KotyHOS
Bevan was nummer twee op de
lijst van Britse redenaars
Dank zij „Sparta" vijftig jaar
gymnastiek in Krabbendijke
UITSLAGEN VAN DE
TOUR DE FRANCE
Chefarine.,4'
PLEIDOOI VOOR VERPLICHTE
ZIEKENFONDSVERZEKERING
8
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 7 JULI 1960
GOUDEN JUBILEUMVIERING AANSTAANDE
Receptie, wedstrijden, demonstraties
en een optocht staan op programma
f AOcf I Irniif-
Alléén een landarts
reinigt Uw tanden beter dan
SUPERWHITE-TANDPASTA
De gymnastiekvereniging „Sparta" te Krabbendijke viert zater
dag 16 juli a.s. liaar vijftigjarig bestaan met een receptie, wed
strijden, demonstraties en een optocht. Eigenlijk is „Sparta" er
wel een beetje vroeg bij om het jubileum over tien dagen te vie
ren, want de eigenlijke datum is 25 augustus. In verband met
vakanties heeft het bestuur de viering evenwel enkele weken
vroeger gesteld, zodat men verzekerd is van een grote deelne
ming. Niet minder dan 17 Zeeuwse en Westbrabantse gymnas
tiekverenigingen komen zaterdag 16 juli naar Krabbendijke om
luister bij te zetten aan het feest van „Sparta".
De Krabbendijkse gymnastiekver- uur is er gelegenheid om de jubile-
eniging werd opgericht 25 augustus rende vereniging gelukwensen aan te
3 910. Voorzover bekend ziin van de bieden. De receptie wordt belegd in
oprichters nog in leven de" heren M. de raadzaal van het gemeentehuis.
Haverhoek uit Zierïkzee, L. J. van Vervolgens zullen verenigingswed-
Langevelde, A. Lcbbezoo en J. Ver
gouwe te Krabbendijke. Zij hebben
een uitnodiging ontvangen om het
vijftigjarig jubileum bij te wonen.
De 36 leden van „Sparta" begonnen
in 1910 enthousiast te oefenen en al
spoedig bleken zij het tuinen aardig
onder de knie te hebben. Wel moesten
de spreekwoordelijke kinderziekten
worden overwonnen, maar toen men
zicll eenmaal door de beginperiode
had heen geworsteld, ging het cres
cendo. In april 1913 trad de vereni
ging toe tot het Koninklijk Neder
lands Gymnastiek Verbond, waarna
men ook op wedstrijden en bij de
monstraties elders kon optreden. Een
van de feesten waaraan men in de
eerste jaren deelnam, was de kermis
in Kruiningen! Ongetwijfeld zullen
er ook weinig plaatselijke feesten
zijn geweest, waaraan „Sparta", dat
inmiddels zijn ledental zal stijgen,
niet deelnam.
Successen
Men trok zelfs ver buiten de pro
vincie. Suecesen werden geboekt
in Rotterdam, Dordrecht, Leer
dam enz. In de bloeiperiode van
„Sparta" wist de heer A. Leys
het zelfs tot kampioen van Zee
land te brengen. Een prestatie, die
alom respect afdwong en de naam
van Sparta' nog meer bekendheid
gaf. Later werd ook deelgenomen
aan atletiekwedstrijden, afstand-
marsen en keurtnrnerscursussen.
Zo maakte „Sparta" „ups en
downs" door en zonder veel schok
ken kwam het door twee wereld
oorlogen.
Momenteel telt de vereniging ruim
100 leden, onder wie een dames.se-
niorenafdeling en enkele adspiranten-
afdelingen. Opmerkelijk is, dat na
vijftig jaar een grotere belangstel
ling voor de turnspert is waar te ne
men bij de dames. De heren blijken
minder voor turnen te voelen dan vijf
tig jaar geleden. Hetgeen uiteraard
niet betekent, dat „Sparta" geen he
ienturners heeft! Het is echter in elk
geval een dame, die na de oorlog het
meest de aandacht op zich heeft ge
vestigd, namelijk Corrie Franje, die
tot in het keurkorps doordrong.
