Wie niet over de weg naar Berlijn
mag, kan op stadskosten vliegen
KLANKBORD
Kast met medailles
MR. BEERMAN WAARSCHUWT
EERSTE KAMER OVER TOTOWET
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Stadsbestuur stelt „baby-luchtbrug" in
Ook deelnemers aan congres van
doopsgezinden teruggestuurd
De Westberlijnse regering- heeft gisteravond een „baby lucht
brug" ingesteld om Westduitsers wie de toegang tot de stad was
ontzegd door Oostduitse grensposten, naar Berlijn over te bren
gen.
Alle Westduitsers die door de Oostduitse grenspolitie zijn terug
gezonden, krijgen coupons die hen recht geven op een lucht-
passagebiljet naar en van West-Berlijn, op kosten van het
Westberlijnse bestuur.
De drie luchtvaartmaatschappijen die de geïsoleerde stad met
Westduitse steden verbinden, hebben reeds verklaard dat zij
genoeg plaatsen hebben om deze Westduitsers te vervoeren.
De Westduitsers kunnen van vliegvelden in Hamburg, Frank
fort en München naar West-Berlijn vertrekken.
Een woordvoerder van de Vereniging-
van oud-krijgsgevangenen heeft ver
klaard dat alle 300. gedelegeerden
op het congres te West-Berlijn zijn
aangekomen. Velen zijn per vlieg
tuig gegaan.
De president van Wcst-Duitsland,
Lübke, heeft het congres" een tele
gram gezonden waarin wordt ge
zegd dat liet bestuur „geen betere
plaats" om te congresseren had
kunnen kiezen.
Tot degenen die ook door de Oost
duitse maatregelen tegen het congres
Aan oud-krijgsgevangenen en de bij
eenkomst van „verdrevenen uit de
oostelijke gebieden" worden getrof
fen behoorden deelnemers aan een
congres van de, doopsgezinde kerk
dat; donderdag in West-Berlijn is be
gonnen.
Onzekerheid over
lot van Bakwanga
Onlusten in Kamina
Naar in Kamina (Katanga) verluidt,
zijn bij onlusten in Kalono Dianda,
in het district Kamina, acht mensen
gedood of gewond. Deze onlusten
zouden zijn uitgelokt door aanhan
gers van de Kongolese premier Loe-
moemba. Ken stamhoofd heeft zijn
toevlucht gezocht bij de basis, en een
van de twintig gendarmes die waren
uitgezonden om de orde te herstel-
Jen, was verdwenen.
Het lot van Bakwanga, hoofdstad
van de „Mijngtaat" in Kasai, is gis
teren nog een mysterie gebleven.
Een woordvoerder van de Katangese
regering verklaarde, dat zowel in-
Bakwanga zeil' als in de omgeving
van de stad werd gevochten en dal
de Baloeba-krijgers het vliegveld op
de Kongolese troepen hadden her
overd.
Kongolese troepen zouden vrou
wen cn kinderen hebben beschoten.
Volgens Belgen in Elizabethstad is
zelfs een aantal Kongolese kinderen
„afgeslacht" terwijl hun ouders de
oerwouden waren ingevlucht, en is de
minister van openbare werken van
de „Mijnprovincie", David Odia,
„zonder meer" doodgeschoten.
Terwijl sommige Kongolese krin
gen in Leopoldstad verklaarden
dat Bakwanga „een waar slag
veld" is en dat duizenden Kongo
lese gezinnen waren gevlucht, deel
de een Kongolese regeringswoord
voerder mee dat er slechfs enkele
schoten zijn gewisseld. ..De troe
pen van de centrale regering heb
ben de situatie onder controle".
Naar het front
Ongeveer 150 man troepen van de
..president" van de Mïjnstaat Ka
londji, in gloednieuwe uniformen,
doch zonder geweren, zijn gisteren
uit Elizabethstad naar „het front"
in Kasai vertrokken, evenals 150
vrijwilligers die uniformen noch wa
pens bezaten. Op het perron benoem
de Kalondji drie kapiteitns, drie lui
tenants en twee adjudanten. De be
noeming van het overige kader zal
bij aankomst van de trein worden
bekendgemaakt, aldus Kalondji.
