PROVIHCIALE ZEEUWSE COURANT
Breskens ontwikkelt zich snel
tot een badplaats
Kongolese troepen rukken tegen
leger van Katanga op
Amerika wil fonds
voor Kongo stichten
BILT
PREMIER LOEMOEMBA ORDER
HUISARREST GESTELD
AMSTERDAMS BEDRIJF DOOR
FELLE BRAND VERWOEST
203e jaargang - no. 218
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. /an de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 16 sept. 1960
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Minlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 155. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60 tel. 2355 4lijnen (b.b.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt' 51, tel. 8841; Goes, Grote Markt 3, tel. 6140 (b.g.g. adv. 6213); Oostburg, G. P. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerikzee. red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
Bevel „staakt het vuren" genegeerd
Gewapende Kongolese nationalistische troepen zijn donderdag
avond Katanga binnengetrokken. Terwijl in Leopoldstad de po
litieke strijd zich verder ontwikkelde, drongen de troepen vijf
tig kilometer de staat van premier Tsjombe binnen. Hoewel de
invasie in strijd is met de overeenkomst om het vuren te sta
ken, hebben de troepen van de Verenigde Naties zich niet tegen
Loemoemba's leger verzet. Het leger van Katanga zou volgens
zegslieden in Elizabethstad tegenacties voorbereiden.
In Manono, waar Kongolezen slaags waren geraakt met Euro
peanen, was het gisteravond weer rustig. In de loop van de dag
kwamen vluchtelingen, voornamelijk vrouwen en kinderen uit
Manono in Elizabethstad aan. Ze waren met vliegtuigen ont
zet. Tien soldaten van het Zweedse V.N.-detachement bleven in
Manono achter. De gevechten ontstonden, toen krijgers in op
stand kwamen tegen de politie.
klap te geven, een tweede trok hem
gedeeltelijk het overhemd van het lijf.
Toen de wagen snel optrok hield Loe-
moemba zich aan de overkapping
vast.
Ghanese officieren in Leopoldstad,
Loendoela
gearresteerd
In Leopoldstad bleef de toe
stand donderdag verward. Na
dat de opperbevelhebber van het
leger, kolonel Moboetoe, woens
dagnacht via de radio had aan
gekondigd, dat het leger de
macht aan zich had getrokken,
bevestigde hij donderdagoch
tend nog eens, dat beide par
tijen in Kongo, die van Kasa-
voeboe en Loemoemba tot het
eind van het jaar geneutrali
seerd zullen zijn.
Ook een vertegenwoordiger van Loe
moemba hield een persconferentie
waarin hij mededeelde, dat Moboetoe
zou zijn gearresteerd. Dat dit niet
waar was bleek latei-, toen Loe
moemba de troepen der Verenigde
Naties om bescherming vroeg, toen
Kongolese soldaten in kamp Leo
pold II, waarheen hij was gevlucht,
hem wilden molesteren.
De chef-staf van het Kongolese leger
kolonel Moboetoe deelde mee dat Loe
moemba onder huisarrest zou worden
geplaatst.
Glimlach
Moboetoe herhaalde 'n reeds eerder
gedane mededeling, dat de leden
van de Russische en andere com
munistische ambassaden het land
binnen 48 uur moeten hebben ver
laten.
Loemoemba was in liet slaapver
trek opgesloten, nadat Ghanese
officieren hem telefonerend vanuit
de mess om negen uur gistermor
gen hadden aangetroffen. Om tien
minuten over half acht gister
avond werd hij onder zware be
waking van Ghanese soldaten en
Kongolese politiemannen wegge
voerd. Loemoemba was gekleed in
pantalon en wit sporthemd, dat
over de broek heen ging. Op zijn
gezicht weerspiegelde zich een
glimlach.
De vrachtauto waarin de premier ge
zet werd, was omringd door Baloeba-
soldaten die om zijn leven schreeuw
den. Terwijl de soldaten probeerden
de Baloeba terug te houden, werd de
premier zonder veel plichtplegingen
in de laadbak gewerkt. Een man zag
kans hem met een broekriem een
MOBOETOE
„.nieuwe „sterke man".
voronamelijk Britse, zeiden dat scho
ten gewisseld waren in het kamp
Leopold, nadat Loemoemba was weg
gevoerd naar onbekende bestemming.