Wedstrijden
Het jubileum wordt dus zaterdag 16
juli a.s. gevierd. Des middags om 2
Gemeente Axel garant voor
eventueel tekort taptoe
De gemeenteraad van Axel ging in
de dinsdagavond gehouden vergade
ring akkoord met het voorstel om de
gemeente voor 50 procent garant te
doen zijn voor het eventuele tekort,
voortvloeiend uit het optreden van de
Koninklijke Marinierskapel, die op
21 juli een taptoe te Axel zal verzor-
gen.
De stichting „Slreekcentrum" die de
taptoe organiseert, zal voor de andere
50 procent van het eventuele tekort
garant staan. De totale kosten van
het optreden van de kapel zullen on
geveer f dOOO bedragen. Men hoopt
dit bedrag door de entree-prijzen te
verkrijgen.
De raad keurde het door de Centrale
Dienst voor Bouw- en Woningtoe
zicht ontworpen exploitatieplan voor
Plan Zuid goed. Hiérbij werd de tuin-
bouwgrondprijs vastgesteld op f3.
per vierkante meter en de bouwgrond
op f8,per vierkante meter. Door
dit plan komt ter beschikking 93.270
vierkante meter bouw- en 3000 vier
kante meter tuingrond.
Aan de Oudewijk en de Oosterstraat
werden enkele percelen aangekocht
in verband met de sanering van de
Oudewijk, De belastingschade zal
hierbij voor rekening van de gemeen
te komen.
Aan de firma F. Steel te Axel werd
een perceel bouwgrond groot 93.270
vierkante meter gelegen aan de Ro.
bertstraat, verkocht voor de prijs v;
fg,per vierkante meter. De raad
stelde voorts een schadevergoedings-
verordening voor het uitbreidingsplan
Aan de o.l. school „Prinses Marijke"
werd benoemd tot onderwijzer, de
heer M. W. de Zwarte te Cadzand.
Rij de rondvraag vroeg de heer Van
Bendegem Inlichtingen over de be
huizing van de Axelse afdeling van
de Zeeuwse Muziekschool. Graag zag
hij de afdeling in een beter gebouw
ondergebracht.
Mr. J. in 't Veld voorzitter
centrale raad van beroep?
(Van onze Haags redactie)
Naar wij vernemen wordt de oud-mi-
strijden worden gehouden, georgani
seerd door de Zeeuws-Brabantse
Turnkring (Zebra) van het K.N.G.
V. Bij goed weer turnt men op het
sportveld, bij slecht weer in de vei
ling. Voor deze wedstrijden hebben
ingeschreven: Olympia uit Zierikzee,
Astrow uit Souburg, U.D.I. uit Ber
gen op Zoom, V.Z.O.S. uit Yerseke,
V.T.V. uit Vlissingen, Prins Hendrik
uit Breda. Volharding uit Goes, Wil.
helmina uit Middelburg, Thor uit Sas
van Gent, D.O.K. uit Oostkapelle,
Olympia uit Kapelle, Olympia uit Tho
len, S.V.S. uit Serooskcrlce (W), D.I.
O. uit Breskens, Medioburgum uit
Middelburg, T.U.NJ. uit Nieuwdorp
en Sparta uit Krabbendijke. De leiding
van de wedstrijden en van de tum-
demonstraties berust bij de heer H.
C. Verkooijen te Breda, technisch lid
van het bestuur van de Zebra. Als in
leiding voor het avondprogramma
staal op het-programma een optocht
van alle verenigingen door het dorp,
voorafgegaan door. het fanfarekorps
„Concordia" uit Krabbendijke. Voorts
lopen in de optocht twee drumbands
mee.
Daarna krijgt Krabbendijke turnen
van de bovenste plank te zien, want
aan het avondprogramma werken
mee de keurturners en -turnsters van
het K.N.G.V.
Tenslotte nog' de samenstelling van
liet bestuur van het jubilerende
„Sparta": voorzitter is de heer S. G.
Nooteboom, defunctie van directeur,
secretaris en penningmeester is ver
enigd in de figuur van de heer C. van
Wcele. Verder bestaat het bestuur
uit de dames M. Dees-Vergouwe, A.
