TEKORT aan geschoold personeel i
in het steenzettersbedrijf
Rijksmuseumgebouw in
bestaat 75 jaar
hoofdstad
FijnFAAM fantastisch
JEUGD BOUWT IN FINLAND
„HET DORP VAN MORGEN"
▼RUDAG 15 JULI 1960
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
TERWIJL HET (DELTA-)WERK WACHT
van echte boter. je blijft aan het uitdelen!
knappencl-bros met roomzachtc chocoladen/Hing
Vakopleiding en werkplaats in
Rucphen op de Brabantse hei...
(Van een speciale verslaggever)
SLIEDRECHT - Reeds jarenlang is er een tekort aan geschoold
personeel in het steenzettersbedrijf. De groep steenzetters is
maar klein en degene, die de gigantische waterbouwwerken van
het Deltaproject en de Europoort in ogenschouw heeft genomen,
zal U kunnen vertellen, dat-deze mannen voorlopig nog niet „op
de keien" staan.
Dè steenzetters zijn bijna allen familie van elkaar. Het is een
beroep, dat niet zo gemakkelijk door anderen wordt „geïnfil
treerd", daar het van vader op zoon overgaat. Maar nieuw bloed
komt er haast niet bij in dit oeroude handwerk het vak ver
grijst en het aantal all-round vaklui is slechts gering, terwijl er
zoveel wérk wacht...
Geen wonder dus, dat de aanne
mers. die zich aaneengesloten
hebben in de Vereniging Kust- en
Oeverwerken, een methode uit
dachten om iets te doen aan het
groeiend tekort aan goede steen,
zetters en jonge, sterke mannen,
die ambitie voelen voor het vak,
zodanig té scholen, dat zij dit
werk ook kunnen doen.
Stérke mannen inderdaad.
Want- de „jongedames" kan men
in „de steen" (zoals de mannen
hun vak noemen) niet gebruiken.
Vakopleiding
Het zal slechts weinigen bekend zijn,
clat in Rucphen midden op de Bra
bantse hei een regionale werk
plaats voor vakopleiding van steen
zetters is gevestigd. Sinds 1953 is
daar na de watersnood de mogelijk
heid geschapen om steenzetten te le
ren.
Aanvankelijk werd een aantal per
sonen uit het rayon van het arbeids
bureau Etten aangetrokken dat wa
ren dan meestal landarbeiders, die als
steenzetter werden omgeschoold.
In Rucphen is een kamp inge
richt, waar de in opleiding zijnde
„studenten" leven op dezelfde ma.
nier alsof zij wérkelijk buitenaf
zijn. Ze Jcoken hun eigen potje en
werken tot vrijdagavond - 's
maandags begint de werkweek
weer.
„Droog" werk
Hoewel de arbeid in Rucphen dus
„droog" is, in tegenstelling tot de
buitenwerken, is net opleidingspro
gramma terdege op de praktijk inge
steld.
De heer A. dé Jager uit Sliedreclit
is instructeur en leert de mannen de
geheimen van de steenzetkunst.
De reden waarom juist déze plaats
op de hei uitgekozen werd als vesti
gingsplaats van de school is, dat men
hier de beschikking heeft over de
resultaten. Er worden hier goede
steenzetters gekweekt en er bestaat
een uitstekend contact tussen dit op
leidingsinstituut en de Stichting Pro-
duktiviteit in het rijswerkers- en
steenzettersbedrijf.
Het „natte" werk
De mannen in Rucphen leren niet al
leen „zetten", maar worden tevens,
vertrouwd gemaakt met de grondbe
ginselen van het rijswerkersbedrijf,
zoals het maken van wiepen etc.
Na de scholing (duur plm. 5
maanden) volgt de nascholing van
de arbeiders op een project van
(Advertentie!
GEEN DRUPPEL
Geen druppel regen de laatste
dagen. Fijn voor de vacantie-
gangersEn komt er plotse
ling een buitje...dan blijven
•wij toch kurkdroog - in onze
BigBen plastic regenjas,
'n Groot gemak in een klein
pakje. Zo klein, zo licht, zo
waterdicht.
Prijzen van 6.90-7.90-9.75*
12.75*-15.75 en 17.50
met PLU vëx) -p at ent sluiting
Hier wordt, de cqrsisfc getransfor
meerd in „steenzetter" en voor.de
eerste maal geconfronteerd met
het praktische oever verdedigings
werk.
Dé nascholing- duurt eveneens rond
5 maanden en vindt plaats onder lei
ding van de instructeur, de heer M.