Loendoela
Terwijl de premier het gebouw door
de voordeur verliet, werd de gewe
zen opperbevelhebber van het Kon
golese leger, generaal Victor Loen
doela, door de achteruitgang wegge-
loodst, huiverend van angst en van
zijn generaalsuniform ontdaan.
Loendoela was donderdag in de was
serij van de kantine opgesloten dooi
de Franse chef van deze wasserij.
Zweeds schip gezonken na
aanvaring met Nederlander
De kleine Zweedse kustvaarder „An
na" is gisteravond gezonken na een
botsing met het Nederlandse vracht
schip „Tiny" uit Groningen op onge
veer twee zeemijlen ten westen van
Halmstad. Een van de twee beman
ningsleden van de „Anna" wordt ver
mist en is waarschijnlijk omgeko
men.
Het andere bemanningslid. Viggo
Lauritzen, 26 jaar, wist zich aan de
mast die nog boven water stak vast
te houden tot hij door de „Tiny" werd
opgepikt. Het Nederlandse schip voer
door naar Halmstad waar de kapitein
door de politie werd verhoord.
VOORSTEL IN VEILIGHEIDSRAAD
Volle steun voor
Hammarskjöld
De Veiligheidsraad zette don
derdagmiddag zijn besprcldng
voort van het Kongolese vraag
stuk. Secretaris-generaal Ham
marskjöld scheen zijn ergernis
van woensdag over de agressie
ve toespraak van de Sowjet-af-
gevaardigde Zorin, die een per
soonlijke aanval op hem lan
ceerde, te boven te zijn. Hij was
een en al glimlach, rookte ont
spannen een sigaar en maakte
grapjes met afgevaardigden.
De eerste spreker was de Ameri
kaanse afgevaardigde Wadsworth.
Hij waarschuwde dat de „operatie-
Kongo" thans een punt heeft be
reikt, waarop uit verschillende wegen
de juiste dient te worden gekozen.
„Valt de keus verkeerd uit, dan blijft
als enige mogelijkheid een unilate
raal optreden door vele partijen over,
met alle gevolgen, die dit voor Afri
ka zou hebben", aldus Wadsworth.
Wadsworth zei dat de Verenigde Sta
ten ten volle achter het besluit van
de leiding der V.N.-troepen in Kongo
staan om toezicht te doen houden op
het gebruik van vliegvelen, havens
en verbindingen (waaronder de ra
dio-omroep). „Dit zijn maatregelen
in een noodtoestand. Het is duidelijk,
dat zij binnen het kader van de last
gevingen van de Veiligheidsraad, ge
nomen-kunnen worden.
Daarop diende Wadsworth een
ontwerp-resolntie in, waarin de
Veiligheidsraad een oproep doet
om, via de Verenigde Naties een
fonds voor vrijwillige hulpverle
ning aan Kongo in te stellen,
waaraan door de verschillende
landen vrijwillig kan worden bij
gedragen.
De resolutie dringt er voorts bij de
verschillende Kongolese groeperingen
op aan hun onderlinge geschillen te
regelen.
In het ontwerp worden alle leden der
Verenigde Naties verzocht zich te
onthouden van elk optreden, dat het
herstel van orde en rust in Kongo
zou kunnen belemmeren. „De leden
dienen zich er speciaal Van te ont
houden voorraden en uitrusting naar
Kongo te zenden die, bulten de Ver-
Vermiste Amsterdammertjes
na lang zoeken terecht
Twee Amsterdammertjes van 9 jaar,
René A. Kramps en Johannes F. II.
Veraclitert, die sinds woensdagmid
dag half een spoorloos waren, zijn
donderdag gevonden. Een gemeente
arbeider heeft de beide jongens om
streeks het middaguur dobberend in
een kano in de Schinkel achter het
Olympisch Stadion in Amsterdam
aangetroffen.
Hij herkende een van de jongens,
omdat hij het signalement van zijn
vader had gekregen. De attente ge
meentewerkman nam de jongens
meteen mee en leverde ze aan de
kinderpolitie over. Omstreeks half
twee arriveerden ze op het bureau
van deze politiedienst.