Levs-Poldérman en C. Franje, als
mede de heren 51. Griep en J. C. En.
gelse.
De uitslag van de elfde etappe, Pau-Luchon
(161 km.) tras:
1. Gimml (Zwits./Lux.) 5 uur 04 min. 10 sec.
(met bonificatie 5.03.10): 2. Pambïanco
(Italië) 5.06.01 (met bonificatie 5.05.31); 3.
Delberghe (Frankrijk) 5.06.36: 4. Nencini
(Italië) 5.06.37; 5. Van der Borgh (Ned.)
5.07.23 6. Battistini (It.) 5.07.43; 7. Junker-
m (Duitsland); 8. Adriaenssens (Bel.);
9a Rohrbach (Centraal-Zuid); 10. Anglade
Fr.); 12. Mastrotto (Fr.): 13. Rivlère (Fr.)
allen in de2elfde tijd als Battistini; 16. Gel
dermans (Ned.) 5.08.38: 18. Mahé (Fr.)
z.t.; 19. Privat (Fr.) 5.09.19 20. Simpson
(G3.) 5.10.12; 23. Baldini (It.) 5.10.51; 25.
Lorono (Sp.) 5,10.53; 27. Darrigade (Fr.)
5.12.02; 31. Graczyk (Fr.) z.t.; 51. Damcn
(Ned.) 5.16.06; 57. Piet v. Est (Ned.) 5.18.31;
71. De Ruo (Ned.) 5.20.13; 73. Wim van Est
(Ned.) z.t.; 73. Strehler (Zwits.) z.t.; 78.
Kersten (Ncd.) 5.21.33.
Het algemeen klassement na de elfde etap
pe luidt:
I. Nencini (It.) 57.23.40 2. P.ivière (Fr.)
57.25.18 op 1 min. 38 sec.; 3. Adriaenssens
(België) 57.26.05 op 2 min. 25 sec.; 4. Plan-
ckaert (België) 57.31.54 op 8 min. 14 sec.; 5.i
Junkermann (Duitsland) 57.32.05 op 8 min.
25 sec.; 6. Battistini (It.) 57.32.13 op 8 min.
33 sec.; 7. Pambianco (Italië) 57.34,24 op 10
min. 44 sec.; 8. Rohrbach (Centraal-Zuid)
57.34.56 op 11 min. 16 sec.; 19. Anglade
(Frankrijk) 57.36.09 op 12 min. 29 sec,; 10.
Mahé (Frankrijk) 57.38.03 op 14 min, 23 sec.;
II. Mastrotto (Fr.-natlonaal) 57.38.47, op
15.07 12. Geldcrmans, (Ned.) 57.10.16, op
16.36; 13. Graczyk Fr.-nationaal) 57.40.46. op
17.06: 16. Darrigade (Fr.-nationaal) 57.43.02,
op 1922; 17. Baldini (It.) 57.43.06. op 19.26;
19. Van der Borgh (Ned.) 57.46.25. op 22.45;
28. Damen, (Ned.) 57.36.36 op 32.56; 40. Wim
van Est (Ned.) 58.00.53, op 37.13: 52. Piet van
Est (Ned.) 58.09.46 op 46.06; 54. Dc Roo
(Ncd.) 58.11.00 op 47.20; 78. Kersten (Ncd.)
58.26.08 op 1.02.28.
Het algemeen puntenklassement na de elf
de etappe is:
1. Graczyk (Frankrijk-nationaal) 31 punten;
2. Rivière (Frankrijk-nationaal) 30 punten;
3. Nencini (Italië) 25 punten; 12. Van der
Borg (Ned.) en Beuffeuil (Fr.-centraal-mid-
den) elk 5 punten; 19. ex aequo: o.m. Wim
van Est (Ned.) 4 punten.
Tot de uitvallers in deze elfde etappe be
hoorde Coen Niesten. Hij kwam tijdens de
afdaling van de Aspin ten val en brak een
sleutelbeen. Ook de regionaal Geneste (Pa
rijs-Noord) staakte de strijd. Hij startte
woensdagmorgen in Pau met een gebroken
duim. Vijf renners arriveerden te laat bij de
finish: de Belgen Marcel Janssens en
Schoubben. de Britten Sheill en Andrews
en de Duitser Donicke.
