Elke seconde over de hele wereld honderd biiksemontladingen „Ik vind Helneken het lekkerste bier dat er bestaat...!" Vrouwelijke premier in Ceylon NIEUWBOUW ACADEMISCH ZIEKENHUIS IN AMSTERDAM TAPTOE AXEL TROK VEEL BELANGSTELLING VRIJDAG 22 JULI I960 t> li OViNOlALB ZEEUWSE COURANT 9 In ons land onweer op 25 - 33 dagen Niet te lang wachten met een veilige schuilplaats zoeken (Van- onze weerkundige medewerker). Onweer Is een natuurverschijnsel waarvoor een groot deel van de bevol king een groot respect heeft. Dit is niet zo'n groot wonder want gemid deld worden er in ons land jaarlijks 10 tot 12 personen dodelijk door de bliksem getroffen enook deze slachtoffers zullen vóórdien hebben genteend tijdens het onweer niet roekeloos te werk te- zijn gegaan. In de tijd dat U deze eerste regels van dit artikel hebt gelezen, het zullen ruim 15 seconden zijn geweest, zijn er over de gehele aarde al weer een 1500 bliksemflitsen naar de aarde gegaan. Het is maar geluk kig dat het grootste aantal onweersbuien niet voorkomt in de zo dicht bevolkte gebieden als die van West Europa, want het aantal slachtoffers zou dan ook in ons land jaarlijks nog belangrijk groter zijn. In ons land onweert het per jaar gemiddeld op 25 (langs de kust) tot 33 dagen in het zuidoosten en oosten van ons land. Een groot verschil met bijvoorbeeld Buitenzorg (Indonesië) waa r het ge middeld op 322 dagen per jaar onweert. Voor het ontstaan van onweer is in de eerste plaats voldoende water damp nodig en verder een verticale afkoeling in de dampkring die liefst meer dan zes graden per 1000 me ter stijging bedraagt. In zo'n geval is de lucht onstabiel en wordt er met de sterke opwaartse stromingen lucht meegevoerd die gaat afkoelen en condenseert tot wolken. Gaat dit proces door dan ontstaan er water druppels, grote en kleinere, die dan weer omhoog en dan weer omlaag worden gevoerd welk proces enorme elektrische spanningen in het leven kan roepen. Deze spanningen kunnen zo groot «orden dan zo'n buiencel zich gaat ontladen. Soms gebeurt dit naar een in de beurt aanwezige wolk, wij heb ben dan een ongevaarlijke horizon tale ontlading, maar dikwijls is de ontlading verticaal en treft hiervoor de meest gunstige punten op de aar de. Het ergens inslaan van de bliksem is geen toeval. Aan elke zichtbare bliksemontlading gaat een onzicht bare, de „leader" of „leider" vooraf die het eerste meest ideale pad naar de aarde zoekt waar straks (b.v. een 1/1000 seconde later!) de echte blik semontlading langs kan. Nu kan het gebeuren dat de bui positief is en de aarde negatief maar niet zelden, vaak zelfs, is de aarde positief en de onweerswolk, althans aan de onderzijde, negatief. Polen Wij krijgen nu dat zich even Woensdagmiddag heeft H.M. Konin gin Juliana in Rotterdam een bezoek gebracht aan de „Floriade". De foto toont de landsvrouwe tijdens haar bezoek aan een anjer- en fresia- kas op de tentoonstelling. vóór de bliksemontlading op al lerlei goed geleidende en hoge punten op de aarde (bomen, to renspitsen, mensen, namelijk wan neer zij in open lucht rechtop staan en dus het hoogste punt van de omgeving zijn enz.) een positieve of negatieve pool gaat vormen. Om het eenvoudig voor te stellen lijkt het er op dat er verschillen de handen op de grond zijn die de bliksemontlading. (nog in de wolk!) als het ware een hand wil len geven om hem bij het spron getje naar beneden te helpen. Deze handen kruipen daarvoor in de meest hooggelegen en zo goed mogelijk geleidende punten om maar zo dicht mogelijk bij de wolk te komen. Inmiddels is er van de wolk uit ook een lading onderweg die op zoek is haar één van de omhoog gestoken handen. Zodra deze twee elkaar hebben bereikt heeft de onzichtbare blik semontlading zijn werk gedaan, de weg