PAGIM DE HUISJUFFROUW: Synthetische textielvezels— m PROCO uiteenlopende namen èn eigenschappen! ynilDAG 26 AUGUSTUS 1960 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 13 Wandelingetjevan twintig kilometer. ouyc htbare schakel ff Grootste zorg: het linnengoed (Van onze redactrice) .VROUWEN DIE IN HET HOTELBEDRIJF, WERKZAAM zijn receptioniste, telefoniste of caissière; ze werken als ka- zijn receptioniste, telefoniste of cassière; ze werken als ka mermeisje of serveerster en hoewel ze ook een gedeelte van haar werktijd achter de schermen van het bedrijf doorbrengen, verrichten ze toch een groot deel van haar werk „en plein pu blic" een term, die hier wel zeer letterlijk van toepassing is! Zij doen dat in tegenstelling tot de vrouw, die in het groot-hotelbedrijf de functie vervult, die wordt aangeduid met de omschrijving huisjuffrouw, huisdame of soms ook wel gouvernante. Hóar werk ligt vrijwel uitsluitend achter de schermen van het bedrijf; zij treedt alleen in direct contact met de gasten, wanneer bepaalde omstandigheden dit noodzakelijk ma ken, en haar taak kan het hangt van grootte, inrichting en karakter van het bedrijf, waar zij werkt uiteenlopend zijn. Uiteenlopend, soms enen-erend, maar soms ook verrassend want het werk achter de scher men is vaak van minuut tot minuut een afspiegeling van alles, wat zicli vóór die schermen afspeelt! maal per week door de wasserij af gehaald en omvat elke keer een hoe veelheid van ruim driehonderd kilo gram. Op maandagmorgen ligt dit getal nog wel iets hogerAl die tientallen kilogrammen worden door de huisjuffrouw geteld, gesorteerd naar keuken- en hotelmateriaal, op waslijsten genoteerd en al die stapels komen weer terug in de lin nenkamer, wanneer ze schoon zijn en worden dan opnieuw geteld ën gecon troleerd. Pijnlijk-nauwkeurig zelfs is die con trole: die indruk krijgt althans de buitenstaander. Niet alleen wordt het goed waaraan (letterlijk) een steek je los is, terzijde gelegd de huis dame verzorgt in dit bedrijf ook het linnennaaien en linnenstoppen maar ook een servetje met een „val se vouw", een tafellaken met een bij- na-onzichtbaar vlekje worden onver biddelijk térzijde gelegd. Deze huisjuffrouw beschouwt „haar" linnen nog als een kost baar materiaal, dat nauwgezette zorg nodig heeft. Een materiaal ook dat „rusten" moet, wil het lang mee gaan, en dat daarom zorgvuldig zó wordt opgeborgen, dat het langst-liggende goed het eerst weer wordt gebruikt. „Het verzorgen van het linnengoed neemt mijn meeste werktijd in be slag", zegt zij, al sorterend en op stapelend, „maai* het is dan. ook materiaal, dat een aanzienlijke waarde vertegenwoordigt. De on geveer 1000 beddelakens bijvoor beeld, die in voortdurende circula tie zijn, vertegenwoordigen een aankoopsom van ruim elfduizend gulden Is het geluk mèt haar, dan kan de huisjuffrouw 's morgens dit dus zo belangrijke onderdeel van de hotel uitrusting haar volle aandacht geven. Misschien moet zij haar werk eens onderbreken voor een (bedrijfs)-tele foontje, voor een werkster, die een nieuwe luiwagen wenst, voor een ka mermeisje, dat iets nodig heeft; klei nigheden, die het werk niet noemens waard vertragen. Maar het kan ook voorkomen, dat haar aanwezigheid op alle mogelijke afdelingen tegelijk vereist wordt. Dan heeft zij, op het moment dat de hotelgasten zich aan het ontbijt zetten, al een halve dag taak achter de rug en zegent ze de aanwezigheid van de lift! Iemand Het is niet eenvoudig, een beknop te omschrijving te geven van het werk van de