Het dagploegenfclassement van de elfde
etappe is:
1. Italië (Pambianco, Nencini en Battistini)
15.19.51; 2. Frankrijk-Nationaal (Delberghe,
Anglade en Mastrotto) 15.22.02; 3. Groot-
Brlttannië (Sutton, Robinson en Simpson)
15.26.44; 4. België 15.27.28; 5. Spanje
15.29.45; 6. Nederland (Van der Borgh, Gel-
dermans en Damen) 15.32.07.
Het algemeen ploegenklassement na de elfde
etappe is:
1. Frankrijk-Nationaal 171.32,27 2. Italië
171.49.59; 3. België 172.10 28 4. Nederland
172.48.28; 5. Spanje 173.10.20; 6. Frankrijk
Centraal-Mïdden 173.11.39; 7. Frankrijk Pa
rijs-Noord 173.22.24 8. Groot-Brittannië
173.26.53; 9. Frankrijk Oost-Zuid-Oost
173.35.33; 10. Frankrijk-West 173.37.12; 11.
Duitsland 173,38.22; 12. Zwitserland/Luxem
burg 173.52.04; 13. Internationale ploeg
175.28.48.
Het bergklassement na de elfde etappe
luidt:
1. en 2. Nencini (Italië) en C.lmmi (Zwit
serland/Luxemburg) belden 26 punten; 3.
Rohrbach (Fr. Centraal-Midden) 21 punten;
4. Battistini (Italië) 19 punten; 5. Van der
Borgh (Ned.) 14 punten; 15. cx aequo; i
Geldcrmans (Ncd.) 3 punten.
9 In de nieuwe republiek Kongo wor
den met ingang van zaterdag postzegels
verkocht met de overdruk 30 juni 1960,
de dag van de onafhankelijkheid.
vier
beroemde
'genees
middelen
in een
tablet
doen
wonderen
tegen
pijnen
en griep.
Eerste doorsmeerster in
Amsterdams autobedrijf
M In een van de grote automo- f|
bielbedrijven te Amsterdam
H is thans een 37-jarige geliuw- §j
de vrouw te werk gesteld op de
afdeling waar de auto's ge- M
H heel worden doorgesmeerd.
Voor zover is na te gaan is dit
H de eerste vrouw in ons land
die met dit, bepaald niet een-
H voudig werk is belast. De eer- m
ste- weken zijn dan ook geheel
gewijd aan haar grondige op-
leiding. Overigens moet dit
novum worden gezien als een ff
proef. De directie heeft ech-
ter goede verwachtingen. Zij
heeft- dan ook het voornemen
meer' vrouwelijke werkkrach-
ten hiervoor in te schakelen
als zij haar verwachtingen in-
derdaad beantwoord vindt.
Eensdeels in verband met de
voorgenomen verkorting van
de arbeidstijd, anderdeels als j§
gevolg van het te kort aan
mannelijk personeel is de di- f§
s rectie er reeds in april j.l. toe
overgegaan vrouwelijk perso-
neel aan te trekken voor het
wassen en poetsen van de au-
to's.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
De Gaulle dringt aan op
spoed in kwestie-Algerije
President De Gaulle van Frank
rijk heeft woensdag in een toe
spraak te Chërbourg gezegd:
„Stap voor stap vorderen wij op
de weg naar de toekomst van
Algerije, op de weg van een Al
gerije dat uit de aard der din
gen met Frankrijk verbonden
is. Over zijn toekomst zal doör
de Algerijnen zelf beslist wor
den, en alles wat die grote be
slissing vertraagt is niet goed
voor de Algerijnse bevolking,
voor de vrede en voor de gehele
wereld". Een menigte van 6000
mensen betuigde luid haar in
stemming met deze opmerkin
gen.
Vrouw in Rotterdam
met bijl geslagen
Waarschijnlijk in een vlaag van
waanzin heeft woensdagmiddag de
60-jarige P. van B. in zijn huis aan
de Boezemlaan in Rotterdam de 29-ja
rige mevrouw T. S. S.-van der S., die
met haar man bij hem inwoont, met
een bijl geslagen.
