Toeristische indrukken
uit de Russische hoofdstad
UIT EEN ANDERE WERELD.
BENELUX-MINISTERS SPRAKEN
OVER NIEUWE EUROPAPLANNEN
BRIT VERSCHANST ZICH IN
FLAT TEGEN DEURWAARDER
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1960
Er zal nog veel water door de Moskwa vloeien
voordat westers levenspeil is bereikt
\7 m Amsterdam naar Moskou door de lucht in een propjet
is een vlucht van ongeveer vijf uur. Het Russische
landschap biedt op de grote hoogte, waarop gevlogen wordt,
weinig bezienswaardigs en men staat op het Moskouse vlieg
veld zonder van de cabine uit ergens een stad ontwaard te
hebben. Maar nauwelijks ben ik van de trap gedaald of temid
den van de onbegrijpelijke Russische klanken, die als een
exotische regen om mij heen vallen, klinkt mij het vertrouw
de Nederlands in de oren. Het is afkomstig van de leden van
de staf van de K.L.M. op het Moskouse vliegveld. En deze
landgenoten laten niets na, om de Russische pas- en douane
formaliteiten, waartegen menig toerist opziet, zo vlug en vlot
mogelijk te doen verlopen.
...uitzicht over het Rode Plein..
Moskou ligt op een afstand van
veertig minuten van de lucht
haven, afgelegd in een snelle
luxe.auto van aSitourist, het bureau
dat alle reizen naar de Sowjet-Unic
regelt.
Ik krijg voor mijn zeventig gulden
per dag reeds in Nederland bij
vooruitbetaling voldaan, want de
Russen nemen geen enkel risico
in hotel Metropol, dat in het cen
trum van de stad ligt, een kamer
als een.... grootvorst! Met een
ruime aangrenzende badcel, een
glanzend telefoontoestel, een
schrijftafel en meubelen, welke
vermoedelijk in de tsarentijd in
een of ander prinselijk of grafe
lijk paleis gestaan hebben om
nog le zwijgen over het boeiende
uitzicht op één van de drukste
straten van Moskou, waar de
taxi's, trolleybussen en (op be
perkte schaal) particuliere auto's
af en aan rijden.
Ook in het hotel is alles spoedig
in orde. Het enig onaangename is,
dat tijdelijk het paspoort afgege
ven moét worden, maar met de
belofte: ,.De volgende dag kunt U
het weer terughalen!" De maaltijd
staat gereed, dat wil zeggen: men
kan deze met behulp van een goed
gevulde menukaart uitzoeken. De
gerechten zijn er in het Russisch
en het Engels op vermeld. De kel
ners zijn vriendelijk, maar hun
kennis van de moderne talen is
uiterst gering. Ook hieruit blijkt,
dat Rusland nog lang geen toeris-
tenland in de ware betekenis van
het woord is.
De eetzaal van Metropol dat
met Ukraine en Leningi adskaja tot
de grootste en beste hotels van de
stad behoort is zeer groot en in
het midden ruist een indrukwekken
de fontein. Er zijn vele bezoekers,
enkele buitenlanders, doch hoofd
zakelijk Russen uit de „provincie."
Plotseling barst op een podium de
muziek los en het orkest, twintig
man sterk, speelt lang niet alleen
Russische nummers, maar ook de
schlagers uit het westen.
Het Rode Plein
De volgende ochtend, ua een rus
tige nacht, leidt de eerste tocht
naar het heden ten dage meest
besproken plein ter wereld: Het
Rode I'Iein! Van het hotel is het
niet langer lopen dan vijf minu
ten. Rechts verrijst de rood-stenen
muur van het Kremlin, waartegen
het Mausoleum gebouwd Is, waarin
de gebalsemde lichamen rusten van
Lenin en de sedert enige tijd door
de Russische leiders weer in genade
aangenomen Stalin. Maar in liet
front droomt, de sprookjesachtige
kerk van Basil, die het plein tot
een droom van schoonheid maakt.
