Helikopter vervangt vele cowboys
D.H. Lawrence met zes herdrukken geëerd
DE BOEKEiWLM
OP BEZOEK IN HET MODERNE VERRE WESTEN
NIET ALLE BRITTEN SPREKEN
OE VERSTAAN ENGELS
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
De helikopter heeft in vele opzichten de taaie van
de cowboy vergemakkelijktmaar aan zijn
eigenlijke leven heeft hij tot nu toe weinig
veranderd. Dit leven speelt zich nog steeds af op de
range. Nieuwe cowboys worden door hun kameraden
duchtig op de proef gesteld, doch wie eenmaal in
hun kring is opgenomen, kan op de onvoorwaarde
lijke loyaliteit van zijn collega's rekenen. In het
algemeen is de geest in deze mannenmaatschappij
misschien een tikje rauw, aan de andere kant bij
zonder goed.
HELIKOPTER VERVANGT VELE COWBOYS.
Nieuwe cowboys worden door hun collega's op alle mogelijke manie
ren getest en sommige van de door hen bedachte grapjes geven de
nieuweling 50 kans zijn nek te breken! Voor de volbloed cowboy
zijn al deze perikelen alleen een aansporing, om zich in zijn beroep te
handhaven, de amateur pakt na korte tijd zijn biezen en keert terug
naar de stad.
Vandaar dat cowboys tegen
woordig schaarser zijn en
vandaar ook dat daar iets
aan gedaan moest worden. Sinds
korte tijd wordt dan ook'op veel
ranches gebruik gemaakt van he
likopters. Die zullen wel nooit alle
mannen kunnen vervangen, maar
ze zijn een geweldige hulp geble
ken: één helikopter doet het werk
van vijftien cowboys!
Op de Waggoner Estate Ranch in
Texas, die meer dan tweehonderd
duizend hectare groot is, heeft en
kele malen per jaar de „round-up"
plaats. De koeien worden dan sa
mengedreven voor het brandmer
ken, oormerken, inenten en de
stiertjes worden dan gecastreerd.
Koeien worden verkocht en per
vrachtauto naar het dichtstbij
zijnde spoorwegstation gebracht.
Van daar gaan ze meestal naar de
vetweiderijen in de staten Monta
na of Nebraska.
Het vangen van de koeien per he
likopter gaat in nauwe samenwer
king met de cowboys te paard. Die
staan gewoonlijk op een rij klaar
om de dieren in te sluiten.
door
HANS YKEMA S
VVWWWVWWWWWV
Ambulant leven
Overigens is het leven van de koe
herders bijzonder nauw vervloch
ten met dat van de kudden. Ze
blijven wekenlang weg van de
ranch, het woonhuis op de boerde
rij, waar ze hun verblijf hebben.
Die ranch is eigenlijk een klein
dorp, met verschillende gebouwen,
waarin ook allerlei werkplaatsen
van timmerlui, schoenmaker, smid
en dergelijke zijn ondergebracht.
Maar de cowboy trekt de meeste
dagen mee met de „chuckwagon".
een grote vrachtwagen met een
uitgebreide kantine aan boord. De
chuckwagon is bovendien een rij
dende keuken en voert vele zaken
mee, die de cowboy in het dage
lijks leven nodig heeft. Een groep
cowboys, die bij zo'n wagen hoort
wordt geleid door een voorman,
met de titel „wagon-boss". De
mannen hebben hun eigen slaap
zak bij zich, die ze vaak gewoon
onder de blote hemel neerleggen.
Regent het, dan kruipen ze er mee
onder het tentdak dat naast de
chuckwagon wordt uitgerold. Een
primitief, maar over de hele linie
blijkbaar niet ongezond leven!