is vrij en de spanning wordt opgeheven met een felle bliksemflits (zichtbaar omdat bij een temperatuur van 8000 a 10.000 graden C de lucht waardoor deze bliksemflits zijn weg volgt ver brandt) die brand kan veroorza ken maar zowel bij mens als dier ook dodelijke gevolgen kan heb ben. Sint-Elmusvuur In gevallen dat de aarde positief is kan er soms een en ander merkwaar dig natuurverschijnsel worden waar genomen namelijk het Sint Elmus- vuur. Genoemd naar de bekende be schermheilige van de zeelieden Sint Elmo, een Italiaanse bisschop die omstreeks 't jaar 300 leefde en door de zeelieden veelvuldig werd aange roepen wanneer er storm dreigde. Tijdens Sint Elmusvuur zijn op tal van hoge uitstekende punten als to renspitsen, scheepsmasten en soms aan de vingertoppen en de haren van mensen, kleine vonkjes waar te nemen. Men kan ze soms horen knetteren al is het vrij zacht. Dit wijst op een sterke positieve lading van de grond. Het komt ook in de winter tijdens hagel- en sneeuw buien wel voor. Niet zelden wordt het verschijnsel door een donderslag gevolgd waardoor de toestand weer in evenwicht is gebracht. Personen die door de bliksem zijn getroffen maar niet dodelijk zodat zij na een korte bewusteloosheid weer bijkwamen, weten zich soms te her inneren dat zij even voor de slag een sterk prikkelend gevoel in hel hoofd en de handen kregen. Dit wijst naar alle waarschijnlijk heid op Sint Elmusvuur waarop even daarna een. bliksemontlading volgde. Dr. Mc Eachron heeft het wel aar dig gezegd, namelijk: „Wie de don derslag hoort is niet door de blik sem getroffen, wie de bliksem ziet is er niet door geraakt enwie wel is geraakt weet er niets meer van." Wel een grote waarheid maar het lijkt ons beter hierover niet uit ervaring mee te kunnen praten. Dat kunnen er ook maar weinig want werkelijk getroffen personen zijn meestal kort na het treffen door 'n hartkramp overleden. Echter... men heeft ook met succes kunstmatige ademhaling of hartmassage kunnen toepassen waarna de getroffene weer bij kennis kwam. Ook in ons land zijn hier gevallen van bekend. Wan neer men zoals wij dit beroepshalve doen, de krantenberichten bewaart van dodelijk getroffen personen, dan zien wij dat er dit in ons land dit jaar tot omstreeks 10 juli drie wa ren. Namelijk een 52-jarige man in Apeldoorn die juist een afrastering vasthield toen de bliksem daarop sloeg, een 15-jarig meisje te Stip hout dat op een brug stond en werd getroffen en een 12-jarige jongen te Leur, die achter de boerderij schuil de. Liefst onder dak Wij zullen de laatste zijn die dur ven te beweren dat dodelijk treffen door onweer altijd is te voorkomen maar wel blijkt dat men nog dik wijls te lang wacht 'n veilige schuil plaats te zoeken, liefst ergens onder dak. Nooit in open veld blijven staan en ook niet onder hoge pun ten schuilen. Niet met rijwiel of bromfiets onder bomen of afdakjes blijven staan. In een auto de bui ann de kant van de weg rustig afwach ten en In de auto blijven zitten want daarin is men veilig. Ook niet blijven zwemmen of vissen tijdens onweer. Binnenshuis niet vlak voor de licht schakelaar of stopcontact gaan staan of zitten en ook niet vlak voor de schoorsteen. Voor een raam, mits cr geen antennes of aardleidingen door het kozijn zijn aangebracht, is i het niet gevaarlijk. Deuren en ra- i men zoveel mogelijk sluiten vooral I met het oog op de dikwijls hij deze buien voorkomende rukwinden of windhozen. Mevrouw Sirimavo Bandaranaike, de 44-jarige weduwe van de vorig jaar september vermoorde premier Solo mon Bandaranaike, is donderdag be ëdigd als hoofd van een nieuwe Cey- lonse regering. Zij is de eerste vrou welijke premier ter wereld geworden door dc overwinning van haar Sri Lanka Vrijheidspartij bij de woens dag