Vrijwel alle Duitse sporen uitgewist door Polen in voormalig Pommeren STETW EN BRESLAU KENT MEN NIET MEER TERUG jeehJess ijomBwslê NIEUWE VOORSCHRIFTEN VOOR AMBTSKLEDING DER RECHTERS VIER DAGEN OP SLAKKENSAP PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 13 AUGUSTUS I960 Zelfs de Duitse graven werden omgeploegd (Van onze speciale correspondent Jean Wetz) In de door Polen herwonnen streek bij Oder en Neisse, waar voor de oorlog de Duitse landjonkers in pracht en praal leefden en waar vele rijke Berlijners hun buitenverblij ven hadden gevestigd, zijn thans vrijwel alle Duitse sporen weggewist. Zo grondig zelfs, dat men op het grote kerkhof van het vroe gere Stettin thans Szczecin genaamd bijna geen Duitse naam meer op een graf steen kan ontdekken. Wel ziet men er ontel bare graven van de talrijke Poolse soldaten, die in de laatste wereldoorlog bij de harde gevechten in de omgeving van de Oder zijn gesneuveld. Ook vindt men er graven, die slechts een eenvoudige rode ster dragen en het opschrift „Nie znany" (onbekend). Waar de graven van de Duitsers uit het vroegere Pommeren zijn gebleven? Ze zijn omge ploegd... Vee graast er thans op. „De Duit sers hebben zes miljoen Polen gedood en wij willen de herinnering aan hun verblijf hier op grond, die zij eens van ons stalen en die wij thans hebben heroverd, laten verdwij nen", zeggen de Polen. Op enkele kleine groe pen na, zijn de Duitsers thans uit dit Oder- Neisse gebied verdreven en zij hebben plaats moeten maken voor Polen, die uit alle stre ken van het land naar dit gebied verhuisden. Voor de oorlog; woondeu iu deze streek 8 \'i miljoen Duitsers. Thans wonen er weer 7*2 miljoen Polen en opmerkelijk is de lage gemiddelde leeftijd van deze bevolking, alsmede de hoge bevolkingsaanwas. Sta tistieken illustreren dit. Zo is de gemiddelde leeftijd van de bevolking van Szczecin (Stettin) er wonen hier ongeveer 270.000 mensen nog geen 25 jaar! Het aantal geboorten in deze streek van Polen be reikt een percentage van 85 per 1000 inwoners en dat is meer dan overal elders in de wereld, behalve In China. Sinds 1945 werden er niet minder dan 2.600.000 kinderen geboren op de oeverlanden van de Oder en Neisse. Ondanks het feit, dat het nieuwe leven aan alle kanten opbloeidt, drukt ook de ellende van het ver leden nog zijn stempel op het Stettin van vandaag. Talrijke vil la's, waarin vroeger de gegoede burgerij van Berlijn de weekends doorbracht, zijn thans de ontspau- ningsplaatsen van de stad, maar de overheid probeert deze land huizen thans weer aan particu lieren te verkopen. De overheid tracht op deze wijze middelen te verkrijgen elders in de stad de grote huizenblokken te bouwen, waaraan Szczecin zo'n grote be hoefte heeft. Het gevolg van deze politiek is echter, dat advocaten of doktoren, zakenlieden, kortom de gezeten burgers, die wijken langzamerhand gaan bezetten, waar men ruim vijftien jaar ge leden de Duitse aristocratie heeft weggejaagd. Wel een beetje merkwaardig voor een socialis tisch land. Van platteland naar de stad Het oude Stettin kent men niet meer terug. Verscheidene delen van de stad, die thans Szczecin heet, bieden een verlaten aanblik. Aan het einde van de oorlog lag er 9.500.000 kubieke meter puin en thans ligt er nog minstens 600.000 kubieke meter. Als men van de grote verkeersweg Sczce- cin binnenrijdt wordt men getrof fen door de vele gapende open ruimten, die de oorlog in deze stad heeft