Toen zij de vlucht nam heeft hij haar
bovendien nog met een dolkmes gesto
ken. Hevig bloedend moest de vrouw
naar een ziekenhuis worden vervoerd.
De 60-jarige is eveneens ter behande
ling in een ziekenhuis opgenomen.
GENEESKUNDIGE VERZORGING VOOR ALLEN
In vergadering onderling
beheerde ziekenfondsen
Door tie stijging van de kosten wordt
een vrijwillige verzekering waarbij
geen premie naar draagkracht wordt
geheven, een aangelegenheid die van
jaar tot jaar grotere moeilijkheden
veroorzaakt en die niet meer in over
eenstemming kan worden geacht met
de begrippen omtrent de sociale zorg
zoals die in de na-oorlogse jaren tot
ontwikkeling zijn gekomen. Het is
duidelijk, dat er ondanks de stijging
van de welvaart maar één mogelijk
heid is om een veelomvattende ge
neeskundige verzorging voor allen
bereikbaar te doen zijn: een verplich
te verzekering.
Dit is de mening van de heer C. J.
van Lienden, voorzitter van de Cen
trale Bond van Onderling Beheerde
Ziekenfondsen, die hij uitsprak bij de
opening van de algemene vergade-
Nieuw weekblad
T.V. verschenen
Het eerste nummer van „Het nieuwe
weekblad T.V." onder redactie van de
heer P. A. G. de Ruwe is gisteren van
de pers gekomen. Het heeft tot devies
„Tezamen vrij" gekozen en wortd op
initiatief van een groep uitgevers,
drukkers en industriëlen uitgegeven
door de N.V. „Het nieuwe weekblad
T.V." i.o. te Amsterdam. Zoals bekend
versoheen. veertien dagen geleden het
laatste nummer van liet weekblad
,T.V.".
De heer De Ruwe schrijft in het eer
ste nummer onder meer dat zijn nieu
we „vrije, onafhankelijke" blad in
geest en wezen geheel het vroegere
/T.V.' zal zijn. Redactionele leiding en
medewerkers ziin dezelfden. Geduren
de enkele wéken zal „Het nieuwe
weekblad T.V." verschijnen als nood-
uitgave. Zo spoedig mogelijk hoopt
men evenwel het blad „in oude stijl"
te kunnen presenteren. Het eerste
nummer van de noöduitgave is op
weekendformaat uitgevoerd in rota
tieboekdruk (krantendruk) en telt 16
pagina's, het 'nummer bevat onder
meer de eerste aflevering van een
door de héér De Ruwe geschreven se
rie artikelen onder de titel „Wat ge
beurde er achter de schermen Waar-
en hoe? werd ex-T.V. ge
stopt?" Voorts schreef Henk Hovinga
een artikel onder de titel „Avro: van
Algemene Vereniging Radio Omroep
tot groothandelaar in lepeltjes". Het
blad bevat voorts onder meer de com
plete radio- en T.V.-programma's voor
de komende week, een rubriek film
premières en een actualiteitenrubriek,
waar onder meer wordt medegedeeld
dat de programmaleider van de K.R.
O., de heer Toon Rammelt, per 1 ok
tober a.s. is benoemd tot hoofdredac
teur van de Katholieke Illustratie.
Op de voorpagina van de eerste nood-
uitga,ve prijkt het lachende gezicht
1 Toon Hermans. Een soortgelijke
foto van deze artiest stond op het
laatste nummer van het gestaakte
.T.V.", alleen lachte Hermans daarop
niet.
Gecompliceerd ongeval
te Bergen op Zoom
Op de Antwerpse straatweg te Ber
gen op Zoom deed zich woensdag
avond een gecompliceerd ongeval
voor, waarbij de bestuurder van een
personenauto, N„ en zijn medepassa
gier J. de J., beiden uit Dinteloord,
zwaar werden verwond.
