Het is (bijna) alles goud, wat er blinkt D pagï^7 C Ontwerpers van lampekappen gaan nog niet met hun tijd mee Moeder wist 't wel PPOCO VRIJDAG 9 SEPTEMBER 19ÜU H li (JV I-N 1 A L k bi bi U W 8 E Li O U t£ A N T 11 f Advertentie) NAALDEN WEKTEN WONDEREN.. Expositie middeleeuws borduurwerk in Amsterdams museum (Van onze redactrice.) „Het is (bijna) alles goud wat er blinkt". Dat zou het motto kunnen zijn van de expositie van middel eeuwse borduurkunst, die tot en met 25 september gehouden wordt in het Amsterdamse museum Fodor. In werkelijkheid luidt het motto voor deze verzameling borduurkunst der late middeleeuwen „Naalden wekten wonderen", en dat is dan een bijzonder goed gekozen titel. Want wonderen verrichtte men met borduurnaald en draad in de late middeleeuwen! Op een oppervlak van slechts enkele vier kante decimeters stof werden complete taferelen vastgelegd, waarbij men zeer veel met gouddraad werkte vandaar dat het op deze expositie (bijna) alles goud is wat er blinkt Wie het tentoongestelde voor de eerste maal ziet, denkt niet onmiddellijk aan borduurwerk. Wel aan schilderwerk, tot in details pijnlijk-zorgvuldig afgewerkt; of een beeldhouwwerk, en dit laatste voornamelijk bij de werkstukken, die zo overdadig zijn bewerkt dat er een duidelijk relief in de afbeeldingen is gekomen. Da expositie omvat vrijwel uitslui tend kerkelijke gewaden, afgestaan door diverse musea en kei-ken in ge heel Nederland. Want van wat de borduurkunst der late middeleeuwen op wereldlijk gebied heeft voortge bracht, is niets behouden gebleven. Van de ongetwijfeld ook rijke kle derdrachten der wereldlijke gezags dragers en gezeten burgers in de Nederlanden der late middeleeuwen ziet men dus niets maar de ker kelijke gewaden geven, al zijn ze dan ook onvermijdelijk aan slijtage ten prooi gevallen, een indrukwek kend beeld van het peil, waarop de techniek van het borduren gestaan moet hebben in die laatste decennia der vijftiende en de eerste helft van de zestiende eeuw! En toch vertegenwoordigt het hier tentoongestelde borduurwerk zeer waarschijnlijk nog maar een klein gedeelte van wat het betreffende tijdperk aan borduurwerk heeft opgeleverd. Het oorspronkelijke rijke bezit der kerken werd aan getast door de reformatie; door slijtageprocessen, waardoor vele stukken verminkt raakten of hele maal verloren gingen; door op on oordeelkundige wijze uitgevoerde restauraties. Maar de kazuifels, koorkappen, dalmatieken en nog vele andere gewaden die bewaard hieven, zijn elk voor zich verba zingwekkende kunststukken. Grootse taferelen Ze zijn ln de eerste plaats indruk wekkend door hun onderwerpen. Borduurkunst betekende hier niet het met naald en draad vastleggen van een bepaald, al dan niet gesty- leerd motief; het betekende het vast leggen van grootse taferelen, ont leend aan de Bijbel. Het tafereel van de mannen, dobbelend om Chris tus' mantel, is, op een paneeltje uit gebeeld met goud en zijdedraad in verschillende technieken; kruisiging, kruisafneming en graflegging zijn verbeeld op een rood fluwelen kazui fel, met goud en zijdedraad in de zo genaamde lazuur-steek. Die lazuursteek blijkt een va., de meest geliefde technieken uit het betreffende tijdperk: men spande gouden draden horizontaal over het te bewerken vlak en zette ze daarna vast met gekleurde zijden draden. Door die gekleurde draden dicht bij elkaar, dan wel ver uit elkaar te plaatsen, ontstonden be paalde schaduw- en lichteffekten. Een techniek, die ongetwijfeld een