In de huurt van de chuckwagon
vinden we de „remuda". een kud
de paarden, die in het Jaargetijde
dat er veel gras groeit, wel een
paar honderd exemplaren kan tel
len. Want elke cowboy heeft een
aantal paarden, soms zelfs wel
tien. Deze mannen zijn meesterlij
ke ruiters en ze lijken wel met
hun paard vergroeid. De paarden
zijn bijzonder goed geoefend en
door bun intelligentie verwierven
ze zich de roem, die zo ondubbel
zinnig spreekt uit de folklore van
de prairie. De Amerikanen noe
men deze dieren ..ponies" en ze
dragen bovendien de naam „quar-
terhorsc" kwartpaarddoor hun
eigenschap terstond uit de rust
stand te kunnen weggalopperen en
deze sprint een kwartmijl vol te
houden.
Toen we eens op de Waggoner
Estate Ranch naar het koeien-
vangen per helikopter wilden kij
ken zagen wc de „remuda", tie
vastgebonden paarden, al op een
afstand. De cowboys zaten juist
met gekruiste benen om de chuck
wagon te eten. Ze aten er goed
van en de ..boss" vertelde ons dat
elke maaltijd warm is. Er wordt
wel tamelijk veel brood gegeten,
maar dan altijd bij die warme ge
rechten.
Op skies
Achter de vastgebonden paarden
stond een helikopter op skies, niet
vanwege de sneeuw (die hier zel
den valt) maar omdat dit. beter
glijdt op het gras. Zodra het eten
afgelopen was ging de bestuurder
van de helikopter, die ook in de
kring gezeten had. achter zijn
stuurknuppel zitten. De assistent
van de voorman nam naast hem
plaats en praatte nog even met
zijn baas die naast het vliegtuig
stond.
Nu begonnen de wieken van de
helikopter lawaaiig rond te draai
en en als een enorme, nerveuze
mug steeg hij eerst bijna lood
recht omhoog, om daarna boven
het land te gaan huppelen.
Het terrein van de ranch is in ver
schillende stukken verdeeld, die
met prikkeldraad zijn afgezet. De
koeien grazen deze stukken na
elkaar af. De helikopter wipte nu
over zo'n prikkeldraadafscheiding,
draaide en kwam langzaam terug.
Hij dreef een aantal koeien voor
zich uit, die zich in een woeste
uithoek hadden schuilgehouden.
Van de grond af waren ze daar
niet te zien geweest door de lage
struiken en blijkbaar hadden ze
geknabbeld van het „mesquite",
een taai en hard soort gras. De
opgejaagde dieren probeerden alle
kanten uit-te hollen, doch nu ging
de vlieger ze bij elkaar drijven.
Hij paste daarbij dezelfde tactiek
toe als een cowboy op een goed
geoefend paard. Even boven de
boomtoppen bleef hij achter en
.rond de koeien heen en weer vlie
gen waardoor hij ze allemaal op
dreef naar een open plek tussen
het kreupelhout, waar de cowboys
op bun paarden de dieren al op
wachtten om ze in te sluiten. Nu
begonnen ze de dieren met hun
v lasso's te vangen om ze daax-na
stuk voor stuk met drie man te
gen de grónd te houden en te
brandmerken. Die laatste ge
woonte is ovèrgebleven uit. de ja
ren na de burgeroorlog tussen de
noordelijke en zuidelijke staten,
toen de terugkerende veeboeren
hun kudden weer opnieuw moes
ten vormen. Op Waggoners Estate
Ranch is dit merk een omgekeer
de D, die met een soort stempel in
het oor van liet rund wordt ge
brand.
De helikopter dankt Zijn nieuw
verworven plaats op de range niet
enkel aan het schaarser worden
van cowboys. Op vele plaatsen
groeit het struikgewas zo dicht
dat koeien er niet gemakkelijk ge
vonden worden. Voor de vliegende
cowboy bestaat dit bezwaar niet:
hij ziet praktisch alles!