huisjuffrouw. Het omvat de werkzaamheden van een „etage-gouvernante" die lei ding geeft aan het huishoudelijk etage-personeel en toezicht houdt op het onderhoud van de kamers maar ook die van een linnen- i juffrouw, die het linnengoed uit geeft en in ontvangst neemt van I het personeel, het goed contro leert en de waslijsten opmaakt. Het omvat bovendien het aanne men van huishoudelijk personeel en het leiding geven aan dit per soneel, en wanneer men al deze werkzaamheden bij elkaar voegt (en de faktor „onvoorziene om standigheden" voorlopig even uit schakelt!), dan krijgt men al een aardige indruk van de dagtaak van de vrouw, die in een zeventig bedden tellend hotel ergens aan de Nederlandse kust, de functie van „huisdame" vervult. 1-Iaar werkterrein strekt zich uit over een groot gedeelte van het bedrijf en toch krijgt de hotelgast haar zel den of nooit te zien, en weet hij waar schijnlijk niet eens van haar bestaan af. Vrouwelijke hotelgasten komen soms met de huisjuffrouw in contact, wanneer zij iets te wassen of te strij ken hebben, of om andere redenen om huishoudelijke assistentie verle gen zitten. Zijn er klachten of schijn baar onoverkomelijke moeilijkheden bij de kamerbewoners, dan verschijnt de huisdame ook en men zou dus kunnen vaststellen, dat het een goed teken is, wanneer hotelgasten de huisjuffrouw niet nodig hebben! Het is een bewijs, dat alles naar wens gaat Linnen grootste zorg Intussen is de huisdame toch voort durend aanwezig in het gebouw en zij verschijnt daar al op een tijd stip, dat de meeste gasten zich nog overgeven aan de weelde van het uit- slapen.in-dc-vakantie. Haar dagtaak begint al om zeven uur en dat tijd stip betekent tevens het begin van een drukbezet ochtendprogramma, waarin op hoogtijdagen weinig of geen rustpunten voorkomen. Een och tendprogramma, waarin de zorg voor het linnen domineert; het gebruikte linnengoed wordt in dit hotel drie- De huisjuffrouwbezig met dat gedeelte van haar dagtaak, dat hour grootste zorg heeft: het linnengoed. Een kostbaar materiaal, dat in onze moderne tijd maar zelden meer de verzorging krijgt die het nodig heeft hoielhe heeft namelijk eens uitgerekend dat de huisjuffrouw in een hotel zonder lift op drukke dagen waarschijnlijk wel een twintig kilometer per dag aflegt; dat is dus het wandelingetje wèl Soms moet de huisjuffrouw de taken van andere medewerkers gedeeltelijk of geheel kunnen overnemen. In het bedrijf, waarvan in dit artikel spra ke is, neemt de huisdame bijvoor beeld ook de taak waar van de man, die met een vakterm als „annon- ceur" wordt aangeduid, en die tijdens de maaltijden in het restaurant bij de etenslift als tussenpersoon tassen de kelners en.de keukenbrigade fun geert. Enverder kan de dagtaak van de huisjuffrouw 'n reeks werk zaamheden omvatten, die soms wellicht klein en onbelangrijk lij ken, maar geen van allen ver waarloosd mogen worden, wil de „huishoudelijke dienst" perfect blijven lopen! De huisdame dient handelend op te treden wanneer een kamermeisje het met ziekmel ding of andersoortig verzuim niet zo nauw neemt; haar aanwezig heid wordt vereist, wanneer op een der badkamers een overstro ming dreigt, maar óók wanneer een zojuist gearriveerde gast per sé zijn „eigen" merk thee wenst te drinken; zij geeft behalve het linnengoed ook liet glaswerk uit, verzorgt de kamerplanten, deelt consumptiebonnen uit, contro leert of 's morgens de zogenaam de „afreis-kamers" wel het eerst worden opgeruimd en klaarge maakt voor de volgende gasten, houdt in de loop van