grote vaardigheid van de borduur werkers moet hebben geëist! Daar naast gebruikte men de „point miniature" (een zeer fijn steekje van zijdedraad), maar ook eenvou diger steken, zoals de vlechtsteek, steelsteelc en spansteek. Men weet van de borduurwerkers uit die tijden maar heel weinig af. Slechts twee hamen zijn bekend van Nederlanders die het borduren als vak beoefenden: Peter Joosten uit Amsterdam, en Arndt von Setten uit Dordrecht. Waarschijnlijk werkten zij aan de hand van tekeningen, die door schilders vervaardigd werden -r- in verschillende borduurwerken valt dan ook de stijl van bepaalde schilders te herkennen of met prenten als voorbeeld. Voor de hedendaagse mens is het wat verwonderlijk te vernemen dat voortdurend over „borduur werkers" wordt gesproken, en niet over borduur-werksters. Men acht het echter vrijwel uitgesloten, dat dit soort borduurwerk door vrou wen bij wijze van tijdverdrijf werd gedaan; de zeer ingewikkelde tech niek eiste niet alleen een natuur lijke aanleg, maar ook een groot vakmanschap. In deze collectie van oude borduur- stukken is hier en daar toch een „modern" element te herkennen. Er is bijvoorbeeld een dalmatiek van witte zijde, die qua kleurencombina tie en motief ook in onze tijd te plaatsen zou zijn, en hetzelfde kan gezegd worden 'van een witte zijden kazuifel, een Zuid-Nederlands werk- Detail van een kazuifel van rood fluweeleen Noord-Neder- lands werkstuk van omstreeks 1525, waarop diverse taferelen y rondom de kruisiging staan afgebeeld. Het werk is gébor- duurd in goud- en zijdedraad, de toegepaste techniek is voor- y y namelijk vzuur-steek". SAAAVNA^VNA^VWWVWVVWVWVVVVVVWVVVVVWyVVVWV stuk. daterend uit het eerste kwart van de zestiende eeuw. Maar de meeste werkstukken zijn wel uitge sproken „spiegels van hun tijd", al verschillen ze onderling van karak ter: sommigen koel en wiskundig- nauwkeurig samengesteld, anderen geladen van beweging en dramatiek een dramatiek, die nog verhevigd wordt door de vele dieprode kleur schakeringen van de materialen, waarop verscheidene van de voor stellingen zijn aangebracht. Maar stuk voor stuk zijn het bewonderens waardige en verfijnde brokken oude borduurkunst, bij het zien waarvan zelfs de meest geroutineerde bor duurster ongetwijfeld even stil zal worden Rauwe groenten in zomer en winter Van het nut van rauwe groenten ls elke huisvrouw tegenwoordig wel overtuigd, maar haar vindingrijkheid bij het verwerken van die rauwe groenten gaat meestal niet verder dan een komkommersla, een salade van rauwe andijvie of kropsla, en combinaties van al deze groene za ken met tomaat. En toch zijn er wa re „vitamine C symfonieën" samen te stellen uit alle mogelijke „doodge wone" groenten, waarin bijvoorbeeld de koolsoorten en de echte winter groenten bepaald niet hoeven te dis- harmoniëren Wanneer straks het fruit weer duur wordt en de vitamine C dus voorna melijk uit dc rauwe groentenscho- tels moet komen, kan het volgende lijstje van rauwe salades U wellicht ertoe brengen, ook zelf eens te gaan combineren met allerlei rauwe ingre diënten: bloemkoolsla met wortel er komkommer: kropsla met zoete pe per of paprika: sla van zuurkool en wortel ;sla van witte kool met zure appel of gekookte biet; sla van rode kool met appel en fijngehakte peter selie; sla van witte kool met knol selderij, een uitje en wat rauwe of gekookte biet; sla van andijvie of kropsla met walnoten en een peer of een banaan. Vooral de combinatie van rauwe groente met wat