volgens wet en rechtspraak
worden bepaald. Met name zal dus
niet behoeven te worden aangetoond,
dat de huidaandoening door 't ge-
hruikv an Planta of andere marga
rine is veroorzaakt en evenmin dat
Van den Bergh en Jurgens N.V.
enig verwijt treft.
IN STEMMIGE EN TOCH WARME KLEUREN
(Van onze redactrice.)
De modeshows van de „zeven Goese speciaalzaken" hehben bijna onge
merkt een zekere reputatie gekregen in Goes en (wijde) omgeving. Niet
alleen doordat ze ieder seizoen terugkeren, maar ook doordat de organi
satoren de mode plegen te brengen in een vorm die voor de Nederlandse
vrouw en haar gezin aanvaardbaar is, gezien tegen de achtergrond van
ons kille klimaat. En die reputatie wordt temeer gewettigd door het feit.
dat deze Gocse show doorgaans vergezeld gaat van explicaties, die niet
zomaar „een gezellig modepraatje" vormen, maar die wel degelijk voor
lichting bij, en toelichting óp het getoonde inhouden.
Naast dit soort schoeisel zijn er dan
nog voor de sportieve man de zoge
naamde „scooter-boots": halfhoge
schoenen van juchtleer met een rub
ber profielzool, die ook voor de man
nelijke jeugd die door weer en wind
naai- school moet, een uitermate
prettige dracht kunen vormen.
Over schoenen gesproken: de vrouw
die verrukt is van het smalle schoen
tje met de spitse neqs en het hoge
(tot zeer hoge) ranke hakje, kan dit
smalle schoentje komende winter
veelvuldig dragen in „métalisé-uit-
voering"; het is dan een kalfsleren
schoentje, dat door een bepaald pro
cédé een metaalachtig-glanzend
uiterlijk heeft gekregen, en dat vaak
versierd is met een glinsterend me
talen gespje. Het schoentje voor de
sportieve vrouw die nét niet sportief
genoeg is om voortdurend op plat-
gehakte schoenen te lopen, is daar
naast wel de klassieke molière mei
het blokhakje, dat uit diverse laagjes
leer bestaat.
En deze schoentjes kunnen gecom
bineerd worden met: kleding, ver
vaardigd uit dralonstoffen in ab
stracte dessins, want dat abstrac
te dessins lijkt komende winter
wel een grote plaats te gaan in
nemen! Of met een japonnetje,
vervaardigd uit pletvrij fluweel
in groene en ivoren tinten, met
een rayon-mousseline jurkje
(jeugdig!), met een chcmisier in
grootbloemig dessin die, al is het
dan ook herfst, onweerstaanbaar
aan de zomer doet denken.
De vrouw is dit najaar ook modern
met een jacquard tuniekblouse op ef
fen rok, met een grijze Shetland jas
met sportieve zadelsteekgarnering,
en natuurlijk zoals iedere herfst
met een jersey deux-pièces in ge
dekte tinten.
Gedekte tinten: dat zijn trouwens
toch de wachtwoorden voor dit na
jaar, wat de kleuren betreft. En
daarbij staat dan een warme tint
bruin wel op de eerste plaats: men
zag het op deze show onder meer in
een jacquard japon met a-symmetri
sche draperie, waarbij een" cognac-
kleurige cloche werd gedragen en in
een donkerbruine mantel met per-
sianer- kraag, voorzien van grote
knopen léén van de najaar 1960
modedetails!), gecombineerd met een
cloche in corresponderende kleur.
Die cloche beheerst trouwens de hoe-
denmode van dit najaar en men kan
er al naar gelang eigen smaak en
gelaatsvorm een kiezen met een
heel smal randje, maar ook met een
enorme rand. Hoge cloches vormden
de „finishing touch" van vele mode-
combinaties zoals ze, gisteravond
werden getoond op deze show in „De
Prins van Oranje", die gewoontege
trouw werd verzorgd dooi- de firma's
Poley (damesstoffen), Bereo (danips-
confectie). Van Westen (herenkle
ding), Parapluhuis (tassen en para
plu's). Rial (schoenen), Eversdijk-
Schrijver (dameshoeden) en Libertv
(make-up). Op 26 september wordt
deze gecombineerde show gebracht in
's-Heerenhoek, op 28 september in
Yerseke.
Druk bezochte show in
„De Prins van Oranje"
De najaars9how die de zeven Goe
se speciaalzaken woensdagavond
in „De Prins van Oranje" te Goes
gaven, vormde geen uitzondering
op deze regels. De (vele) bezoek
sters hebben niet alleen een col
lectie najaarskleding „voor man,
vrouw en kind" kunnen zien, maar
daarenboven ook het een en ander
kunnen leren omtrent moderne
stoffen en hun eigenschappen,
over de materialen waaruit de ge
toonde hoeden en schoenen waren
vervaardigd, en over de wijze
waarop de geshowde stoffen ver
werkt kunnen worden.
Jammer alleen, dat niet meer
mannen deze „shows voor het ge
hele gezin" bezoeken. Hij had nog
eens kennis kunnen maken met de
fraai-gedessineerde stoffen er
zijn dit najaar heel mooie strepen
bij in tinten, die veelal rondom
het bruin en brons zweven, en
verwerkt worden tot herenkos
tuums die uitgesproken „modern"
kunnen worden genoemd, zonder
dat ze daarnaast iets aan cachet
hoeven te verliezen. Hij had
vooral weer eens kunnen zien.
dat er ook voor de man een mo
derne schoenenmode bestaat, die
in niets doet denken aan de „no
zem-schoen" (want met die term
staat men tegenwoordig al gauw
klaar, wanneer het om modern
herenschoeisel gaat!) maar die, in
tegendeel. produkten voortbrengt
die modern-spits van leest en mo
dern van tint (ook al variërend
tussen brons en bruin) is, maar
tegelijk onopvallend genoeg is
om in harmonie te zijn met het
meer geklede kostuum.
bescherming van voetgangers deelt
de minister mede dat deze spoedig
verwacht mag worden. Voorts wordt
een algemene maximumsnelheid op
wegen buiten de bebouwde kommen
overwogen.
Daarnaast is een ontwerp tot wij
ziging van de wegenverkeerswet
in een vergevorderd stadium van
voorbereiding. Deze wijziging zal
het mogelijk maken bij de minis
teriële beschikking op bepaalde
I wegen een maximumsnelheid in te
voeren.
De minister deelt voorts mee dat met
een studie, omvattende alle aspecten
van de verkeersveiligheid, een aan
vang is gemaakt.
De resultaten van het overleg met
een aantal nabuurlanden omtrent
harmonisatie van de voornaamste
verkeersregels zullen worden voorge
legd aan-de vergadering van Euro
pese verkeersministers. Deze verga
dering wordt begin oktober in Neder
land gehouden.
Examen machineschrijven
'.De dames N. de Koeijer, K. de Koeïj-
er en C. Hartog, allen uit Yerseke,
I slaagden te Breda voor het diploma
l typen.