Ook Tsjombe was bij het vertrek
aanwezig. Evenals Kalondji ver
klaarde hij dat de mannen „tegen
de onderdrukkers en tegen het com
munistische gevaar" zouden strij
den.
ZORGZAME HERBERGIER. De
eigenaar van een café in de Ierse
hoofdstad Dublin heeft een nieuwig
heid ingevoerd om zijn vaste klanten
voor ongelukken te behoeden. De
hoge krukken aan zijn bar zijn thans
voorzien van veiligheidsgordels, zo
als die wel in auto's worden gebruikt
Niemand valt nu tegen sluitingstijd
meer tegen de grond...
DAN MAAR VOOR NIKS..... De
Amerikaanse ballet-musical „The
princess" heeft van de Londense
kritiek zulk een slecht onthaal ge
kregen dal de directie van het thea
ter besloten heeft, geen entree te
heffen, Tot eind volgende week is
het theater volgeboekt- De directie
verklaarde: „Na die week zal de
show zo bekend zijn dat wij genoeg
publiciteit hebben om entree te gaan
heffen". De Londense critici, die de
première van „The princess" afge
kraakt hebben, wachten nu belang
stellend op het resultaat van de
nieuwe ..reclame campagne".
Oostduitse grenswachten zonden
aan de grens tussen Oost- en West-
Duitsland Westduitse afgevaardig-
den in personenauto's en koren, die
met bussen reisden, terug. De beslis
sing hing naar het scheen in grote
mate af van de gezindheid der
grenswachten. Een afgevaardigde
die, toen hij met zijn auto reisde,
werd teruggestuurd, kon later per
trein ongehinderd West-Berlijn be
reiken. Zes verpleegsters wie de toe
gang bij Helmsted werd geweigerd
konden bij Hamburg de grens pas
seren.
Ook de Oostduitse afgevaardigden en
deelnemers ondervonden moeilijkhe-
den. De Oostduitse spoorwegen heb- t
ben sinds woensdag aan ongeveer
j 2200 deelnemers geen plaatsbiljet-
i ten verkocht, en van sommigen wer-
j den de papieren afgenomen, zodat i
j zij zich niet buiten hun woonplaats j
mogen ophouden.
Geen politieke redenen i
Ondanks de maatregelen van de
Oostduitse regeling is echter ook.
„het grootste deel" van de deel- j
nemers aan het doopsgezinde j
congres in West-Berlijn aangeko- j
men. De doopsgezinde gemeen- I
schappen in Nederland. Zweden,
de Verenigde Staten. Oostenrijk,
Engeland, Zwitserland. Denemar
ken en Frankrijk hebben delega
ties gezonden. De leiding heeft
een verklaring uitgegeven waarin
wordt gezegd dat het congres
niet om politieke redenen in West-
Berlijn wordt gehouden. Ook de
doopsgezinde gemeenschappen in
de Sowjet-Unie en andere com
munistische landen waren uitge
nodigd. delegaties te zenden doch
deze uitnodigingen zijn niet be
antwoord, aldus de congreslei-
ding.
Volgens mededeling van de West
berlijnse politie was ook donderdag
liet verkeer tussen de oostelijke sec
tor en de westelijke sectoren van
Berlijn normaal. Westberlijnérs kun
nen ongehinderd de oostelijke sector
betreden cn verlaten. Westduitse
burgers mogen evenwel de oostelijke
sector niet binnengaan'.
MEMORIE VAN ANTWOORD AAN EERSTE KAMER
Bij verwerping dreigt
gespannen situatie
De memorie van antwoord op het
voorlopig- verslag' van de commissie
-van rapporteurs uit de Eerste Ka
mer voor het ontwerp van wet tot
wijziging van de loterijwet is ver
schenen. Ze is ondertekend door de
minister van justitie mr. Beerman
en dc minister van onderwijs, kun
sten en wetenschappen mejuffrouw
dr. Klompé. Zij zeggen de mening
van vele leden te delen, dat de be
handeling van het onderhavige wets
ontwerp onevenredige belangstelling
heeft gekregen. Het stemt tot vol
doening, zo gaven zij te kennen, dat
deze leden in de voorgestelde rege
ling het dienen van een algemeen be
lang zagen.