sinaasappel, grape fruit of andere zuidvruchten kan verrassende resultaten opleveren zelfs al lijken de ingrediënten elkaar „op het eerste gezicht" niet te ver dragen! Voor zeer grote sloddervossen, op wier schrijfbureau altijd een enorme chaos heerst, is er een wasknijper van abnorma le afmetingen in de handel. Die reuzen- wasknijper is bedoeld om opgehangen te worden naast het bureau, waarna er alle mogelijke paperassen tussen geklemd kun nen worden. Een misschien niet zo heel praktische, maar in elk geval uiterst de coratieve manier van opbergen: d« reu- zenwasknijper is namelijk uitgevoerd In een der moderne meubelhoutsoorien- Maar ook U kent nu haar keuken geheim. 't ls de Maizena Duryea die de groenten zo lekker maakt. Nu zoveel mensen tegenwoordig „over de grenzen" gaan om hun vakantie door te brengen, regent het in sommige gezin nen buitenlandse prentbriefkaarten: van vrienden en kennissen, van familieleden, van vriendjes en vriendinnetjes van de kinderenWanneer U die prentbriel- kaarten de hele zomer bewaard hebt <in sommige huizen staan er risjes op de schoorsteenmantel'.!, gooi 2e dar» op de valreep van het vakantieseizoen niét weg. Laat de jongere spruiten er een ansichten- album van maken: het is een aardig werk je voor een van de vele regenmiiidagen. en bovendien is zo'n album met ..tie we reld in zakformaat" een leuk bezit voor de kinderen. Misschien wordt op deze ma nier het ouderwetse „ansichten-album" "Oan UZdtlfV tot ozoutv dat (Advertentie) Morgen haarwassen met crème shampoo met ei Kijlc ia de rpiegel: s* haar lijkt jonger, a jonger en Tan een ongekende Schoonheid. Dit is het geheim ym dc nieuwe Pxoco Crcinc shampoo in tube. Een totaal nieuwe shampoo ▼oor gezond en golvend haar. 100 f PPOCO crème.shampoo MÉÊÉSèêsss^ r-i-fiix" Extra voordelig! 65 ct Dc tent, de slaapzak en de foto's zijn weer opgeborgen. Het schoolgaand deel der natie hup pelt 's morgens weer de deur ui":, do werkers buitenshuis klimmen weer op de fiets, de scooter, de brommer of kruipen achter het stuur. En de huisvrouw, die hen achter het raam heeft nagewuifd, zet de ont bijtbordjes in elkaar en weet niet recht of zij moet zuchten van ver lichting of van heimwee. Verlichting vanwege de hernieuwde dagelijkse regelmaat of heimwee naar de on bekommerde vakantiedagen, toen het alles zo nauw niet luisterde. Die laatste zucht is een heel gevaar lijk verschijnsel. Want er is maar weinig voor nodig of diezelfde huis vrouw is tot haar oren in het mot ras der jaloezie gezakt, nog voor zij de droogdoek weer op - het rekje hangt. En aangezien september met januari gemeen heeft, dat het een bijzonder geschikte tijd voor goede voorne mens is, zou het misschien niet on dienstig zijn om de allereerste ko lom aan deze nuttige bezigheid te wijden. Want er is geen vruchtbaarder voor nemen voor élke vrouw dan het welbewust onderdrukken en nog lie ver uitroeien van die bij uitstek vrouwelijke ondeugd: de jaloezie. Niet dat de man daarvan geen last zou hebben, maar het kli maat is doorgaans bij hem wat ongunstiger dan dat die jaloezie zijn leven zou verzuren. Al was het al leen maar doordat hij meestentijds voor het dagelijks brood zo druk in de weer is, dat hem bitter weinig /kei oezstand en begzip (fléew hoedje, mflar j\t\pou vah papier *tn Engeland is de eerste avondkleding van nylonpapier in de handel ge- I komen. De japonnen kosten niet. meer dan zes tot twaalf gulden, zijn kraakvrij en zijn vooral daarom zo handig, omdat zij opgevouwen in e enhandtasje passen. Vrouwen, die van verandering houden hebben on gedachte mogelijkheden gekregen door dit nieuwe produkt. Londense theaterexploitanten hebben dit alras ingezien en papiermanden neergezet in toiletten en foyers. Een rode japon voor de eerste akte en een zwarte tijdens het trieste deel van het stuk na de pauze.... dat. kan nu iets heel gewoohs worden, dank zij de papier- en mode-industrie. Wat nu nog als een grap klinkt, kan morgen heel goed als iets vanzelfsprekends aun de orde komen. 