Slagboom uit Sliedreclit, terwijl de
heer W. Vlot, eveneens uit die ge.
meente, op de gehele cursus een toe-
zichthoudende en corrigerende func
tie heeft.
Heeft de stêenzetter-in-spé goede
vorderingen gemaakt, dan komt hij
in de nazorg. Deze duurt ongeveer 8
maanden. Door bemiddeling van de
Stichting Produktiviteitin het rijs
werkers- en steenzettersbedrijf wordt
de cursist dan bij een aannemer ge
plaatst.
De duur van de,scholing, nascholing
en nazorg is dus lVa jaar.
Visueel werk
Lang niet iedereen is geschikt voor
dit werk. In de eerste plaats moet
men beschikken over een gezonde
body, maar dat is niet voldoende. Dé
„steenzetter"-kandidaat wordt onder
worpen aan een strenge medische
keuring en dito psychotechnische
test.
Dan gaat hij naar de school in Ruc
phen. waar begonnen wordt met
„zichtoefeningen" door middel van
het waterpas. Steenzetten is visueel
werk en daarom is dit onderdeel van
de opleiding zo belangrijk.
Vervolgens leert men de mannen ste
nen „zetten" en hiervoor gebruikt
•men beton-materiaal. De volgende
fase bestaat uit liet „plat" zétten,
waarbij gebruik wordt gemaakt van
basaltzuilen. Hierna worden" kribben
gemaakt met petit-granit. Maas-zet.
steen en basalt.
En wie denkt, dat liij nu zowat alles
van het vak weet. is er echter nog
niet, want dan krijgt hij tot taak een
trap te maken in een -glooiing. Als
sluitstuk van de opleiding op school
E.E.G.-landbouwvoorstellen
welwillend ontvangen
De landbouwcommissic van liet Euro
pese parlement heeft deze 'weck een
eerste bespreking aan de definitieve
voorstellen van de E.E.G.-comniissie
voor een gemeenschappelijke land
bouwpolitiek gewijd en de eerste in
druk was er een van tevredenheid
over het feit dat in de definitieve
voorstellen de overgangsfase concreet
is uitgewerkt.
Voorts constateerden do afgevaardig
den met tevredenheid dat de nieuwe
voorstellen op verscheidene punten
rekening hebben gehouden met de
meningen die in het Europese parle
ment tot uitdrukking zijn geltpmen.
Dr. S. L. Mansholt, de vroegere Ne
derlandse minister van landbouw die
als lid van de E.E.G.-commissie een
voornaam aandeel in het uitwerken
van de landbouwvoorstellen heeft-vge-
had, heeft de commissie van het par
lement een resumé van de voorstellen
gegeven. De commissie zal in sep
tember de voorstellen nader bespre
ken, ter voorbereiding van het lancl-
bouwdebat in het Europese parle
ment dat ln oktober zal worden ge
houden.
wordt een zware zeedijk bekleed...
in de hei.
De werkstukken worden alle beoor
deeld naar kwaliteit en tempo. Het
produkt hiervan vormt de prestatie.
De cursus op de school in Rucphen,
welke ongeveer 5 maanden duurt,
vangt jaarlijks aan in augustus/sep
tember.
De vakkennis van do leiding bij dit
bijzondere onderricht is voor de toe
komstige steenzetter een waarborg,
dat hij goed geschoold wordt. Jonge
mannen tussen 18 en 33 jaar, die liet
steenzettersvak willen leren, kunnen
in het Brabantse Itucphen terecht.
De wetenschap, dat het uitvoeren
van waterbouwkundige werken onon
derbroken noodzakelijk zal blijven,
garandeert de steenzetters altijd een
goede boterham.
En naast deze overigens zeer be
langrijke kant van de zaak. ligt
de taak van de waterbouwer óók op
bet morele vlak de bescherming
van land en volk tegen de enorme
krachten van liet water.
Zuid-Molukkers betuigen
adhesie aan Tsjombe
j Dr. J. P. Nikïjuluw en Lr. J. A. Ma-
i uusaina, respectievelijk gevolmaeh-
tigde en minister van dé afgekondig-
de republiek Zuid-Molukken, hebben
een telegram gezonden aan premier
Tsjombe van Katanga.
Hierin uitten zij gevoelens van war
me sympathie voor het „opkomen
voor de rechten van de mens tijdens
het uitbreken van muiterij tegen de
blanken m zijn land". Het telegram
vervolgt: „Als Zuidmolukkers, die
tien jaar geleden hun republiek uit.
riepen om te voorkomen met Indo
nesië in het verderf te worden ge
stort, begrijpen wij de proclamatie
van de republiek Katanga en zijn
bereid Tsjombe alle mogelijke hulp
te verschaffen".