Het begin van de complicaties was de
val van de 16-jarige fietser Jan Tem
pelaar uit Woensdrecht. Dc juist pas
serende automobilist Van G. uit Ou-
denbos stopte zijn wagen op de Ant
werpse straatweg om de gevallen jon
gen te helpen. Kort daarop botste de
personenauto van N. frontaal op de
stilstaande wagen.
Zowel N. en J. de J. als de 16-jarige
jongen werden met zware verwondin-
Een naar het Algemeen Burgergast-
uis te Bergen op Zoom overge
bracht.
ring van de bond in Utrecht.
Nu men ten departemente weer een.
ontwerp-ziekenfondswet voorbereidt,
zo zei de heer Van Lienden, willen
we er in het bijzonder de aandacht
op vestigen dat de noodzaak van een
volksverzekering thans des te meer
spreekt, omdat er maar weinig gezin
nen zijn die zonder verzekering de
kosten van ziekenhuisverpleging,
specialistische hulp. sanatoriumver-
pleging en verpleging in verpleeghui
zen kunnen dragen.
Eukele dagen geleden hebben de
maatschappijen van geneeskunst,
pharmacie en tandheelkunde de
ziekenfondsorganisaties laten ve
ten, dat zij akkoord gaan met liet
verzoek, de inkomensgrens voor
de vrijwillige verzekering te ver
hogen tot 7450. Dien zal, vol
gens (1e heer Van Lienden, als
nog het bedrag onder ogen moe
ten nemen dat voor kinderen
van liet inkomen mag worden af
getrokken.
Hij acht het voorts gewenst, dat, nu
er voor de verplichte verzekering 'n
regeling tot stand is gekomen, waar
door een automatische aanpassing
van de loongrens verwezenlijkt zal
worden, een zelfde methode wordt
toegepast voor de inkomensgrens
voor de vrijwillige verzekering.
Over de tandheelkunde zei de heer
Van Lienden, dat in de praktijk is
gebleken, dat de schoolfandverzor-
ging te Iaat begint, omdat geduren
de de kleuterperiode aan he£ onder
houd van het gebit weinig of niets
is gedaan. Hij meent derhalve, dat
de jeugdtandverzorging ook de kleu
ters in haar zorg moet betrekken.
Binnenkort zal de ziekenfondsraad
hierover een advies uitbrengen aan
de minister van sociale zaken en
volksgezondheid.
Het Nederlandse volk zal er ten
zeerste mee gediend zijn, aldus de
heer Van Lienden, wanneer meer al
gemeen tot fluoridering van drink
water zou worden overgegaan.
Do heer Van Lienden betoonde zich
verder een voorstander van het stel
len van grenzen aan do uitgaven
voor ziekenhuisopname en liet te
gengaan van een ongebreidelde nit-
breiding van het aantal ziekenhuis
bedden in Nederland.
Reacties op de
dood van Bevan
De Britse premier Macmillan
heeft naar aanleiding van het
overlijden van Aneurin Bevan
de volgende verklaring afge
legd: Hij was een groot en
moedig strijder voor hetgeen
hij geloofde dat juist was en
hij werd door alle partijen ge
respecteerd. Hij was een groot
parlementariër.
Earl Attlee, de vroegere La.
bourpremier, zeide: Hij was
een bijzonder mens, een bril
jant spreker en causeur. Gedu
rende de laatste jaren had hij
zich tot een wijs staatsman
ontwikkeld. Zijn heengaan is
een groot verlies voor Labour
en de socialistische beweging.
Koningin Elizabeth heeft Be-
van's weduwe, Jennie Lee, een
condoleanceboodschap gezon
den.
De leider van de Labourpartij,
Hugh Gaitskell, verklaarde dat
de dood van Bevan niet alleen
een verlies voor de partij,
maar ook voor Engeland en de
gehele wereld is. Hij was het
meest welbespraakte en in
drukwekkende lid van het La
gerhuis. Hij was voor alles een
man van kracht, van een onaf
hankelijke geest en een fasci
nerende persoonlijkheid.
Het nieuws heeft in Bevan's
geboorteplaats, het mijnwer
kersdorpje Tredegat, diepe in
druk gemaakt. Op straathoe
ken en in cafés werd het over
lijden van Bevan druk bespro
ken.
