PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Westelijken protesteren tegen
belemmering verkeer in Berlijn
Zeeuwse Meer krijgt zomer- en winterpeil
BILT
OOST-DUITSLAND WIL TOEGANG TOT STAD
AFSNIJDEN VOOR „ONTHEEMDENCONGRES"
DE GAULLE ZETTE IDEEËN
AAN DE QUAY UITEEN
NIEUWE TOERISTENKAARTEN B
ZIJN TWEE JAAR GELDIG
HET WEER IN EUROPA
203 jaargang - no. 203
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: V/. de Pagter.
Hoofdredacteur W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
weck, S 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 1 sept. '60
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
mm. Minltn. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no, 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 58-60 tel. 2355 4 lijnen (b.b.g. 3508 of 8546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, Grote Markt 2, tel. 4254 (b.g.g, adv. 2234); Oostburg, G. P. de Pauwstr. 9. tel. 20; Terneuzcn, Brouwerijstraat 2; Zierlkzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2084
Lucht- en treinverkeer naar W.-Berlijn normaal
»V
De drie westelijke commandanten in Berlijn hebben bij de bevel
hebber van de Sowjetsector geprotesteerd tegen het besluit van
de Oostduitse regering, Westduitsers zonder speciale verblijfs
vergunning de toegang tot Oost-Berlijn gedurende vijf dagen
te ontzeggen.
De bondsregering heeft het optreden van de Oostduitse autori
teiten in strijd met de tussen de vier bezettende landen gemaak
te afspraak genoemd.
De burgemeester van West-Berlijn, Willy Brandt, heeft herin
nerd aan de uitspraak van Kroesjtsjew, dat hij prijs stelt op een
vrij verkeer in en met Berlijn.
dors boven Oost-Duitsland, maar
vliegtuigen van de drie westerse
luchtvaartmaatschappijen die van
deze corridors plegen gebruik te ma
ken, hebben gisteren ongestoord van
en naar West-Berlijn kunnen vliegen.
De piloten meldden echter ongewoon
grote concentraties van vliegtuigen
op do Russische vliegvelden in de
Sowjetzone.
Het verkeer per trein en op de weg
naar Berlijn werd niet gestagneerd
en Westduitse reizigers mochten (be
halve in het hierboven genoemde ge
val) hun reis naar West-Berlijn
voortzetten. De controle op de grens
posten was echter verscherpt en en
kele Westduitsers werden terugge
stuurd.
Dag van het vaderland"
Tien miljoen bewoners van de vroege
re Duitse gebieden die thans aan Po-
Het verkeer naar het geïsoleerde
West-Berlijn, per trein en door de
lucht, heeft gisteren nagenoeg nor
maal voortgang gehad, ondanks drei
gementen van communistische zijde
waartegen deze protesten waren ge
richt. Wel heeft de Oostduitse politie
gisteravond aan de grenspost Töpen-
juchhüh aan de autoweg Neurenberg-
Berlijn drie Westduitse reizigers die
geboren zijn in het voormalige Duit
se gebied dat nu bij Polen behoort,
tegengehouden.
De Oostduitse regering had dinsdag
avond verklaard dat zij de „nodige
maatregelen" zou nemen om te voor
komen dat de verkeersroutes via de
Sowjetzone zouden worden „mis
bruikt" voor wat zij noemden een
„irredentistische bijeenkomst".
Van heden tot zondag zullen in West-
Berlijn bijeenkomsten worden gehou
den van Duitsers afkomstig uit de
gebieden die thans aan verschillende
osteuropese landen behoren.
Concentratie vliegtuigen
Het Westberlijnse bestuur heeft gis
teren meegedeeld, dat het verkeer
tussen West-Duitsland en West-Ber
lijn normaal was. Aan de grens tus
sen de westelijke zones en de ooste
lijke zone van de stad beperkte de
Oostberlijnse overheid zich tot con
trole. Ook het spoorwegverkeer naar
Berlijn verliep normaal.
De Oostduitse regering scheen het
in haar verklaring van dinsdagavond
vooral gemunt te hebben op het
vliegtuigverkeer door de luchtcorri-
Achteruit
De Kamers van Koophandel in Ne
derland houden een handelsre
gister bij, waarin volgens
wettelijk voorschrift alle handels
zaken worden ingeschreven. Er zijn
wel enkele uitzonderingen op die in
schrijvingsplicht. maar die kunnen
verwaarloosd worden.