In West-Duitsland worden
vuilnishopen goudmijnen
Het ..Wirtschaitswunder', dat West-
Duitsland tot ongekende welvaart
heeft gebracht, heeft vreemde ge
volgen: vuilnishopen zijn goud
mijnen geworden, waardevolle za
ken komen in de vuilnisemmers
terecht. Voorbij zijn de dagen
toen hongerige Duitsers in de
vuilnishopen der Amerikaanse be- i
zettingstroepen naar iets eetbaars
zochten. De hongerigen van giste
ren zijn verkwisters geworden.
Een handelaar in tweedehands goe
deren in een kleine stad vertelde
onlangs, dat de plaatselijke vuil
nishopen hem welvaart hadden
gebracht.
In een week tijds vond hij tussen
het afval verscheidene herenpan
talons en volledige herenkos-
tuums, drie japonnen, vier wollen
dekens, zeven paar schoenen, 20
paar kinderschoenen, een aantal
hoeden, ondergoed, een radio, een
tuinslang, 15 kg brood, twee
schemerlampen, compleet met
peren en snoeren, 30 verschillende
stukken kinderkleding, vijf porte
feuilles, enkele reprodukties van
moderne kunst, vier ringen en een
tapijt. Alles was in perfecte con
ditie, vertelde de handelaar, die
binnen een jaar in staat was een
vrachtwagen te kopen van de ge
maakte winsten.
In het welvarende Duitsland zijn er
dus toch nog mensen die tweede
handse goederen kopen. Uit an
dere steden komen gelijksoortige
verhalen.
Zuid-Afrika verhoogt
het disconto
De gouverneur van de Znidafrikaanse
Reserve Bank heeft medegedeeld dat
de bank na overleg met het ministe
rie. van financiën heeft besloten het
bankdisconto met ingang van woens
dag te verhogen van 4 tot pro
cent.
Bezoldiging personeel van
gemeentelijk V.H.M.D.
In staatsblad nr. 308 is gepubliceerd
bet koninklijk besluit van 28 juli
1960 tot regeling van de bezoldiging
van het personeel der gemeentelijke
scholen voor voorbereidend en mid
delbaar onderwijs.
In afwachting van de totstandko
ming van de' definitieve regeling
voorziet het onderhavige besluit in
een voorlopige regeling van de be
zoldiging van het bedoelde personeel.
VOLKSTELLING WIJST UIT:
Vooral veel Welshmen
houden moedertaal in ere
Engels mag dan de meest gesproken
taal ter wereld zijn, in Groot-
Brittannië zelf zijn er duizenden
mensen die weigeren het te spre
ken of het niet kunnen.
Het grootste, „buitenlandse" gebied
is Wales, waar volgens de volks
telling van 1951 673,531 mensen
op een bevolking van 2,472,229
hun eigen taal spraken. Van hen
konden er 41,155 geen Engels
spreken. Het Keltisch van de
Schotten vormt de tweede grote
minderheidsgroep.
De volkstelling van 1951 toonde aan,
dat 95,447 Schotten, dat is 1.98
procent. Keltisch spraken, van
wie 2.178 geen Engels kenden.
Het oude dialect van de laagland
Schotten, het „Lallans", dat door
de bekende 18e eeuwse dichter Ro-
ber Burns werd gebruikt, is bij
na uitgestorven, evenals de Kelti
sche dialecten van Cornwall en
het eiland Man.
Op de Britse Kanaaleilanden zijn de
meeste inwoners tweetalig. Zij
spreken Engels en een Norman-
disch Frans dialect.
In Ierland is de kennis van het Kel
tische Iers aan het afnemen. Hoe
wel de regering van de Ierse re
publiek zich de laatste 40 jaar
veel moeite heeft gegeven liet
Iers als volkstaal weer in ere te
herstellen, is men van mening,
dat deze poging niet is gelukt.
Volgens de volkstelling van 1946
kan 21.2 procent van de bevolking
Iers spreken, hoewel het voor de
meesten niet meer is dan een hob
by-
Al ziet het er dus naar uit dat het
De heer Heinz Wagner uit Mainz-
Kastel heeft in 100 uren van hard
werken dit zweefvliegtuigje gebouwd.