ONDANKS EEN SPRAAKGEBREK
„De wildeman
van links"
Aneurin Bevan werd in verband
met zijn zeer levendige tempe
rament wel eens als „de wilde
man van links" gekarakteri
seerd. Die uitdrukking kon
weerklank vinden in alle Britse
politieke kringen, ook bij La
bour. Want Bevan bevond zich
ter linkerzijde van vrijwel al
zijn medeleden in deze linksge
oriënteerde partij. Zijn grote
invloed had hij vooral te danken
aan zijn redenaarstalent. Hij
werd wat de gave van het
woord betreft direct na Sir Win
ston Churchill genoemd en
dat was vooral een grote eer in
nister van wederopbouw en volkshuis-1 zyn geval, waar een aanleg tot
vande'EersteKameiv beschouwd als stotteren tot het, laats te toe een
de ernstigste kandidaat voor henoe-slechts met moeite te OVerWin-
niing tot voorzitter van de centrale ]iandica.D vormde
raad van beroep (in ambtenarenza- nen nanoicap vurmue.
ken) als opvolger van mr. H. L. Hoo- Nog in een ander opzicht wordt hij
genhuis. m één adem met die andere rede
naar Sir Winston genoemd: in de
Tweede Wereldoorlog spaarde hij de
oorlogsleiding de kritiek niet. Geen
ander waagde het toentertijd, Chur
chill uit te dagen Aan die aanval
len met zijn treffende beeldspraak
op Churchill ontleende hij dan ook
voor een groot deel zijn algemene
bekendheid. Bevan toonde zich met
deze tactiek een navolger van Lloyd
George, die. beroemd werd door zijn
aanvallen op Asquith ten tijde van
(lo Eerste AVéreldoorlog.
Blauwe das
Als redacteur van het socialistische
weekblad „Tribune" in de Tweede
Wereldoorlog had hij een zeer goede
reputatie. Uit zijn werk bleek, dat
hij, hoe links gezind ook, niets moest
hebben van de gang van zaken in
de Sowjet-Unie. Zelfs toen de Brits-
Russische samenwerking op een
hoogtepunt was, toonde hij zich anti
communistisch.
In de laatste jaren heeft hij steeds
nicer in gematigde koers gevaren.
Zijn benoeming tot plaatsvervan
gend leider op het Labourcongres
van 1959, waar besloten werd het
oude, marxistische, partijpro
gramma in het licht van de voor
Labour teleurstellende verkie
zingsresultaten te herzien, was
daarvan wel een bewijs te noe
men. Men kreeg de indruk, dat er
een betere verstandhouding be
stond tussen hem en de „moder
ne" socialist Hugh Gaitskell, de
partijleider, die eens in een
concurrentiestrijd om de macht
na Attlee's aftreden door Be
van „een uitgedroogde rekenma
chine" werd genoemd.
Maar het was zeker overdreven van
Bevan, toen hij in madame Tussauds
wassenbecldeniiuis. afdeling „levende
politici", voor een afbeelding van
zichzelf gesteld, tot hilariteit van de
aanwezigen vroeg de rode das die
zijn pendant droeg door een blauwe
te vervangen......
Mijnw erker szoon
De man Bevan en zijn meningen
zijn pas goed tc begrijpen tegen de
achtergrond van zijn verleden. Deze
politicus, die liet braclit tot minister
van gezondheid (1945 tot januari
1951) en van arbeid (januari tot
april 1951) werd als een van de der
tien kinderen van een mijnwerker
geworden scliapenbocr in 1897 te
Tredegar (Monmoutsliire) geboren.
Op dertienjarige leeftijd werd hij de
mijn ingestuurd. Zeven jaar werkte
hij „ondergronds". Een mijnwerkers-
ziekte die zenuwgestel en ogen aan
tast, maakte het daarna noodzake
lijk. dat hij bovengronds werk kreeg.
Inmiddels beperkte liij zich niet tot
werken voor de baas. Bewogenheid
met bet leed van de mijnwerkers in
die dagen bracht hem ertoe, deel te
nemen aan vakbewegingsactiviteiten.