de dag nog een uitgebreide eindcontrole langs de hotelkamers „Er is altijd wel w&t", meent ze zelf, en die nuchtere opmerking zou ook gemaakt kunnen worden door de huisvrouw, die aan het hoofd van 'n groot en druk gezin staat. Met zo'n groot en druk gezin kan men, met enige fantasie, het dagelijks werk terrein van de huisjuffrouw wel ver gelijken. Ook zij moet, op haar ge bied, op gezette tijden psychologe kunnen zijn; ze moet niet alleen kun nen 'omgaan met een groot aantal verschillende mensen, maar ook op zeker ogenblik snel beslissen dat ze een klein verzuim op dat moment maar door de vingers zal zien, omdat in het tegenovergestelde geval de hele goed-lopende gang van zaken van dat moment misschien verstoord wordt met alle nadelige gevolgen van dien. Ze moet jong, onervaren personeel in het juiste (werk)-spoor leiden, en samenwerken met oudere personeelsleden, die hun sporen in het vak reeds verdiend hebben. Tussen twee karweitjes door moet ze snel kunnen berekenen, hoeveel extra ma teriaal er nodig is voor een onver wachte koffietafel van zestig perso nen voor de volgende dag: is er een druk weekprogramma op komst, dan is het haar taak om te voorkomen, dat op de kritieke momenten in de huishoudelijke sector geen personeels- en materiaaltekort ontstaat. „Organiseren, goed voorbereiden, niet het hoofd verliezen en vooral: steeds vóór het werk uitdenken." Het zou een motto voor iedere huisvrouw met een druk gezin kunnen zijn; het is in elk geval de lijfspreuk van do huis juffrouw, die bepaald geen kleurloze dagtaak lieeft! Integendeel: zij blijkt een beroep te hebben, dat bewijst hoe het werk achter de schermen van het hotelbe- drijf even afwisselend (en voor de buitenstaander zelfs fascinerend) is, als het werk vóór die schermen Engelse najaarsmode: Norman Hart- well ontwierp deze avondjapon „Old Flame", gemaakt uit rode geborduur de taftzijde gegarneerd met een stola. Voedsel conserveren door bestraling De organisatie voor Europese econo mische samenwerking en het Franse „Centre d'étudcs nucléaire»" hebben samen een contract getekend ter op richting van het eerste internationa le informatiecentrum voor de bestra ling van voedingsmiddelen Het cen trum zal gevestigd worden te Saclay in Frankrijk en is bedoeld als contact punt tussen wetenschapsmensen, des kundigen op het gebied van voedings middelen cnenholanghchbeiiden uit tc- gcrings- en industriële kringen. Het wil voorts een nauwere internationale samenwerking bewerkstelligen hij de ontwikkeling en toepassing van de kennis op het gebied van de bestra ling van voedingsmiddelen, en zal over internationale nieuwsbrief (in het verspreiden. Men ziet het bestaan van een derge lijk centrum als een nodzakelijk iets, omdat de huidige techniek onvoldoen de is om de snel toenemende wereld bevolking het hele jaar door van ge schikt voedsel te voorzien. De traditio nele methoden voor het conserveren van voedingsmiddelen zullen aange vuld moeten worden met nieuwe tech nieken. Onderzoekingen hebben aan getoond, dt sommige voedingsmidde len op efficiënte en praktische wijze verduurzaamd kunnen worden door middel van bestraling; de op deze wij ze verduurzaamde voedingsmiddelen bleken gezond en bruikbaar te zijn voor de mens. Proefnemingenen hier mee, met medewerking van vrijwil ligers uit Frankrijk, Engeland en Amerika, hebben aangetoond dat de smaak goed is. Gedurende do afgelopen tien jaar werden met succes verse vruchten en aardappelen aan dit bestralingspro ces onderworpen; men verwacht in de komende