De ,JIydrozwever" die voorzien is
van pontons, moet door een boot
worden voortgetrokken en verheft
zich bij een 'snelheid van meer dan
SJf km/u in de lucht door middel van
de rotor.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
maakte de ,JZriegsmarine" van een
dergelijk apparaatje gebruik in sa
menwerking met een onderzeeboot:
in het toestelletje zat dan een uit
kijk, die naar vijandelijke schepen
speurde.
HET PUIKJE VAN DE POCKETS
Ter gelegenheid
feit, dat de
van liet
Engelse
schrijver D. H. Lawrence
dertig jaar geleden stierf,
herdrukt Penguin een zestal
van zijn werken: twee ro
mans, de novellenbundel
„The Ladybird" en „Eng
land, My England", het reis
boek, dat een zo kleurrijke
beschrijving is van het leven
aan het Gardameer van een
veertig jaar geleden „Twi
light in Italy" en een keuze
uit zijn gedichten „Selected
Poems". Het is sterk emo
tionele poëzie, waaraan liet i
gehate intellect niet te pas
mocht komen en waarin hij
veel persoonlijke ervaring
spontaan verwerkt heeft: de
vrouw, reizen, dieren, Ameri
ka, de democratie, de sensua
liteit.
DOOR JACQUES DEN HAAN
Dat het oorspronkelijke plan, sa
men met deze herdrukken, voor
het eerst een Engelse uitgave te
brengen van de definitieve versie
van Lady Chatterley's Lover, uit-
festeld moest worden omdat geen
rukker het aandurfde, is voor 't
continent, waar de Amerikaanse
uitgave van die roman reeds ge
ruime tijd in de handel is, van
weinig belang. Toch is het teke
nend! De rebel D. H. Lawrence,
dertig jaar na zijn dood nog al
tijd een fel omstreden figuur! 1
W'
r illiam Sansom, Engeland's
bereisde Roel, braGht 21
korte (soms ook lange)
verhalen bijeen in Selected Short
Stories (Penguin). Hij heeft een
cynisch, soms vermaakt en altijd
scherp oog voor velerlei menselij
ke zwakheden en voor de dwaal
wegen van de liefde, of dat nu is
in Schotland, in Rome. waar mr.
Butterworth, uit de herenmode
branche. zo geschokt werd, in
Stockholm, Parijs. Bad Gastein.
Lapland of Venetië, waar gondo
lier Paolo een hopeloze liefde op
vat voor miss Haines en die met
de dood bekoopt een dood
trouwens meer per ongeluk dan
per romantiek zo romantisch
zijn die dure gondolabestuurders
nü ook weer niet! Het werk van
Sansom is wereldwijs, van goed
niveau en zo afwisselend, dat bet
ideale reislectuur is voor hen die
het detectiveverhaal als zoethou
der ontgroeid zijn.
Somerset Maugham
William Somerset Maugham
publiceerde in 1944 zijn
lange roman The Razor's
Edge. Vermaard als hij in Enge
land en Amerika al was door zijn
toneelstukken, novellenhundels en
romans als Cakes and Ale en The
Moon and Sixpence, bezorgde die
hem wereldnaam. Het is een ro
man van een knap vakman, een
voortreffelijk verteller, die hier
een meeslepend mengsel gegeven
heeft van autobiografische ele
menten en de romantische erva
ringen van de eigenlijke hoofdfi
guur Larry Darrell, een zoeker,
eeuwig op weg door de wereld, do
lend van Amerika naar een ver
scheurd Europa, naar liet. India
van de Yogi's dat hem het sterkst
blijft boeien. Er is een niet te
loochenen gladheid in dit boek,
maar wie nu eenmaal zelf niet op
zoek is naar de „laatste waarhe
den" zal het moeilijk uit handen
kunnen leggen. Het verscheen als
pocketboek in 1955, was snel uit
verkocht en werd in mei van dit
jaar als Giant Cardinal (Pocket
Books Inc.) herdrukt.