De beide jongens hebben de nacht in
een tuinhuisje doorgebracht, zo Is
uit het verhoor van het avontuur
lijke tweetal gebleken.
enigde Naties om, voor militaire
doeleinden kunnen worden gebruikt".
In de Amerikaanse ontwerp-resolu
tie wordt tenslotte verklaard dat de
V.N.-troepen in Kongo moeten voort
gaan met het handhaven va,n rust
en orde, dit mede in het belang van
de internationale vrede en veiligheid.
De Argentijnse vertegenwoordi
ger, dr. Mario Amadeo, verklaar
de dat de Kongolese regering
thans haar gezag niet op afdoen
de wijze in de gehele Kongolese
republiek kon uitoefenen. Zij was
evenmin in staat ernstige mis
standen te voorkomen, die vele
slachtoffers onder, Kongolezen en
buitenlanders hadden geëist.
De Ecuadoriaanse afgevaardigde
Jose Correa, verklaarde dat zijn
land het optreden van Hammars
kjöld in Kongo goedkeurt. „De se
cretaris-generaal heeft juist, ge
trouw en onpartijdig gehandeld,
toen hij te maken kreeg met de
Kongolese binnenlandse tegenstellin
gen".
De volgende spreker was de Franse
afgevaardigde Pierre Millet. Deze
verklaarde dat de Veiligheidsraad
erop moest toezien, dat de toestand
in Kongo niet verslechterde.
De Britse vertegenwoordiger, Sir
Patrick Dean, verklaarde dat Enge
land zich volledig achter Hammars-
kjölds voorstellen stelt.
Zonnebaden en absentie
ff Bepaalde vormen van vrije-
ff tijdbesteding, in het bijzonder
gedurende de weekeinden
kunnen aanleiding geven tot
verhoogde absentie tijdens de
ff daarop aansluitende werkda-
If gen. Dit is gebleken uit een
H onderzoek dat dr. M. J. W. de
Groot, wetenschappelijk mede-
werker van de afdeling statie-
tiék van het Nederlands Insti-
tuut voor Preventieve Genees-
M leunde, heeft ingesteld en dat
in het septembernummer van
„Mens en Onderneming" is ge-
g~ publiceerd. Bij de bewerking
ff van materiaal van de diagno-
ae-st'atistiek vond dr. De Groot
H n.l. dut de merkwaardige top
s in de zomer van 1957 in het
s seizoenpatroon van verzuim'
meldingen met als etiquet
ziekte-wet ongeval" voor een
groot deel moet worden toe-
geschreven aan huidverbran-
dingen als gevolg van verblijf
ff op strand, heide en plassen tij-
dens de weekeinden.
Ruimte-capsule van
„Ontdekker" gevonden
Brig, generaal Powell van de afde
ling geleide projectielen van de Ame
rikaanse luchtmacht heeft gistermor
gen bekendgemaakt, dat twee toestel
len van het type DO-54 de lichtsig
nalen van de ruimtecapsule van de
woensdag gelanceerde „ontdekker"
In zee hebben waargenomen op onge
veer 1800 km van Hawaii.
Een korte, felle brand Iiceft gister
ochtend het anodiseerbedrijf van
C. V. Alcoral aan dc Hoogte Kadijk
In Amsterdams binnenstad vrijwel
geheel verwoest. Drie houten loodst
elk tien meter lang en twintig meter
diep, waren In korte tijd door het
vuur veranderd in wat geblakerde
resten. De 20 personeelsleden, die in
de loodsen aan het werk waren, kon
den bijtijds de werkplaatsen verlaten;
de meesten hunner slaagden er niet
meer in hun kleding uit de kasten te
redden, zo snel greep het vnur om
zich heen.
Even na half tien brak de brand uit
in de aan de nieuwe vaart (achter de
Hoogte Kadijk) gelegen loods, waarin
zich een bak petroleum bevond. Een
der werklieden heeft de 'politie ver
klaard vlak voor de brand een sigaret-
tepeuk te hebben zien liggen in de
nabijheid van de oliebak. Hij heeft
nog getracht de peuk uit te trappen,
echter zonder resultaat. Het was ver
boden in do werkplaatsen te roken.