achtergelaten. Bijna overal moet de automobilist de verschil lende zijtakken van de Oder over steken via noodbruggen met één richtingsverkeer, waarop een maximum snelheid van 5 km per uur wordt toegestaan. Szczecin ligt op ongeveer 80 km van de Oostzee. De stad is geheel aangewezen op deze zee. In de haven en op de scheepstimmer werven kan men beoordelen, wat hier de laatste vijftien jaar door gemeenschappelijke inspanning is bereikt. Zoals overal in Szcze cin is de man, die deze scheeps- bouwondernemingen leidt Hen rijk Jendza betrekkelijk jong: 38 jaar. Evenals een groot aantal bewoners van de stad is hij af komstig van Vilno, waarvan de bevolking min of meer in massa is overgebracht naar de oevers van de Oder. Op die scheepswerven werken ongeveer 4000 arbeiders. Bijna allen zijn van het platteland gekomen en men heeft ze alle maal moeten scholen in het vak. Thans kan ruim 90 procent van hen gerekend worden tot vakbe kwame arbeiders. Zij hebben de produktie van de scheepswerven gedurende de laatste vijf jaar ver dubbeld. Meer dan veertig sche pen met een tonnage van 2300 tot 10.000 zijn in Szczecin van sta pel gelopen en bovendien nog tal rijke visserrsschepen en andere kleine schepen. De vrachtschepen worden verkocht aan China. Egypte. Brazilië, Indonesië en de Sow jet-Unie. Moeilijke problemen Een van de moeilijkste vraagstuk ken waarmee men in Szczecin te maken kreeg, was of een volko men heterogene bevolking erin zou slagen tot een eenheid te ko men. Immers ongeveer 30 pet. van de inwoners is van de stad Vilno gekomen, 20 pet. van War schau. 35 pet. van Poznan. 10 pet. van Bydgoszcz en de rest zo ongeveer van overal. Van de vroegere bewoners van Stettin zijn er nog zo ongeveer 300 hier woonachtig en er is voor hen ook een speciale school in het leven geroepen. Is de bevolking van Szczecin ook werkelijk een eenheid ge worden. We hebben deze vraag voorgelegd aan Jerzy Zielinski 136 jaar), die al gedurende vijf jaar voorzitter is van de gemeenteraad van zijn stad. „De eenwording van de be woners was vijf of zes jaar geleden nog een probleem. maar thans is dit probleem geheel vergeten", vM'klaart; hij. De criminaliteit, dre altijd een kenmerk is van de maat schappij zonder eenheid, is hier kleiner dan in de rest van het land. zo zegt hij. De mensen hebben geleerd hun nieuwe stad lief te hebben. Het plaat selijk patriotisme. al is ze nog jong en teer, stimuleert alle activiteiten. Zo heeft Szczecin een medische academie in het leven geroepen, een landbouwschool en een poly technisch instituut. Veel jeugdige intellectuelen worden aangetrok ken door de mogelijkheid, die een stad in volle ontwikkeling biedt en de autoriteiten slagen er nau welijks in deze vooruitgang bij te houden. De scholen bijvoorbeeld, die dagelijks twee ploegen leer lingen na elkaar ontvangen, zijn onvoldoende, zo vertelt Zielinkski ons. Staatsboerderijen Als men van Szczecin naar Zielo- na-Gora (het vroegere Grunberg) rijdt, komt men door het oude gebied van de Duitse jonkers, die hier hun uitgestrekte landerijen enz. hadden. Nu is dit het gebied van de staatsboerderijen, zoals die van Zabow, die een oppervlakte be slaat van 2000 ha. Een boeren zoon van ongeveer 30 jaar, die gestudeerd heeft voor landbouw kundig ingenieur, heeft hier de leiding. Hij vertelde openhartig dat het bedrijf sinds 1945 met verlies had gewerkt, doch thans voor het eerst een winst van 1.500.000 Zlotys (ongev. f 135.000) had