KATANGA reageerde rustig op binnentrekken politiemacht De verdeeldheid der kerk hield jongeren in Lausanne bezig BIJ AANKOMST HAMMARSKJOLD HIELD MEN DE ADEM IN KATERDAG 13 AUGUSTUS 1960 t'POV INC I ALE ZEEUWSE C OU It ANT 3 Stilte voor de storm Belgen wacfiten af Het leven in Elisabetlistad is door de gebeurtenissen van gis teren niet veranderd. De inheemse bevolking beeft er niet op gereageerd en de blanken evenmin. Zolang Loemoemba en de zij nen maar geen toegang tot bet afgelegen Katanga krijgen lijkt de positie van Tsjombe vrij veilig. Toch berust deze positie niet op dé kracht van een sterke meerderheid. In de grote steden zou zich bij het toelaten van agitatie op enige schaal wel eens een grote meerderheid voor de centrale regering kunnen mani festeren. Maar Tsjombe beschikt over een gezuiverde strijd macht van 1500 man Loenda's de stam van Tsjombe en buiten de steden heeft hij nog eens 5000 man disponibel, die hem eveneens zijn toegedaan. Tsjombe's gezag op het platteland is groot, behalve in het noorden van Katanga, waar de Baloeba wonen, die voor Loemoemba zijn. Dp ingewikkeldheid van do situatie blijkt wel uit het feit, dat de Baloeba uit de aangrenzende provincie Kasaï en hun voorman Kalonji achter Tsjombe staan. In Kasai worden de tegenstanders van Tsjombe op het ogenblik naar het westen teruggedre ven. Een apart probleem vormen de evoluees in de steden, de half intellec tuelen, die menen dat een regering van Loemoemba hun belangen beter zal dienen dan een bewind van Tsjombe. Als Tsjombe nog wat tijd heeft en intussen de nodige banen creëert, heeft hij een kans dat hij deze dyna mische groep op zijn liand krijgt, hoewel voor deze groep het werken aan illegale kranten en pamfletten ongetwijfeld een grote bekoring zal behouden. Bijval Hoezeer de Belgen ook achter Tsjombe staan bun bijval op het vliegveld toen Hammarskjöld iet wat zenuwachtig de Katangese vlag groette was er kenmerkend voor maar het zou verkeerd zijn als men veronderstelde dat die lief de wederkerig is. Tsjombe is te leurgesteld in de houding van de Belgische regering, maar meer nog dan dat: hij is een eerzuchtig man, die er waarschijnlijk van uit gaat, dat hij met evenveel moeite een ei gen baas als een stroman der Bel gen kan zijn, aangenomen dat hij zijn schaakspel wint. Onder de Belgische burgerlijke en militaire gezagsdragers zij gedra gen zich nog niet als de adviseurs die ze heten te zijn, maar dat is in het bestaande vacuüm ook moeilijk - zijn duidelijk twee stromingen. De ene ls verbitterd jegens Loemoemba en ziet in Tsjombe een man, die een zelfde groep vijanden heeft. De an dere ziet een kans voor Tsjombe en wil hem helpen, omdat dit objectief gezien het beste voor het land zal zijn. Uit de eerste groep komen de meeste repatrianten. Van de Belgi sche P.T.T.-ers zou er volgens hun eigen zeggen niemand blijven, op het paleis vair justitie in Elisabethville zullen van de 25 Belgische ambtena ren slechts vier na de vijftiende sep tember hun dienstverband verlengen. Dit is de datum, waartegen de Bel gen moeten beslissen of zij weg zul len gaan of vrijwillig in dienst van de nieuwe overheid zullen blijven. Rechters Bij een enkele andere groep, zoals «le Belgische rechters liggen de cij fers althans op het ogenblik wat hoger, maar over liet algemeen kan men wel zeggen, dat de Belgen in Katanga tegen een nieuwe schok zullen zijn opgewassen. Bij een slechter worden van de situatie zul len zij alsnog wegtrekken over de grens met Rhodesia en dat zal ook voor Tsjombe een funeste ontwik keling zijn. Er zijn Katangczen en Belgen die menen dat men het beste alle Belgi sche ambtenaren door nieuwe Belgi sche ambtenaren kan vervangen, maar dit is natuurlijk