3n Amerika is de ontwikkeling ongeveer gelijk. Daar zijn reeds japonnen en mantels van geweven papier aan de markt. Het zijn model jurken, die met metaaldraad doorschoten Rijn en de indruk wekken, dat men met brocaat te doen heeft. De met kunstharsen versterkte papieren weef sels kunnen normaal genaaid worden en zelfs gestreken. Zij zijn vaak gevoerd, zitten voortreffelijk en zijn van kleding van de gebruikelijke stgffen niet te onderscheiden. Niet alleen voor de dames, ook voor de heren zijn er aanterkkelijke mogelijkheden. De smoking van papier is er weliswaar nog niet maar hij is wel op komst en daarmee zal een zorg voor vele mannen uit de weg geruimd zijn, want de kosten van avondkleding zijn nog altijd zo hoog dat de meeste mannen maar liever huren. Of weten, dat. hun rok of smoking goed moet zijn voor zeker tien jaar. OP ELECTRO-TECHNISCHE BEURS BLEEK: Handmixer wordt steeds ingenieuzer (Van onze redactrice) De Nederlandse meubelontwerpers mogen dan aardig met hun tijd mee gaan: van liun collega's in de branche der verlichtingsornamenten kan dit helaas nog niet gezegd worden! Wanneer men althans afgaat op hetgeen er aan lampekappen en aanverwante zaken geëxposeerd werd op de tweede elektrotechnische beurs, die deze maand in de Amsterdamse Apol- lohal is gehouden Overdadig-versierde, gewild-originele verlichtingsornamenteu, waarbij een barok uiterlijk belangrijker schijnt te zijn dan liet functionele ele ment, waren er in een schrikwekkende hoeveelheid, en men vraagt zich af of de vraag naar dit soort weinig-fraaie en vaak onpraktische ver lichtingsgerei dan toch nog zo groot is in deze tijd, nu zelfs conserva tieve huisvrouwen „het moderne" met een welwillend oog bekijken. Gelukkig is er naast deze overvloed van barokke zaken ook nog wel veel goeds te ontdekken. Bij de tegen woordig zo gewilde metalen lampe kappen ziet men weer nieuwe ge slaagde modellen; er zijn kleine me talen bedlampjes, die fleurig en toch bescheiden zijn en bovendien goed en verantwoord „lees-licht" geven; voor degenen, die een zogenaamde trek pendel-lamp wel handig maar lelijk vinden, is er nu een trekpendel met rechte buis; en in het moderne in terieur zullen de ronde lampekap pen, die uit hout vervaardigd zijn en waarbij het licht door de houtnerf heenschijnt. het bepaald wel „doen". Een niet onaardig compromis tussen modern en conventioneel-gezellig is een staande schemerlamp met mo derne kegelvormige kap, die met een romantisch bloemendessin bedrukt is. Op deze jaarlijkse beurs van huis houdelijke elektrische apparaten heeft de bezoekster voorts kennis kunnen maken met een aantal nieuwigheidjes. Er is nu bijvoor beeld een handmixer, die op drie snelheden kan worden ingesteld, al naar de „zwaarte" van de ingre diëntenmassa, die gemengd moet worden. Die handmixer heeft bo vendien een luchtgekoelde motor en kan daardoor onbeperkte tijd achtereen draaien. Het apparaat, dat drie hulpstukken heeft, is aan trekkelijk van uiterlijk, terwijl