De brandweer gaf terstond na de alar
mering het sein „grote brand" omdat
het bedrijfje in een dicht bebouwde
buurt is gelegen, vlak naast een
enorm pakhuis. Het ontbreken van
ramen in dit pakhuis aan de zijde van
de brandende loodsen heeft dit pand
voor verwoesting behoed. Hoge poli
tiële en justiële autoriteiten waren bij
de brand aanwezig. De politie zoekt
thans naar de overtreder van het
rookverbod.
Foto: een overzicht van de brand.
Amerikaanse piloten maand
in namaak-rnimtecabine
Twee piloten van de Amerikaanse
luchtmacht hebben dertig dagen li
in een stalen tank met luchtdruk
geling doorgebracht bij wijze van een
„vlucht heen en terug naar de maa
Een vorig verblijf in de nama
ruimtecabine van ongeveer 2,5 bij 8,5
meter in de school voor Iuchtvaart-
geneeskunde te San Antonio te Texas
had veertien dagen geduurd.
Een van de piloten, William Habluet-
zei (36 jaar), zei dat zij geen last
van hoofdpijn hadden gehad in tegen
stelling tot de ervaring van anderen
bij vorige proefnemingen. Het andere
„proefkonijn", de dertigjarige John
Hargraves, zei zich best te voelen
maar ruim zes kilo te zijn afgeval
len.
KUNSTMATIG DUIN: GOEDE COMPENSATIE
V.V.V.-man: „Blij dat die veerboot
uit het dorp weg is"
Het is nog niet zo heel lang ge
leden dat een groot deel van de
bevolking van Breskens als haar
mening uitsprak, dat met het
verplaatsen van de aanleginrich-
ting van de provinciale boot van
de oude naar de nieuwe veerha
ven, Breskens een slag werd
toegebracht die liet niet zou
overleven. Vrij algemeen heer
ste de opvatting dat het wegne
men van de steeds groter wor
dende verkeersstroom, van
Breskens een dood dorp zou
maken, waarin behalve voor de
leveranties aan het eigen dorp,
voor de middenstand geen em
plooi meer zou zijn, dat de ho
tels bij gebrek aan gasten vrij
wel geen reden van bestaan
meer zouden hebben, dat de za-
kenpanden aanzienlijk ïu waar
de zonden dalen. Kortom, dat
Breskens met een gekapitali
seerd verlies van vele miljoenen
guldens, zou degraderen tot een
dorp zonder enige toekomst.
Eind juli was het al weer twee jaar
geleden dat de nieuwe veerhaven van
BTeskens officieel in gebruik werd
genomen. Hoe heeft Breskens nu ge
reageerd op het verlies van de veer
haven? Heeft Breskens inderdaad 'n
compensatie gevonden in de aanleg
van het kunstmatig duin? En hoe
verwerkt Breskens de omschakeling
als gastheer van de wachtende boot
passagiers tot die van de verblijfstoe-
rist?
We hebben deze vragen voorgelegd
aan enkele inwoners van Breskens.
Hoewel er in de argumentatie van
de antwoorden wel enkele verschillen
van inzicht te beluisteren vielen, ble
ken de heren J. A. Eekhout, burge
meester van Breskens, J. W. Moor-
lag, voorzitter van de plaatselijke
vereniging voor vreemdelingenver
keer en A. van Laarhove, voorzitter
van de winkeliersvereniging en de
N.V. Zeebad Breskens unaniem van
mening te zijn dat de klap voor
Breskens minder haard is aangekomen
dan aanvankelijk werd verwacht.
Minder hard
Als oorzaak, daarvan noemden zij
ondes! meer*
het gunstige tijdstip waarop de
opening van de nieuwe veerha
ven plaats vond (half 1958 en dus
midden in de tijd dat de toeris-
ten-„industrie" met sprongen om
hoog vloog), en de wijze waarop
Breskens en-bloc heeft gereageerd
op de plannen voor de verlegging
van de aanleginrichting. Deze ac
tie en reactie heeft mede geleid
tot de aanleg van het kunstma
tig duin.