Op negentienjarige leeftijd was hij al
leider van de plaatselijke afdeling
van de grootste mijnwerkershond'in
Zuid-Wales; in 1921 leidde hij werk-
lozendemonstraties. Op 24-jaiige
leeftijd werd de jongeman, die blijk
had gegeven van energie en intelli
gentie, toegelaten tot het centrale
arbeiderscollege te Londen, welks óp-
leiding met een academische is te
vergelijken. Via plaatselijke en
graafschapspolitiek geraakte hij in
de hogere regionen. In 1929 werd hij
voor de Labourpartij in het Lager
huis gekozen.
De zetel die hij toen won heeft
hij sedertdien kunnen behouden.
In de zomer van 1948 werd Bevan
ondanks het feit dat hij in 1939
korte tijd wegens „volksfront
ideeën" met Stafford Cripps uit
dc partij" was gestoten, in het La-
bourbestuur opgenomen. Hij had
toen inmiddels als minister van
gezondheid de staats-gezondheids-
dienst opgebouwd en een groot
woningbouwprogramma georgani
seerd.
Conflicten
Na de regeringswisseling van 1951
is Bevan-herhaaldelijk in conflict ge
komen met de officiële partijkoers,
maar de tegenstellingen konden
vaak worden overbrugd, zodat het
nimmer kwam tot de wel telkens
dreigende splitsing van de partij.
Zijn impulsieve protesten hadden niet
zelden met de politiek op het gebied
der defensie te maken: hij bedankte
in 1951 voor de mlnisterssteek van
sociale zaken, omdat de begrote mi
litaire uitgaven te hoog zouden zijn
en volgens hem tot een verslechte
ring van de gang van zaken oo so
ciaal gebied zouden leiden; later in
dat jaar trad hij uit Labours scha
duwkabinet en brak hij met Attlee
omdat de oppositieleider niet stelling
had genomen tegen de Britse politiek
voor Zuidoost-Azië en tegen de her
bewapening van West-Duitsland. De
tegenstellingen werden zo groot, dat
hij in 1955 zelfs uit de parlements-
fractie van Labour werd gezet. Ver
geefs trachtte hij op het partijcon
gres van 1956 respectievelijk het lei
derschap en het plaatsvervangend
leiderschap van de partij te verove
ren. Hij werd wel tot penningmeester
gekozen. Van die dagen dateert zijn
herziening van de extreem-linkse
koers.
Niet naakt de zaal in
Op het partijcongres van 1957 te
Brighton pleitte hij met succes voor
verwerping van een resolutie, waar
in de eerstvolgende Labourregering
zou worden verplicht, de vervaardi
ging, beproeving en liet gebruik van
kernwapens te verbieden. Hij zag liet
bezit van de H-bom als een nood
zakelijke voorwaarde voor het voe
ren van een van Amerika onafhan
kelijke buitenlandse politiek en als
een hulpmiddel om bij de onderhan
delingen stevig te staan: „Men kan
de Britse minister van buitenlandse
zaken niet naakt de conferentiezaal
insturen".
Algemeen werd verwacht, dat Bevan
bij een Labouroverwinning in het na
jaar van 1959 minister van buiten
landse zaken zou zijn geworden. In
dat geval had hij zeker spoedig een
uitnodiging van de Verenigde Staten
ontvangen om zich van de huidige
sociale toestand daar op de hoogte te
stellen, want het was duidelijk dat
Bevan zich in zijn opvattingen over
Amerika liet leiden door de inhoud
van reeds lang door de ontwikkeling
achterhaalde boeken zoals die van
Jack London en Eugene V. Debs.
Al met al was Bevan, die zijn gebre
ken en zijn kortzichtigheden ïad als
alle mensen, van zijn twintigste jaar
af een van de voormannen in de
Britse socialistische beweging van de
linkerzijde. Soms als een wildeman,
vaak stamelend en dan ineens vlot
„uit de hoek komend", zorgde hij er
voor dat er leven bleef «n de hron-
werij. Met zou in overeenstemming
met zijn levensloop zijn indien men
zijn wassen eonterfeitsel in Londen
een rode dus liet behouden.