De legende, gaat, dat ïwan de Ver
schrikkelijke de bouwmeesters er
van dc ogen heeft doen uitsteken,
opdat zij bun schepping nimmer
konden herhalen.
De „uien" van de basiliek fonkelen
groen en rood in de stralen van de
sterke, Moskouse zomerzon. Een
Moskoviet, die een beetje Duits
spreekt, vertelt, dat de kerk thans
ingericht is tot Museum van de Ar.
beid. ccn nuchtere mededeling, die
echter de bekoorlijkheid van het
schitterende bouwwerk niet kan ver
minderen. Links staat Goem, het
grootste warenhuis van Rusland,
opgetrokken in een degelijke ouder
wetse stijl en dagelijks en in
Moskou duurt de dag heel lang!
bezocht door duizenden kopers en
kijkers. Naar Westerse begrippen
zijn de prijzen er gepeperd, wat
blijkt uit het feit, dat een doodge
wone citroen een gulden en een paar
herenschoenen honderd en dertig
gulden kost! Men kijkt naar dit alles,
terwijl de duiven voor dc voeten
trippelen en om de hoofden fladde
ren.
Niet ver hier vandaan ligt het Mos
kouse Vakverenigingsgebouw met
zijn koepel en vier Griekse zuilen,
waarin het proces gevoerd werd tegen
de Amerikaanse piloot Powers.
Universiteit
Spreek met een Rus niet over de
pracht van de byzantijnse ba
siliek, want daarvoor haalt hij
zijn neus op. En als men er een foto
van maakt wat iedere toerist
overigens doet wordt daar ietwat
spottend naar gekeken. Moskou
heeft imihers heel iets anders, heel
iets beters te bieden! Men krijgt in
slecht Engels of Duits (vooral in 't
hotel!) de raad om met een taxi
of een bus, die gewoonlijk door een
vrouw wordt bestuurd, naar de uni
versiteit te gaan. Het taxirijden
blijkt in Moskou zeer goedkoop te
zijn, veel minder duur dan in enige
andere stad van Europa. "Voor een
paar gulden kan de enorme afstand
van het hotel naar de universiteit
gereden worden. De universiteit,
waar tienduizenden studeren, is meer
een universiteitstad en roept met
zijn wolkenkrabbers onweerstaan
baar herinneringen op hoe is het
mogelijk! aan Amerika. Het inté
rieur is vol marmer en geruisloos
glijden de liften af en aan. De uni
versiteit is de glorie van Moskou en
vermoedelijk van geheel Rusland. Zij
is het wetenschappelijk vlagvertoon
van de Sowjet-Unie.
Ondergrondse
Maar de Moskoviet is niet slechts
trots op zijn wetenschappelijk
centrum, doch ook op zijn
inderdaad magistrale ondergrondse
spoorweg. De Metro! Daar gaat men
met bijna eindeloze roltrappen naar
beneden en naar boven. En de sta
tions zelf, waar de treinen in- en
uitrazen, bestaan uit lange galerijen,
versierd met enorme bronzen beel
den, die in verbluffende verschei
denheid de „arbeid" symboliseren.
Wanneer men hier zijn ogen dc kost
geeft en daartoe wordt men door
de pracht wel gedwongen! krijgt
men het gevoel, dat een bij uitstek
kapitalistische samenleving eens
haar gouden biceps heeft willen op
zetten.
Mensen op straat
Toch is in Moskou van „kapitaal"
en de daaraan verbonden weelde
geen sprake. Het is, kort ge
zegd, een stad van arbeiders en ar
beidsters. Een naar Westerse opvat
ting elegant, of slechts ook maar
goed geklede, man of trouw heb ik
er niet kunnen ontdekken. Wat «Ie
mode betreft zijn do Russen en Rus
sinnen in elk geval tientallen jaren
bij het overige Europa ten achter.
Zo kan het gebeuren, dat een vreem
delinge, die op hoge hakken loopt
en een moderne jurk draagt, bekeken
en nagekeken wordt alsof zij uit een
andere wereld komt wat dan ook
'nderdaarf in zekere r.ln het geval is.