ondoenlijk. Maar ondanks die hunkering, onder de Belgen naar liet vaderland in de verte, liggen in de ctalagé van de ju welier De Reuck gouden speldjes in de vorm van de provincie Katanga en met de voornaamste plaatsen in de kleur van de Katangese vlag. Die vlag vindt men voor vele Belgische winkeletalages zij wappert voorts op vele plaatsen in de stad aan lange pa len. Niet alleen omdat Hammarskjöld op het ogenblik hier is, het vlagver toon symboliseert Tsjombes over macht. winkels lagen tegen een grote in- meemse wijk aan en werden 's nachts door de eigenaars niet bewoond. Er zijn daar in dezelfde buurt ook twee bejaarde Nederlandse dames van al hun hebben en houden beroofd. Zij waren meer dan veertig jaar hier en hadden met een winkeltje wat geld verdiend. Nu kwamen zij met bijna lege handen in Rotterdam aan. De Nederlandse gemeenschap is sinds de eerste juli gedund, vroeger waren er aan mannen, vrouwen en kinderen in het rijk van Tsjombe 67, 52 en 84 zie- len maar nu zijn er nog slechts 57, 25 en 10. Buiten in de brousse zijn er dan nog 7 Nederlandse zusters en 9 paters buiten de Nederlanders bij de vier Nederlandse bedrijven die ves tigingen in- Katanga hebben. Prijzen POLITIëLE „KAPTAFEL". De po litie te Den Burg beschikt sinds enke le maanden over een zogenaamde spiegelkast, een nuttig apparaat waar mee men de snelheid der weggebrui kers kan controleren. Donderdagmid dag hadden twee wachtmeesters het kastje op een tuinmuurtje geplaatst, waarna zij zich honderd meter verder opstelden, om daar met een stopwatch de snelheden van auto'ss motoren en bromfietsen op le nemen. Enkele ogen blikken later stapten twee dames vastberaden op do spiegelkast af, til den hem van het muurtje en zetten hun weg voort met het onmisbare in ventarisstuk onder de arm hun weg voort. Vanzelfsprekend snelden de politiefunctionarissen ontsteld naar de plaats des onheils waar de dames juist aanstalten maakten om in een auto te stappen. Er kwam toen spoe dig licht in de zaak. Het bleek dat de beide dames Duitse vakantiegan gers waren, die in De Koog kampe ren. Zij hadden in het kastje een aar dig 'tenttafeltje gezien, dat boven dien als kaptafel dienst kon doen. Omdat het handige kampeermeubel alleen en verlaten op een muurtje stond, meenden zij, dat het door de eigenaar was afgedankt. De Duitse dames hebben de reis naar De Koog zonder tafeltje voortgezet. Geplunderd Er is een nacht geplunderd In Elïza- bethstad. Lango rijen winkels van Grieken, Italianen en joden, die teza men een groep van ruim duizend ge zinnen vormen, zijn leeggehaald en vele werden in brand gestoken. De Er gaat niet veel in bet zakenleven om. De winkels in koffers en warme kleren en andere dingen „om mee te nemen" hebben het druk gehad. Maar dit Is alweer voorbij. De uitgebreide winkelstand Iaat nog zien lioe goed er verdiend en uitgegeven is, maar men ziet niet veel lilanten in de win kels. Tocïi liebben ze nog kans gezien de prijzen te stabiliseren: ze liggen nog even boven het Belgische niveau. Er is nog niet aan een algemene uit verkoopstemming toegegeven. VRACHTAUTO'S REDEN TERREIN OP Belgische gemeenschap toont zich opgelucht (Van onze speciale verslaggever te Elizabethsstad Elïzabethsstad vrijdag. Het ter ras van het vliegveld van Katan ga, dat uitziet op de startbanen en waarachter de barre Savannah is gelegen, stond vanmorgen vol ca meramensen, fotografen, journalis ten en belangstellenden. Zij dron ken bier, aten sandwiches in af wachting van de dingen die zou den komen. Een enkele draagbare radio riep berichten om uit Sa lisbury, de hoofdstad van Zuid- Rhodcsië, welke berichten afge wisseld werden door zang van een kerkelijk koor. Op het terras heerste een