tien jaar groenten, vlees, vis en gevogelte aan de lijst te kunnen toevoegen. Breien met witte wol is een werkje, waarbij men wel voortdurend schone han den moet hebben, anders wordt het brei werk een groezelig werkstuk. Een een voudig huismiddeltje om dat groezelig worden te voorkomen: strooi wat talk poeder op handen en breinaalden tijdens het werken met witte wol. dan blijft het werkstuk langer schoon. Advertentie Morgen haarwassen met crème shampoo met ei Kiji ia de spiegel: jonger en via een is liet geheim via de oic shampoo in robe. Fe a tc »ooe gezood ca golvend haar lijkt jonger, is Extra voordelig I 65 ct Dan ozcufv C tot ozouto De oude dame keek mij aan met de blik van een vergenoegd schoolmeisje, en verzekerde mij opgewekt, als gold het een onver hoopt buitenkansje, dat wij hier een daaldersplaats hadden uitgezocht op deze lege bank langs de reling. Het was ronduit kranig zoals zij daar zat: smalletjes cn tenger, maar kaarsrecht, met enkel een grappig tasje op haar schoot, dat nauwelijks twee bescheiden sneetjes brood scheen te kunnen bergen. De schroef wielde ijverig in het grijs groene water, de kado gleed weg. Het oude dametje merkte, alweer zielstevreden op dat wij vroeg waren. Ik constateerde, alweer in stÏÏte: drie minuten over. tijd. Maar waarom zou ik haar ook dat fortuintje misgun nen? Zij was blijkbaar stellig van plan de hele lieve dag alles van de zonnigste kant te bekijken. In elk geval, zo besloot zij opge ruimd: die paar minuten deden er ook niet zo heel veel toe. Al was het natuurlijk wél een tegenvaller voor wie nog op het laatste nippertje kwam aandraven. Maar het bleef o. prettig genoeg nog een hele rit. Was het niet minstens zeven kwar tier? Maar de zee verveelde haar nóóit. Een uur en twintig minuten, meen de ik hier voorzichtig te moeten corrigeren. Nee nee: nu keek zij mij wereldwijs aan met de ogen van bereisde Roel zélf. Dan was ik toch stellig abuis het was een héél eind dwars over het IJselmeer, dat toch altijd nog een aardige plas water bleef. Wij waren stellig niet vóór kwart voor twee in Urk „Damesweekblad - problemen van vijftig jaar terug Eert bekend Amerikaans damesweekblad werpt van tijd tot tijd een terugblik op zijn uitgaven van vijftig jaar terug, en gunt de leze ressen daarmee een blik op de zaken, die toentertijd „hoofd en hart" van de vrouw beroerden. Eén van die zaken is het probleem van het jonge meisje „dat te mager is en zich voortdurend nerveus voelt". Dit advies kreeg zij, vijftig jaar geleden, in de rubrieken van haar damesweekblad: Magerenerveuze meisjes moeten elke minuut een druif eten, en dit een uur lang volhouden. Deze kuur-van-een-uur moet een aantal malen per dag herhaald worden, en behalve de duiven mag alleen maar droog brood gegeten worden. Een verstoorde spijsvertering bijvoorbeeld komt vaak snel weer in Orde door deze kuur, die in Duitsland als de „druiven- kuur" bekend staat" datzelfde nummer van vijftig jaar geleden oefent één der toenmalige I redacteuren scherpe kritiek uit op een tweetal nieuwe dansen, de firefly Dance" en de Moonlight Dancé", waarvan de speciale attractie bestond uit het laagdraaien van de lichten in de balzaal. De redacteur noemt dit dansen van jonge mensen bij schemerlicht „vol van sluime rende gevaren", en hij eindigt zijn beschouiving met een veelzeggend „Ouders, weest op uw hoede!" Wat het dansen betreft, schijnt er dus ook toen al om een versleten beeldspraak te gebruiken niet veel nieuws onder de zon te zijn geweest Tenslotte nog een modieus