Jack London
Als Signet Classic werd een van
de succesboeken van Jack Lon
don, The Call of the Wild, samen
met enkele korte verhalen als
„Diable a Dog", „Love of Life"
e.a. herdrukt. London was een va
derloze verschoppeling uit de ha
venbuurten van San Francisco,
hij versleet de in Amerika gebrui
kelijke twaalf ambachten, ver
bleef korte tijd In een opvoedings
gesticht, ging naar zee en was
een der optimisten van de „gold
rush" naar de Klondike in 1897.
Hij was geheel een autodidact,
slecht verteerde Marx en Nietzsche
en een onstuitbare levenshonger
waren de drijfveren in zijn on
stuimige, korte leven. Klondike en
het territoir van de grimmige,
ijzige Yukon vormen vaak de
achtergrond van zijn verhalen uit
een primitieve wereld, de wereld
van de pionier, de gelukzoeker,
een wereld waarin er veel vraag
was naar sterke honden, die de
slede konden trekken en die
elkaar, als hun bazen, bevochten
op leven en dood: de wet van de
wildernis, de genadeloze wet van
de sterkste. Er is geen ander te
vinden dan Jack London om van
zo'n onderwerp boeiende, dikwijls
schokkende lectuur te maken, be
paald niet. met verfijnde, maar
wel met doeltreffende middelen.
Rex Stout
Er is weer een nieuwe Rex Stout
herdrukt in Bantam Books:
Champagne for One. Avontuur
van de orchideeën minnende Nero
Wolfe, van zijn zoveel bewegelij-
ker rechterhand, Archie Goodwin
dit keer de gast aan een diner
van ongehuwde moeders, waar
dan de moord gepleegd wordt. Of
Is het toch zelfmoord? Het ge
bruikelijke. felle duel met inspec
teur Cramer, chronisch verbol
gen, de gebruikelijke strijd, lang
zamerhand zuiver eén kwestie
van protocol, of Nero zich terecht
of ten onrechte met het geval be
moeit.. het is allemaal wel ge
heel cliché geworden. En toch zul
len de velen, die gehecht zijn ge
raakt aan deze lijvige detective,
zich ook deze nieuwe niet laten
ontgaan.
Keltisch aan het uitsterven- is.
toch voert een van deze talen het
„Welsh", een bloeiend bestaan.
Voor buitenstaanders mag de
naam van een dorp in Noord-
West Wales „Llanfairpwwlgwyn-
gy llgogerych ch wyrnrob wl 1 lan ti si -
liogogogoch") enige moeilijkheden
opleveren, de B.B.C. zendt gere
geld programma's in het Welsh
uit.
De kerkdiensten en het onderwijs
worden in het Welsh gegeven en
men kan het overal op straat in
West-Wales horen. Het industriële
zuid-oosten en het graafschap
Pembrokeshire in het verre zuid
westen, zijn Engels-sprekend,
maar het overige gedeelte is
tweetalig.
Hoewel het Welsh behalve oud ook
nog zeer Ingewikkeld is, is het
volgens de inwoners van Wales
heel zangerig en veel expressie
ver dan het Engels, zij zien dan
ook niet in waarom zij het op zou
den geven.
en voor
„De zelfkant van Parijs"
Jan Brusse, bekend om zijn genoeg
lijke radiopraatjes en vlotte kranten
en tijdschriftenreportages over zijn
tweede vaderland Frankrijk en in het
bijzonder over de hoofdstad van dit
land, bundelde een aantal van zijn
babbeltjes in pocketboekjes, die gre
tig aftrek vinden.
Een daarvan, een der aardigste,
„De zelfkant van Parijs", uit de
„Zwarte Beertjes"-serie van uitgeve
rij A. W. Bruna en Zoon, Utrecht.