opge wekte stemming, terwijl toch dc ogen van dc gehele wereld ge spannen op dit punt van Katanga waren gevestigd. liet was mooi weer, als op een mooie Nederland se zomerdag. Er stonden echter vijf greyhounds, Amerikaanse ge vechtwagens klaar, bemand met militairen van Tsjombe. Er ston den ook enkele troepenafdelingen gereed, waaronder 100 man mili taire politie die een even correcte indruk maakten als ons vroegere K.N.I.L. Zo'n vijftig tot zestig mensen woonden hier het wereldnieuws uit de eerste hand bij. Later kwamen er meer, vooral Belgische belang stellenden. Op het vliegve-ld wap perden vlaggen van Katangarood, voor het om de onafhankelijkheid vergoten bloed, wit, om de zuiver heid van de Katangèese idealen aan te duiden en groen voor de hoop in de toekomst. Dan volgt er nog een witte baan met drie krui zen van koperkleur, die duiden op de bodemschatten van dit. afgele gen deel van Kongo. Auto's, muziek De spanning bereikte een hoogte punt, toen een stuk of vijf vracht auto's het terrein opreden en zich op de landingsbaan opstelden. Vo rige week waren deze auto's ge bruikt om de landingsbaan te, blok keren. Overal zag men nu filmen de cameramensen de landingsbaan filmen waar het toestel met Ham- merskjold werd verwacht. Nu kwam er een inheems muziekkorps het terrein opmarcheren. De Ne derlandse radio- en televisierepor ter Alfred van Sprang ging dan sende met zijn opnamekoffer naar voren om deze muziek op te ne men. Even later arriveerde presi dent Tsjombe van Katanga, onmid dellijk omringd door een grote groep journalisten. Tsjombe deelde mee. dat Ham- merskjold er mee akkoord was gegaan, dat de Zwedese troepen van de Ver. Naties hem zouden volgen zonder zich te mengen in de interne Katangese aangelegenhe den en zich ook niet zouden bezig houden met controle of liever gezegd het doorlaten van personen op de toegangswegen naar Ka- tanga. Leuzen Het toestel cirkelde driemaal rond en landde bij de vierde maal. Het droeg de naam „An-, cia Maria" en in grote letters „United Nations". Hammerskjoid stapte uit met een strak gezicht,- maar zijn begroeting met pre sident Tsjombe leek nog vrij har telijk. Tsjombe nam Ham merskjoid mee langs de Katan gese troepen, die voor het ter ras stonden opgesteld. Iedereen rekte de hals om le zien of Hammerskjoid de Katan gese vlag zou groeten. De sec retaris-generaal deed het, maar dat hij zenuwachtig was bleek uit het. feit, dat hij na zijn groet zijn pas inhield en nogmaals groette. Vanaf het terras riepen voorname lijk Belgische kolonisten een „Leve Katanga", maar ook enige inheem sen hieven deze kreet aan. Er was een Belg, die met een vertrokken gezicht riep ,,Weg met de Ameri kanen", maar landgenoten van heni schudden afkeurend het hoofd. Een' inheemse demonstrant stak een bord omhoog waarop stond „Weg met de federatie, weg met Katanga, leve de verenigde Kon go". Een Belgische officier sloeg hem het bord uit de handen en leidde hem even later, vergezeld van een Katangese politieman, weg. Even later arriveerden de eerste Zweedse troepen. Zij zullen in schoolgebouwen in de stad worden ondergebracht. Men krijgt dc in druk, dat de Belgische gemeen schap in Katanga opgelucht is dat deze kogel eindelijk door dc kerk is en dat zij alle vertrouwen heelt «lat de Ver. Naties niets zullen doen wat tot een herhaling van de g«;beurtenïssen elders in dc Kongo zal kunnen leiden. Volgende maand zal, zoals gemeld, het geheel gerestaureei'de heifort van Sluis, het enige belfort van Neder landofficieel in gebruik genomen ■worden. Dr. ir. G. de Bakker directeur van de tuinbouw Bij K.B. is dr. ir. G. de Bakker van af 7 juni j.l. benoemd tot directeur van de tuinbouw. Dr. ir. Gerrït de Bakker werd op 14 