De waarschuwing die minister Beer
man in de memorie geeft, komt er
op neer, dat indien het ontwerp tot
wijziging van de loterijwet niet
wordt aangenomen', er in het geheel
geen vergunningen tot het houden
van voetbalpools zullen worden ge
geven.
Mocht het wetsontwerp niet worden
aanvaard, dan zou het tegen de
achtergrond van het rapport van de
com missie-Wiarda gevoerde als tij
delijk bedoelde beleid niet kunnen
worden gecontinueerd.
Van de regering mag niet wor
den verwacht, dat zij na ver
werping van het onderhavige ont
werp een nieuw wetsontwerp zou
indienen, .waarin de grenzen voor
sportprijsvragen ruimer worden ge
trokken dan in het onderhavige
wetsvoorstel
Dientengevolge zou de situatie ont
staan, dat niet opnieuw gebruik zou
worden gemaakt van de uiterste
mogelijkheden, die de huidige lote
rijwet nog biedt, omdat zulks im
mers slechts verantwoord was met
het oog op een te verwachten nieu
we wettelijke maatregel. Anderzijds
zou de regering in geval van ver
werping geconfronteerd worden met
het feit. dat de meerderheid van de
Staten-Gëneraal wenst, dat continu
vergunningen worden verleend voor
het organiseren van sportprijsvra
gen. Uit deze tweeslachtigheid moet
naar het oordeel van de regering te
eniger tijd een gespannen politieke
situatie ontstaan, aldus de memorie
van antwoord.
Buitenlandse toto's
In de memorie van antwoord wordt
verder onder andere opgemerkt, dat
het moeilijk lijkt- de ervaringen van
tientallen bewijzen te bestrijden, dat
bet praktisch uitgesloten zal zijn
om het spelen! in buitenlandse lote
rijen volledig te keren, vooral wan
neer een groot deel van de bevol
king de opzet Aan dergelijke lote
rijen aanvaardbaar en het meespe
len daarin aantrekkelijk Aïndt. Een
algeheel verbod tot deelneming aan
buitenlandse loterijen zonder dat liet
legemvicht Aan acceptabele loterijen
in het binnenland bestaat, zou door
de meerderheid Aan ons Aolk niet
AAorden aainaard en mitsdien op
massale tegenwerking stuiten, aldus
nog steeds de memorie. Bovendien
wil de overheid de toto binnen haars
inziens „aanvaardbare grenzen"
houden.
De regering kan 't principiële stand
punt van 'h aantal leden delen, dat
de overheid 't kansspel kan toelaten,
voorzover het niet de christelijke-ze-
delijke grondslagen van de samenle
ving en daarmede teA'ens de volks
kracht aantast. Het kansspel-indivi-
dueel of in groepsverband beoefend
- kan, zich in onschuldige vorm
voordoende, ethisch indifferent zijn.
Het kan even ook tot excessen leiden,
waardoor het een gevaar wordt voor
de maatschappij. De minister geeft
echter loc, dat hij van dergelijke
excessen bij de Nederlandse toto's
nog niet heeft gehooid.
Opgemerkt wordt onder meer dat
recent gebleken is. dat een groot
deel van de belanghebbende organi
saties het blijkbaar aantrekkelijk
vindt om, mocht het ontwerp tot wet
worden verheven, met een sport-
prijsvraag volgens dc opzet van dit
ontwerp in zee te gaan. De rege
ring' kan dan ook niet de vrees de
len van een aantal leden, dat onder
de voorwaarden op basis van het
wetsontwerp de goklust langs ande
re, klandestiene wegen, een uitweg
zal pogen te vinden,
Naar de mening van de regering
zal een verdeling van 3:1 (3 voor de
sport en lichamelijke vorming, 1
voor de charitatieve en andere in
stellingen) een redelijke verdeling
zijn. Het is inmiddels gebleken
dat op basis hiervan overeenstem
ming lussen do belanghebbende or
ganisaties kan worden verkregen.