advies aan de teenagers van die tijd: Is een meisje veertieti jaar is, moeten haar rokken tot halftveg de kuit reiken. Op haar vijftiende moeten ze de kuit bedekken. Op haar zestiende moeten ze tot de rand van haar schoenen reiken, op haar zeventiende in elk geval haar enkels bedekken. Wanneer ze achttien is geworden, is ze een jongedame en kan ze in dit opzicht haar eigen beslis singen nemen maar als ze verstandig is, laat ze haar rokken nóóit korter maken dan tien centimeter boven de grond!" Orlon, aerilan, perion, cnkalon, nylon: het zijn allemaal syntkc_ tische yezels en ze worden door de koop ster daarom (ten on rechte!) vaals be schouwd als „één pot nat." In werkelijk heid hebben die ver schillende vezels niet alleen onderling ver schillende namen, maar ook hun eigen schappen lopen uit een. Ze zijn te verde len in vier grote groe pen, en in elk van die groepen komt een groot aantal min of meer ingewikkelde namen voor. die men tegenwoordig in iede re textiel-etalage kan aantreffen. Aan de koopster dan maar «Ie i oplossing van het raadseltje, in welke i „familie-groep" de be treffende vezel thuis hoort...... Hebben orlon en dra- Ion bijvoorbeeld de zelfde eigenschappen als enkalon en da- cron, en kunnen ze op dezelfde manier be handeld wojrden? Wie zich wel eens 't hoofd breekt over deze en soortgelijke vragen, kan 't volgende lijst je raadplegen, waarop een aantal handelsna men van synthetische vezels voorkomt, mét de groep waarin zij thuishoren. Aerilan, courtelle, creslan, crylor, dra- Ion, dynel, lanacryl. nymcrylon, orlon, ve- rel, zefran: al deze handelsmerken horen thuis in de groep der acrylvezels, en zij ver- acry vezels. en zij ver tegenwoordigen het soort synthetische ve zel, dat het meest met wol overeenkomt. Ze hebben een lange le vensduur, zijn uitste kend bestand tegen zonlicht, zijn kreuk- herstellend, plooivast, honderd procent was- baar, twintig procent lichter dan wol, war mer dan wol, en zijn goed bestand tegen invloeden van chemi caliën. De tweede groep vor men de „polyamiden", de sterkste syntheti sche vezel, die mo menteel wordt ge bruikt. Hij is sterk, duurzaam, behoorlijk bestand tegen zon licht, honderd procent wasbaar, vijfentwin tig procent lichter dan wol. Caprolan, enkalon, grilon, heii on, lilion, naïlon, ny lon, ortalion, perion, phrilon behoren onder meer tot deze groep. „Polyesters" zijn de vezels, die min of meer tussen de twee voorgaande groepen instaan. Dacron, clio- len, kodcl, tergal, tu- rital, terlenka, ter.ylc- ne en trevira treft men aan in deze ca tegorie, die geken merkt wordt door «Ie eigenschappen sterk, duurzaam, uitstekend Ivreukherstellend, honderd proeent was baar, zwaarder dan wol, koeler dun wol. Tenslotte zijn er nog de „polyvinyl chlori den", een vezelsoort, die niet zo algemeen is als de drie vorigen cn voor een belang rijk deel voor be drijfskleding wordt gebruikt. Het lage smeltpunt van de ve zel geldt hier als een nadeel, maar verder is hij sterk, duur zaam, lu-eukherstel- lend, honderd procent wasbaar en warm echter wel zwaarder dan wol. Isothermyl, fabravyl, movil, rhovyl, ther- movyl zijn de namen die in deze groep thuishoren. Er zijn nog meer Synthetische vezel- groepen die echter tot nu toe weinig commerciële beteke nis hebben. De syn thetische vezel is tot on dit-ogenblik vrij kostbaar geweest, maar ingewijden ver wachten, dat de prij zen binnen de komen de tien jaar aanzien lijk zullen dalen. Het vervolg was werkelijk bewon derenswaardig, om niet te zeg gen heldhaftig. Want