In Moskou werken de vrouwen
even hard als de mannen. Ik zag
vrouwen huizen bouwen en gevels
opschilderen. En overal vindt men
vrouwen, die hezïg zijn de'Straten
te reinigen, want Moskou is een
zindelijke stad. Geen rechtgeaard
Moskoviet zal het wagen zijn
peukje sigaret of sigaar op straat
weg te gooien die moeten ge
worpen worden in een soort ijze
ren vazen, die alom neergezet
zijn. Het kost als buitenlander
moeite dit landsgebruik te helpen
eren, want de Nederlander is wel
netjes, maar nu ook weer niet zó
netjes!
Er zijn in Moskou vrij veel stalle
tjes en winkels waar boeken ver
kocht worden. Welke buitenlandse
auteurs de Russen lezen heb ik niet
kunnen ontdekken. Maar wel hangen
aan het theater, dat tegenover net
Bolsjoitheater (welks leden pas een
tournee door ons land gemaakt heb
ben!) gebouwd is, aanplakbiljetten,
die opvoeringen van Shakespaere's
Hamlet, vermelden. Voor de kinderen
wordt 's middags Mark Twains
Huckleberry Finn gespeeld.
De Russen en Russinnen zijn vrien
delijke, hulpvaardige mensen. Toen
ik mij temidden van een menigte
van zeker vijftigduizend bezoekers
jHllllllllllllllllllflllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
H Foto boven: een beeld van de
jg chaos in Leopoldstadtoen
Kongolese militairen een eind,
maakten aan een anti-Loe-
H moemba-demonstratie. Foto
onder: Kongolese militairen
brengen een demonstrant op.
H Het ondericatervliegtuig van
de Zuidfranse société Rebikoff
s waarmee de kikvorsmannen ff
van de onderwaterjagersclub
H en van de Nederlandse jeugd-
bond ter bestudering van de M
ff geschiedenis proberen op de
H Noordzeebodem voor Katwijk
sporen te vinden van de in zee H
ff verzonken oude Romeinse ves- ff
H ting „Brittenburg". ff
in de rij wilde scharen voor een be
zoek aan het Mausoleum men
gaat ook niet naar Rome zonder het
Vatikaan le zien! deelden (naar
mij later duidelijk werd) een paar
Moskovieten aan een agent mede,
dat ik een vreemdeling was. De
agent liep in zijn korte witte jasje
naar mij toe en toen hem bleek, dat
hij juist ingelicht was, maakte hij
een doorgang voor mij. Ik krijg als
buitenlander voorrang en mag mij
rechtstreeks naar het Mausoleum
begeven!
Als ik terugkom, word ik door een
opgeschoten jongen aangesproken.
Hij zegt in het Duits „kameraad"
tegen mij en biedt mij vijftig dollars
voor mijn polshorloge. Als ik hem
duidelijk maak, dat ik het niet ver
kopen wil, zegt hij, dat hij voor
Amerikaans of Engels geld het aller
hoogste bedrag in roebels betalen
wil - veel meer dan ik er elders in
Moskou voor kan krijgen. Als ik zijn
aanbod van de hand wijs, loopt hij
schouder ophalend door, blijkbaar
niet begrijpend, dat iemand zo tegen
zijn eigen voordeel kan zijn! On
middellijk daarop wordt ik aange
klampt door jongens en meisjes, die
een baillpoint of vreemde postzegels
willen hebben in ruil voor speldjes,
die een lezende Lenin of het Bol
sjoitheater voorstellen. En wat ver
der staan tientallen Moskouse man
nen en vrouwen samengedromd, met
open monden van verbazing, om een
auto van vijf of zes jaren geleden,
die een Engelse, Franse of Duitse
toerist geparkeerd heeft. Zij vinden
het blijkbaar een wonder van tech
niek en schoonheid!