de diverse knoppen met een lichte vingerbeweging bediend kunnen worden. Of er nog vrouwen zijn, die in deze tijd van moderne gladde kapsels een krultang gebruiken? Een der expo santen op deze beurs gaat er ken nelijk van uit, dat dit wel het geval is, en brengt daarom een elektrische krultang op de markt. Een appa raat, dat misschien wel furore gaat maken, wanneer de haarmode eens terugkeert tot de krulletjes-coiffure van jaren geleden! Gezien het feit, dat ook de kledingmode momenteel weer parallel loopt met die der der tiger jaren, is het vooruitzicht niet eens zo onwaarschijnlijk.... Fraai van uitvoering en bijzonder praktisch zijn de ventilatorkachels, die op de beurs te zien waren. Ze hebben een thermostaat, hun warm- testroming is richtbaar en ze kun nen daardoor ook uitstekend ge bruikt worden om bijvoorbeeld licht wasgoed sneller te doen drogen. Ze zijn tweeëneenhalf tot drie keer zo duur als een normale straalkachel, maar door hun specifieke eigen schappen dit hogere bedrag wel waard. Het arsenaal der elektrische koffie molens is weer met enkele merken vermeerderd. Er zijn nieuwe model len in de „standaardprijs", maar ook is er een nienwe koffiemolen met grote inhoud en met extra snel heid, die speciaal voor grote gezin nen, voor pensionbedrijven e.d. be doeld is. Er is een soort hengsel mandje van hetzelfde materiaal hij voor het bowaren van koffiebonen en gemalen koffie, en al deze „acces soires" maken de combinatie onge veer tweemaal zo duur als de door snee elektrische koffiemolen. £>e wasmachinefabrikanten tenslotte zo is op deze beui's weer eens geble ken, speuren onvermoeid verder naar mogelijkheden ter perfectionering van hun wasmachines en centrifu ges. Sommige centrifuges spoelen èn centrifugeren, wasmachines heb ben een filter dat draden, pluizen en neerslag uit het waswater verwij dert. En dan zijn er de kleinere, min of meer luxueuze elektrische appa raten, die wel even de moeite van het vermelden waard zijn, omdat we ongemerkt het winterseizoen met zijn „cadeau-feestdagen" naderen: een automatische elektrische koffie pot, een dito theepot, een elektrische ketel met „stoomcontrole", een mas sage-apparaat. Allemaal zaken waar een vrouw wel buiten kan. maar die als geschenk toch zeker niet te ver smaden zijn (Advertentie) Te riskant om zelf te doen Bij een onderzoek over chc- H misch reinigen werd de vraag H Ij gesteld M M „Waarom liet U iets chemisch H §i reinigen" Een groot aantal p dames antwoordden „Het is r: H te riskant om het zelf te dóen. M Ik verknoei niet graag dure p P stukken als een kostuum, demi p H of wintermantel. Enzelf §j p krijg je het toch nooit zo mooi p p geperst". Andere dames zeiden: M M „Ik heb er echt geen tijd voor. M p Eerst proberen die vlekken er p p uit te halen. (Wat bijna nooit M H goed lukt, het worden lelijke M kringen). Eu dat persen Voor enkele guldens komt je kleding M weer als nieuw thuis". p 't Is waar, wanneer „DE ZON" M kleding chemisch reinigt wordt p P het weer als nieuw. De prak- p p tijk bewijst het. Bel „DE ZON" p en ontdek het ook. Winkels en p depots in praktisch alle Zeeuw- p p se plaatsen. p tijd overblijft om zich eens behaag lijk jaloers te zitten maken. Maar een vrouw, getrouwd of niet, is doorgaans teveel uren met zich zelf alleen, en slaat dan gegaran deerd aan het piekeren over het eind je waaraan zij getrokken heeft, en dat altijd volgens haar het kortste is. Tot overmaat van ramp is een vrouw niet zozeer jaloers op reële