februari 1915 te Rotterdam geboren. Hij doorliep het gymnasium en studeerde vervolgens aan de landbouwhogeschool te, Wage- ningen, waar hij ïu 1941 de inge nieurstitel behaalde. Tijdens zijn studie was liij enige tijd werkzaam als assistent op het laboratorium voor erfelijldieïdslcer. In 1911 werd hij aangesteld als ad junct-directeur bij de voorlichtings dienst ten behoeve van de landbouw te Goes. Reeds spoedig werd hij be last met de waarneming van het rijkstuinbouwconsulentsehap. Op 1 januari 1943 volgde zijn definitieve benoeming tot rijkstuinbouwconsu- lent. Na de Tweede Wereldoorlog, toen er vooral in Zeeland zeer veel moest worden hersteld en opgebouwd, heeft dr. De Bakker een belangrijk aan deel gehad in het agrarisch herstel. Van 1946 tot 1948 was hij hoofd van de wetenschappelijke afdeling van de rijksdienst voor landbouwherstel en in deze functie had hij de leiding bij de onderzoekingen en het herstel van de schade die het zoute water i^ad aangericht. De heer De Bakker pro moveerde in 1950 tot doctor in de landbouwkunde op het proefschrift ,,De bodemgesteldheid van enkele Zuidbevelancfse polders en hun ge schiktheid voor de fruitteelt". Als promotor fungeerde prof. dr. ir. C. H. Edelman. Jl|llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllll|ij] I Olympisch vuur I onderweg naar Rome H De Olympische vlam, die van M js 25 augustus tot 11 .september zal branden op de Olympische Spelen in Romeis vrijdag zijn H lange reis van 320 km van H Olympia naar de havenstad Pi- raeus begonnen. De laatste van H de S62 estafettelopers zal er |f zaterdagavond mee in de-haven M van Athene aankomen. Bij hel M stadion van Olympia vroeg een Grieks meisje toestemming aan H Jupiter om het heilig vuur naar Rome te mogen overbrengen. De toestemming kwam in de vorm van een plotseling voor haar oprijzend vuur en roolc. f| Van het vuur werd wat door het meisje verzameld en door haar overgebracht naar een al- taar waar de toorts ermee werd ontstoken. De eerste estafette- H loper startte om half tien plaat- j| selijke tijd. H Op de reis naar Piraeus zullen in de tussenliggende steden H Pyrgos, Patras, Xylokastron CorintlieMegara, Eleusis, en li Athene eerbeicijzen aan het H heilig vuur gebracht worden. llllllllHllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllll^ Het Wereldgebeuren Echo Geen wonder, dat luitenant-gene raal Bernard A. Schriever giste ren in zijn nopjes was. Een hef- scrroefvliegtuig van 't Amerikaanse transportschip „Haiti Victory" had donderdag 520 kilometer van Hono- loeloe de capsule van de kunstmaan Ontdekker 13 uit zee opgevist. Deze Ontdekker met het zoger.aamdé on geluksgetal was zo gelukkig geweest, na zeventien wentelingen om de aar de een capsule zo kundig naar de aarde terug te stoten, dat het ding hier ongeschonden aankwam. Dit was de eerste keer. dat men er in slaagde een voorwerp terug te vinden dat in een baan rond de aar de had gedraaid. Schrievers projec tielen-afdeling van de Amerikaanse luchtmacht had in het streven tot ..verovering van de ruimte" een be. langrijk succes behaald. Nog een tweede reden om content te zijn dook gisteren op. Uit een houder van magnesium die zich aan de spits van een op Cape Ca naveral gelanceerde Thor-Deftaraket bevond, ontvouwde zich op 1600 km hoogte een. ballon van ongeveer der tig meter middellijn. Dit plasticge vaarte van 62 kilogram zal als een zeer heldere ster aan het firmament pronken, terwijl het in ongeveer 120 minuten om de aarde draait. Maai de taak van deze kunstmatige aard- satelliet zal niet slechts zijn, te to nen dat de ster der Verenigde Sta len. alle vijandige voorspellingen ten prijs, vrolijk blijft twinkelen. Zijn naam is „Echo" en het is de