Ditmaal beschrijft Brusse niet de
glamour van de Franse lichtstad,
maar de minder vrolijke facetten van
het leven in Parijs. De bitterheid van
dit lev^n wordt echter in Brusse's re
portage aanmerkelijk verzacht door
de milde humor waarmee hij het be
schrijft. Enkele suggestieve titels
van hoofdstukken in dit boeiende
boekje zijn „Het cabaret der moor
denaars", „De oude man en het klei
ne meisje" en Notre Dame du Mou-
lin-Rouge". „Moderne" foto's van
Daniel Frasmy dienden ter illustra
tie.
Slechte vertaling
van Nancy Mitford
„The pursuit of love" van Nancy Mit
ford is een kostelijk boek. Het is een
typisch Engelse .familieroman, die
zich afspeelt op een afgelegen land
goed in Midden-Engeland. Helaas is
men er niet in geslaagd in de Neder
landse vertaling deze sfeer te evena
ren. Erger nog, reeds op de eerste
bladzijde van „Linde, of de achter
volging der liefde" wordt de lezer
geconlronceerd met de meest afschu
welijke vertaling. Doodnuchter wordt
„they look as if butter would not
melt in their mouths" vertaald als
„ze zien eruit alsof geen boter zou
kunnen smelten in hun mondjes!" En
dan te weten, dat het betekent: „ze
zien eruit alsof ze geen tien kunnen
tellen". Een regel verder treffen wij
aan: „a fly in the amber" (vert. een
curiositeit) in de hoogst onwaar
schijnlijke vertaling van „een vlieg
in de amber
Het zou teveel kolommen vergen de
gehele roman op deze wijze te ont
leden. Een raadsel blijft het echter
hoe een uitgeversmaatschappij als H.
P. Leopolds in Den Haag, de verta
ling van een roman als deze in han
den kan geven van zo'n totaal onbe
voegde als Hans Edïnga. Het boek
is door zijn slechte vertaling zeker
voor de wat meer ontwikkelde lezer,
een volkomen waardeloos geheel ge
worden.
Spannende Nederlandse
detectiveroman
„Moord bij het Leidse Plein" is een
in de prisma-boekenreeks verschenen
dtective v. d. Ned. schrijfster Hen-
riëtte van der Kop. Het verhaal speelt
in Amsterdam, waar de revue-artiest
Hans Werner op zijn kamer in een
woning aan het Leidse Plein wordt
vermoord. Achtereenvolgens worden
van de moord verdacht een journalist,
'n Franse zangeres en nog enkele an
dere bezoekers en bezoeksters, die de
avond van de moord bij de revue-ar
tiest langs zijn geweest. En dat zijn
er heel wat! De ontknoping van deze
detective is even onverwacht als ori
gineel. De wijze, waarop de schrijf
ster de verdenking op verschillende
personen in haar boek Iaat vallen, is
echter soms wel wat ver gezocht,
overigens is .Moord bij het Leidse
Plein" een spannende detective, die
dc lezer in één adem uitleest.
Avonturen van de .Schaduw'
Hoofdinspecteur Charles C. M. Carlier
beter bekend als de „Schaduw",
het „geesteskind" van Havank is
geen onbekende voor de lezers van de
tectives. In de „Drie dartele doodgra
vers", thans in de Zwarte Beertjes
reeks verschenen bij A. W. Bruna en
Zn te Utrecht, bindt de Schaduw de
strijd aan met de drie gebroeders
Rombyrus, Isoborus en Paschalis. Het
is beslist geen speling van het lot. dat
Havank deze voor Nederlandse oren
ietwat vreemde namen heeft gekozen.
De oplettende lezer zal hebben opge
merkt, dat de beginletters van hun
voornamen, R.IJ?., verdacht veel
overeenstemming vertonen met het
Latijnse grafopschrift Requiescat in
pace, hij of zij ruste in vrede... Het
komt trouwens ook aardig uit, want
de drie boeven moeten letterlijk en fi
guurlijk het loodje leggen tegen de
schranderheid en liet doorzettingsver
mogen van de Schaduw,