kunnen maken. Dit is echter niet te danken aan een betere or ganisatie. doch aan het feit, dat de regering het graan tegen een driemaal zo hoge prijs als voor heen heeft opgekocht. Tot een van de zwaarst getroffen steden van de laatste wereldoor log behoort ongetwijfeld Breslau, de hoofdstad van Neder-Silezië". Hier werd zelfs na de capitulatie van Berlijn nog fel gestreden. Bij na tweederde deel van de stad werd volkomen verwoest. De enorme ruimte in het centrum van de stad was zelfs geheel met de grond gelijk gemaakt door het Nazi-garnizoen dat daar proviso risch een vliegveld aanlegde. Thans regeren de Polen er. De stad heet geen Breslau mee, maar Wroclaw. Het aantal inwoners is ook geen 600.000 meer maar 470.000. Het puin is er nog lang niet verdwenen. Aan de zuidkant van de stad vindt men nog vele vierkante meters ruïnes van wo ningen en gebouwen waar eens de Duitsers woonden. De autori teiten van Wroclaw zijn van oor deel, dat men nog minstens vijf jaar nodig zal hebben om de spo ren van de oorlog uit te wissen De industrie heeft zich er snel ontwikkeld. De stad is thans een van de belangrijkste centra voor machinebouw, chemische indus trie en er zijn zeer rijke koper- ertslagen ontdekt, waarvan men verwacht, dat zij na verloop v. n vijf jaar een produktie van 100.000 ton koper per jaar kunnen ople veren. Nadat de Duitsers hun Breslau waren ontvlucht hebben de Polen grote moeilijkheden gehad met het bevolken van deze grote stad. Het oude kader van de universi teit van Lwow werd naar hier overgeplaatst, er kwam een groot aantal arbeiders uit Warschau, maar de meesten van de bijna half miljoen inwoners kwamèn van het Poolse platteland naar hier. Het heeft zeer veel moeite en geduld gekost hen voor de stad te inte resseren. Eerst de laatste jaren beginnen de inwoners van de grote blokken arbeiderswoningen de tui nen bij hun woningen te bewerken of de gevels van hun woningen wat op te schulderen met verf, die het gemeentebestuur hun gra tis ter beschikking heeft gesteld. Hoewel deze bevolking geen ban den kent met het Breslau van voor de oorlog, zijn de autoritei ten er toch toe overgegaan om de oude markt in het centrum Aan de stad geheel te herbou- Aven. De restauratie van de prach tige gotische kathedraal is zelfs zo goed geslaagd dat de Duitsers als zij hier nog eens Aveer zouden komen er versteld van zouden staan. Landschap als op Mars Voor de oorlog hadden de Polen hun „corridor" A'an Gdansk. Nu bezitten zij een landtong, waarvan de opening slechts 2Vs kilometer breed is en die geheel is omgeven door Tsjecho-Slowakije en Oost- Duits gebied. Het grootste deel \-an Gorlitz is op de Duitse oever van de Neisse gebleven. Boven dien zijn hier ongeveer 8000 Griekse vluchtelingen bijeenge bracht. Het eerste grapje dat men de vreemdeling hier vertelt is dan ook het volgende: „Aan de ene kant hebben we de Tsjechen, aan de andere kant de Duitsers en in het centrum wonen Grieken, maar waar Polen nu eigenlijk is, weten wij zo precies niet meer". De grote verkeersweg door dit smalle gebied leidt naar een streek, waar men enorme bedrij ven in de open lucht aantreft: de mijnen van Turow. Men hakt er bruinkool en steenkool met monsterachtige machines. Reeds gedurende geruime tijd voorzagen de mijnen van Turow een grote elektrische centrale, die gelegen is aan de andere kant van de Duitse grens te Hirschfelden. van brandstof. Thans zijn de Polen A'an plan hier zelf een