Uit het aantal inschrijvingen in dat
handelsregister valt met allerlei
voorbehoud de globale conclusie te
trekken, dat men in bepaalde stre
ken of steden nogal „bedrijvig" is en
in andere minder, al moet dat dan
een heel vage conclusie blijven.
Het zal niemand verwonderen, dat
van de 38 Kamers van Koophandel in
Nederland, de Amsterdamse aan de
top staat met meer dan 45.000 in
schrijvingen in het handelsregister.
Rotterdam is een goede tweede met
ruim 32.000 inschrijvingen.
Het vorige jaar is in geheel Ne
derland het aantal inschrijvin
gen met ruim 5000 gestegen,
dat is met iets meer dan 1 procent.
Die stijging was echter niet gelijke
lijk over Nederland verdeeld. Wel is
het zo, dat in de rayons van bijna al
le Kamers de inschrijvingen stegen,
maar uitzonderingen werden ge
vormd door enkele rayons, waar het
aantal inschrijvingen afnam of gelijk
bleef.
Het aantal inschrijvingen bleef na
genoeg gelijk in het rayon van de
Kamer voor de Zeeuwse eilanden en
het liep achteruit in het rayon van
de Kamer voor Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Het liep ook achteruit in de pro
vincies Friesland en Groningen.
Bij een beschouwing van dit ver
schijnsel. dringt zich de gedach
te op of hier niet de ontvolking
van het platteland een rol speelt,
omdat die ontvolking zich in deze
drie provincies het duidelijkst mani
festeert.
Dat kan wellicht nader onderzocht
worden.
Overigens zijn deze inschrijvingscij-
fers niet van zo grote betekenis,
want zij geven het wordt hier nog
even herhaalt slechts een vage
aanduiding. Het terusrlopen van het
ingeschreven aantal kleine bedrijven
kan heel wel parallel gaan met voor
spoedige groei van andere en grotere
bedrijven, die in bet handelsregister
ook maar éénmaal worden meege
teld!
Daarvan levert Rotterdam een goed
voorbeeld. Het aantal inschrijvingen
bij de Rotterdamse Kamer van Koop
handel nam In 1959 niet noemens
waardig toe, maar niemand zal aan
het Rotterdamse bedrijfsleven over
het jaar 1959 een bruisende activiteit
willen ontzeggen. Voor ongerustheid
is er dus geen enkele reden!
Ien en de Sowjet-Unie behoren vieren
jaarlijks in West-Duitsland de „dag
van het vaderland". De organisatoren
van de viering de bond van verdre
venen uit de oostelijke gebieden
hebben verklaard dat het programma
ondanks de Oostduitse maatregelen
normaal zal worden uitgevoerd, met
onder meer sprekers uit de Verenig
de Staten en Frankrijk.
De Westduitse bond van vroegfc-e
krijgsgevangenen en verwanten van
vermiste militairen zal van 1 tot 3
september eveneens in West-Berlijn
een congres houden. De bond zegt
350.000 teden te tellen.
Bij beide manifestaties zullen o.a.
burgemeester Brandt en de Westduit
se minister voor zaken heel Duitsland
betreffende, Lemmer, het woord voe
ren.
Commentaren
In Bonn zien diplomatieke waarne
mers de Oostduitse maatregelen als
een poging om rechten uit te oefenen
die de Russen reeds enige tijd voor
de Oostduitsers wensen.
In een verklaring van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken wordt onder meer gezegd dat
Berlijn nooit Oostduits grondgebied
is geweest en dat de verantwoorde
lijkheid voor de vrije doorgang tot
Berlijn volgens overeenkomst bij de
Sowjet-regering berust. Het minis
terie ziet de maatregelen als een der
„agressieve bedreigingen van het
Sowjet-marionetten regime in Oost-
Duitsland".
BERAAD OVER SAMENWERKING
Op uitnodiging van president Do
Gaulle hebben woensdag in Parijs
Nederlandse en Franse regeringslei
ders „oriënterende besprekingen"
gevoerd over de jongste ontwikke
lingen in Europa en de Franse
ideeën voor een nauwere politieke
samenwerking. Naar de minister van
buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H.
Luns, na afloop mededeelde, werd
In de „openhartige en in bijzonder
aangename sfeer gevoerde bespre
kingen" een inzicht verkregen in de
standpunten van beide landen en in
de gedachten, die bij de Franse re
gering leven over de toekomstige
Europese politieke samenwerking.