bedoe ling, dat het ding zal fungeren als experimenteel relaisstation voor ra dio- en televisiesignalen. Als de - proeven met deze kunstmaan en eventuele andere ballons gelukken, hoopt men binnen betrekkelijk kor te tijd televisie-uitzendingen te kun nen geven, die overal ter wereld kunnen worden opgevangen. Schriever, die een grootscheepse organisatie leidt voor de uitvoe ring van raketten- en ruimte vaartplannen, is in Duitsland gebo ren en wel in 1910. Zijn vader. in. genieur bij de Norddeutscher Lloyd, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog in de Verenigde Staten geïnterneerd. Dat nam niet weg, dat hij besloot in de Verenigde Staten te blijven. Doordat vader tengevolge van een bedrijfsongeval vroeg stierf, was Bernards jeugd allesbehalve zorge loos. Zijn moeder wist een tijdlang niet, hoe de touwtjes aan elkaar te knopen. Tot een rijke inwoner van Texas haar als huishoudster aan stelde. Die Texasser maakte geen be zwaar, toen haar ondernemingslust zich wilde uiten in de oprichting van een lunchroom op een naburig golf terrein. Die lunchroom werd een succes. Evenals zijn moeder had Bernard Schriever uitmuntende eigenschap pen, hij vooral in de techniek. Van laar, dat zijn loopbaan bij de lucht macht hij diende onder meer als testpiloot en in de Tweede Wereld oorlog als vlieger van bommenwer pers uitliep op zijn huidige lei dinggevende positie in het ontwikke lingswerk. t m p< di Jongetje op spoorrails; treinverkeer vertraagd- De machinist van de trein Eindhoven- Amsterdam heeft vrijdagmorgen ter hoogte van Breda zijn trein stil moe ten zetten omdat lussen de rails een jongetje speelde. Nadat het jochie was verwijderd kon do trein met ze ven minuten vertraging weer door rijden. STEMMEN UIT DE KERKEN Dinsdag spoorwegstremming bij Dordrecht Dinsdag 16 augustus zal het trein verkeer tussen Dordrecht en Slic- drecht van 13.11 uur tot 15.20 uur gestremd zijn in verband met liet feit dat het motorschip „Straat Cum berland" de Baanboekbrug zal pas- De treinen van Sliedrecht en Dor drecht worden vervangen door auto bussen. Rekening- moet worden ge houden met een vertraging van onge veer 25 minuten. Ook in Nederlandse gerei, kringen wordt over verdeeldheid gesproken Een uitdrukking die vooral na de Tweede Wereldoorlog in woord en ge schrift telkens weer naar voren kwam wanneer liet ging over al die kerken welke er zijn, was: „de zonde der verdeeldheid". Naar de korte verslagen die we gelezen hebben over de Oecumenische Jeugdassemble, in Lausanne gehouden van 13 25 juli, heeft men zicli ook daar ernstig bezig gehouden met liet vraagstuk van de verdeeldheid in de kerk van Crist us hier op aarde. Ook daar lieeft men liet gehad, zoals reeds vele malen voordien op belang rijke kerkelijke samenkomsten, over deze „zoude" van de verdeeldheid. Wanneer wij sperken over de zonde van liet drankmisbruik bij en die in al haar gevolgen zien. zullen wc dit niet voor kennisgeving kunnen aan nemen en overgaan tot de orde van de dag, maar alles moeten doen wat mo gelijk is om deze zonde le beperken en te onderdrukken. Wanneer men iu de kerken nu spreekt van de zonde der verdeeldheid, kon het niet blijven bij het constateren alleen. Er zal iets gedaan moeten worden om ook deze zoude te bestrijden en, als het kan, te overwinnen. In Lausanne heeft prof. dr. J. C. Hoe kendijk daarover nogal rake din gen gezegd. Hij heeft de jongeren, die daar aanwezig waren, opgeroepen om „uit de gevangenis van de oude kerkelijke structuren te breken". Er mag, volgens hem, wel eens wat min der worden gesproken over de kerk en wat meer zullen we het uitzicht moe ten krijgen op „het brede panorama van Gods werkzaamheid". Het Ko ninkrijk Gods en de wereld