Regenrijk begin
(Van onze weerkundige IÉ
medewerker)
De septembermaand is giste-
i ren vooral in dc zuidelijke pro- --
vincies met veel regen van
i start gegaan. Een kleine de-
j pressie trok juist over onze
omgeving van N.-Belgïe naar
I Limburg. De meeste regen
I viel daarbij in Zeeuwsch- g
i Vlaanderen. Tot gisteravond
zeven uur werd in Sas van
j Gent 66, in Axel 50. Cadzand
49 en in Vlissingen 18 mm re- M
gen gemeten. De kleine storing
trekt nu weg en wordt ge- s
I volgd door opklaringen met M
hier en daar nog een bui. Met
i een zwakke westelijke wind p
blijft echter koele lucht naar ié
ons land stromen waarin af en
toe nog een storing meetrekt, p
Dit betekent dat het onbesten- p
ilige weer nog steeds voort-
duurt. De: hogedrakgebieden p
blijven nog op een te grote af- p
stand om een belangrijke ver- p
betering van langere duur te
bewerkstelligen. ff
lillllSlllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
Bespreking begonnen over
landbouw-garantieprijzen
Minister Marijnen en verlegemvoor-
digers van het bestuur Aan liet Land
bouwschap hebben gisteren, ïn een
hunner periodieke bijeenkomsten, de
procedure met betrekking tot de
prijsvaststelling voor gegarandeerde
landbouAvprodukten voor het oogst
jaar i9601961 besproken.
Een programma voor de in de ko
mende weken over dit onderwerp te
voeren onderhandelingen werd opge
steld. Verwacht kan worden, dat de
prijscalculatierapporten van het
landbouw-economisch instituut, die
voor deze onderhandelingen een on-
-niisbaai' gegeven vormen, omstreeks
;15 september gereed zullen zijn.
Getracht zal "worden tot een voor
overheid cn landbouw bevredigende
wijze van kostprijsvaststelling te ko
men. De vraag in welke mate de
productiviteitsontwikkeling tot ui
ting moet komen in de als gegeven
voor de garantieprijzen dienende
kostprijzen zal daarbij van belang
zijn.
Mn.- Dwinger. het enige mannelijke
I lid van tic Nederlandse olympische
scherm plot-y in Rome, heeft het niet
i' yemakJeelijk. Door de scheiding van
1 -mannelijke en vrouwelijke sport-
lieden, -welke, in het olympische dorp
i streny wordt gehandhaafd, is hij een
I eenzaam man.
Hier wordt- hem zelfs de toegang tot
het vrouwendorp ontzegd door vrou
welijke leden van de scherm ploeg.
V.l.n.r.: Riet Koels, Nina Kleyweg,
Lente Kokkes, Elite Bot bij! en Dan
ny van Ro'ssem cn een levensgrote
Romeinse agent.
Auto tegen betonmolen:
twee mensen omgekomen
Twee mensen zijn om liet leven ge
komen en twee anderen werden ge-
woud, toen gistermiddag een perso
nenauto met grote kracht tegen een
betonmolen opreed hij de. rotonde
van de Gooise Aveg en de Midclen-
Aveg in Amsterdam-Oost. De perso-
nemvagen schoof-na de botsing over
de Aveg en kwam tot stilstand tegen
een lantaarnpaal. De bestuurder, de
48-jarige M. II. de Bruyn uit Amster
dam? Avns evenals de achterin geze
ten 40-jarige A. Klaucke. eveneens
uit Amsterdam, op slag dood.
Twee dames die in de auto zaten, de
22-jarige mej. J. \V. Buis en de 37-
jarige mej. M. Lourink, beiden even
eens uit Amsterdam, werden licht
gewond overgebracht naar het Onze
LieA'e Vrouwegasthuis. De personen
auto werd totaal vernield. De beton
molen is tengevolge van de kracht
van de botsing een hele slag omge
zwaaid. De bestuurder bleef onge
deerd.
Gebleken is volgens de politie, dat de
uit Dïemen komende betonmolen
voorrang bad op de voor hem van
rechts komende personenauto, die
van de Middenweg- naderde. Het is
niet bekend, waarom de bestuurder
geen voorrang aan de betonmolen
heeft verleend. De voorrang voor liet
verkeer van Diemen naai- de Gooise-
weg is ter plaatse duidelijk aange
geven.
Visserijdagen van
Harlingen geopend
Ruim. zestig Aissersschepeu. het
i grootste deel van de Harlïnger aïs-
I sersAioot, voeren gistermiddag ter
j gelegenheid van de opening der vïs-
I serïjdagen in kiellinie achter liet
statenjacht „Frïso". de boeier Aan
het proA-inciaal bestuur Aan Fries-
land, met de commissaris der ko-
nïngin, mr. H. I'. Linthorst Homan,
aan het roer, de Harlinger haten uit.