centrale te bouAven, die 1200 megawatt zal moeten opleveren. De eerste tur bine van 200 megawatt moet A'ol- gens de plannen in 1962 in Aver- king worden gesteld en drie jaar later moet het complex van deze centrale geheel West Polen van energie voorzien. In dit dorre en Aveinig interes sante gebied Averkcn 6o00 arbei ders. Het is een leger van avon turiers. Sommigen zijn halAe mis dadigers, die hierheen gezonden Averden om zich te rehabiliteren, anderen zijn gekomen omdat de Aerdiensten hun aantrokken, Avant er Avordt hier meer verdiend dan overal elders in Polen. Behalve geld vonden zij er echter niets dan een voormalige Duitse kazer ne om er gezamenlijk te AA'onen en wodka, om hen te troosten in de eenzaamheid (Copyright Le Monde P.Z.C.) „Gevederde politieagent" belandde in braadpan „Grootmoeder gans, de enige gevederde verkeerspolitie- jj| H agent ter wereld", een popu- H laire verschijning in de voor- s stad Beaumaris van Melbour- ne. die al vijf jaar in Australië s bekendheid genoot, is niet meer. Het dier, dat zich elke dag bij een gevaarlijke ver- keerskruising ophield, waar- schuwde de schoolkinderen H door heftig klapperen met de vleugcis voor naderende voer- H - tuigen. Was de straat vrij dan n li stelde zij zich op aan het hoofd van een groep kinderen, die ij H haar in ganzenpas naar de overzijde volgden. -:V Een vermetele autobestuurder zal zich nu voor het gerecht M moeten verantwoorden. Hij had M het geliefde dier mee naar huis genomeii en smakelijk veror- yj berd, maar haalde zich hiermee n de toorn der zeer bedroefde schooljeugd op de hals. Illlöllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Reuzen roerei gevolg van botsing bij Ingelheim Brandweerlieden uit Mainz hebben vrijdag het grootste roerei dat zij ooit in hun leven hebben gezien, moe ten opruimen. Bij het Duitse plaatsje Ingelheim, aan de Aveg van Mainz naar Keulen op de linker Rijnoever gelegen, was namelijk de aanhanger Aan een grote ArachtAvagen A'an een firma uit Venlo omgevallen, Avaarbij ongeAeer de helft Aran de uit eieren bestaande lading brak. De politie schat, dat ongeveer tach tigduizend Nederlandse eieren het verkeersongeval niet hebben „over leefd". Het ongeluk gebeurde, toen de vrachtwagen door een inhalende auto werd gesneden en tot een uitwijkma noeuvre werd gedwongen. De aan hangwagen sloeg hierbij om. Hoe hoog het bedrag is der schade is, kon nog niet precies worden vastgesteld. Adverten tte) B1NNENVERINGBED SCHUIMRUBBERBEO TOGA EN BARET Omschrijving van IS38 leidde tot onzekerheid (Van onze parlementaire redacteur) De leden van de rechterlijke macht weten sinds kort precies, hoe zij gekleed moeten gaan, als zij in naam der wet de zonden van hun medeburgers tegen de maatschaporde onderzoeken, hun schuldig of onschuldig uit spreken en straffen opleggen of vrijspreken. Zij kunnen als zij een boosdoener naar het cachot verwijzen of een nalatige schul denaar noodzaken aan zijn ver plichtingen te voldoen niet zo als de man in het beklaagden bankje of de meneer die verhaal komt halen, gekleed gaan in een alledaags colbertje, een grijs overhemd en een frivole streep jesdas. De waardigheid van hun ambt eist een ivaardige kleding. Een indrukwekkende kleding, zo zouden we willen zeggen, die hen onderscheidt van de gewone burger en hen boven deze plaatst. Het rechtsgezag gaat in toga gekleed. Nieuw K.B. Op 26 februari 1960 verscheen een Koninklijk Besluit betreffende de ti