moeten de voornaamste onderwerpen zijn van de discussie, zo heeft hij in Laüsanne betoogd. Van daaruit alleen kunnen we gaan spieken over de vernieuwing van de kerk, die „niet meer is dan een bruggehoofd tussen liet Konink rijk en de wereld". Vanuit deze twee moeten we de kerk bezien en beoor delen en van hieruit heeft hij gepleit voor allerlei kleine groepen die moe ten worden gevormd, huisgemeenten enz., welke bij uitstek geschikt zouden zijn voor het apostolaat van de kerk". Hiermee heeft hij in Lausanne de knuppel in het oecumenisch hoender hok gegooid. Hij heeft ook opgeroe pen tot „intercommunie", tot het ge zamenlijk vieren van 't Heilig Avond maal, ook al zijn de kerken het daar mee met elkaar niet eens. Nog al re volutionaire klanken kwamen er uit de mond van deze hooggeleerde inlei der. Wanneer ons een "breder verslag ter beschikking staat van deze Oecu menische Jeugdassemble, komen we er waarschijnlijk nog wel eens op terug. l)it alles hebben ook gehboord de Nederlandse jongeren die in Lau sanne aanwezig waren en welke tezamen een behoorlijke delegatie vormden, natuurlijk was verreweg liet grootste getal van hen afkom stig uit de kerken in ons land die aangesloten zijn bij de Wereldraad der Kerken, maar er waren ook j aanwezig jongeren uit kerken die daarvan geen deel uitmaken. Zo i waren er uit de Gereformeerde Kerken en zelfs één lid van de Ge reformeerde Genieenten. Het kan alleen maar verheugend worden genoemd wanneer deze jongeren eens over de omheining heen sprin gen waar hun kerken nog steeds voor blijven staan. Toch moeten we zeggen dat er in het kerkelijk leven in ons land reeds heel wat veranderd is en dat revolutionaire gedachten, als welke prof. Hoekendijk uitsprak, meer leven in het hart voor al van jongeren, clan uit de officiële kerkelijke bladen blijkt. Soms be schikken deze jongeren over een eigen (Zie slot pag. 4 kol2) Tijdens een gisteren inderhaast bijeengeroepen persconferentie heeft Schriever gezegd, dat de wereld door het terugvinden van de capsule van de dertiende Ontdekker een heel eind vooruit is gekomen op de weg naar het lanceren van een bemand ruimtevaartuig. Hij sprak van „een belangrijke mijlpaal in de eeuw van de ruimte" en kondigde aan, dat binnen een maand een sa telliet zal worden gelanceerd met een levend wezen, waarschijnlijk 'n chimpansee. Proefondervindelijk is nu komen vast le staan, dat het mogelijk is, een ding uit een ruimtewenteling te be vrijden. Nu zal worden geprobeerd, ook een levend wezen aan deze snel- heidseirkel te ontfutselen. En terwijl Schriever vertelde, werd een door de „Echo" teruggekaatste boodschap van president Eisenhower, uitgezonden te Golstone in Californië, ontvangen op een persconferentie te Holmdel, New-Yersey, aan de andere kust. De president kon in die bood schap ook liet Echo-experiment be_ stempelen als een belangrijke stap in het Amerikaanse programma voor onderzoek van de wereldruimte. En gul voegde hij eraan toe: „De satel liet-ballon die deze woorden terug kaatst mag door alle landen voor der gelijke proefnemingen ten eigen nut te worden gebruikt". Na deze successen mag wederom worden vastgesteld, dat de Ame rikaanse ruimtestuurlui, wier streven niet in de laatste plaats is gericht op een precieze afwerking van hun „vaartuigen", niet minder zijn dan hun Rüssische collega's. Na de teleurstellingen en ergernissen die de Verenigde Staten de laatste tijd op het politieke toernooivcld te ver werken kregen, kunnen de technische prestaties met de capsule van ver kenner 13 en met de Echo dienen tot versteviging van Uncle Sams zelf vertrouwen. PRESIDENT EISENHOWER ...ballon echode boodschapt

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 5