feiten als we! op verbeelde toestan den. Zij meent voortdurend dat elke andere vrouw gelukkiger is dan zij. en dat geluk koppelt zij eerder aan algemene situaties dan aan concre te gegevens. Natuurlijk is zij vaak jaloers op het mooiere huis van haar nichtje of de bontjas van haar vriendin, maar voornamelijk omdat dit nichtje of zuslief meer maatschappelijk aan zien verlenen en deze dames met die fraaiigheden zo duidelijk demonstre ren dat zij ruim in de contanten zit ten. En soms leest U, onverwacht, de fatale gevolgen in de krant. Dan heeft zij, totaal vergiftigd door haar buitensporige afgunst, haar man zo'n levensgroot minder waardigheidsgevoel aangepraat, aan- gezeurd, aangetreiterd dat hij links en rechts gapt en graait wat hij kan om aan liaar luxueuze nei gingen te voldoen. Met het onvermij delijk gevolg dat hij vroeger of la ter het ene gat niet meer met het andere stoppen kan, en voor maan den de gevangenis ingaat. Mevrouw zijn echtgenote, de hoofd schuldige. wandelt intussen in vrij heid rond op de hoge hakken van 't zelfbeklag, en heeft weer een nieuw onderwerp om haar jaloezie mee te voeden: andere vrouwen hebben keu rige oppassende echtvrienden, maar zij zit levenslang opgescheept met een delinquent. Want jaloezie in een vergevorderd stadium is ongeneeslijk: alleen uit roeien. zorgvuldig, met wortel en tak bij het allereerste uitbotten is de afdoende remedie. Daarom, als U er soms over dacht om in deze septembermaand althans met één goed voornemen ernst te maken: werp U dan met alle kracht op het verdelgen van het laatste spoortje jaloezie. U doet er uzelf een niet geringe dienst mee 1om van uw naastbestaanden nog maar te zwijgen. En dat is toch wel een kleine inspanning waard. Terwijl de bestrijdingsmiddelen bovendien voor het grijpen liggen (begrip en gezon de nuchterheid). Begrip: want de meeste jaloezie ontspruit aan wanbegrip. TJ be hoeft maar op de wederkerige naijver van getrouwde en onge trouwde vrouwen te letten om dit in te zien. Wat weten beide partijen eigenlijk van eikaars leven, eikaars zorgen en moeilijkheden? Men zou eens een tijdje in eikaars schoenen moeten staan en wandelen om te ondervinden, dat de eigen stappers altijd nog het prettigste zitten. De vrijgezellindenkt de huismoe der is toch maar goed af. Zij zit, ondanks alle extra belastingen, roy aal in de dubbeltjes; in elk gevai kan zij vrij wat meer voor zichzelf besteden dan de vrouw met een ge zin. Zij heeft bovendien vaste werk uren, kan in haar vrije tijd gaan en staan waar zij wil en heeft eens heerlijk gelegenheid om op haar ver haal te komen. De getrouwde vi-ouw, denkt de vrijgezellin. heeft het maar best getroffen in het leven. Zii behoeft bij winterdag niet voor dag en dauw, weer of geen weer, naar haar werk te jakkeren, maar drinkt rustig nog een kopje thee als de an deren weg zijn, en zet de radio eens aan. Zij kan haar dag en haar werk in delen, zoals zij dat zelf wil en heeft geen rekening te houden met een of andere chef die haar op de vingers kijkt. Zij heeft een man die alle fi nanciële zorgen van haar afneemt en voor haar beschutte oude dag werkt. Zij krijgt het met zestig jaar een stuk gemakkelijker en kan van haar leven gaan genieten. Terwijl de vrij gezellin met zes kruisjes nog vijf jaar even hard voort moet en dan haar inkomsten drastisch ziet in krimpen. Mag ik vragen wie van beiden eigen lijk gegronde reden heeft om jaloers le zijn? Saskia.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 7