gehouden algemene verkiezingen. Tóen de uitslag van één district nog onbekend was, had haar beweging 75 van de 151 zetels waarover gestemd was, gekregen. De Verenigde Nationale Partij van de vorige premier Senanajake kreeg 30 zetels, de Federale Partij vijftien ze tels en de Lanka Sam a Samaj Partij twaalf zetels. Mevr.. Sirimavo Ratwatte Dias Ban daranaike is een elegante èn kalme dame, moeder van drie kinderen, twee dochters van 16 en 14 jaar en een 'jongen van 10. Mevrouw Bandaranaike heeft aange kondigd, dat haar partij drie commis sies zal instellen. De eerste zal een onderzoek instellen naar de pers. De tweede commissie moet de politieke aspecten onderzoeken van de moord op haar man. De derde commissie zal zich bezig, houden met een algehele herziening van het onderwijs onder directie van de staat. Waarnemers geloven, dat Cevlon, hoe de samenstelling van de nieuwe re gering ook mag zijn, nauwere aanslui ting zal zoeken met de communisti sche landen en dat de banden met het gemenebest en de westelijke wereld wat zullen verslappen. Officieel heeft de Vrijheidspartij zich uitgesproken voor handhaving van de neutralisti- sche buitenlandse politiek. In de Argentijns provincie Tucuman is een vrouw aangehouden die een achtja rige jongen heeft vermoord en hem met haar twee kinderen gedeeltelijk heeft op gegeten. Zij verklaarde de jongen de zoon van een bakker die brood kwam brengen te hebben gedood, omdat zij honger had. WERK VERGT TIEN JAAR Eerste paal geslagen voor laboratoriumvleugel Tijdens een werkbezoek aan liet YVil- helmina Gasthuis in Amsterdam heeft de minister van onderwijs, kun sten- en wetenschappen, mr. j. M. L. Th. Cals, gisteren op het terrein van dit ziekenhuis de eerste paal gesla gen voor een nieuwe laboratorium vleugel. Hiermede is het niemvbouw- programma voor de faculteit der ge neeskunde, die op en in de onmiddel lijke omgeving van het gasthuis-ter rein zal worden gehuisvest, ingeleid. Uiteindelijk zal dit programma resul teren in de totstandkoming van een nieuw academisch ziekenhuis. Van het bezoek van de minister werd te vens gebruik gemaakt om het nieu we experimenteel-chirurgisch labora torium van de chirurgische kliniek van het gasthus, de nieuwe afdeling cardiologie en de hyperpressietank waarin men onder overdruk kan ope reren, officieel in gebruik te stellen. Minister Cals memoreerde, dat in de eerstkomende tien jaar anderhalf miljard gulden geïnvesteerd zal moe ten worden in de ver- en nieuwbouw van instellingen voor hoger onder wijs in Nederland, waarvan alleen al 10Ö miljoen gulden in Amsterdam. Mr. R. van de Bergh, wethouder van Amsterdam voor openbare gezondheidszorg, deelde mede, dat het werk aan het nieuwe acade misch ziekenhuis in totaal meer dan tien jaar zal vergen. De nieuwe laboratoriumvleugel zal bestaan uit zeven bouwlagen en een dakterras. De inhoud van het gebouw zal circa 50.000 m3 bedragen. De bouw- en inrichtingskosten, exclusief de wetenschappelijke apparatuur, zullen ruim 11.000.000 zijn. Er wordt naar gestreefd de vleugel in september 1963 in gebruik te nemen. Over het nieuwe experimenteel chi rurgisch laboratorium hield prof. dr. I. Boerema, hoofd van de chirurgisch universitaire kliniek, een inleiding. Hij stelde onder meer dat de experi mentele chirurgie in de laatste jaren in ons land belangrijk is opgebloeid i omdat men meer en meer is gaan inzien, dat dit een belangrijk hulp middel is om in de chirurgie verder te komen. Prof. Boerema deelde voorts mede, dat het nieuwe labora torium nu al amper groot genoeg ia. Maar naar zijn mening is dat goed. Voot de installatie van de hyperpres sietank, die gebouwd kon worden me de dank zij een zeer belangrijke fi nanciële bijdrage van «ijlen de heer B. van Leer, heeft de medische