Nadat de lauge sleep Aisserssehe-
pen, gepaA oiseerd en vol geladen
met passagiers huiteugaats Avas ge
komen. Avendde het zeiljacht de ste-
ven ea inspecteerde op de terugAvcg
j de vissersA'loot. Hierna A'oeren de
schepen naar de Harlinger binnen-
haven, Avaar de talrijke genodigden
in de tot restaurant ingerichte Aishal
Averden onthaald op gerechten van
mosselen en garnalen, produlcten Aan
de Waddenzee.
Mr. Linthorst Homan opende hier
officieel de visserijdagen met een
toespraak, waarin hij onder meer
de aandacht van dc regering vroeg
voor de aanleg van een nieuwe vis
sershaven in Harlingen, welke met
de enorme uitbreiding van de vis
serij in de laatste jaren eh de ont
wikkeling van de mosselcultures op
de Waddenzee, steeds meer urgent
wordt.
Namens het ministerie van landbouw
en visserij sprak de directeur ahs-
serij, ir. G. J. Lienisch, een dank
woord voor de goede ontvangst.
i Het Wereldgebeuren
Sjah greep in
EJah Mohammed Reza Pahlevi
van Perzië fungeert momen-
I teel als voorvechter van de de
mocratie in zijn land. Hij wordt
daarbij door dc Perzen niet als een
zonderling beschouwd: men moet
I integendeel aannemen dat de sjah
met zijn optreden zijn aanzien bij
Het voik verhoogt. De s.oinwentelin-
I gen" die zich als reactie op onde-
mocratisch beleid voordeden in Zuid-
Korea en in Turkije, waren overi-
gons waarschuwende tekenen, ook
aan dc Perzische Avand. En de sjah
heeft ongetwijfeld ook de toekomst
van zijn dynastie willen dienen,
1 toen hij dezer dagen op een pers-
I conferentie zijn persoonlijke onte-
vredenheid kenbaar maakte over de
I gang van zaken bij de Arerkiezingcn.
i Hij haakte daarbij in op kritiek
i van diA'Crse Perzische politieke lei-
l deis. die de beschuldiging hadden
geuit dat er vcrkiezïngszwendel was
gepleegd om de Nationale Partij
van premier dr. Manoetsjer Eghbal
aan haar buitengeAvoon grote meer
derheid te helpen. Dr. Eghbal. die
eerst meende dat de officiële verkie-
zingsuitslag zijn politieke tegenstan
ders van het politieke loemooi\rcld
had weggevaagd, trok uit de woor
den van de sjah een voor de hand
liggende conclusie: hij pakte zelf zijn
biezen.
Menigeen meende, dat de sjah
aan Eghbal. die bekend stond
als een vertrouweling van
hem. toch zou vragen de lopende za
ken af te handelen. Maar de sjah
wilde blijkbaar zelfs van de schijn
van sjacheren niet weten cn heeft
inplaats van de hooggeleerde medi
cus Eghbal, die zich op zijn colle
ge's vooral ontpopte als een specia
list op het terrein der «besmetLelijke
ziekten, een ingenieur tot kabinets
formateur benoemd. Overigens is
ook lr. Jafar Shariff Emami. die gis
teren zijn nieuwe regering bekend
maakte. geen vreemdeling in het po
litieke Teheran. Hij was behalve
minister voor mijnbouw en indus
trie, plaatsverA-angend premier on
der Eghbal. Hij staat bekend als
een harde werker en heeft vopial
aandacht voor* dc verdere economi
sche ontwikkeling \ran het land der
20.000.000 Perzen. Maar de voor
naamste reden, dat de sjah hem voor
de vorming van een nieuwe rege
ring heeft uitgezocht, zal wel zijn
dat hij zich met geen enkele politie
ke groepering, dus ook niet met de
Nationale Partij van Eghbal, ver-
eenzelvigd heeft.
De ingenieur zal nu maatregelen
moeten nemen tegen een „be
smettelijke ziekte" in Perzië,
die dokter Eghbal niet afdoende
heeft bestreden: de steeds verder
om zich heen grijpende ontevreden
heid van de „kleine man" dat hij po
litieke wensen niet of nauwelijks tot
gelding kon doen komen.