OP SCHIEREILAND PORKKALA
0 De Japanse regering heeft disciplinai
re maatregelen genomen tégen 12.400 van
'de 200.000 postbeambten die onlangs uit
•protest tegen het Japans-Amerikaanse be-
■vej lingingsvérdrag hebben gestaakt. 186
'leiders zijn voor enkele maanden ge
schorst, terwijl de overigen alleen een be
risping hebben gekregen. Een staking
Van overheidspersoneel wordt in Japan
jils onwettig beschouwd.
Jongeren uit vele landen
leren er elkaar kennen
Aan een rustige baai op hét
schiereiland Forldtala in Fin
land, ten zuidwesten van Hel
sinki, staat een oud landhuis.
Ruim twee jaar geleden hadden
dc Russen er nog hun basis.
Maar kort nadat zij zich terug
getrokken hadden werd het ou
de gebouw door jonge mensen
in bezit genomen. Zij brachten
materiaal en gereedschappen
mee en knapten stuk voor stuk
alle kamers in het gebouw op.
Een Baltische dame, die in Ge-
nève woonde, hoorde indertijd
een radio-uitzending over Pork-
kala. De uitzending bracht Fe-
IN NAJAAR JUBILEUMEXPOSITIE
Amsterdam vlagde
toen eerste paal
de grond in ging
Het is thans 75 jaar geleden,
dat het rijksmuseumgebouw aan
de Stadhouderskade te .Amster
dam feestelijk werd opengesteld.
Aa"h liet tot stand komen van
dit monumentale gebouw zijn lan
ge en moeizame besprekingen
voorafgegaan. De strijdvraag of
de stichting van een dergelijk na
tionaal museum aan het initiatief
van particulieren moest worden
overgelaten, werd beslist in de
zitting van de Tweede Kamer
van 4 december 1872 toen mr. S.
van Houten een amendement op
de staatsbegroting voorstelde,
waarin duidelijk werd gesteld, dal
de stichting van een museum de
taak van de regering was. Dit
amendement Averd met algemene
steramen, op één na, aangenomen.
A'ls plaats van vestiging had de
hoofdstad de sterkste troeven in
handen, In Amsterdam was reeds
sedert 1808 de nationale verzame
ling gehuisvest. Bovendien ver
zocht de stad haar eigen verza
meling w.o. Rembi-andt's Nacht
wacht en Staalmeesters, benevens
de haar gelegateerde collectie Van
der Hoop w.o. Het joodse bruid
je, Vermeer's Lezend vrouwtje,
P. de Hooch's Binnenhuis en Moe-
dertaak, in het te stichten rijks
museum onder te brengen. De
stad was bereid een terrein af te
staan aan dc Stadhouderskade,
benevens f 100.000,ter beschik
king te stellen.
Architect
Tot architect van de rijksmu
seumgebouwen werd in 1876 P. J.
H. Cuypers benoemd. Toen op 1
oktober van dat jaar de eerste
paal in de grond ging, wapperde
de nationale driekleur niet alleen 1
van alle overheidsgebouwen, maar
ook van vele particuliere huizen
te Amsterdam.' aldus uiting ge-
vend aan het medéleven in brede j
kring.
Op 18 juli 1885 liad de officiële
ingebruikneming plaats en_ kon
de schilderijenafdeling op de bo
venverdieping Avorden openge
steld. Hiermee had Nederland in j
de hoofdstad zijn nationale muse
um, dat een vergelijking met der-
gelijke gebouwen in het buiten
land glansrijk kon doorstaan.
Kritiek
Het gi'oots opgezette bouwwerk
in vroeg Nederlandse renaissance
stijl oogstte naast bewondering
ook felle kritiek. Deze richtte zich
op de overmaat van versiering,
waadoor het rustige beschouwen
der kunstwerken werd belemmerd.
Kritiek was er ook voor de on-
dei-doorgang, waardoor het ge
bouw in twee helften werd ge
deeld, en op het licht, dat eens
deels te fel, anderdeels te zwak
werd geacht. Geconstateerd mag
worden, dat de bewondering het
op de duur van de kritiek won. In
het gebruik \'an het gebouw is
veel aan de gebreken tegemoet
gekomen door modernisering van
de museumzalen.
Uitbreidingen
In 1898. 1906. 1909 en 1916 kwa
men uitbreidingen aan het ge
bouw tot stand, zoals het zgn.
fragmentengebouw, de Nacht
wachtzaal en de Drucker.zalen.