Noch minister-president prof. De
Quay, noch minister Luns, die mede
deelde, dat overeengekomen was met
president De Gaulle, dat geen bij
zonderheden over het gesprek zou
den worden bekendgemaakt, wilden
op concrete vragen over het onder
houd met de Franse regeringsleiders
ingaan.
Minister Luns legde er de nadruk
op, dat het geen kwestie betreft,
die „van vandaag op morgen in
het stadium van besluiten komt".
Antwoordend op vragen, zei hij
alleen te kunnen meedelen, dat
„beide regeringen van oordeel zijn,
dat de saamhorigheid op het ter
rein van de buitenlandse politiek
in de westelijke wereld in het al
gemeen en in Europa in het bijzon
der bepaald behoefte heeft aan
verdieping en versterking".
Hij deelde voorts mede, dat ook de
Franse regering haar denkbeelden
nog niet volledig heeft geconcreti
seerd en dat niet kan worden ge
sproken van uitgewerkte voorstel
len.
Woensdag is op West-Rozenburg
door het doorgraven van een dam
de verbinding tot stand gebracht
tussen de Nieuwe Waterweg en het
ten dele nog aan te leggen) haven-
complex van de Europoort.
Deze foto loerd vanaf de zijde van
de Waterweg gemaakt op het mo
ment dat de verbinding tot stand
kwam. (Voor verslag zie pag. S.)
Huisbrandkolen 20 cent
per mud duurder
(Van onze Haagse redactie)
De huisbrandkolen Avorden Aanaf
vandaag, 1 september, 20 cent per
mud duurder aan de prijzen die ge
durende de zomermaanden hebben
gegolden. Deze prijsverhoging is
door het ministerie van economische
zaken toegestaan in afAvachting van
de beslissing, die ten aanzien van de
vvinterprijzen zal Avorden genomen.
Over de winterprijzen die op 1 ok
tober zullen ingaan, wordt nog over
leg gepleegd tussen het departement
van economische zaken en de kolen
handel. In voorgaande jaren zijn de
winterprijzen steeds op 1 september
ingegaan.
M
Premier De Quay en minister Luns
zijn woensdagochtend op het Parijse
vliegveld Orly aangekomen, waar
zij Loerden begroet door premier De-
bré en minister Couve de Murvüle..
Foto: Prof. dr. J. E. de Quay en de
heer M. Debré tijdens de inspectie
van de erewacht.
OUDE WORDEN NIET AFGESCHAFT
Alleen verkrijgbaar op
secretarie in woonplaats
Het ministerie van buitenlandse za
ken deelt mede, dat op 1 september
19G0 een begin zal Avorden gemaakt
met de afgifte van toeristenkaarten
met een geldigheidsduur van tAvee
jaar.
Tot nu toe Avaren slechts toeristen-
kaarten met een geldigheidsduur Aan
twee maanden te verkrijgen. De kos
ten Aran deze nieuAve kaarten, de zo
genaamde toeristenkaarten B zullen
omstreeks f 2.a 2.50 bedragen.
De onde kaarten, de zogenaamde
toeristenkaarten A, met korte gel-
Hammarskjöld:
protest bij België
Brussel: transporttekort
Do secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Dag Hammarskjöld,
heeft formeel bij België geprotes
teerd omdat de terugtrekking van
de gevechtstroepen uit Kongo nog
niet is voltooid, terwijl de Belgische
regering had beloofd dat dit uiterlijk
29 augustus het geval zou zijn.
Hammarskjöld verlangt dat de terug
trekking van de Belgische troepen
die nog in Kongo zijn „onmiddellijk"
zal Avorden uitgevoerd. Dit staat in
een rapport aan de Veiligheidsraad,
Avaarin de secretaris-generaal ver
slag uitbrengt A*an de AAijze AAaarop
de resoluties zijn verwezenlijkt.
Hammarskjöld voert aan, dat ver
tegenwoordigers van de Ver. Na
ties de aanwezigheid hebben' ge
constateerd van een 400 man tel
lend bataljon parachutisten, een
compagnie van 120 man troepen
voor het bewaken van vliegvelden
en een luchtvaartschool met 50
instructeurs en leerlingen.