staf geruime tijd geëxperimenteerd in een drukkamer van de Koninklijke Ma rine in Den Helder. Italië herziet scheepsbouwwet De Italiaanse regering heeft thans een einde gemaakt aan het discrimi neren van scbeepsbouwmateriaa! uit andere landen van de E.G.K.S. op de Italiaanse markt. De Hoge Autoriteit had hier reeds jaren lang op aange drongen. Door een wijziging van de uit 1954 daterende Italiaanse scheeps bouwwet worden thans de Italiaanse werven bij het betrekken van niet- ïtallaanso scheepsbomvmateriaal de zelfde faciliteiten toegestaan, die de werven tot dusverre alleen ontvin gen, wanneer- zij Italiaans materiaal verbruikten. Deze faciliteiten bestaan in terugbe taling van bepaalde belastingen en heffingen. Terwijl nu de discrimina tie van buitenlands materiaal is op geheven, bestaat er in het buiten land nog kritiek op de faciliteiten zelf, die als een subsidie worden be schouwd. Daar de scheepsbouw on der het E.E.G.-verdrag valt, heeft de commissie der E.E.G. naar verluidt reeds stappen ondernomen om de Ita liaanse legering te bewegen tot af schaffing van deze subsidiëring. Sommige landen hebben voorts reeds stappen ondernomen bij de G.A.T.T. Men meent te weten, dat Oostenrijk en Engeland de kwestie van de Ita liaanse scheepsbouwsubsidies in de conferentie van de G.A.T.T., die in het najaar zal wórden gehouden, op nieuw ter sprake zullen brengen. Nieuwe Westduitse I verkeersbepalingen Op 1 augustus wordt In West-Duits- j land een nieuwe verkeerswet van kracht, volgens welke berijders van scooters een rijbewijs moeten heb- ben. motorvoertuigen van een veilig- heidsslot moeten zijn voorzien en dc verlichting aan hogere eisen moet vol- j doen. De wet bevat verder bepalingen over afmeting en gewicht van vrachtauto's met en zonder aanhangwagen. Een vrachtauto met aanhanger mag hoog stens 16.50 m lang zijn en auto's met oplegger 15 m. Het maximale gewicht is 32 ton bij een afdrijfas van tien ton. Voortaan komen voor een rijbe wijs voor vrachtauto's slecht» perso nen boven (W 21 jeej is» De bundels van dc kool- spitslanipen en schijn werpers in de lichttoren hoog boven hel Szyd- lowskipleïn te Axel zwaaiden donderdag avond geruime tijd door een .dichte, af en toe fel neerstriemende regen. Het weer zat de Taptoe Axel nu niet direct mee! Maar deze factor hadden de organisatoren van het evenement de ge meente en het streek- centrum niet kunnen voorzien. Ook de vele belangstellenden niet. In dichte rijen omzoomden de toeschouwers uit de stad zelf, de omliggende plaatsen en België het betegelde plein, om toch vooral niets te missen van Wat de Mariniers Kapel, de tamboers en pijpers van de Konink lijke Marine en het exer citiepeloton daar ten beste gaven. Ondanks de kletterende buien voerden de meer dan honderd marine mannen voor de ogen van een enkele duizen den koppen tellende me nigte onder de „strakke hand'' van kapiteln-dl- recteur H. C. van Lijn schoten een programma van muziek en show uit. dat er zijn mocht. In het kleurige ceremoniële te nue hebben de musice rende en exercerende mi litairen in Axel iets ge boden, dat de organisa toren van de taptoe de moed geeft deze jaarlijks te herhalen. Het programma op het Szydlowskiplein werd geopend met een concert door de Marinierskapel. Een kennismaking, die door de omstanders bij zonder werd gewaar deerd en herhaaldelijk met een hartelijk ap plaus beloond. Na deze inzet traden de drie onderdelen in „het krijt" voor de taptoe, die ruim een half uur in beslag nam. Toen liet „Wilhelmus" als sluit stuk daarvan was ver klonken, stroomden de belangstellenden naar Boven de Kleine Kreek, waar later op de avond een feeëriek vuurwerk werd afgestoken. (Foto P.Z.C.)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1960 | | pagina 5