Dit kunstmatig duin, door het
Rijk geschonken als een compen
satie voor het geleden verlies, ligt
er nog te kort om dit verlies al
volledig te compenseren, maar
kè.n als de mogelijkheden vol
ledig worden uitgebuit een be
langrijke stimulans zijn om het
karakter van Breskens om te vor
men tot een badplaats van bete
kenis.
De omschakeling van Breskens
tot badplaats wordt door de ge
hele bevolking op bewonderens
waardige wijze opgevangen, wat
met enkele nuchtere cijfers moge
blijken uit het feit, dat in de pe
riode eind juli tot half augustus
van dit jaar gemiddeld 1875 ver-
blijfstoeristen in Breskens logeer
den in 64 pensions!
„Er zullen ongetwijfeld mensen zijn
die nadeel ondervinden van de ge
wijzigde omstandigheden", zei bur
gemeester Eekhout, „maar over het
algemeen Is de slag bijzonder goed
opgevangen. Plet belangrijkste vind
ik wel, dat ik tegenwoordig nog wei
nig over deze kwestie hoor moppe
ren."
Een vergelijking tussen vroeger en
nu is moeilijk te maken. Dan zou
men moeten beschikken over concre
te gegevens van overnachtingen door
verlate bootpassagiers, over hetgeen
(Zie slot pag. 5 kol. 1
Besprekingen van Luns
in de Verenigde Staten
Minister J. M. A. H. Luns heeft don
derdag in Washington verklaard dat
hij die dag met hoge functionarissen
van het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken gesproken heeft
over de Nederlandse opvattingen
t.a.v. de N.A.V.O. en over de voor
stellen van de Franse president De
Gaulle voor Europese solidariteit.
De voornaamste Amerikaanse ge
sprekspartner daarbij was Foy
Kohier, assistent-minister voor Euro
pese zaken. Later had Luns een ge
sprek met Graham Parsons, assis
tent-minister voor zaken het Verre
Oosten betreffende, over problemen
van de Pacific en het Verre Oosten.
Toen journalisten hem vroegen of ook
Indonesië en Nederlands Nieuw-
Guinea ter sprake waren gekomen,
antwoordde Luns dat hij alle kwes
ties van belang in het gebied van
het Verre Oosten had besproken.
BET WEER IN EUROPA
Volgens de weerrapporten van gister
avond 7 uur. max. temp.
Den Helder, zwaar bewolkt 37 gr.
Ypenburg, zwaar bewolkt 13 gr.
Vlisingen, zwaar bewolkt 33 gr.
Eelde, half bewolkt 21 gr.
De Bilt, half bewolkt 17 gr.
Twente, regenbul 20 gr.
Eindhoven, regenbul 19 gr.
Zuid-Limburg, regenbul 19 gr!
Helsinki, onbewolkt 19 gr,
Stockholm, onbewolkt 19 gr!
Oslo. zwaar bewolkt 17 gr.
Aberdeen, onbewolkt 34 gr.
Londen, zwaar bewolkt 17 gr.
Amsterdam, zwaar bewolkt 18 gr.
Brussel, zwaar bewolkt 18 gr.
Luxemburg, zwaar bewolkt 19 gr.
Parijs, zwaar bewolkt 39 gr.
Bordeaux, geheel bewolkt 17 gr.
Nice, geheel bewolkt 3 8 gr.
Berlijn, half bewolkt 23 gr.
Frankfort, zwaar bewolkt 22 gr.
München, onbewolkt 22 gr.
Zürich, zwaar bewolkt 20 gr.
Genève, wolkbreuk 17 gr.
Locamo, regen 37 gr.
Wenen, licht bewolkt 19 gr.
Innsbruck, geheel bewolkt 22 gr.
Athene, onbewolkt 25 gr.
Rome, licht bewolkt 28 gr.
Ajaccio, licht bewolkt 27 gr.
Lissabon, regen 22 gr.
VERWACHT.
AF EN TOE REGEN.
Veel bewolking met tijdelijk regen of
regenbuien. Zwakke tot matige wind
in hoofdzaak tossen zuidoost en oost.
Weinig verandering in temperatuur.
ZON EN MAAN
17. september
Zon op 06.17 onder 18.51'
Maan op 02.21 onder 17.18