In antwoord op vragen over het pro
test van Hammarskjöld heeft een
woordvoerder van het Belgische mi
nisterie van buitenlandse zaken ver
klaard. dat de vertraging bij de te
rugtrekking „geen gevolg is van
kwade wil maar van een tekort aan
transportmiddelen".
Enkele Amerikaanse Globemasters,
die 100 manschappen van Kamina
naar Brussel zouden moeten vervoe
ren zouden slechts 25 zitplaatsen
hebben gehad. Wanneer de Verenig
de Naties voldoende vliegtuigen
voor troepenvervoer beschikbaar
stellen zal de terugtrekking zonder
verwijl worden voltooid, aldus de
woordvoerder.
Problemen door
studie en proeven
oplossen
WAT IS belangrijker: „één hec
tare water" of „één hectare
land"...? Dat is populair
gezegd een van de voor
naamste vraagstukken bij de
inrichting en peilregeling van
het Zeeuwse Meer, het uitge
strekte binnenwater, dat zal
ontstaan na afsluiting van de
grote zeearmen in deze pro
vincie! In een wei-overwogen
artikel in het augustus-num-
mer van het driemaandelijks
bericht „Delta-werken"
wordt onder meer dit pro
bleem aangesneden. Eén van
de conclusies van het artikel
is terecht: „Slechts door
nanwgezette studie en tal van
proefnemingen zullen de on
zekerheden, die aan de vele
problemen nog kleven, weg
genomen kunnen worden".
Men weet het: de inrichting en peil
regeling van dit Zeeuwse Meer zal
ten nauwste samenhangen met het
gebruik als Avaterreservoir voor
agrarische, huishoudelijke en in
dustriële doeleinden. Zo ligt het
voor de hand, dat een betere rege
ling van het grondwaterpeil der
Zeeuwse landbomvgronden moge
lijk wordt. Bovendien acht rijks
waterstaat het raadzaam om
met het oog op de veiligheid
o\'er een ruime bergingsmogelijk
heid voor het water te kunnen be
schikken „In deze gevallen", zo
zegt het artikel, is men met 'n zo
groot mogelijke „komberging" het
meest gediend".
Daarentegen ATagen andere belangen
om beperking van de komberging.
Voorop gaat daarbij het belang
van de landaamvinnïng. Maar er
zijn er meer: die van de scheep-
A'aart, de recreatie, de afwatering,
en de oesterteelt.
Maar eerst na uitgebreide studie en
proefnemingen zal het mogelijk
zijn om al die belangen goed te
gen elkaar af te wegen en kan
men tot een oplossing komen. Ui
teraard stelt rijkswaterstaat hier
bij, dat bij dit alles in de eerste
plaats rekening gehouden moet
worden met de beperkingen, die
op grond van waterloopkundige
factoren moeten worden gesteld.
Zomervoorraad
Inmiddels zijn er reeds cijfers en ge
gevens beschikbaar over de „peil
regeling" op het Zeeuwse Meer.
Aangezien echter over de inrich
ting van dit binnenwater nog geen
beslissingen zijn genomen, betreft
het hier nog slechts een voorlopige
regeling. Evenals op het IJsel-
meer zal ook het Zeeuwse Meer
vermoedelijk twee peilen krijgen:
één voor de zomer en één voor de
winter, althans in die delen van
het meer, die bestemd worden voor
waterreservoir.
Vanzelfsprekend is het, dat er in de
zomermaanden een watervoorraad
gevormd moet worden. In de
maanden maart en april zal men
het peil dan ook geleidelijk „op
zetten" tot omstreeks een halve
meter boven N.A.P. Daarmee is
dan het zomerpeil bereikt. Even
A-anzelfsprekend is. dat zoet water
„opgeslagen" wordt.
Er wordt dan ook water ingelaten uit
het Haringvliet-bekken via
stroomsluizen in de Volkerakdam.
Zolang de bovenrivieren voldoende
opperwater leveren kan het zo
merpeil gehandhaafd worden.
Steeds namelijk als er door ver
damping en door onttrekking van
het water \'oor landbouw en
industrie bijvoorbeeld een lager
peil wordt genoteerd, kan er dan
nieuw water binnenstromen.
Veel zout
Er wordt dus zoet water opgeslagen.