na de eer ste schok liet mijn oude dame, hoe broos ook van uiterlijk, zich dat goe de recht op Urk zo maar niet afstrij den. Wat drommel: zij was de zeven kruisjes alweer een paar jaar gepas seerd, maar dat hield nog niet in dat zij niet lezen kon, al had zij dan ook haar bril-voor-dichtbij thuisgelaten. Zij diepte resoluut een folder op uit haar minuscule reticule, opende die zowaar bij de goede bladzijde, en wees triomfantelijk: Daar, ziet U wel? Het klopte niet op het luttele ver schil van drie minuten, die déze, on ze boot te laat vertrokken was. U had nog twee minuten op de kade moeten blijven staan, zei ik, welhaast verlegen over deze desillusie, die ik haar moest bezorgen. En met een zwaai van mijn arm moest ik het onontkoombaar feit nog dwingender onderstrepen: Kijk maar achter ons: daar gaat uw boot Nu wed ik om een lief ding dat U zich meteen een tafereel van uiterste desolate ontgoocheling voor de geest haalt. Zoiets van opspringen en over de reling leunen, van obstinate smeekbeden aan de voltallige beman ning om toch bij te draaien en de vrolijk wegploeterende boot op volle kracht langszij te varen, eventueel een sloep te strijken of een vuurpijl af te schieten. Op zijn minst behoorden er toch enig kleurverschieten, handenwringen en een kwartiertje gejammer over het ongeldige kaartje aan te pas te ko men. Tot uw verbazing misschien, maar tot mijn bewonderend genoegen gebeurde er niets van dit alles. Haar vroïjlijke ogen bleven mij aan staren met een openhartige verbijs tering over deze haar ongehoorde overijling. In plaats van nu even voor alle zekerheid te informeren vóórdat die loopplank werd ingetrokken. Daar zat ze nu met haar mooie fol der, een kind kon de was doen in dit geval, maar zij stevende naar Stave ren waar zij niets te zoeken had. Kon met haar meer dan zeventig jaren nog niet eens onverzeld naar Urk ko men was het niet treurig! Het was formidabel. Waar iedereen een nerveuze jpaniek zou verwacht hebben zat zij in alle gemoedsrust over zich zelf het hoofd te schudden en diepte een keurig boterhammetje op uit het keurige tasje. In elk geval: het was toch óók een zeereisje, en minstens wel van een uur, nietwaar? En Urk, och, Urk zou wel niet zoveel veranderd zijn, sinds zij er zo'n dertig jaar geleden eens een oogje aan gewaagd had. Behalve dan, dat het geen eiland meer was, nu ja. Maar die Noord oostpolder, daar was het haar om te doen. Die had zij vlak na de oorlog met verbaasde ogen gezien als een onafzienbare, troosteloze modder- steppe: dat moest nu wel een beetje gefatsoeneerd zijn, naar zij aannam. Ik heb uit pure bewondering voor zoveel koelbloedigheid, een lofzang aangeheven, waarvan heel het Openbaar Lichaam de Noordoostpol der wel de oren moeten getuit heb ben. Toen wij dan ook eindelijk aanlegden hadden wij een heerlijk uur beleefd, waarin wij elkaar wederzijds opge warmd hadden voor de Hondsrug het Zuiderzeemuseum, het Deltaplan, het Slot Loevestein en nog een dozijn vaderlandse attracties meer. Zij heeft mij geestdriftig beloofd ze allemaal in gedachten te houden en naar be horen af te werken: zij was tenslotte nog jong genoeg om zomaar eens haar hoedje op te zetten en te zeg gen: Weet je wat, ik ga vandaag eens naar Urk, zei ze, knipogend als een bakvis, vlak voordat zij in 't gedrang verdween. Wie weet, mis schien ben ik er op mijn manier nog wel éérder dan die anderen. Maar bomen in de Noordoostpolder zei U Daar zal ik het mijne van heb ben. SASKIA

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 9