De slotindruk op de onbevangere
toeschouwer van deze merkwaardige
stad en merkwaardige mensen kan
niet anders zijn dan: er moet nog
heel wat water door Moskwa vloei
en alvorens liet Westerse levenspeil
bereikt is!
„VERHEUGENDE EENHEID VAN INZICHT"
Luns: E.E.G. en NAVO
niet verzwakken
„Er is een verheugende eenheid van
inzicht gebleken in het standpunt van
de drie Benelux-landen". Dit heeft de
minister van buitenlandse zaken, rar.
J. M. A. H. Luns, maandagavond in
Brussel verklaard na besprekingen
met zijn Belgische en Luxemhrugse
collega's over de nieuwe initiatieven,
die de afgelopen weken zijn genomen
over de verdere ontwikkelingen van
de Europese eenheid. Onderwerpen
van gesprek tussen mr. Luns en de
Belgische en Luxemburgse ministers
van buitenlandse zaken, Wigny en
Scliaus, waren in de eerste plaats de
suggesties van president De Gaulle
voor een verdere politieke eenheid van
de zes landen van de Europese Econo
mische Gemeenschap en de na de ont
moeting tussen kanselier Adenauer en
minister-president Macmillan geble
ken inzichten van de Duitse en Engel
se regeringsleiders over de economi
sche aspecten van de Europese inte
gratie.
De drie ministers bleken eensgezind
van oordeel, dat aan de „cohesie"'van
de westelijke wereld zeer veel ont
breekt en dus elk voorstel om de sa
menwerking te verstevigen „met
sympathie" dient te worden bestu
deerd. Naar minister Luns verklaarde
houdt het Benelux-standpunt de vol
gende drie uitgangspunten in:
1) Als uitvloeisel van eventuele
nieuwe organisaties mogen de
E.E.G. en de NAVO niet worden
verzwakt.
2) De Europese Economische Ge
meenschap het verdrag van Ro
me blijft de hoeksteen van de
Europese integratie.
3) Voor de politieke consultatie
over de oost-west verhouding en
voor de verdediging van Europa
blijft de NAVO de belangrijkste
organisatie.
De drie Benelux-ministers zullen in de
komende weken nauw contact over de
i-erdere ontwikkelingen houden.
Wigny: organiseren
De Belgische minister van buitenland
se zaken zei in 'n verklairng aan jour
nalisten dat „de evolutie van de we
reldpolitiek en de recente Belgische
ervaringen in Kongo hoe langer hoe
meer de overtuiging versterken, dat
het vrije West-Europa zich dient te
organiseren rondom zijn gemeen
schappelijke instellingen". De minis
ter zeide dat „België altijd open heeft
gestaan voor de ontwikkeling van de
Europese gedachte".
,De nieuwe voorstellen van president
De Gaulle en kanselier Adenauer die
nen zonder vooringenomenheid, zon
der overdreven behoudzuchtige zorg,
maar rekening houdend met de bijzon
dere situatie van België en de andere
kleine landen van de Europese Econo
mische Gemeenschap te worden be
studeerd", aldus Wigny.
Het gesprek tussen de drie Benelux-1
ministers is maandagavond aan een
door minister Wigny aangeboden
diner voortgezet. Zoals gemeld zullen
minister-president De Quay en minis
ter Luns reeds woensdag in Parijs een
onderhoud hebben met president De
Gaulle. De Nederlandse ministers zul
len de reis naar de Franse hoofdstad
Voorverkoop dwarsboomt
opruimingsregels
Ontwerp-advies over
uitverkopenwet
In de op 28 sept. a.s. in Den Haag
te houden openbare vergadering van
het bestuur van het hoofdbedrijfschap
detailhandel zal onder meer aan de
OTde komen een aan de staatssecre
taris van economische zaken uit te
brengen ontwerp-advies over de uit
verkopenwet. Dit ontwerp-advies is
voorbereid door een commissie welke
het hoofdbedrijfschap had ingesteld
naar aanleiding van net op 15 januari
1959 door de staatssecretaris aan liet
bestuur van liet bedrijfschap gericht
verzoek hem te adviseren over de
vraag iu hoeverre de huidige regeling
inzake uitverkopen voldoet.