Maar dat Avil nog niet zeggen, dat
het Zeeuwse Meer ook inderdaad
zoet zal zijn. In het artikel uit het
driemaandelijks bericht wordt dan
ook gezegd: „De hoeveelheid aan-
A'ullingswater, die moet worden
ingelaten, wordt verre overtroffen
door de hoeveelheid water, die no
dig zal zijn om het eenmaal ontzil-
te Zeeuwse Meer zoet te houden".
Het meer zal namelijk nog lange tijd
door zout grondAvater, dat in de
polders omhoog kwelt en op het
(Zie slot pag. 2 kol. S)
digheidsduur, blijven verkrijgbaar
tegen een bedrag van omstreeks
1— 1.50.
Toeristeenkaarten B kunnen uitslui
tend bij de gemeentesecretarie van
de woonplaats worden aangevraagd,
terwijl toeristenkaarten A eA-entueel
ook in een andere gemeente te ver
krijgen zijn.
Het ministerie van buitenlandse
zaken vestigt er de aandacht op,
dat men alleen van geldige toe
ristenkaarten gebruik kan maken.
Het reizen op verlopen toeristen
kaarten is niet mogelijk, ook niet
in België. Voorts moet er op ge
wezen Avorden. dat de mogelijk
heid tot reizen op paspoorten, die
ten hoogste vijf jaren zijn verlo
pen. alleen geldt voor toeristische
reizen naar een twaalftal landen.
Deze landen zijn: Andorra, BeT-
gië. dc Duitse Bondsrepubliek,
met uitzondering van Berlijn,
F rankrijk. Griekenland, Italië,
Lichtenstein, Luxemburg. Mona
co. Oostenrijk, San Marino en
Zwitsei'land. Voor alle niet-toeris-
tisehc' reizen naar deze twaalf
landen is een geldig paspoort ver
eist, evenals voor alle reizen naar
overige landen.
Aangezien in de praktijk gebleken
is, dat men niet steeds op de hoogte
is van de geldende bepalingen ten
aanzien van het gebi'uik van verlo
pen paspoorten, beveelt het ministe
rie aan bij reizen naar het buiten
land steeds in het bezit te zijn van
een geldig paspoort.
Volgens de weerrapporten
van gister-
avond 7 uur.
Den Helder, regenbui
17 gr.
Ypenburg, zwaar bewolkt
17 gr.
Vlissingez:, balf bewolkt
18 gr.
Eelde. regenbui
37 gr.
De Bilt, motregen
17 gr.
Twente, zwaar beAvolkt
17 gr.
Eindhoven, zwaar bewolkt
17 gr.
Zuid-Limburg, half bewolkt
17 gr.
Helsinki, onbewolkt
14 gr.
Stockholm, licht bewolkt
15 gr.
Oslo. zwaar bewolkt
17 gr.
Kopenhagen, licht bewolkt
17 gr.
Aberdeen, licht bewolkt
14 gr.
Amsterdam, regenbui
17 gr.
Brussel, zwaar bewolkt
19 gr.
Luxemburg, zwaar bewolkt
17 gr.
Parijs, zwaar bewolkt
19 gr.
Bordeaux, zwaar bewolkt
22 gr.
Grenoble, half bewolkt
21 gr.
Nice, onbewolkt
26 gr.
Berlijn, zwaar bewolkt
19 gr.
Frankfort, zwaar bewolkt
18 gr.
München, zwaar bewolkt
15 gr.
ZUrich, zwaar bewolkt
15 gr.
Locarno, onbewolkt
25 gr.
Wenen, regenbui
19 gr.
Belgrado, regen
10 gr.
Rome, onbetvolkt
29 gr.
Ajaccio, onbewolkt
25 gr.
Madrid, onbewolkt
33 gr.
Mallorca, licht bewolkt
31 gr.
DE DILI
VERWACHT.
WEINIG VERANDERING
Half tot ZAA-aar bewolkt met nu en
dan enige regen. Weinig verandering
in temperatuur. Zwakke tot matige
Avind in hoofdzaak tussen Avest en
zuid.
STRANDVERWACHTING
(Van onze Aveerkimdige medewerker)
Vandaag perioden met slecht strand
weer. Enige regen en een matigs
westelijke wind. Temperatuur zee
water ongeveer 17 graden. Vooruit
zichten: depressies blijven actief,
waardoorkoel en onbestendig
strandweer.
ZON EN MAAN
september
Zon op 05.52 onder 19.26
Maan op 17.37 onder 01.56