Thans wordt aan een uitbreiding
\'an de zalen voor de kunstnijver
heid gewerkt in de westelijke bin
nenplaats. Dat sinds 1885 ruim
20,5" miljoen bezoekers door de
poorten van het rijksmuseum zijn
gegaan, met in de laatste jaren
een gemiddelde van een half mil.
joen personen, is een aanwijzing
voor net belang van dit gebouw,
dat zoveel topstutkken. van onze
nationale kunst huisvest.
In het najaar zal ia het rijks*
licitas.Sclieffler op liet idee om
I op Porkkala haar ideaal te ver
wezenlijken: de stichting van
een internationaal jeugddorp.
„Het dorp van morgen" zo
schrijft de Frankfurter Allge-
meine.
Zij reisde naar Finland en vond daar
begrip voor haar plannen bij de mi
nisters van sociale zaken en van on
derwijs. Ook de architect Al var Aal-
to en a'ele andere Finnen gaven ga
ven haar steun.
Men stelde haar niet alleen het leeg
staande gebouw, maar ook nog twee
stallen, twee zomerhuisjes en een
grote tuin ter beschikking. De enige
voorwaarde was, dat zij het vet
waarloosde bezit opknapte. Dan «zou
ze geen huur behoeven te betalen.
Al bijna twee jaar lang komen nu in
het oude gebouw op Porkkala jonge
mensen uit' vele landen hun A'akan-
ties doorbrengen. Ze blijven zes we
ken tot drie maanden of zelfs een
jaar. Zij moeten hun reiskosten zelf
betalen en de kosten van levenson
derhoud. 's Morgens volgen zij cur
sussen, 's middags doen zij praktisch
werk om de „huur" te betalen.
Stilte
j Met dit werk aan de gebouwen Avordt
I aan de voorwaarde, dat alles in goe-
de staat moet Avorden gehouden, \'ol-
daan. In hun vrije tijd hebben de jon-
i gelui gelegenheid zich in de prachti
ge natuur te vermaken. Op Porkkala
heerst nog stilte. De jongeren heb
ben de beschikking over een uitge
strekt terrein met water en bos,
waar zij allerlei sporten kunnen be
oefenen.
Zij bouwen A'oor ziclizelf en Aoor
degenen, dié na hen komen, een
vormingscentrum naar hun eigen
ideeën op. Er logeren jongeren
van verschillende herkomst en
opA'oeding, \-erschilIend ras en re
ligie.
Het vormingsplan voorziet in cursus
sen in Engels, Frans, Duits, Rus
sisch, Spaans, Fins, voorts in econo
mie, politieke wetenschappen, mu
ziek, kunstnijverheid, schilderen enz.
Voor de handenarbeid heeft nien de
beschikking over een complete meu
belmakerij en men wil nog meer
werkplaatsen inrichten. De vorige zo
mer verbleven in totaal 73 jonge
mensen in het jeugddorp. Wanneer
het helemaal opgeknapt is zal het
aan 80 jongelui tegelijk plaats bie
den.
Voor het opvoedende werk heeft men
tot nu toe krachten lcunneu vinden,
die hun eigenlijke functie voor korte
of langere tijd onderbreken en tegen
kost en inwoning en een bescheiden
zakgeld leiding of les geven.
Vele vrienden
Zo kon het jeugddorp op Porkkala
met behulp van onbaatzuchtige
wienden in arele landen en zonder
steun van de overheid of welke or
ganisatie dan ook, worden opge
bouwd. De basis is gelegd cn men
wil nu trachten de juiste exploitatie
vorm te vinden.
„The A-illage of tomorroAv", het dorp
van morgen, zo heeft men dit jeugd
centrum genoemd. Achter die naam
schuilt de hoop, dat dit dorp er toe
zal bijdragen, dat mensen opgroeien,
'die met innerlijke vrijheid cn zeker
heid het leven in een vertcchniseerde
wereld tegemoet treden. Bovendien
Avil het er toe bijdragen, dat mensen
en A^olkeren nieuwe vormen van sa-
menlcA-en zullen A-imlen.
museum het 75.jarige bestaan
van het gebouw met een kleine
tentoonstelling herdacht worden.
Bovendien zal dan een nummer
van het bulletin van het rijksmu
seum aan deze herdenking \vorden
gewijd. Het museum als instelling-
bestaat reeds meer dan 150 jaar:
het werd bij decreet van koning
Lodewïjk Napoleon in 1808 opge
richt.
(Advertentie)