Bij gebrek aan een openlijke uit
laatklep voor grieven en gevoeiens
van onlust, weid eën vruchtbare
voedingsbodem gevormd voor commu*
nislischo ondermijningspogingen. De
s.iali zag wel in, dat het land met
heftige parlementaire discussies
tussen regeringspartijen en een
werkelijke oppositie beter gediend
zou zijn dan met de ja-en-a menzeg-
g'erij van de uitgelezenen, die in het
verleden automatisch op de zetels
kwamen. Vandaar dat hij de leiding
gevende politici aanmoedigde, ten
minste een tweepartijenstelsel in
het leven te roepen.
Sn zo maten zich in de afgelopen
A'erkiezingscampagne met elk
aar Eghbals „Nationale Par
tij" die zichzelf een conser\'atief eti
ket gaf, en de „Volkspartij", die zich
liberaal noemde en zich in oppositie
toonde. Weliswaar bestonden beide
partijen uit leden van de gegoede
burgerij en van "de groep der groot
grondbezitters, maar een begin Aan
democratische ontwikkeling was er
toch en de sjah nam aan, dat ande
re groeperingen erdoor zouden Avor-
den aangemoedigd, zich in politiek
opzicht te organiseren.
Maar het staats-raderwerk paste zich
niet bij de gewijzigde situatie aan
en liet. getrouw aan een oude tra
ditie, niets na om de regeringspartij
te laten winnen. De „Volkspartij"
liet dat niet op zich zitten en twee
inmiddels nieuw opgedoken ver
schijnselen in de Perzische politie
ke wereld, het heropgerichte Natio
nale Front (vroegere leider: Mossa-
dek) cn de „Arbeiderspartij" roer
den eveneens de trom. Het was -
gezien zijn bedoelingen niet meer
dan logisch, dat de sjah serieus in
ging op de kritiek. Emami zal ver
kiezingen moeten voorbereiden, die
een werkelijke volksvertegenwoordi
ging opleveren.
De echtgenote van de Zweedse kano
vaarder Erednkssgn weet in haar
huis geen raadmeer met de -medail
les en bekers. De prijzenhasten in de
woning te Nykoeping puilen uit. De
J/1-jarige brandweerman heeft nu in
Rome weer een gouden en een bron-
zeil -medaille veroverd.- Gert Fre-
ilriksson heeft aan vier olympiades
deelgenomen en daarbij in totaal
zes gouden, een, zilveren en een bron
zen medaille veroverd. De succes
volle sportman wordt, in Rome niet
voor niets ,.il olinipicone" genoemd.
Rapport schilderijendiefstal
bleef in Den Haag liggen
Naar thans blijkt had de politie in
Amsterdam maandag reeds in het
bezit kunnen zijn Aan een rapport
van Scotland Yard, dat achtergrond
geeft aan de a orige Aveek ïn Amster
dam door de uolitie „mogelijk geëns
ceneerd" genoemde schilderijendief
stal.
In het rapport, dat werd samenge
steld op verzoek van het bureau van
inspecteur Postma, worden inlichtin
gen verstreliË over Cook, Scaraman-
ger. Sykes en Catherine Dent Brock-
léhurst. Voorts bevat het informaties
over de eigenaar van de schilderijen,
die als vermist werd opgegeven, de
heer Leapman. Het rapport heeft de
Amsterdamse politie niet tijdig be
reikt, omdat het. zo heeft een zegs
man van Interpol in Den Haag ver
klaart^ door een misverstand op het
Haagse bureau van Interpol is blijven
liggen. Het rapport was A'rijdag' door
Scotland Yard, via Interpol, naar Ne
derland gezonden. Er wordt onder
zocht hoe bet rapport in Den Haag- is
blijven steken. „De fout ligt hier in
Den Haag en niet bij Scotland Yard",
zo verklaarde de zegsman A'an Inter
pol. 'i
SJAH MOHAMMED REZA
....sprong in verkiezïngsbres...
•Op de weg tussen Santiago en Pele-
quen iu Chili zijn een vrachtauto en epii
autobus met elkaar in botsing gekomen.
Het. ongeluk eiste zeven doden en 24
zwaargewonden.