tulatuur en het kostuum der rechter lijke ambtenaren alsmede het kos- stuum van de advocaten en van de procureurs. Op 1 juli is dit Konink lijk Besluit in werking getreden. Er is precies voorgeschreven, hoe het ambtskostuum er uit moet zien. Het wijkt op een paar punten in geringe mate af van wat tot dusver gebrui kelijk was. Hoe het ambtsgewaad er tot dus ver moest uitzien, bepaalt Regle ment nummer II Aan Openbaar Bestuur ter voldoening aan artikel 19 der Avet op de Rechterlijke Or ganisatie. Dit reglement is A'an 14 september 1838. Artikel 2 van dit reglement zegt „Het costuum der regterlijke ambte naren bij de openbare teregtzittingen, gelijk mede wanneer zij, hetzij en corps, hetzij bij commissiën uit hun midden ten Hove A'erschijnen of ambtshah'e openbare plegtigheden bijwonen, zal zijn als volgt Zwarte onderkleding, een zwart bovenkleed of simare, gesloten met een breeuen nederhangenden gordel, een zwarte tabbaard of toga met wijde mouwen, Duizend kamers gevraagd voor studenten in Amsterdam Voor de studenten aan dc beide uni versiteiten in Amsterdam is dringend behoefte aan 800 a 1000 kamers. Op het ogenblik zijn er circa 200 beschik baar, die aan redelijke eisen lig ging, grootte en prijs Aoldoen. Een enquête van de Algemene denten Vereniging Amsterdam (A.S. V.A.) in 1957 heeft uitgewezen dat veertig k vijftig procent van de eer stejaars een kamer behoeven. Voor het komende studiejaar worden 2000 eerstejaars verwacht. De oudejaars slagen er als regel in een kamer te vinden, al meent de A.S.VA. dat een derde deel daarvan nauwelijks aan de minimumeisen voor een studentenkamer voldoet. Intussen wordt het aantal beschikbare kamers jaarlijks geringer en de moeilijkheden voor de eerstejaars groter. De A.S.V.A., die 10.000 studenten vertegenwoordigt, heeft een dringend beroep op de Amsterdamse bevolking gedaan beschikbare kamers op te ge ven. Toga (met kanen) met baret zonder boordsel). een zwarte muts tot hoofddeksel, en eene nederhangende geplooide bef van wit batist, en zulks met de vol gende onderscheidingen". Hierna zijn de bijzondere kentekenen opgesomd, waarmee dé rechters in verschillende rechtsprekende colleges zich mogen sieren. Zo zijn dc omslagen van de toga van de president van de Hoge Raad geboord met hermelijn. Vaste lijn zoek De tegenwoordige rechters konden met deze voorschriften uit een A'oor- bije periode niet A'ccl beginnen. Hun toga's zijn in de loop der jaren ver anderd. Zij hebben zich aangepast aan gewijzigde omstandigheden. Dat betekende tevens, dat de eenheid zoek raakte dat geen vaste lijn meer viel te bespeuren. Een commissie heeft nu advies uitge bracht. En voor het eerst komen in het zeer gewichtige, lijvige boek vol wetten, dat gewoonlijk kortweg met de naam van de oorspronkelijke sa mensteller als „Fruin" wordt aange duid, plaatjes voor. De nieuwe voor schriften gaan namelijk vergezeld van afbeeldingen. Het reglement is thans aangepast aan de allengs gegroeide toestand. Dat betekent, dat er dus zeer wei- nig verandert. Niemv is bijvoor beeld, dat de kantonrechter de zelfde toga krijgt als de rechter. De toga van de rechterlijke macht is waarschijnlijk met dc rechterlijke organisatie uit Frankrijk gekomen. Het is een open vraag, waar de toga oorspronkelijk vandaan komt. hoewel men weet, dat hij in het oude Rome in zwang was. Vroeger- droeg ieder voox-naam man een simare. Aange zien dit een Italiaans woord is, neemt men aan óat de