Het wordt als een belangrijke verbe
tering aangemerkt, aldus de commis
sie van voorbereiding, dat de wet van
1956 naast het verbod om aankondi
gingen te doen welke de indruk kun
nen wekken van een uitverkoop of op
ruiming, een verbod bevat om aan
kondigingen te doen die dc indruk
kunnen wekkeri op de seizocnoprui-
ming vooruit te lopen. De toepassing
van dit ruim geformuleerde verbod op
de concrete gedragingen kan echter,
naar het oordeel van de commissie
van voorbereiding, gemakkelijk lei
den tot-verschillende beoordeling van
een en dezelfde situatie. Nadere preci
sering van de inhoud van het verbod
acht de commissie derhalve noodza
kelijk.
De commissie is o.ni. van oordcel
dat het toestaan van een voorverkoop
een belemmering vormt voor de hand
having van de wettelijke periode van
de seizoenopruiming.
In de praktijk is gebleken dat een
kort voor de wettelijke opruimingspe
riode door de Kamer van Koophandel
verleende vergunning dc rust totaal
kan verstoren. De commissie beveelt
een wetswijziging op dit punt aan.
Omdat de aanvangsdata van de tijd
vakken voor de seizoenopruiming zijn
vastgesteld na afweging van de be
langen van alle bij de opruiming be
trokken groepen bedrijven en er, blij
kens tot het bestuur van het hoofd
bedrijfschap gerichte adressen, nog
altijd verschil van inzicht bestaat,
meent de commissie dat het niet raad
zaam is op dit ogenblik verandering te
brengen in de gekozen data.
Het gemeentebestuur
van dc Londenso stads
wijk St. Pancras wenst
Don Cook, die in een
gemeentewoning Huist,
wegens huurschuld op
straat te zetten. Cook,
een ex-parachutlst,
heeft daarom zijn
wouw en vier kinde
ren bij kennissen on
dergebracht en zich in
zijn flatje, verschanst.
Don Cook acht de
huurverhoging, die het
gemeentebestuur heeft
ingevoerd, volkomen
ongerechtvaardigd en
betaalt daarom reeds
enige tijd niet meer
dan de oudo huur. Men
zei hem tenslotte we
gens huurschuld de
huur op.
Cook heeft zich toen
geharrikadebrd. Dc in
gang van zijn flatje
verspelde hij met twee
oude piano's, op het
dale en het balkon
bracht hij prikkel-
d raad versp ervingen
aanEen voormalig
sergeant-majoor van
de militaire politie,
Burgess, heeft de lei
ding van de buitenste
verdediging op zich
genomen.
Wat die verdediging
inhoudt bleek maan
dag, toen Cook vanuit
zijn zolderraam twee
lichtkogels afvuurde,
het afgesproken sig
naal. Er klonk een
schril fluitsignaal en
binnen enkele minuten
waren ongeveer dui
zend flatbewoners op
de been. Zij stroomden
samen voor Kennistonn
House en vormden een
levende muur.
Het groepje politie
agenten dat om dc
hoek verschenen was
moest onverrichterza-
ke terugkeren.
Cook is vastbesloten
het vol te houden. De
buren zullen hem pro
vianderen, en boven
dien heeft hij voor een
paar maanden eten in
zijn vesting opgesla
gen.
Maandagavond werd
voor de tweede keer
alai-m gemaakt, omdat
een auto met een toren
erop was verschenen.
Het bleek een auto
van de B.B.C. te zijn,
en glimlachend poseer
de Cook voor de T.V.-
camera die op het plat
form tien meter om
hoog werd getild.
De hele nacht hebben
de flatbewoners bij
Cook's vesting ge
waakt, maar de deur
waarder die de huisuit
zetting moet verrich
ten en de hem verge
zellende agenten zijn
niet teruggekeerd.