simare, het gesloten zwarte bovenkleed, uit Italië stamt.. Dit bovenkleed is uitgestorven, maai de rechters, de geleerden en de gees telijken hebben net lange tijd behou den. De soutane, het lange, zwarte priesterkleed, dat voren tot onder aan met een rij van kleine zwarte knoopjes is bezet, lijkt nog het meest op de simare. Baret en bef Van oudsher heeft bij het ambtskos tuum van de leden van de rechter lijke macht ook do baret en de bef behoord. De bef is waarschijnlijk liet overblijfsel van een das. Dominees hebben een platte bef, rechters een geplisscerde. Dc gcplisseerde bef is namelijk het voorrecht van do ma gistraat. De nieuwe voorschriften zijn opge nomen in het K.B. dat voorkomt in Staatsblad nummer 88 Aan 1960. In dc staatsbladen 84 en 85 is de moge lijkheid geschapen, dat ook de A-oor- zitter en de griffie van de. Raden van Beroep dat zijn juristen, in tegen stelling tot de leden, die leken zijn en de leden van het College van Be roep voor het Bedrijfsleven (Int zijn allen juristen een toga dra gen. Ceremonieel tenue voor trompetterkorps artillerie Slechte weersomstandigheden zijn er donderdagmiddag oorzaak van ge- Avoest. dat niet op de. Bredase Grofe Markt, maar in oen loods op de Chasscekazernc aldaar de minister van defensie, ir. S. H. Visser, sym bolisch het ceremonieel tenue van het trompetterkorps der artillerie is aan geboden. Dit geschiedde door de voorzitter van het comité „Muziek artillerie", de heer I. A. AIer, in tegenwoordigheid \'an een groot aantal militaire au toriteiten. De heer Aler zei in het feit. dat ongeveer 800 officieren en onderofficieren van Ede artillerlie geld hebben bijgedragen, een ken merk van de korpsgeest te zien. Tot de leider van het korps, de wacht meester eerste klas Kleinepier, zei hij, dat het aan hem is dit korps een goede reputatie te bezorgen. Nadat prof. D. Kooien, secretaris van het comité en de penningmeester de heer W. A. H. C. Bocllaard de instructeurs ieder een trompet had den aangeboden, zei minister Visser het geschenk met genoegen te aan vaarden. Samen met het cavaierie- trompetterkorps en het tamboer korps van de Koninklijke Marechaus see, beide in ceremonieel tenue, ver zorgde het Bredase korps een spec taculaire slotmars. De foto geeft een beeld van de plech tigheid. Van links naar rechts gene- raal-majoor J. T. Winkel, luü.-gene- raal b.d. I. A. Aler en de minister van defensie, ir. 8. H. Visser. Voor de liefhebbers zijn slakken een delicatesse, maar zouden ze nog zo enthousiast zijn als ze voor het ontbijt, lunch en avondeten niets an ders dan slakkensoep kregen voorgezet? De Engelse officier vlieger John Billingham die deelneemt aan een proef om na te gaan wat de kansen van vlie gers zijn om een lan ding in de woestijn te overleven, heeft A'ier dagen lang op dieet ge leefd. Dc dertig jaar oude vlieger heeft 6 uur per dag in een soort broei- kamer doorgebracht, waar de temperatuur 48 graden C. bedroeg. Al die tijd leefde hij van 9 liter sap, dat van 4400 slakken was ge maakt. Het wemelt van slak ken In de Libische woes tijn en er waren voor dit experiment, dat door het instituut voor lucht- vaartgeneeskunde le Farnborough wordt ge houden, 10.000 slakken verzameld. Billingham is in die vier dagen ongeveer 5 kilo afgevallen. Toch voelde hij zich prima bij dit ongewone dieet en hij heelt er geen vervelen de gevolgen van onder vonden, zei hij.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 12